ماجرای حذف نظام قدیم در کنکور ۱۴۰۰ به کجا رسید؟

دلایل حذف کنکور نظام قدیم

در این رابطه دکتر ابراهیم خدایی رییس سازمان سنجش آموزش کشور ششم آبان ماه جاری در حاشیه جلسه ستاد نقشه جامع علمی کشور در پاسخ به سوال خبرنگاران به تشریح آخرین وضعیت برگزاری کنکور نظام قدیم پرداخت و اظهار کرد: این موضوع دو بار که یک بار آن در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و یک بار نیز در شورای سنجش و پذیرش کشور مورد بررسی قرار گرفت این که اعداد و ارقامی که در این زمینه اعلام می شود باید گفت من نمی پسندم این اعداد از سوی کسانی مطرح می شود که اطلاعاتی در دست ندارند. در واقع ما در سال ۹۹ تعداد ۲۵۹ هزار نفر داوطلب نظام قدیم داشتیم که از این تعداد حدود ۶۳ هزار نفر به دلیل این که سال گذشته انتخاب نوع نظام اختیاری بود تعداد ۶۳ هزار نفر آنها سوالات نظام جدید را امتحان دادند و تعداد سئوالات چاپ شده در کنکور ۹۹، ۱۹۶ هزار نفر سوال بود که از این تعداد ۵۳ هزار نفر آنها داوطلبانی هستند که فارغ التحصیل کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند.

وی در ادامه تصریح کرد: حدود ۱۴۲ هزار نفر از داوطلبان فوق کسانی بودند که حداقل ۳ برابر کنکور دادند که از این تعداد ۱۱۷ نفر آنها داوطلب علوم تجربی بودند در واقع همه این داوطلبان می خواستند در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی پذیرش شوند در غیر این صورت زیر ۸ درصد داوطلبان نظام قدیم داوطلب سایر گروه ها و رشته های آموزشی هستند.

رئیس سازمان سنجش کشور همچنین تاکید کرد: اعدادی که در خصوص داوطلبان نظام قدیم اعلام می کنند واقعا درست نیست و من درخواست می کنم کسانی که اطلاعاتی ندارند ذهن داوطلبان و جامعه را مخدوش نکند.

دکتر خدایی تاکید کرد: آخرین سالی که داوطلبان نظام قدیم وارد کنکور شدند در سال ۹۷ بود یعنی این داوطلبان حداقل سه مرتبه کنکور نظام قدیم یعنی از سال ۹۷ تا ۹۹ شرکت کردند. طبق مصوبه شورای سنجش و پذیرش در سال ۹۸ و ۹۹ این بود که برای آخرین بار نظر خود را در مورد کنکور متقاضیان نظام قدیم موافقت نمود در واقع ما از یک سال قبل اعلام کردیم که سال ۹۹ آخرین سال کنکور نظام قدیمی ها است اما اصل مشکل داوطلب نظام جدید و قدیم در این است که نظام آموزش متوسطه ما از سال ۹۴ تغییر یافته است. و ما سه سال سوالات مشترک برای داوطلبان دو نظام طراحی کردیم و برای این که سوالات ما هم تراز و سختی و دشواری آن برطرف شود ما مجبور هستیم در کنکور به بخش مشترکات تاکید کنیم.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین از مباحث جدید نظام آموزش متوسطه سوالات در آزمون کمتر مطرح خواهد شد تا سوالات ما هم تراز شود. در نتیجه نه دانش آموز و نه معلم به تغییرات نظام آموزش متوسط که بیشتر از شش سال است شروع شده توجهی نخواهد کرد. در حالی که تغییرات نظام آموزش متوسطه براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش صورت گرفته است یعنی ما این سند و سند نقشه جامع علمی کشور را معطل کردیم و اجازه نمی دهیم به خاطر بخش مشترک سوالات درست اجرا شود. بنابراین نمی شود کل سیستم آموزش کشور معطل عده ای شود که فقط می خواهند وارد سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی شوند.

وی تاکید کرد: ما تغییرات کنکور را از یک سال قبل اعلام نمودیم و تمامی استدلال های خود را نیز در مراکز ذی ربط بررسی و اعلام شد بنابراین آن چه که تصویب شد مصوبه شورای سنجش آموزش کشور است و کنکور سال ۱۴۰۰ نیز براساس این مصوبه تعیین تکلیف شده است بنابراین دستور کار دیگری وجود ندارد که بخواهیم آن را مجددا در شورای سنجش و پذیرش بررسی کنیم. بنابراین درخواست داوطلبان کنکور بود که این درخواست ها مورد بررسی قرار گرفته چرا که این شورا بدون این درخواست ها مصوبه ای نداشت.

