به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز به نقل از افکارنیوز، سال گذشته در چنین روزهایی همه گمانه زنی ها درباره فیلم های حاضر در جشنواره فجر به پایان رسیده بود و چهلمین دوره این جشنواره فهرست نهایی فیلم هایش را شناخته بود؛ اما امسال لحظه شماری برای اعلام این فهرست همچنان ادامه دارد.
جشنواره فیلم فجر 1401 می بایست از بین بیش از 75 فیلم ارسالی به دبیرخانه داوری و انتخاب شود. تعداد فیلم های ارسالی به دبیرخانه جشنواره فجر امسال، به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشتر از سال گذشته است که این افزایش و این استقبال، نشان از پنبه شدن همه دسیسه هایی دارد که ضدانقلاب در ماه های اخیر برای تحریم و رکود جشنواره رشته بود و برخی سلبریتی ها هم همصدایش شده بودند؛ سلبریتی هایی که عموما بخش عظیمی از اعتبار امروزشان را روی صحنه همین جشنواره به دست آورده اند!
شفاف ترین اطلاعاتی که تا لحظه تنظیم این گزارش، از فیلم های جشنواره امسال در دست است، همین تعداد فزاینده آن هاست و اینکه کدام فیلم ها شانس حضور در لیست امسال را دارند، هنوز مشخص نیست اما با نگاهی به فعالیت های سینمایی اخیر مجموعه ها و کارگردانان شاخص، می توان حدس هایی در این باره داشت. در گزارش حاضر تلاش خواهد شد جزئیات برخی از گزینه های احتمالی حضور در جشنواره فیلم چهل و یکم فجر بررسی شود.
بنیاد سینمایی فارابی، سازمان هنری اوج و همچنین سازمان سینمایی حوزه هنری از جمله نهادهایی هستند که آثار مهمی را در ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر رونمایی کرده اند. بررسی ها نشان می دهد که این نهادها اینبار هم با دست پر پا به جشنواره چهل و یکم خواهند گذاشت. از این رو غالب آثار احتمالی از میان پروژه هایی انتخاب شده اند که با حمایت مالی آن ها به انجام رسیده اند.
فارابی دست پر آمده!
آنطور که از سخنان محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برمی آید، بنیاد سینمایی فارابی امسال سهم بالایی از تعداد فیلم های حاضر در جشنواره دارد. وی در این خصوص گفته است: «تعداد فیلم هایی که توسط فارابی برای حضور در جشنواره فیلم فجر ساخته شده است، بسیار زیاد است و همه آنها در جشنواره حضور خواهند داشت.» از این نقل وزیر چنین برمی آید که همه آثار تولیدی این مجموعه سینمایی که متقاضی حضور در فجر بوده اند، در جشنواره حاضر خواهند بود. با بررسی فیلم های اخیر فارابی، به 8 گزینه احتمالی می رسیم.
1. دومین روز پاییز
حبیب الله والی نژاد که در بهترین فیلم دوره قبلی جشنواره یعنی «موقعیت مهدی» را تهیه کنندگی کرده بود، امسال با تهیه کنندگی «دومین روز پاییز» شانس خود برای حضور در جشنواره را محک زده است. کارگردانی این فیلم را اردلان عاشوری کلاچاهی بر عهده داشته و نگارش فیلمنامه آن حاصل همکاری همین کارگردان با حسین تراب نژاد است. فیلم «دومین روز پاییز» قرار است روایتگر دلاوری های ارتش در طول هشت سال دفاع مقدس باشد و بطور ویژه به اقدامات شهید علی اکبر شیرودی بپردازد.
2. راه شیری
فیلم سینمایی «راه شیری» دیگر فیلم بنیاد فارابی است که می توان به عنوان یکی از فیلم های جشنواره امسال نیم نگاهی به آن داشت. این فیلم ساخته علی جعفرآبادی است و داستان آن در دل راهپیمایی اربعین می گذرد. هنوز اطلاعات دقیقی از عوامل و بازیگران این فیلم در دست نیست و جعفرآبادی مراحل تولید را در سکوت خبری پیش برده است.
