هنگامی كه رژیم می گیریم باید بدانیم كه روند كاهش وزن "خطی" نیست. به عبارت دیگر، اینگونه نیست كه چون من رژیمم را به خوبی اجرا می كنم فردای همان روز وزنم كم بشود. نخیر! باید بدانیم كه روند كاهش وزن، "گسسته" است. فرض كنید می خواهید طی 6 ماه 24 كیلو كم كنید. حال، چه اهمیتی دارد كه هر ماه 4 كیلو كم شود تا 6 ماه دیگر به آن 24 كیلو برسیم یا اینكه فرضا ماه اول 4 كیلو كم شود، ماه بعد 2 كیلو، ماه بعد 1 كیلو، ماه بعد 5 كیلو و ماه بعد و بعدی 3 كیلو و 3 كیلو كم شود! (یا هر ترتیب عددی دیگر!). روند كاهش وزن خطی نیست، بلكه گسسته است.
جنبه های مثبت و منفی هر روز وزن کردن خود
وقتی که با خودتان عهد می بندید وزن تان را کم کنید، احتمالاً وسوسه می شوید که هر روز روی ترازو بروید و خودتان را وزن کنید و فکر می کنید انجام این کار باعث می شود که تلاش خود را افزایش دهید اما نکات مهمی در مورد وزن کردن وجود دارد. بسیاری از افراد نمی دانند که آیا باید خودشان را هر روز وزن کنند یا اینکه یک بار در هفته این کار را انجام دهند. این قسمت از ساعدنیوز را تا انتها مطالعه کنید تا به پاسخ سوال خود برسید.
چند وقت یکبار باید خودمان را وزن کنیم؟
اگر هدف تان کاهش وزن یا ثبات وزنی است، باز هم هیچ قانون دقیقی وجود ندارد که به شما بگویند چند وقت یکبار خودتان را وزن کنید. همه چیز بستگی به این دارد که چه چیزی برای شما اثرگذارتر است. به عنوان یک قانون کلی به افراد توصیه می کنیم یک یا دو بار در هفته بدون لباس خودشان را وزن کنند و این کار را باید قبل از خوردن صبحانه یا حتی خوردن یک لیوان آب کوچک در طول روز به انجام برسانند؛ یعنی دقیقاً زمانی که شکم و معده شان کاملا خالی است. باید دفعه بعد هم دوباره همین شرایط را ایجاد کنند و خودشان را وزن کنند. یعنی همیشه باید در شرایط برابر خودتان را وزن کنید. بعضی از افراد ترجیح می دهند که هر روز خودشان را وزن کنند که انجام این کار اشکالی ندارد. اگر فکر می کنید که با وزن کردن روزانه، انگیزه می گیرید و احساس بهتری دارید، می توانید این کار را انجام دهید و محدودیتی برای آن نیست.
مزایای و معایب هر روز وزن کردن
- می تواند انگیزه بخش باشد: اگر هدف تان کاهش وزن است و هر روز ورزش می کنید، احتمالاً هر که روز روی ترازو می روید و متوجه می شوید که چند گرم کم تر شده اید، انگیزه می گیرید.
- حساب و کتاب دارید: این که هر روز خودتان را وزن کنید، متوجه می شوید که چقدر پیشرفت کرده اید و چقدر برنامه ورزشی با رژیم برایتان موثر بوده اند یا اگر پیشرفتی نداشتید، چرا چنین اتفاقی افتاده و باید چه کارهایی را کنار بگذارید.
- شاید شما را بی انگیزه کند: ممکن است بعضی از افراد هر روز خودشان را وزن کنند و ببینند که در طول یک هفته پیشرفتی نداشتند و حتی وزن شان به دلایل مختلف مثل افزایش آب بدن افزایش پیدا کرده و همین باعث بی انگیزگی در آن ها شود و به طور کلی ورزش را کنار بگذارند.
- ممکن است باعث رفتار های نا سالم شود: این که شما ببینید پیشرفت نکرده اید، از لحاظ ذهنی به هم می ریزید و شاید لجبازی کنید و در انجام کارهای مخرب زیاده روی کنید، زیرا فکر می کنید که اگر سالم زندگی کنید، هیچ تاثیری ندارد. پس در چنین شرایطی توصیه می کنیم که خودتان را هر روز وزن نکنید.
نکات مهم در وزن کردن خود :
وزن کردن خود، روش مناسبی برای کاهش وزن بیشتر و بهتر است؛ و چه هر هفته خودتان را وزن کنید چه هر روز، تاثیر خود را خواهد داشت. این کار باعث می شود زمانی که وزن مناسبی دارید، بتوانید در حفظ آن، موفق تر باشید. کارشناسان بر این باورند که وزن کردن به شما کمک می کند با خودتان صادق باشید. در ادامه ساعدنیوز شیوه ی صحیح وزن کردن را ارائه خواهد داد همراه ما باشید.
