قبل از اینکه چالش های مربوط به ازدواج با فرد اسکیزوفرن را بررسی کنیم لازم است که ابتدا این اختلال را بهتر بشناسید. طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان پزشکی، اسکیزوفرنیا نوعی اختلال سایکوتیک است که طی آن فرد گسست از واقعیت را تجربه می کند. به این معنا که به دلیل تجربه علائمی نظیر توهم و هذیان بیمار نمی تواند فرق بین واقعیت و خیال را تشخیص دهد. از جمله دیگر علائمی که مبتلایان به اسکیزوفرنی تجربه می کنند باید به گفتار آشفته، رفتار آشفته و علائم منفی اشاره کرد. علائم منفی به مواردی همچون از دست دادن علایق، گوشه گیری، انزوا و فاصله گرفتن با شخصیت سابق گفته می شود. اختلال اسکیزوفرنیا معمولا زمینه های ژنتیکی دارد که فشارهای محیطی نیز می توانند به عنوان عوامل آشکار ساز در بروز آن نقش داشته باشند.
علل و علائم اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی از اختلالات روانی است که زندگی فرد را از روند طبیعی خارج می کند و علائم گوناگونی دارد.برخی از عوامل اصلی اسکیزوفرنی عبارتند از:
- فقدان روابط اجتماعی، انزوا و در خودفرورفتگی
- هذیان و توهم
- اختلالات عاطفی واضح مثل خلق پایین، سطحی یا یکنواخت
- دوگانگی در تفکر و تصمیم گیری
- اختلال فکر و گفتار
- واکنش های هیجانی نامتناسب با موقعیت
- فقدان انگیزه و اراده در فرد
- ناتوانی در تجربه لذت
اسکیزوفرنی علل گوناگونی دارد می توان گفت عوامل ژنتیکی مانند بستگان درجه یک مبتلا به اسکیزوفرنی، تغییرات ناقل های عصبی شیمیایی و عوامل محیطی مانند شرایط تولد، حوادث و ضربه های مغزی، عفونت ها، بیماری های دوران بارداری مادر ، فصل تولد و شیوه های تربیتی نیز می تواند از علل بروز اسکیزوفرنی باشد.
اسکیزوفرنی می تواند ازدواج کند؟
سلامت جسمانی در ازدواج مهم است؛ در صورتیکه زوجین از سلامت جسمانی کافی برخوردار نباشند، تحت نظر پزشک می توانند ازدواج موفقی داشته باشند. با این حال آمار ازدواج افرادی که اسکیزوفرنی دارند کمتر از عموم مردم است. شدت بیماری اسکیزوفرنی در افراد مختلف متفاوت می باشئ، بنابراین نمی توان گفت همه ی افرادی که اسکیزوفرنی دارند نمی توانند ازدواج کنند، بلکه با توجه به شرایط و وضعیت بیماری در فرد می توان تشخیص داد که آیا توانایی ازدواج کردن را دارند یا خیر. بیماری اسکیزوفرنی با دارو قابل درمان و کنترل است ولی قبل از ازدواج همسر فرد مبتلا به اسکیزوفرنی باید در جریان بیماری او باشد تا بتواند تصمیم صحیح و منطقی بگیرد و بعد از ازدواج غافلگیر نشود. زوج ها حق دارند از وضعیت سلامتی جسمانی و روانی یکدیگر آگاهی داشته باشند.
مزایای ازدواج برای بیماران اسکیزوفرنی
خوشبختانه، در جهان امروز، درمان های موثر و در دسترس بودن داروهای بهتر، کمتر پیچیده و موثر برای بسیاری از بیماران روانی مانند دیگر شهروندان می توانند زندگی عادی عادی داشته باشند.ازدواج مزایای زیادی برای بیماران اسکیزوفرنی دارد:
- رضایت از نیازهای عاطفی
- تشکیل خانواده و حمایت از خانواده.
- مراقبت های بیشتر از همسر و فرزندان بیمار.
- رضایت از نیاز جنسی.