3. هوک
فیلم «هوک» ساخته دیگری از فارابی است که شاید در بین فیلم های فجر جایی داشته باشد. «هوک» قرار است داستانی انسانی را روایت کند و رویکردی اجتماعی را پیش بکشد. حسین ریگی کارگردانی آن را انجام داده و قصه را در زادگاه خود یعنی سیستان وبلوچستان جلوی دوربین برده است. تهیه کنندگی این فیلم را نیز علی آشتیانی پور بر عهده داشته است. به نظر می رسد این فیلم برخلاف دیگر آثاری که در اقلیم سیستان و بلوچستان ساخته شده اند، تلاشی است برای نگاهی نو و تازه به این اقلیم و شرایط فرهنگی و بومی آن. پرداختن به واقعیت بومی مردم این استان به دور از کلیشه هایی چون مواد مخدر، قاچاق و... از ویژگی های اصلی این فیلم است.
4. جنگل پرتقال
آخرین فعالیت رسول صدرعاملی در عرصه سینما، به تهیه کنندگی «شنای پروانه» محمد کارت برمی گردد؛ جایی که کارت فیلم اولی محسوب می شد. حالا صدرعاملی بار دیگر با یک کارگردان فیلم اولی همکاری داشته و تهیه کننده فیلم «جنگل پرتقال» آرمان خوانساریان شده است. خوانساریان که بیشتر با فیلم های کوتاهش شناخته می شود، می تواند صدای تازه ای در سینمای ایران باشد.
5. پالایشگاه
فیلم سینمایی «پالایشگاه» نیز دیگر گزینه احتمالی است که می تواند بنیاد سینمایی فارابی را در چهل ویکمین جشنواره فیلم فجر نمایندگی کند. تهیه کننده «پالایشگاه» سعید سعدی و کارگردان آن مهرداد خوشبخت است. این فیلم که به مضمون روحیه جمعی رزمندگان نخبه می پردازد نیز از جمله فیلم هایی است که در کنار سریال های «سقوط» و «پدر گواردیولا»، قربانی نیرنگ حمید فرخ نژاد شد. فرخ نژاد یکی از بازیگران این فیلم سینمایی بوده و طبق شنیده ها پس از دریافت بخشی قابل توجهی از دستمزدش از پروژه کنار گذاشته می شود. نادر سلیمانی جایگزین وی در «پالایشگاه» شد و همین ضبط مجدد، اتمام فرایند تولید را به تعویق می اندازد و ... به نظر می رسد موضوعاتی از این دست، حضور این فیلم در جشنواره فجر را در هاله ای از ابهام باقی می گذارد.
6. شوماه
بنیاد فارابی همچنین دست به ساخت یک ملودرام عاشقانه در بستر جنگ تحت عنوان «شوماه» زده است. این ساخته مژگان بیات که پژمان بازغی و فاطمه معتمدآریا در آن نقش آفرینی می کنند، قرار بود سال گذشته و در چهلمین دوره راهی فجر شود اما فرایند تولید به گونه ای پیش رفت که «شوماه» از جشنواره سال گذشته جا ماند. حالا با گذشت یک سال، این فیلم از همیشه برای حضور در فجر آماده تر است و همین نکته سبب می شود «شوماه» را از محتمل ترین گزینه های جشنواره امسال بدانیم.
7. سینما متروپل
«سینما متروپل» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر و تهیه کنندگی سیدحامد حسینی، فیلمی در ژانر دفاع مقدس است که مهرماه امسال مجوز ساخت گرفت. از وضعیت تصویربرداری «سینما متروپل» اطلاعات چندانی موجود نیست ولی با توجه به فرصت حدودا چهارماهه کارگردان برای پیشبرد مراحل تولید، احتمال آماده شدن آن برای جشنواره فیلم فجر می رود.
8. مومن
از بین ساخته های اخیر فارابی، «مومن» آخرین گزینه ای است که می توان برای حضورش در جشنواره احتمال قائل شد. این فیلم که به کارگردانی هادی مقدم دوست و تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی تولید شده است، بخشی از زندگی شهید حسین همدانی را روایت می کند.
