تردد خودروهای گذر موقت در کشور از سال ها پیش رواج دارد و به دلیل محدودیت های گمرکی برای واردات خودروهای خارجی، بسیاری از افراد برای اینکه سواری با اتومبیل مورد علاقه خود را در خاک ایران تجربه کنند، اقدام به وارد کردن آن خودرو به صورت گذر موقت می کنند. خودروهای گذر موقت علاوه بر جذابیت، حواشی خاص خود را نیز دارند و بحث تردد، ورود، خروج و تحویل این خودروها همواره با مشکلاتی همراه بوده است.این در حالیست که در 2 سال گذشته و در پی شیوع ویروس کرونا در جهان، مرز کشورها بسته شد و همین اتفاق موانعی در ورود و خروج خودروهای گذر موقت به وجود آورد. بسته بودن مرزها باعث شد تا مالکان این خودروها اقدام به خروج خودرو در مهلت تعیین شده نکنند. از آنجایی که عدم تحویل و تعیین تکلیف خودروهای گذر موقت در مهلت مربوطه، مصداق کالای قاچاق است، 100 ها پرونده در این خصوص در مراجع قضایی تشکیل شده است.چرا که سالانه تعداد زیادی خودرو گذر موقت همراه مسافر از طریق مبادی ورودی و مطابق رویه در نظر گرفته شده وارد کشور می شوند، اما نه تنها به دلایل متعدد بعد از اتمام مهلت از کشور خارج نمی شوند، بلکه توسط افرادی سودجو به نفرات دیگر نیز واگذار می شوند. برای جلوگیری از این تخلفات قوانین متعددی تصویب شده که در ادامه به آن ها می پردازیم.
بررسی انواع پلاک گذر موقت
پلاک های گذر موقت در سه گروه مشخص طبقه بندی می شوند. مدت زمان مجاز برای عبور و مرور هر یک از این خودروها متفاوت بوده و شرایط تمدید این زمان نیز کاملاً متفاوت است.گروه اول خودروهایی هستند که از طریق کشورهای مختلف به جز افغانستان و امارات وارد خاک ایران می شوند. این خودرو ها حداکثر سه ماه اجازه تردد در کشور را خواهند داشت و در صورت تمدید مدت زمان اقامت مالک خودرو، مدت زمان تردد و عبور مرور خودرو نیز تمدید خواهد شد. مدت زمان تمدید شده حداکثر ۶ ماه است.
خودروهایی که از کشور افغانستان یا کشورهای حاشیه خلیج فارس وارد کشور ایران می شوند، در گروه دوم قرار می گیرد. مدت زمان عبور و مرور و تردد این خودروها در خاک ایران با داشتن پلاک گذر موقت تنها دو ماه خواهد بود.خودروهایی که از کشور امارات وارد ایران می شوند در گروه سوم جای می گیرند. این خودروها حداکثر یک ماه مجوز تردد در خاک ایران را خواهند داشت.در صورت اتمام مدت زمان مجاز تردد خودروی دارای پلاک گذر موقت در کشور، راننده حداکثر تا ده روز برای تحویل خودرو به گمرک فرصت دارد. در صورت اتمام مهلت ۱۰ روزه راننده به عنوان مجرم شناخته می شود و پرونده قضایی با عنوان “قاچاق خودرو” برای وی باز خواهد شد.
شرایط نقل و انتقال خودروهای گذر موقت
- خرید و فروش آن غیرقانونی است و اقدام به فروش آن قاچاق کالا محسوب می شود.
- خودرویی که پلاک گذر موقت دارد تنها شش ماه حق تردد در کشور را دارد.
- تمدید مجوز گذر موقت امکانپذیر نیست.
- در صورت تردد غیر قانونی، پرونده قضایی برای آن تشکیل می شود.
- تنها مالک حق استفاده از خودرو را دارد.
