به فارسی گل نیلوفر آبی و نیلوپر، نیلو برگ و در کشمیر نیلوفر گفته می شود. در کتب طب سنتی نیز با نام های نیلوفر و کرنب الما و تخم آن را حب العروس ذکر می کنند. نیلوفر سفید اروپایی بومی شرق آمریکاست و در هند در آب های دریاچه های کشمیر و در اروپا و آسیا و سایر مناطق دنیا انتشار دارد. در ایران در شمال ایران بین رشت و لاهیجان در آب های راکد می روید. نیلوفر زرد یا نیلوفر اصفر در آب های سراب نیلوفر کرمانشاه دیده می شود. گونه ای دیگر از نیلوفر سفید مصری نیز وجود دارد. گونه های دیگری با گل قرمز و گل سفید مایل به زرد نیز وجود دارد که در ایران کمتر دیده می شود و فقط در بعضی از باغ ها برای زینت وارد شده است.
نیلوفر آبی سفید و زرد گیاهی است چند ساله دارای بیخ یا ریشه نسبتا ضخیم، برگ های آن بزرگ، مدور و به رنگ سبز براق و زیبا که در سطح آب های استخرها و سراب ها و آب های راکد به طور شناور می روید و برگ ها دارای دمبرگ بلند است. گل های نوع سفید آن سفید رنگ یا صورتی و نوع زرد آن به رنگ زرد تیره و درشت و روی برگ ها در سطح آب با دم گلی دراز ظاهر می شود.
میوه آن ها به صورت کپسول تخم مرغی شکل است شبیه کپسول خشخاش که در آن دانه های آردی نیلوفر قرار دارد. ریشه های ضخیم و دانه های نیلوفر آبی خوراکی است. تکثیر آن ها از طریق تقسیم گیاه در بهار انجام می گیرد. نوع سفید آن به آفتاب احتیاج دارد ولی نوع زرد آن سایه آفتاب یا تمام سایه را می پسندد ولی به هر حال در آفتاب هم گل می دهد.
از نظر ترکیبات شیمیایی در نوع سفید نیلوفر آلکالوئید نوفارین وجود دارد. از ریشه های خشک شده آن آلکالوئید نمفئین گرفته می شود که در سیستم اعصاب مسمومیت ایجاد می کند. در ریشه آن علاوه بر آلکالوئید نمفئین چند ماده عامل قابض وجود دارد. در گل های آن گلوکوزید قلبی نمفالین مشخص شده است. در شکوفه های آن آلکالوئیدی مشابه نمفارین یافت می شود که با مصرف آن در قورباغه و موش و خوک آزمایشگاهی و کبوتر ایجاد فلج مغزی کرده و با مسموم کردن دستگاه هاضمه ایجاد مرگ نموده است.
در گل ها و ریشه های آن دو آلکالوئید وجود دارد که هر دوی آن ها در حد مصرف مجاز، مسکن درد و آرام کننده است. در ریشه های نیلوفر زرد 18 درصد نشاسته است و سایر موارد آن مشابه نیلوفر سفید است.
خواص دارویی-درمانی نیلوفر آبی
۱.درمان سرفه های خونی
سرفه های خونی با استفاده از نیلوفر آبی قابل درمان است؛ همانطور که گیاه زلف شیطان هم در درمان این بیماری موثر واقع می شود. ریزوم (ساقه های زیرزمینی ریشه مانند) نیلوفر آبی را آبگیری کنید. مایع به دست آمده را با ۲۰۰ سی سی آب جوشیده ترکیب کنید.
این محلول را روزانه ۳ مرتبه و حداکثر به مدت ۵ روز متوالی مصرف کنید.
۲. پیشگیری از اسهال و استفراغ
اسهال و استفراغ موجب از دست رفتن مایعات ضروری بدن می شود. آب به دست آمده از ریزوم های نیلوفر آبی جایگزین خوبی برای مایعات از دست رفته بدن است. مواد معدنی موجود در این محصول نیز عملکرد خوبی در افزایش میزان مایعات بدن دارند.
۵۰ گرم از ریزوم های نیلوفر آبی را با ۱۰ گرم ریزوم زنجبیل ترکیب کنید. این مواد را به خوبی با آب شستشو دهید. آن ها را آبگیری کرده، صاف کنید و روزی ۳ بار این مایع را بنوشید.
۳. درمان اسهال خونی
اسهال خونی هم مثل اسهال موجب از دست رفتن آب بدن می شود و در این صورت باید مایعات از دست رفته جایگزین شود. فرمول زیر برای درمان اسهال خونی با استفاده از نیلوفر آبی مورد استفاده قرار می گیرد. ۵۰ گرم ریزوم نیلوفر آبی و ۱۰ گرم زنجبیل پوست کنده را آبگیری کنید. ۱۰۰ سی سی آب به ترکیب زنجبیل پوست کنده و ریزوم نیلوفر آبی اضافه کنید و آن را بجوشانید. پس از خنک شدن، ۱ قاشق عسل به این ترکیب اضافه کرده و هم بزنید تا طعم بهتری به خود بگیرد.
۴. تنظیم فشار خون
افراد مبتلا به فشار خون بالا باید برای جلوگیری از مشکلات و عوارض بعدی، فشار خون خود را در سطحی طبیعی تثبیت کنند. جوانه های نیلوفر آبی می تواند در کاهش فشار خون بالا موثر باشد. جوانه نیلوفر آبی با داشتن چربی خوب می تواند فشار خون بالا را کاهش دهد.