صبح خود را وزن کنید
اگر وزن کردن خود را صبح ها انجام دهید، وزن دقیقی در دست خواهید داشت؛ چرا که هنوز چیزی نخورده اید و به دلیل رفتن به سرویس بهداشتی، غذا و مایعات اضافی در دستگاه گوارش شما وجود ندارد. برای وزن کردن، زیاد لباس نپوشید؛ چون لباس زیاد نیز وزن شما را بیشتر نشان خواهد داد. اگر هر روز صبح ورزش می کنید، وزن کردن را قبل از شروع ورزش انجام دهید؛ زیرا بعد از تمرین به دلیل تعریق بدن و آبی که بدن از دست داده است، وزن شما تغییر کرده و میزان این تعریق نیز در روزهای مختلف متفاوت است.
خودتان را در ساعت مشخص و با ترازوی مشابه وزن کنید
با وجود اینکه وزن کردن خود در صبح رایج تر است، اما اگر بتوانید در ساعت وزن کردن تان تدوام داشته باشید، زمان آن تقریبا دیگر اهمیتی نخواهد داشت. وزن کردن را می توان هرشب یا هر روز عصر نیز انجام داد؛ به شرط آنکه رأس ساعت معینی انجام گیرد. در طول دوره ی کاهش وزن یا حتی خارج از آن، باید به داشته باشید که وزن شما در طول روز تا ۵۰۰ گرم امکان نوسان دارد. اگر یک بار هنگام صبح خودتان را وزن کنید و روز دیگر در عصر یا شب این کار را انجام دهید، مقایسه ی وزن های به دست آمده با یکدیگر دشوار خواهد بود و وزن دقیقی از این مقایسه به دست نخواهد آمد. هنگام وزن کردن خود دقت کنید که از یک ترازوی مشابه برای این کار استفاده کنید، زیرا هر ترازویی میزان دقت خاص خودش را دارد، بنابراین نباید به این فکر کنید که فلان ترازو وزن شما را بیشتر یا کمتر نشان می دهد
موفقیت در تثبیت وزن
وزن کردن خود در دوره ی تثبیت وزن به کاهش وزن، کمک فراوانی می کند. مطالعات نشان می دهد که حدود ۷۵ درصد از افراد موفق در کاهش و تثبیت وزن، هفته ای یک مرتبه خودشان را وزن می کنند و متقابلا کسانی که بعد از کاهش وزن به وزن کشی خود اهمیت نمی دهند، در اغلب موارد مجددا دچار افزایش وزن خواهند شد. شاید به دلیل اینکه کاهش وزن بسیار کمی دارید، نمی خواهید مرتب خودتان را وزن کنید؛ اما زمانی که این کار را انجام می دهید، اضافه وزن تان را هر چقدر هم کم باشد، می توانید کنترل کنید و به تثبیت وزن برسید.
به عدد وابسته نشوید
وزن کردن مداوم، راه مناسبی برای تثبیت وزن و حفظ سلامتی شماست؛ اما نمی توانید انتظار داشته باشید که اعداد ترازو وزنی را که اکنون دارید در آینده نیز تضمین کنند؛ بنابراین یک عدد معین برای خود تعیین نکنید تا با هدف رسیدن به آن عدد وزن کم کنید، بدون این که سلامتی خود را در نظر بگیرید. امروزه ترازوهایی وجود دارند که می توانند میزان چربی بدن شما را تخمین زده و اینگونه به حفظ سلامتی شما در هنگام کاهش وزن کمک کنند. به این ترتیب، با این ترازو ها دلیل کاهش وزن خود را خواهید دانست و مطمئن خواهید شد که با چربی سوزی به وزن مناسب و واقعی رسیده اید؛ نه کاهش آب بدن. اما اگر چنین ترازوهایی هم در دسترس نباشند، با وزن کردن خود در زمان مناسب می توانید به همین نتیجه دست پیدا کنید. سلامت کلی بدن، مستلزم رژیم غذایی سالم، ورزش، خواب منظم و تنظیم استرس درونی شماست؛ نه در گرو اعداد روی ترازو. پس تعیین یک عدد معین به عنوان هدف نهایی را فراموش کنید و به فکر سلامت خود باشید.
آیا حتما باید خودتان را وزن کنید؟
هیچ قانون ثبت شده ای وجود ندارد که بگوید خودتان را وزن کنید تا سالم بمانید. محققان فقط پیشنهاد می دهند که اگر می خواهید به وزن ثابت برسید، خودتان را مرتب وزن کنید تا از وضعیت خود در هر مرحله از کاهش وزن خود، با خبر باشید. تعدادی از برنامه های کاهش وزن وجود دارند که پایه و اساسی مبنی بر موضوع وزن کشی ندارند و همچنین افراد بسیاری هستند که بدون وزن کشی، کاهش وزن مناسبی داشته اند. وزن کشی به دو دسته از افراد توصیه نمی شود؛ دسته ی اول افرادی که در مرحله ی مبارزه با وعده های غذایی نا منظم هستند و دسته ی دوم، افرادی که به وزن کردن خود حساس شده و روزی چندبار خودشان را وزن می کنند.