حوزه هنری و دو امید در جشنواره فیلم فجر
عطرآلود
سازمان سینمایی سوره وابسته به حوزه هنری انقلاب اسلامی نیز در این فضای رقابتی حاضر شده و انتظار می رود یک یا دو مورد از این تولیدات این سازمان را در فهرست فیلم های فجر ببینیم. فیلم «عطرآلود» یکی از نمایندگان احتمالی حوزه هنری در فجر امسال است. این فیلم را نیز هادی مقدم دوست (کارگردان «مومن» که پیش تر بدان اشاره شد) کارگردانی کرده و می توانیم منتظر دو فیلم از این کارگردان در جشنواره باشیم؛ آن هم دو فیلم با دو فضای متفاوت! «عطرآلود» بر خلاف «مومن»، در فضایی ملودرام و عاشقانه روایت می شود و همچون ساخته های قبلی این کارگردان، وجهی انسانی و فطری دارد.
دیگر امید حوزه هنری برای فجر یک اثر پویانمایی است و با توجه به ضوابط خاص حضور پویانمایی در جشنواره، ورود آن به فهرست مستلزم برخی شرایط است.
پویانمایی به جشنواره فجر بازمی گردد؟
انیمیشن «مسافری از دایتیا» محصول مرکز انیمیشن سوره است و تحت شرایطی می توان در جشنواره فجر به تماشایش نشست. طبق ضوابط حضور پویانمایی در جشنواره، حداقل دو پویانمایی متقاضی می بایست حاضر باشند تا امکان رقابت فراهم شود و شاهد بخش بهترین فیلم پویانمایی در جشنواره باشیم. به همین خاطر «مسافری از دایتیا» تنها در زمانی می تواند رنگ جشنواره را ببیند که لااقل یک پویانمایی دیگر هم در جشنواره داشته باشیم. اینجاست که سرنوشت «مسافری از دایتیا» به تازه ترین انیمیشن سینمایی سازمان هنری - رسانه ای اوج گره می خورد.
انیمیشن «ببعی قهرمان» محصول سازمان اوج و دیگر انیمیشنی است که حضورش در دوره چهل ویکم جشنواره فجر محتمل است. به عبارتی، حضور هر یک از این دو انیمیشن در جشنواره، منوط به حضور دیگری است و اگر این حضور قطعی شود، آثار پویانمایی پس از دو سال غیبت به جشنواره بین المللی فیلم فجر بازمی گردند.
حضور پرشور اوج در جشنواره
1. غریب
سازمان هنری و رسانه ای اوج علاوه بر پویانمایی «ببعی قهرمان»، سه فیلم غیرپویانمایی نیز در دستور ساخت داشته و آن سه فیلم را هم می بایست جزو شانس های جشنواره بدانیم. در بین این سه فیلم، شانس «غریب» از همه بیشتر است. این ساخته محمدحسین لطیفی مرداد امسال پروانه ساخت گرفت تا با تهیه کنندگی حامد عنقا به تولید برسد. در فیلم سینمایی «غریب» مقطعی از دوران فرماندهی شهید بروجردی در منطقه غرب، پیش از آغاز جنگ تحمیلی و دفاع مقدس به نمایش گذاشته می شود و بابک حمیدیان در قامت شهید بروجردی، نقش این شهید بزرگوار در ایجاد اتحاد در غرب کشور را به تصویر می کشد.
2. سرهنگ ثریا
«سرهنگ ثریا» کار دیگری از اوج است که می توان از آن به عنوان مدعی فجر نام برد. لیلی عاج، کارگردان و نمایشنامه نویس شناخته شده عرصه تئاتر در «سرهنگ ثریا» برای نخستین بار خود را در مقام کارگردانی سینما محک زده است.
3. نائله(عشق کوفی)
دیگر ساخته اوج که احتمالا به فجر می رسد، «نائله» یا همان «عشق کوفی» است. در این فیلم که کارگردانی اش را حسن آخوندپور و تهیه کنندگی اش را سعید سعدی بر عهده دارند، داستان یک عشق در شهر کوفه روایت می شود و قصه به ماجرای حضرت سیدالشهدا پیوند می خورد. لعیا زنگنه و شبنم قربانی از جمله بازیگران «عشق کوفی» هستند. این پروژه ابتدا قرار بود صرفا در قالب یک سریال آماده پخش شود اما پس از مدتی مجوز ساخت نسخه سینمایی آن نیز صادر شد؛ اتفاقی که مشابه آن، پیش تر برای یکی از پروژه های بنیاد روایت فتح افتاده بود.