قوانین واردات خودروهای گذرموقت
با توجه به افزایش مشکلات و قاچاق خودروهای گذرموقت، گمرک کشور قوانین و سختگیرانه تری نسبت به این محصولات اعمال خواهد کرد. از جمله این ضوابط جدید می توان به اخذ تضمین بیشتر از صاحبان خودروهای مورد نظر اشاره کرد.
قوانین بخشنامه گمرک
- تضمین مورد نیاز برای ورود خودرو، سه برابر ارزش خودرو خواهد بود.
- این رقم به صورت سپرده نقدی دریافت می شود.
- فروش و اجاره این خودروها توسط دلالان ممنوع و غیرقانونی است.
- ورود پورشه، بوگاتی، هامر، مازراتی و خودروهای تشریفاتی به کشور ممنوع است.
- پایان مهلت سه ماهه و عدم پیگیری، مصداق قاچاق است.
- مسافران ایرانی و غیر ایرانی مقیم خارج به جواز بین المللی (کارنه دوپاساژ) نیاز دارند.
دستورالعمل ها برای جلوگیری از افزایش تخلفات در حوزه ورود خودروهای گذرموقت
- میزان ضمانت خروج خودرو از کشور (که باید توسط شخص واردکننده به گمرک ارائه شود)، از این به بعد معادل 3 برابر ارزش خودرو خواهد بود. در حالیکه تا پیش از این قانون جدید، این میزان، تنها معادل نصف ارزش خودرو بود. با افزایش پرونده های قاچاق، تخلف و عدم انجام تعهدات از سوی صاحبان خودروهای ورود موقت، گمرک ایران اخذ تضامین سنگین تری را برای تردد این خودروها به ایران اعمال کرده است.
- هرگونه خرید و فروش، واگذاری به اشخاص غیر و حتی اجاره خودروهای گذرموقت، غیرقانونی بوده و مشمول کالای قاچاق است. بنابراین خودرو گذرموقتی که وارد کشورمان می شود، در مهلت تردد قانونی اش فقط باید در اختیار مالک خودرو یا دارنده پروانه گمرکی باشد.
- پس از پایان مهلت قانونی تردد خودرو گذرموقت، اقدامات لازم برای خروج خودرو از کشور یا تشکیل پرونده قضایی (در صورت عدم خروج خودرو از کشور)، باید توسط گمرکی که پروانه ورود موقت آن خودرو را صادر کرده است، انجام شود.
ماجرای اخذ تضمین برای خودروهای گذر موقت چیست؟
طبق این بخشنامه، اخذ تضمین جهت خودروی سواری همراه مسافر ایرانی و غیرایرانی مقیم خارج برای رویه گذر موقت، معادل حقوق ورودی و سه برابر ارزش تعیین شده است.این در حالی است که تا پیش از این، تضمین معادل حقوق ورودی و نصف ارزش کالا برای ورود خودروهای گذر موقت سواری بصورت سپرده نقدی دریافت می شد که در صورت عدم عودت خودرو به خارج از کشور به نفع نهادهای مربوطه ضبط شود.همچنین شرکت هایی که بیمه برای تضمین ورود موقت صادر کرده بودند نیز اهتمام چندانی برای پیگیری موضوع برگشت خودروهای سواری به خارج از کشور نداشتند که به نظر می رسد این امر از این پس مورد توجه این شرکت ها واقع شود.
واردات خودرو گذر موقت توسط مسافران
مسافران غیرمقیم در ایران، در صورت داشتن جواز عبور از کانون های جهانگردی (در کشورهای طرف قرارداد با ایران)، می توانند خودرو شخصی خود را به ایران آورده و حداکثر تا 3 ماه (بدون نیاز به ارائه اظهارنامه یا گذاشتن وجه ضمانت) با پلاک گذر موقت، تردد داشته باشند. همچنین در صورت درخواست مسافر، امکان تمدید جواز تردد، حداکثر تا پایان زمان اعتبار جواز عبور، وجود دارد.مسافران غیرمقیم در ایران، به شرطی که تابعیت ایرانی داشته باشند نیز می توانند از این شرایط، برای آوردن وسایل نقلیه شخصی به ایران استفاده کنند. اما به شرطی که قبل از ورود به ایران، حداقل به مدت سه ماه، در کشور موردنظر، اقامت داشته باشند.
