معرفی جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی سراوان

قلعه سب

قلعه سِب که از جمله آثار دوره قاجاریه محسوب می شود، در استان سیستان و بلوچستان، شهرستان سراوان، بخش سِب و سوران و روستای سِب قرار دارد. روستای سِب که نام قلعه برگرفته از آن است، در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان سراوان واقع است. سِب در لغت نامه دهخدا به معنی محل چشمه ساران فراوان یاد شده است. در این قلعه تا سال ۱۳۴۴ طوایف بارکزایی و میرمرادزهی در آن ساکن بودند و سپس متروکه شد. این قلعه از زیباترین و سالم ترین قلاعی است که از دوران اسلامی در استان سیستان و بلوچستان باقی مانده است. قلعه سِب در سال ۱۳۷۵ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۱۷۵۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موزه خاک

این ساختمان در قطعه زمینی به مساحت حدود سه هزار و هشتصد متر مربع با زیربنای حدود ۲۶۰ متر مربع بنا شده است. بنا دارای ۴ اتاق بزرگ به ابعاد متفاوت می باشد که در ساخت آن سعی شده است از معماری بومی پیروی شود.

این موزه در سال ۱۳۸۸ به عنوان کارگاه زنده تولید سفال هم به جنبه تولید و هم نمایش و عرضه آن می پردازد.

آبشار پالیزوک

آبشار پالیزوک از جاذبه های گردشگری ناهوک در غرب ناهوک و ۱۲ کیلومتری آن قرار دارد. از تاریخچه این روستا، اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی سنگ نگاره های بسیار قدیمی و بدیع پیرامون آن نشانگر قدمت آن است. ناهوک نگارخانه ای از سنگ نبشته ها و نقوش حکاکی شده بر سنگ است که بر اساس آن، مورخین و باستان شناسان، عمر روستا را بیش از ۱۰۰۰ سال تخمین می زنند.

آبشار چوتین گون

یکی از مکان های زیبا و جاذبه های طبیعی سراوان است. وجه تسمیه این نام برگرفته از گون نام محلی درخت بنه بوده که حاکی از وجود جنگل های بنه در این منطقه است. جاری بودن آب در اکثر روزهای سال و طبیعت بکر و زیبای این آبشار باعث شده سالانه گردشگران زیادی از این منطقه دیدن کنند. این آبشار در دره ای معروف به دره نگاران واقع شده است.

آبشار کوهک

آبشار کوهک سراوان در جنوب روستای کوهک واقع است. این آبشار در ۳ کیلومتری نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان واقع شده است. معروفیت این منطقه به دلیل گروگانگیری های اخیر ۵ مرزبان ایرانی دوچندان شده است. کوهک شرقی ترین آبشار شناخته شده ایران است. ریزش آب در حاشیه آبشار بر روی صخره ها، مناظر صخره ای زیبایی ایجاد کرده که در صورت سرمایه گذاری مناسب می تواند به یکی از قطب های گردشگری ایران منجر شود.

روستای سب

قلعه سب زیباترین و سالم ترین قلع هایی است که از دوران اسلامی سیستان و بلوچستان مانده است. آیینه تمام نمای این قلعه که حاکمان صفویه و بعد از آن ها است، از جمله ۲۷ بنای تاریخی استان است که هنوز پابرجاست. نام قلعه «سب» از نام روستای «سیب» (به معنای جایگاهی که در آن آب روان است) گرفته شده است. این واژه به طایفه های کهن در سراوان هم اطلاق می شود. بنای تاریخی قلعه سب مهرماه ۱۳۷۵ به پیشنهاد این اداره به شماره ۱۷۱۵ در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

روستای کلپورگان

«کلپوره» نام گیاهی با مصرف دارویی ویژه منطقه بلوچستان و کلپورگان روستایی است در ۲۵ کیلومتری شهرستان سراوان و در ۳۹۰ کیلومتری جنوب زاهدان. شغل اکثریت مردم کشاورزی است و محصولات عبارت اند از: خرما، مرکبات و سبزی ها. اما تنها مشخصه ای که کلپورگان را از بقیه مناطق متمایز کرده سفالگری آن است که شیوه ساخت آن با قدمتی حدود ۴ تا ۶۰۰۰ سال قبل هنوز دست نخورده باقی مانده و تنها کارگاهی که هنوز به شیوه بدوی فعال و پا برجا کارش را ادامه می دهد کارگاه سفال کلپورگان است.

دهستان ناهوک

این روستا در میان دره ای قرار گرفته که در قسمت مرکزی دره رودخانه فصلی نسبتاً بزرگی قرار داردو به هنگام بارندگی پر از آب می شود و منازل مسکونی و زمینهای کشاورزی و باغات در کوهپایه قرار گرفته اند. این روستا از خوش آب وهواترین روستاهای سراوان است و مسافران زیادی به خصوص در فصل تابستان از این روستا بازدید می کنند. دره نگاران یکی از آثار تاریخی معروف که در آن حکاکی هایی از حیوانات قدیم و نحوه شکار آنان توسط انسان های آن دوره است.

منطقه حفاظت شده و کوه بیرک

این منطقه گونه های گیاهی متنوعی دارد و شامل یک رشته کوه باریک با دشت هایی در حاشیه بوده که از کوه ها و تپه ماهورهای اطراف کاملا متمایز شده است.