۱۰ گرم دانه نیلوفر آبی و ۱۰ گرم جوانه نیلوفر آبی تهیه کنید. این دو را با ۳۵۰ سی سی آب تمیز ترکیب کنید. ترکیب نهایی را تا دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد بجوشانید و بطور منظم از این محلول بنوشید.
۵. درمان خون دماغ
آهن موجود در نیلوفر آبی دارای خاصیت درمان کنندگی خون دماغ است. بعلاوه، آهن موجود در نیلوفر آبی می تواند سلول های قرمز جدیدی در خون به وجود آورد. ریشه نیلوفر آبی را تهیه کنید. آن را آبگیری کنید. آب به دست آمده را صاف کنید. چند قطره از مایع نهایی را در سوراخ بینی بریزید. ریشه گیاه نیلوفر آبی به عنوان نوعی سبزیجات در آشپزی آسیایی مصرف فراوانی دارد. سبزی ریشه نیلوفر آبی دارای ۱۲ خاصیت برای سلامت انسان است.
۶. رفع بی خوابی
بیماری بی خوابی هر نوبت خوابیدن را به تجربه ای بی کیفیت برای ما تبدیل می کند. دانه گل نیلوفر آبی به دلیل داشتن فسفر و دیگر ویتامین ها محصولی مناسب برای مقاومت در برابر بی خوابی است. در ادامه فرمول مصرف دانه گل نیلوفر آبی برای مبارزه با بی خوابی را با هم می خوانیم.
۱۲ گرم دانه نیلوفر آبی تهیه کنید. ۳ لیوان آب به آن اضافه کرده و آن را به مدت نیم ساعت با شعله کم بجوشانید. سپس یک لیوان از این ترکیب را برداشته، آب آن را بنوشید و دانه های آن را هم بخورید.
۷. درمان گرم مزاجی
ریزوم های نیلوفر آبی هم مثل خربزه زمستانی یا خربزه قصبه برای رها شدن از گرمی مزاج موثر هستند.
۱۰۰ گرم ریزوم نیلوفر آبی را خوب تمیز کنید.
آن را با ۵۰ گرم زلف شیطان ترکیب کنید.
مواد را در ۵۰۰ سی سی آب تمیز بجوشانید.
۲۵۰ سی سی از آب جوشیده شده را بردارید. آن را صاف کنید و بنوشید.
۸. درمان سوزش و التهاب چشم
سوزش و التهاب چشم با استفاده از دانه های نیلوفر آبی قابل درمان است. کاروتن موجود در دانه های نیلوفر آبی این توانایی را دارند که مشکلات بینایی شما از جمله سوزش و التهاب را درمان کنند.
۳ گرم دانه نیلوفر آبی را با ۹ گرم گل داودی ترکیب کنید و آنها را داخل پارچه تمیزی قرار بدهید.
پارچه حاوی این ترکیب را به مدت تقریبا ۳۰ دقیقه روی بخار قرار دهید و سپس اجازه دهید خنک شود.
سپس این کیسه پارچه ای را به عنوان کمپرس روی چشم قرار بدهید. این کار را صبح ها و شب ها انجام دهید.
۹. کاهش استرس
۲۰ عدد دانه نیلوفر آبی، ۱۵ گرم دانه چشالو، ۱۰ گرم میوه آنگکائو( میوه ای چینی شبیه به خرما) و ۱۰ گرم کیم سیم را با یکدیگر ترکیب کنید.
این ترکیب را در ۶۰۰ سی سی آب بجوشانید.
نیمی از آب جوشیده شده را جدا کرده و آن را بنوشید.
۱۰. تقویت بینایی و نور چشم
بتاکاروتن موجود در نیلوفر آبی همان چیزی است که در تقویت بینایی شما موثر است.
۱۱. ساخت سلول های قرمز خونی
برای زنانی که از خونریزی شدید در دوران قاعدگی رنج می برند مصرف آب ریشه های جوشانده نیلوفر آبی توصیه می شود. ریشه های نیلوفر آبی دارای مقادیر فراوانی از آهن است و به همین دلیل مصرف آن تاثیری شگفت انگیز در تولید مجدد سلول های قرمز خونی دارد.
۱۲. مناسب برای رژیم غذایی
فیبر موجود در دانه های نیلوفر آبی با داشتن قابلیت بالایی در بهبود فرآیند هضم و گوارش محصولی مناسب برای کسانی است که در رژیم غذایی به سر می برند.
۱۳. تقویت و تحکیم دندان ها
مصرف فرمول های گیاهی دارویی در تقویت و تحکیم دندان ها موثر است. ریزوم های نیلوفر آبی سرشار از کلسیم هستند. به یاد داشته باشید که اگرچه کلسیم و آهن در بخش های مرتبطی از بدن به فعالیت می پردازند اما لازم است که از مصرف همزمان این دو ماده معدنی پرهیز کنید.
عوارض جانبی نیلوفر آبی
زیاده روی در مصرف این گیاه باعث فلج اعضا میگردد.
قراردادن ریشه نیلوفر آبی روی پوست باعث التهاب و قرمزی پوست می گردد.