خرید و فروش و اجاره خودرو گذر موقت ممنوع است
تعداد زیادی از خودروهای گذر موقت توسط دلال ها و افراد سودجو وارد کشور شده و اشخاص دیگر واگذار می شوند. این واگذاری از اجاره شبانه روزی با رقم های نجومی شروع شده . حتی به فروش و مواردی از این دست نیز ختم می شود. اما باید بدانید که هرگونه اجاره، واگذاری و خرید و فروش خودروهای گذر موقت در کشور ممنوع است و مشمول مصادیق بازار قاچاق می شود.اما سوال اینجاست که چرا خرید و فروش خودروهای گذر موقت به هر روشی ممنوع است؟ این خودروهای شماره گذاری دائمی نمی شوند و بعد از پایان مهلت، باید سرزمین اصلی را ترک کنند.همچنین به استناد ماده 50 و 78 قانون گمرکات کشور، مالکیت خودروهای گذرموقت امکان نقل و انتقال نداشته و حتی نمی توان آنها را بصورت موقت، به اشخاص غیر، واگذار کرد.طبق اعلام پلیس راهور ناجا، از آنجایی که نقل و انتقال خودروهای گذرموقت ممنوع است، لذا خرید و فروش خودروهای گذرموقت نیز به هر روشی (حتی بصورت وکالتی یا موقت) غیرمجاز است.
خودرو گذر موقت باید در اختیار مالک یا دارنده جواز گمرکی باشد
در دستورالعمل جدید در اخذ تضامین برای ورود خودروهای گذر موقت تاکید شده که این خودروها در مهلت تردد صرفا در اختیار مالک خودرو قرار داشته و استفاده از آن فقط توسط دارنده پروانه یا جواز گمرکی امکان پذیر است. پذیرش درخواست انجام تشریفات گمرکی در صدور پروانه و حتی پیگیری تمدید پروانه صادره به نام و توسط وکیل صاحب کالا با توجه به عدم پیش بینی موضوع در قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن به هیچ وجه موضوعیت نداشته و قابل پذیرش نیست.طبق اعلام پلیس راهور ناجا، شخصی که مدارک گمرک و اسناد صادره از پلیس راهور به نام اوست، تنها شخصی خواهد بود که اجازه استفاده از خودرو گذرموقت را دارد. بنابراین رانندگی با خودروهای گذر موقت توسط سایر افراد (حتی در قالب اجاره خودرو) کاملا غیرقانونی است.
الزام پیگیری بعد از اتمام مهلت تردد
پس از اتمام مدت تعیین شده در پروانه ورود موقت، پیگیری و اقدامات لازم به منظور بازگرداندن خودرو به خارج از کشور و طرح پرونده در مرجع قضایی توسط گمرک صادرکننده پروانه ورود موقت الزامی و مورد تاکید است. تمدید پروانه عبور خودروهای گذرموقت اگر توسط گمرک انجام شود باید همراه با اخذ پلاک راهنمایی و رانندگی باشد، در غیر اینصورت، تمدید پروانه را نمی توان مجوزی برای تردد این خودروها دانست.اقدام جهت ورود موقت خودروهای سواری همراه مسافران ایرانی و غیرایرانی مقیم خارج که تحت جواز عبور بین المللی (کارنه دوپاساژ) وارد کشور می شوند همچنان اعمال خواهد شد.