حضور کم رنگ انجمن سینمای دفاع مقدس
پیشتر مطابق با وعده مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در ملاقات با رئیس سازمان بسیج قرار بود فیلم «سووشون» و 5 فیلم سینمایی دیگر به جشنواره فیلم فجر برسد، در ابتدای کار بخشی از این وعده با تکذیب عوامل فیلم سووشون رد شد، سپس با نزدیک شدن به ایام جشنواره فیلم فجر و پیگیری های صورت گرفته مشخص شد اساسا فیلمی در کار نیست و جز مشارکت در خانه گلی بنیاد روایت فتح سهمی از فجر نخواهد داشت.
البته «ارس» دیگر فیلم بنیاد نیز که به سرگذشت ۳ مرزبان ایرانی در تقابل شوروی و جمهوری آذربایجان می پردازد و کارگردانان آن برادران بهمن و بهرام ارک و تهیه کننده آن محمدرضا مصباح است همچنان در مرحله پیش تولید قرار داشته و به جشنواره نمی رسد؛ این در حالی است که در دو دوره گذشته بیاد روایت فتح با دو فیلم موقعیت مهدی و تک تیرانداز موفقیتی نسبی را کسب کرده بود.
«خانه گلی» که احتمالا تنها نماینده انجمن سینمای بنیاد روایت فتح است داستانی از نیروهای سپاه محمد رسول الله را به تصویر می کشد و به اتفاقاتی بازمی گردد که این نیروها در حین عملیات مرصاد از سر گذراندند و در اتاقکی گلی از زنان و کودکان محافظت کردند. وضعیت فیلمبرداری این فیلم هم در شرایطی مبهم به سر می برد.
فجر چهل ویکم؛ جشنواره ای متنوع
در جشنواره امسال این انتظار می رود که یک یا چند اثر کمدی نیز حاضر باشند. «ویلای ساحلی» کیانوش عیاری که زوج کمدی «شیشلیک» یعنی رضا عطاران و پژمان جمشیدی را بار دیگر کنار هم آورده، هر چند ژانری اجتماعی دارد اما می توان به عنوان فیلمی مفرح از آن یاد کرد. «قیف» محسن امیریوسفی هم یک کمدی ترسناک با بازی رضا عطاران است که سعید ملکان تهیه کنندگی آن را بر عهده دارد و بازیگران دیگری چون جواد عزتی، غلام رضا نیک خواه، کتایون ریاحی، عباس جمشیدی فر و صابر ابر در آن به نقش آفرینی پرداخته اند.
در ژانر علمی-تخیلی هم می توانیم چشم انتظار «زمانی برای ابدیت» مهدی نوروزیان باشیم که در یک درام متافیزیک پویایی های اجتماعی ایران معاصر را بررسی می کند. «دختری با لباس ارغوانی» نیز در ادامه دو ساخته دیگر خداداد جلالی یعنی «بچه ای با جوراب قرمز» و «زنی با ارابه چوبی»، سه گانه ای عاشقانه را تکمیل می کند. «پرونده باز است» کیومرث پوراحمد، «نهر خین» جواد افشار، «آزردگان» مهدی فردقادری، «مسخ نرگس» فیلم ایرانی-اسپانیایی حامد حقیقت، «چرا گریه نمی کنی» علیرضا معتمدی، «سمفونی باران» علیرضا امینی و «حدود ساعت هشت صبح» منوچهر هادی از جمله دیگر فیلم هایی است که امکان حضور آنها در فهرست فجر امسال که به زودی اعلام می شود، بیش از سایرین وجود دارد. جشنواره فجر امسال، افزون بر افزایش کمی آثار، از لحاظ تنوع ژانر و محتوا نیز در سطح خوبی قرار دارد و می توان به یک رقابت تنگاتنگ سینمایی در بهمن ماه امسال امیدوار بود.
ترانه علیدوستی آزاد شد؟