رئیس سازمان سنجش کشور خاطر نشان کرد: از نظر شورای سنجش و پذیرش دانشجو پرونده نظام قدیم و جدید برای کنکور ۱۴۰۰ بسته شده است و سال آینده سوالات نظام جدید مطرح خواهد شد. و محتوای درسی نظام جدید نیز ساده تر از نظام قدیم است. بنابراین توصیه می کنم داوطلبان در این یک سالی که وقت دارند مطالبی که مشترکات زیادی هم وجود دارد مورد مطالعه قرار بدهند.

مصوبه عدم تمدید کنکور نظام قدیم به قوت خود باقی است

در همین رابطه مهرداد ویس کرمی ناظر مجلس در شورای عالی سنجش در گفت وگو با ایسنا با اشاره به تصمیم کمیسیون آموزش درباره موافقت با تمدید کنکور نظام قدیم گفت: به عنوان ناظر مجلس در شورای عالی سنجش می گویم که مصوبه شورای عالی سنجش در مورد «عدم تمدید نظام کنکور قدیم» قانونی و به قوت خود باقی است.

وی افزود:در حالی نامه ای از طرف برخی از اعضای کمیسیون آموزش و در حد توصیه برای وزیر علوم جهت تمدید کنکور نظام قدیم ارسال شد که کمیسیون و دولت و مرکز پژوهش های مجلس نسبت به آن مخالفت جدی دارد. این نامه برای وزیر علوم لازم الاجرا نیست.

مخالفت مجدد با برگزاری کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰

پس از اعلام این تصمیم شورای سنجش و پذیرش و اعلام جدی مسئولان وزارت علوم در خصوص حذف کنکور نظام قدیم از سال ۱۴۰۰، نمایندگان مجلس شورای اسلامی مخالفت خود را با این تصمیم به طور رسمی اعلام کردند به طوریه که کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در جلسه ای با حضور رییس سازمان سنجش مخالفت و حتی وزیر علوم با حذف کنکور کنکور نظام قدیم را اعلام کردند. در همین رابطه هر کدام از نمانیدگان کمیسیون مربوطه با انتشار توییت و انجام مصاحبه هایی از تمدید مجدد این کنکور خبر می دادند تا در نهایت مجدد شورای سنجش و پذیرش با انتشار اطلاعیه آب پاکی را برای چشم مخالفان مصوبه این شورا ریخت و دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش دانشجو با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد کنکور سال ۱۴۰۰ صرفا بر مبنای دروس نظام آموزشی جدید ۳-۳-۶ برگزار می شود.

به گزارش ایسنا؛ در متن اطلاعیه دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش دانشجو آمده بود که بنا به درخواست تعدادی از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی مبنی بر بررسی امکان تمدید کنکور نظام قدیم و انجام سنجش با دو آزمون جداگانه (دو مجموعه سوال براساس دروس نظام قدیم و نظام جدید) در سال ۱۴۰۰، موضوع درجلسه فوق العاده شورای سنجش و پذیرش دانشجو (جلسه ۲۵) مورد بحث و بررسی کارشناسی دقیق قرار گرفت.

در جلسه فوق مصوبه جلسه ۲۴ شورای مذکور مورخ ۲۲ مهر، مجدداً مورد تائید و مقرر شد، آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ و بعد از آن، صرفا بر مبنای دروس نظام آموزشی جدید ۳-۳-۶ برگزار شود.

آخرین اظهار نظر وزارت علوم

تکذیب و تایید های مسئولان در خصوص برگزاری یا عدم برگزاری کنکور نظام قدیم تا جایی ادامه دار شد که وزارت علوم در آخرین اظهار نظر خود با انتشار اطلاعیه ای برای همیشه آب پاکی را روی دست مخالفان و چشم انتظاران برگزاری این آزمون برای نظام قدیمی ها ریخت و در اطلاعیه ای که چهارشنبه سوم دی ماه منتشر کرد، اظهارات یکی از نماینده های مجلس شورای اسلامی را مبنی بر موافقت این وزارتخانه با برگزاری آزمون سراسری ویژه داوطلبان نظام قدیم در سال ۱۴۰۰ تکذیب کرد.

در این اطلاعیه تاکید شد که "براساس قانون، هرگونه تصمیم گیری در خصوص برگزاری آزمون سراسری برعهده شورای سنجش و پذیرش است و در این مورد، وزیر علوم بدون نظر شورا اختیار تصمیم گیری ندارد.