اگر این خودروها از طریق مرزها وارد شده باشند، مالکان آنها قبل از اتمام مهلت تردد، باید به نزدیکترین مرکز شماره گذاری مرز خروجی مراجعه کنند. سپس خودرو گذر موقت فک پلاک شده و اسناد تردد آن نیز باطل می شود و نهایتا از طریق گمرک، به کشور مبدا برگردانده خواهد شد. همچنین اگر خودرو گذر موقت از منطقه آزاد به سرزمین اصلی آمده باشد، پس از پایان مهلت تردد باید به منطقه آزاد برگردد.خودروهای گذر موقت که مهلت ترددشان به پایان رسیده و هنوز از کشور خارج نشده اند، مشمول کالای قاچاق هستند و در صورت مشاهده پلیس، باید توقیف شوند.
کدام خودروها حتی به صورت گذر موقت هم نمی توانند وارد کشور شوند؟
انجام تشریفات ورود خودروهای گذر موقت تحت رویه های اعلام شده، ضمن رعایت سایر مقررات ابلاغی مجاز است. به طور مثال طبق بخشنامه قبلی گمرک ایران، ورود موقت برخی خودروهای سواری از جمله مازراتی، بوگاتی، پورشه ، هامر و خودروهای تشریفاتی ممنوع اعلام شده است!
چگون خودرو گذر موقت وارد کنم؟
افراد مقیم و غیر مقیم ایران می توانند با اخذ دستور از گمرک، برا وارد کردن خودرو گذر موقت اقدام کنند. روش کارنه دوپاساژ برای کشورهایی است که عضو کنوانسیون کارنه دوپاساژ هستند و مسافران می توانند از این طریق نسبت به دریافت خودرو های گذر موقت اقدام کنند. اگر مسافری اعتبار ویزا نداشته باشد امکان استفاده از کارنه دوپاساژ را هم ندارد. کارنه دوپاساژ تنها برای مسافرانی است که ویزای معتبر دارند.همچنین اشخاصی که در مناطق آزاد زندگی می کنند، با شرط اثبات آن می توانند از خودروهای گذر موقت استفاده کنند. این روش یکی از روش های پر ریسک است چرا که امکان کلاهبرداری وجود دارد.
افرادی که در مناطق آزاد سکونت دارند می تواند با استفاده از مدارکی که سکونت فرد در منطقه را اثبات می کند نسبت به دریافت پلاک گذر موقت اقدام کند. اشخاصی که پلاک گذر موقت در منطقه آزاد دریافت می کنند، نمی توانند با خودرو خود در سراسر کشور تردد کنند و استفاده از خودرو تنها در همان منطقه امکان پذیر است.
افرادی که قصد وارد کردن خودروهای گذر موقت را دارند باید از گمرک معرفی نامه ویژه ای دریافت کنند. این معرفی نامه باید دارای مهر برجسته باشد. دیگر مدارک مورد نیاز پرونده سبز گمرکی (کارنه دوپاساژ) و مدارک شناسایی مالک است. اشخاصی که مقیم ایران نیستند می توانند از پاسپورت یا گواهینامه رانندگی بین المللی استفاده کنند.
محبوب ترین خودرو های گذر موقت در ایران
در بین تعداد بسیاری از خودروهای مناسب برای گردشگری در ایران با پلاک گذر موقت قطعا خودروهای آمریکایی در ردیف محبوب ترین ها قرار می گیرند. خودروهایی که از نظر قیمت بسیار مناسب بوده و دارای ویژگی های هیجان انگیزی همچون ظاهر فوق العاده و قدرتی بسیار بالا هستند.
- کادیلاک STS
- کادیلاک CTS-TV کوپه
- فورد موستانگ
- کرایسلر ۳۰۰
- دوج چارجر
- شورولت کامارو
- نیسان 350Z
- مرسدس بزن SLS AMG
- رنج روور Evoque
- پورشه ۹۱۱ توربو
- نیسان GTR
- فراری F430
- آئودی R8
آشنایی با مراحل و شرایط اسقاط خودروهای فرسوده