چرا نباید هر روز روی ترازو برویم؟
برای اینكه روند كاهش وزن خطی نیست. بعضی وقت ها بدن در دو هفته اول به هر دلیلی مقاومت می كند ولی در شیب كاهشی قرار می گیرد تا طی دو هفته بعدی وزن كم شود، ولی خوب معلوم است كه این موضوع دیگر روی ترازو دیده نمی شود كه قرار است هفته بعد وزن كم شود! و شما با این تصور كه دیگر وزن كم نمی كنید نا امید می شوید و رژیم را رها می كنید. در حالیكه اگر با ایمان رژیم خود را ادامه می دادید، راس زمان برنامه ریزی شده (و نه دیرتر) به همان مقدار كاهش وزنa (و نه كمتر) دست می یافتید! پس ترازو را فقط به صورت هفتگی استفاده كنید و با روشی كه در بالا یاد گرفتید، عمل كنید.
دلایل روانی افت سرعت كاهش وزن در رژیم كاهش وزن چیست؟
دلایل متعددی ممكن است وجود داشته باشد، از دلایل ارادی و شخصی گرفته تا مسایل روانی و فیزیولوژیكی. طبیعتا روزهای اول كه مقدار چربی بدن زیاد است سرعت كاهش وزن بیشتر می شود. دومین دلیل اثر فیزیولوژیكی است كه وقتی فرد، غذای رژیم را از آنچه كه در برنامه غذایی اش است كمتر می خورد، بدن اصطلاحا به فاز قحطی فرو می رود و چنان فعایت سوخت و سازی خودش را كاهش می دهد كه به رغم اینكه غذا كم می خوریم باز هم به دلیل كاهش سوخت و ساز پایه، وزن دیگر به خوبی كم نمی شود. اما دلیل سوم (و نه آخر!)، دلیل كاهش اشتیاق خود ماست. «بسیاری از افراد وقتی میزان كاهش وزن در رژیم غذایی خوب باشد؛ اشتیاق بیشتری برای اجرای رژیم های كاهش وزن از خود نشان می دهند. ولی سوال اصلی این است: چرا میزان كاهش وزن طی زمان در برخی از افراد كمتر می شود؟» البته در "برخی افراد" و نه همه افراد. در كنار اینكه مسایلی همچون تطبیق بدن به رژیم كم كالری و دلایل فیزیولوژیك بسیار مهم است، یكی از مهمترین موانع كه حاصل نحوه رفتار خود ماست، كاهش پایبندی به اجرای رژیم "به همان خوبی" روزهای اول است. بسیاری از ما تا زمانی كه وزن و سایزمان به یك حد نگران كننده یا آزاردهنده نرسیده، شروع رژیم گرفتن را به تعویق می اندازیم. پس از اینكه این نگرانی و آزار از حد آستانه گذشت، تازه برای فرار از این وضعیت هر رژیمی را -ولو هرچقدر سخت یا آسان- به خوبی اجرا می كنیم و در همان دو سه هفته اول بسیار خوب هم جواب می گیریم. اما جالب اینجاست: این بار به جای اینكه نتیجه خوب حاصله باعث افزایش اشتیاق ما برای اتمام رژیم تا رهایی كامل از سایز بد و اضافه وزن منجر شود، به خاطر حاشیه امنیتی كه در پی همین چند كیلو كاهش وزن و سایز به دست آورده ایم؛ نسبت به اجرای رژیم «پایبندی كامل» به رژیم «كاهلی می كنیم». نتیجه اینكه یا مجددا بی خیال رژیم می شویم و یا اشتباه خودمان را در اجرای كامل رژیم، به پای ناكارآمدی رژیم تجویز شده می گذاریم. نا امید از وضعیت پیش آمده، از این دكتر به آن دكتر می رویم و با هر دكتر جدید همین سیكل معیوب را طی می كنیم و بدن خود را آنچنان مقاوم می كنیم كه این بار اگر به اشتباه خودمان پی هم ببریم دیگر دیر شده است! قلب را برای جراحی یا نباید شكافت و یا بین عمل نباید كار را رها كرد. رژیم را شروع كه كردیم نباید بین راه نیمه كاره رها كنیم. لطفا این مطلب را با دوستانتان در میان بگذارید و همه كسانی را كه رژیم غذایی می گیرند تشویق كنید تا رسیدن به نتیجه خوب، پایبندی خوب خودشان را به اجرای رژیم غذایی حفظ كنند. برخی دلایل كاهش سرعت وزن طی رژیم شامل دلایل اختیاری، فیزیولوژیك، تغییر خودسرانه رژیم غذایی، و كاهش پایبندی در اجرای رژیم به همان خوبی روزهای اول اجرای رژیم است.