همچنین براساس دعوتنامه کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، جلسه ای در محل کمیسیون در مورخ دوم دی سال ۹۹ با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان سنجش آموزش کشور تشکیل شد.

در این جلسه در مورد تصمیم شورای سنجش و پذیرش کشور مبنی بر عدم برگزاری آزمون اختصاصی برای داوطلبان دارای دیپلم نظام قدیم آموزش وپرورش صحبت شد.

متاسفانه پس از پایان جلسه یکی از نمایندگان حاضر در جلسه مطالبی منتشر کرده که در آن ادعاشده است، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با برگزاری آزمون اختصاصی مذکور در آزمون سراسری ۱۴۰۰ موافقت کرده است.

ضمن تکذیب این مطلب، اعلام می دارد که اتخاذ تصمیم، قانوناً در اختیار شورای سنجش و پذیرش است و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که یکی از اعضای شورا است، اختیار تصمیم گیری بدون نظر شورا ندارد و مطالب اعلام شده صحت ندارد."

سئوالات کنکور ۱۴۰۰ یکسان است

از سوی دیگر، سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در حاشیه یک صد و چهلمین جلسه ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور، از تصمیم شورای سنجش پذیرش مبنی بر حذف کنکور نظام قدیم حمایت کرد و در خصوص دغدغه های داوطلبان کنکور نظام قدیم و این که آیا تصمیم جدیدی در ارتباط با منابع درسی این دسته افراد برای شرکت در کنکور اتخاذ شده یا خیر؟ خاطرنشان کرد: به دلیل این که ما طبق مصوبات قبلی عمل می کنیم، لذا بر اساس همان تصمیمی است که وزارت علوم اعلام کرده است.

وی در پایان گفت: آزمون کنکور سال آینده(۱۴۰۰) برای داوطلبان نظام قدیم و جدید یکسان خواهد بود و طبق منابع جدید سوالات طراحی خواهد شد.

پرونده کنکور نظام قدیمی ها بسته شد

در نهایت دکتر منصور غلامی وزیر علوم روز شنبه، ۲۲ آذر در حاشیه آیین تجلیل از دانش آموزان پژوهشگر و فناوران برگزیده تاکید کرد: امیدواریم همانگونه که پیش بینی می شود در سال ۱۴۰۰ قبل از ثبت نام کنکور ۱۴۰۱ تصمیم نهایی اعلام شود که اگر انجام شود کار خوبی است.

غلامی در پاسخ به اینکه آیا پرونده نظام قدیمی ها برای کنکور ۱۴۰۰ بسته شد؟ گفت: از نظر ما بله، زیرا دو مرتبه در شورای سنجش و پذیرش مطرح و تصمیم گرفته شده است که دیگر ادامه پیدا نکند. از نظر ما پرونده بسته شده است.

ملاحظات برگزاری کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰

در نهایت مرکز پژوهش های مجلس طی گزارشی به بررسی ملاحظات برگزاری کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰ پرداخت و در گزارشی با عنوان «ملاحظات برگزاری کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰» آورد که «آموزش عمومی تا سال ۱۳۹۰ شامل پنج سال دوره ابتدایی، سه سال دوره راهنمایی، سه سال دبیرستان و یک سال پیش دانشگاهی بوده که اکنون به نظام قدیم مشهور شده است. از آذرماه سال ۱۳۹۰ هم زمان با اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، دوره های آموزش عمومی بعد از تغییراتی به نظام جدید یا نظام ۶-۳-۳ مشهور شدند. در نظام جدید دوره ابتدایی از ۵ سال به ۶ سال افزایش یافت و دوره متوسطه به دو دوره متوسطه اول و متوسطه دوم تقسیم شد. دوره متوسطه اول شامل سال های هفتم، هشتم و نهم و دوره متوسطه دوم شامل سال های دهم، یازدهم و دوازدهم است که سؤالات کنکور از کتاب های این دوره طرح می شوند. هم زمان با تغییر در دوره های آموزش عمومی، تغییراتی در محتوای کتاب های درسی نیز ایجاد شد که این مورد موجب نگرانی فارغ التحصیلان نظام قدیم شده است.»

