به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، مهدی مطهرنیا با بیان این که درباره برجام باید به نوعی تفکر "آینده اندیشانه" future thinking توجه کرد، گفت: در این تفکر باید به روندها، نشانه ها، پیشرانه ها و کنش های شخصی شده در قالب پیش بینی ها توجه داشته باشیم. آینده محصول روندها، رویدادها، تصاویر و اقدام هایی است که انجام می شود. روند مذاکرات هسته ای نشان دهنده آن است که به نوعی از مقاومت ثابت میان تهران و واشنگتن رسیده ایم. گویی که این دو به صورت یک مرکز مقاومت سیم پیچی شده در مدار الکترونیکی هستند که میزان ثابتی از مقاومت را در برابر یکدیگر طراحی کرده اند.
وی با اشاره به ادعاهای آمریکا که می گوید ایران را به عنوان یک بازیگر سرکش در منطقه نمی خواهد و این هدفی است که دنبال می کند اظهار عقیده کرد: برجام متوجه درک آمریکا از ایران به عنوان یک بازیگر بر هم زننده نظم منطقه ای و نظام بین الملل است و به همین دلیل برنامه جامع اقدام مشترک با ایران را طرح کرد نه برنامه جامع حل و فصل مساله هسته ای.
مطهرنیا گفت: در این سوی، تهران نیز در پرونده هسته ای تحت عنوان برجام همان دیدگاه را به گونه ای دیگر گسترش می دهد، یعنی مذاکره بر سر پرونده هسته ای را ابزاری برای برداشتن همه تحریم ها علیه خود می داند. اینجاست که سیگنال های متفاوت در زمان های مختلف با این هسته مقاومت سخت رو به رو می شود و روندی را نشان می دهد که پیشران های متفاوت تسهیل کننده مذاکرات را کند می کند. در این میان اروپا با سه کشور آلمان انگلیس و فرانسه در چارچوب اتحادیه اروپا و نماینده اتحادیه، هماهنگ کننده مذاکرات هستند. اروپایی ها در این جا یک نوع مقاومت وابسته دارند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اروپا میراث دار برجام است، از این رو نماینده اتحادیه اروپا هر که می خواهد باشد، او ماموریت دارد این میراث را حفظ کند. تغییر افراد در این زمینه در این چند دهه این مسیر را ثابت نگاه داشته است، اما اروپا مقاومت وابسته هم دارد به این معناست که اروپا در کنش های شخصی شده خود از یک طرف با ایران انقلابی رو به رو است که مجموعه غرب را در مظان اتهام امپریالیستی و استعماری قرار می دهد و فرهنگ لیبرال دموکراسی غرب را ناپسند می خواند و از یک طرف با آمریکایی رو به رو است که چیرگی اقتصادی امنیتی بر اروپای متحد دارد و در همان حال متحد با آمریکا هم است، یعنی هم با آمریکا همکاری دارد و هم رقابت. نکته قابل توجه اینجاست که دو سر مقاومت اروپا لرزان هستند؛ اروپا متحد رقیب آمریکا و ایران جامعه هدف سیاسی مقاوم در برابر غرب است.
عدم اطلاع رسانی دقیق وزارت خارجه درباره مذاکرات وین آسیب زاستوی گفت: این در حالی است که دو کشور روسیه و چین دارای مقاومت متغیر هستند، به این معنا که یک هسته ثابت در حال گردش دارند و آن هم منافع شان در این پرونده است. روسیه و چین در پی رو در رویی با آمریکا نیستند، اما در پی گرفتن امتیاز از آمریکا هستند. از طرفی برخوردشان با ایران ثابت است و به ایران به عنوان یک بازار هدف استراتژیک نگاه می کنند که برگ امتیازگیری در برابر آمریکاست.
مطهرنیا اظهار کرد: با این تفصیل، سناریوهای ممکن آینده در بحث برجام در صورت ثبات جریان مقاومت تهران و واشنگتن در برابر هم واگرایانه خواهد بود. از این رو پیشرفت در مذاکرات وین و دستیابی به تفاهم یا بن بست در مذاکرات، نه به تحرک اروپا، نه به حرکت های مسکو در بحران اوکراین بلکه به نوع رو در رویی تهران و واشنگتن مربوط است. البته نقش عوامل تحریک کننده در این میان را نباید از نظر دور داشت. عواملی که محیط تعارض بیشتر میان آمریکا و ایران را دنبال می کنند و نماینده آن کسی در منطقه نیست جز اسراییل.
این کارشناس مسایل بین الملل با اشاره به سفر اخیر انریکه مورا و امیر قطر به تهران و دریافت سیگنال هایی مثبت برای بازگشت به مذاکرات از سوی همه طرف ها با تاکید بر این که "واسطه ها تاثیرشان بر اساس منافع شان است" تصریح کرد: اکنون می توان سفر مورا و امیر قطر و تحرکاتی از این دست را با توجه به توضیحاتی که در بالا گفته شد، تبیین کرد. سفر مورا به تهران جهت حفظ مذاکرات وین در چارچوب محافظت از میراث دیپلماتیک اروپا و جلوگیری از شدت جریان منازعه میان تهران و واشنگتن در جریان بحران اوکراین است.
وی ادامه داد: سفر امیر قطر به عنوان میانجی اهمیت داشت اما در متن تحرکات اسراییل، عربستان، امارات متحده عربی و ترکیه علیه برجام و دور نگه داشتن تهران و واشنگتن از هم گم می شود. همانگونه که گفتم اسراییلی ها در پی تشدید مقاومت سخت میان تهران و واشنگتن هستند و حوزه پشتیبانی کننده عربی در چارچوب توافق ابراهیم و گسترش روابط با اسراییل آن را تجهیز می کند. قطر نگران قدرت گرفتن جبهه پشیبانی کننده عربی از اسراییل در منطقه است و با توجه به لبه های اصطکاک خود با قدرت های منطقه، گاه به ایران نزدیک می شود.
مطهرنیا گفت: نشانه ها می گوید نیروهای موجود برای نزدیکی ایران و آمریکا در بحث برجام در همگرایی converge ضعیف هستند و قادر نیستند واگرایی موجود را به سمت همگرایی سوق دهند. حداکثر اثر آنها می تواند حفظ وضع موجود باشد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: همه چیز به هسته سخت مقاومت میان ایران و آمریکا بستگی دارد. در عین حال هر دو این کشورها این مساله را مدنظر دارند که هر کدام این هسته سخت را بشکافد، دیگری وی را متهم به شکست می کند و این مساله است که دولت های موجود در تهران و واشنگتن را در اتخاذ تصمیم متزلزل و کند می کند.