بلندترین نقطه این شهرستان، رشته کوه بیرک است. کوه بیرک علاوه بر کاربردهای مهم و استراتژیک دارای طبیعتی بسیار زیبا و در خور توجه با گونه های فراوان و پوششی غنی از درختان بنه، بادام کوهی، زیتون وحشی، انجیر، ارزن و… است.

وجود غارهای طبیعی با طول بیش از ۱۰۰ متر- وجود انواع معادن از قبیل آهن، منیزیم، پنبه نسوز، تالک و … نیز از دیگر مزایای این کوه عظیم و شهرستان است.

روستای قلعه جانی

روستای قلعه جانی از توابع سب و سوران در یک منطقه دشتی واقع شده است. رودخانه ماشکید از شمال آبادی می گذرد و آب و هوای آن گرم و خشک است. وجود یک قلعه قدیمی از مهم ترین جاذبه های باستانی کوشان قدیم است. ضمن اینکه، زیارتگاه «شاه آهو» از مهم ترین اماکن زیارتی منطقه در این روستا واقع شده و جاذبه های زیارتی و جهانگردی آن را دو چندان کرده است.

رودخانه ماشکل

این رودخانه از کوه های بیرک در ۹۸ کیلومتری غرب سراوان سرچشمه گرفته و از طریق دهستان زابلی به جنوب شرق روان می شود. در طول مسیر رودهای متعددی به آن می پیوندد و در نهایت در ۵ کیلومتری جنوب روستای کوهک به مرز ایران و پاکستان وارد می شود. طول این مسیر مرزی ۸ کیلومتر است. رودخانه ماشکل در ۸ کیلومتری شرق کوهک از مرز خارج و به کشور پاکستان وارد می شود. طول رودخانه از سرچشمه ۲۴۰ کیلومتر است.

تپه نمکی میر عمر سراوان

تپه نمکی میر عمر سراوان پدیده ای طبیعی و کم نظیر آرمیده در نقطه میانی شهرگشت است شامل تپه ای نمکین مملو از املاح معدنی است که آرام آرام از دل آب جوشیده و بر سطح زمین روان می گردد تپه حاصله نمک به جا مانده از این آب است . این مکان در گذشته مورد احترام وزیار ت مردم بوده است . در زمان زلزله از ان آب فوران میکرده و مردم محلی معتقدند در صورتی که پای دزد را در ان فرو برند در ان گیر می کند و برای رهایی از ان باید حیوانی قربانی کنند.قابل ذکر است یکی از دلایلی که مردم این منطقه به لحاظ هوش و هواس و استعداد در رتبه ی بالایی قرارگرفته اند استفاده ازاین نمک که دارای میزان قابل توجه ایی ید در خود را شامل می شود می باشد.

سنگ نگاره های دره شیر و پلنگان

سنگ نگاره های دره شیر و پلنگان در ۱۲ کیلومتری شنمال سراوان و در ادامه مسیر دره کند و در محلی به نام دره شیرو پلنگان که از رشته کوه های سیاهان سراوان می باشد واقع شده است . دره شیرو پلنگان را به واسطه وجود نقوش خاص دره شیر پلنگان نامیده اند . چرا که در این مجموعه نقش یک حیوان درنده همانند پلنگ یا شیر با دمی بلند برافراشته بر روی صخره ای در ارتفاع ۵ متری از زمین به همراه نقوش کمرنگ و محو چهار انسان دیده می شود که احتمالا در حال انجام مراسم خاصی هستند و در سمت راست دره به طرف شمال انسانی در حال کشیدن بزی می باشد .سنگ نگاره های دره شیر و پلنگان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۵۰۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

موزه محلی سراوان

موزه محلی سراوان در محل ساختمان قديم فرمانداري اين شهر واقع شده است . مصالح بكار رفته در معماري آن عمدتاً آجر و خشت خام مي باشد . اين بنا در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است و در سال ۸۸ به عنوان موزه محلي سراوان به بهره برداري رسيده است .موزه محلی سراوان شامل دو بخش مجزا اداري و گالريهاي نمايش است كه قسمت اداري آن از بخش هاي مديريت ، پژوهش ، سمعي و بصري ، كتابخانه و …. تشكيل شده است . فضاي داخلي موزه از گالري هاي گذري بر تاريخ بلوچستان ، نگاهي بر نگاران ، گالري آئين ها و مراسم ، گالري صنايع دستي ، زندگي روزمره و گالري حياط و حش با استفاده از صحنه سازي به روايت تصوير بيان شده است . در محوطه موزه، زندگي عشاير بلوچ به نمايش درآمده است ساخت سفال در روستاي كلپورگان به صورت كاملاً ابتدايي و به روش لوله اي بدون لعاب و با نقوش سياه رنگ توسط زنان بومي با دقت انجام مي پذيرد كه به دليل شباهت به سفالهاي ما قبل تاريخ ، از شهرت خاص برخوردار است موزه خاك در سال ۸۸ به عنوان كارگاه زنده توليد سفال هم جنبه توليد و هم نمايش و عرضه آن مي پردازد . بخشهاي عمده موزه زنده كلپورگان شامل قسمت اداري ، توليد سفال كوه و بخش نمايش مي باشد .