گزارش مرکز پژوهش های مجلس می افزاید؛ برگزاری کنکور نظام قدیم به معنای طرح دو نوع سؤال نظام قدیم و نظام جدید برای کسانی است که در یک مسابقه یکسان رقابت می کنند و این خود، اصل رقابت عادلانه را زیر سؤال می برد. هرچند سازمان سنجش تلاش می کند با رعایت برخی ملاحظات فنی از قبیل تأکید بر سؤالات مشترکِ بین داوطلبان نظام قدیم و جدید و «هم ترازسازی با استفاده از روش های آماری، مطابق با اصول سنجش و اندازه گیری و برآورد ضریب هم ترازی نمرات خام داوطلبان نظام قدیم (غیر ۶-۳-۳) و داوطلبان نظام جدید (۶-۳-۳)»، رقابت عادلانه تری را ایجاد کند «اما استفاده از چنین روش‏هایی و ماندن در این وضعیت دوگانه، تنها در شرایط اضطرار جایز است و استانداردهای کیفی سنجش اقتضا می‏کند که تنها یک نظام، مبنای سنجش قرار گیرد».

براساس این گزارش نکته حائز اهمیت دیگر این است که تعداد فارغ التحصیلان از میانِ داوطلبان نظام قدیم آموزش متوسطه که آخرین گروه از آنها در سال تحصیلی ۱۳۹۷- ۱۳۹۶ فارغ التحصیل شده اند، برطبق اطلاعات سالنامه آماری وزارت آموزش و پرورش در همه رشته های نظری بالغ بر ۳۶۱ هزار نفر بوده است که تاکنون در سه آزمون سراسری سال ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ با سؤالات مختص به خود شرکت کرده اند. پس از این مدت تعداد این داوطلبان که بالقوه متقاضی شرکت در آزمون نظام قدیم هستند به میزان قابل ملاحظه ای کاهش و متقابلاً داوطلبان نظام جدید اکثریت مطلق داوطلبان را تشکیل خواهند داد. طبق برآورد سازمان سنجش آموزش کشور سهم داوطلبان آزمون نظام قدیم در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ از کل داوطلبان، بین ۶ تا ۸ درصد خواهد بود، با عنایت به این نکته که برخی از فارغ التحصیلان نظام قدیم در کنکور سال ۱۳۹۹ سؤالات نظام جدید را برای پاسخگویی انتخاب کرده اند (حدود ۵۰ هزار نفر) و این موضوع در آزمون سال ۱۴۰۰ نیز وجود خواهد داشت. در هر صورت فارغ از برآورد سازمان سنجش، داوطلبان نظام قدیم در اقلیت خواهند بود.

گزارش مرکز پژوهش های مجلس می افزاید مهم ترین نکته ای که پس از مصاحبه با مشاوران تحصیلی و معلمانی که دروس هر دو نظام قدیم و جدید متوسطه را تدریس نموده اند به دست آمده این است که شرکت در آزمون نظام جدید متوسطه، به نفع داوطلبان نظام قدیم است. به گفته معلمان، همه کتاب های درسی نظام جدید نسبت به نظام پیش از آن کم حجم تر، روان تر و ساده تر است.

گزارش مرکز پژوهش های مجلس با توجه به شرکت آخرین گروه از فارغ التحصیلان نظام قدیم متوسطه در سه آزمون، حداقلی بودن جمعیت آنان و از منظر عدالت در سنجش عنوان می کند که مرجح است تا آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ با سؤالات یکسان برگزار شود، این گزارش همچنین به دلیل عدم اعلام عمومی مصوبه حذف کنکور نظام قدیم تا حداقل یکسال قبل از برگزاری آزمون، پیشنهاد داده است تا در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰، سنجش با دو آزمون جداگانه (دو مجموعه سؤال برای نظام های جدید و قدیم متوسطه) و حتی المقدور از مباحث و مطالب مشترک دو نظام قدیم و جدید با تعداد معدود سؤالات متفاوت برگزار شود.

با توجه به اظهارنظرهای مطرح شده از سوی مسئولان (وزیر علوم، شورای سنجش و پذیرش، سازمان سنجش آموزش کشور و همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی) که تصمیم گیران اصلی آموزش عالی هستند، به نظر می رسد احتمال تمدید مجدد کنکور نظام قدیم در سال 1400 بسیار ضعیف است و پرونده داوطلبان این کنکور برای همیشه بسته شده و به بایگانی رفته است. بنابراین لازم است داوطلبان به جای توجه به حواشی و پیام های برخی در خصوص بازگشت مجدد این کنکور، که اغلب در فضای مجازی مطرح می شوند؛ در مهلت چند ماه باقی مانده به کنکور خود را بر اساس منابع نظام جدید آماده این ماراتن سرنوشت ساز کنند.

متناسب سازی سهمیه ایثارگران در کنکور/ اختیار شورا درباره سهمیه ها