مشکلات ازدواج با اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی تا حدودی ناتوان کننده است بنابراین بعد از ازدواج ممکن است بیشتر وظایف در زندگی بر عهده ی طرف مقابل باشد. به صورت کلی موفقیت در ازدواج بستگی به شرایط بیماری فرد دارد و هرچقدر شدت بیماری کمتر باشد کنترل آن راحت تر است و در نتیجه زندگی موفق تری در انتظار می باشد. افرادی که اسکیزوفرنی دارند به طور کلی می توانند تا حدودی خود را با شرایط زندگی سازگار کنند و طبق دستور پزشک کار متناسب با شرایط خود را انجام دهند و زندگی عادی داشته باشند.برای کنترل بیماری اسکیزوفرنی راه های مختلفی مثل دارو درمانی، روان درمانی و مدیریت بیماری و علائم آن توسط خود فرد (در صورتیکه شدت بیماری پایین و قابل کنترل باشد) وجود دارد. اما در صورتی که شدت بیماری بالا باشد به سختی می توان آن را کنترل کرد. انتقال این بیماری تا حدودی ژنتیکی است و در حالتی که یک والد یا خواهر مبتلا به اسکیزوفرنی داشته باشید احتمال انتقال این بیماری ۱۰ درصد افزایش پیدا می کند ولی اگر هردو والد مبتلا به اسکیزوفرنی باشند احتمال انتقال این بیماری بسیار بیشتر می شود.
فرد مبتلا به اسکیزوفرنی عملکرد جنسی طبیعی دارد؟
مصرف دارو های روان پریشی ممکن است بر میل جنسی این افراد تاثیر بگذارد و منافع جنسی بیمار را کاهش دهد. اگر این مسئله مشکل ساز شد، می توانید با مشورت پزشک اختلالات جنسی را توسط دارو های مکمل درمان کنید. علاوه بر دارو های روان پریشی عوامل جسمانی و روان شناختی نیز در بروز مشکلات جنسی نقش دارد. مردانی که به اسکیزوفرنی مبتلا هستند بیشتر در معرض اختلال نعوظ قرار دارند و این مشکل نیز ناشی از مصرف دارو های روان پریشی است.دارو های روان پریشی باعث ایجاد مشکلات جنسی می شود، اما مزیت آنها این است که بیماری فرد کنترل می شود و می توانند رفتار مناسب با موقعیت داشته باشد. به طور کلی افرادی که اسکیزوفرنی دارند به ندرت می توانند وارد رابطه ای پایدار و طولانی مدت شوند.
آیا افراد اسکیزوفرنی می توانند بچه دار شوند؟
این افراد امکان بچه دار شدن را دارند. خیلی از کودکان با والدینی بزرگ می شوند که از بیماری اسکیزوفرنی رنج می برند. البته این بدین معنا نیست که والدین اسکیزوفرنی همیشه افراد سالمی هستند. مشارکت با گروه های اسکیزوفرنی، مصرف دارو و مراجعات منظم به پزشک می تواند خطر تشدید این بیماری را در والدین کمتر کند.تشخیص زودهنگام، شروع و ادامه درمان برای مدت طولانی طبیعتا شانس بهبود و زندگی خوب را در افراد اسکیزوفرنی افزایش می دهد.افراد مبتلا به این بیماری، ازجمله کودکان و بزرگسالان می توانند تحت حمایت اعضای خانواده باشند. اعضای خانواده با کسب اطلاعات در زمینه بیماری می توانند فرد را به خوبی درک کرده و راه غلبه بر مشکلات را هموار کنند.
موارد کلی برای بچه دار شدن افراد اسکیزوفرنی
- مصرف منظم دارو و کنترل بیماری یا به عبارتی پیروی از طرح درمانی طولانی مدت
- در هر ازدواجی بچه دار شدن به خودی خود تنها یک هدیه در زندگی است و نباید به عنوان بهبود کیفیت زندگی درنظر گرفته شود. ازدواج و روابط والدین باید قبل از واردشدن کودک به معادله زندگی محکم باشد.
- درنظر گرفتن وضعیت مالی و این که کدام یک از والدین درآمد ثابت و یا کافی دارند نکته بسیار مهم می باشد. تقسیم بندی مسولیت های مالی، بزرگ کردن کودک و وظایف خانه باید به نحو احسن بین والدین صورت گیرد.
- اسکیزوفرنی نوعی اختلال ارثی است. بهتر است درخصوص انتقال خطر بیماری به کودکان اطلاعات کافی کسب کرده و به روانپزشک یا مشاور ژنتیک مراجعه کرد.
- گفتگو با خانواده های بچه داری که شرایط شما را دارند کمک می کند تا راه کنار آمدن با شرایط را یاد گرفته و بدانید چگونه بیماری می تواند والدین و زندگی خانوادگی را تحت تاثیر قرار دهد.
تاثیر اسکیزوفرنی همسر بر فرزندان
یکی دیگر از مسائلی که در ازدواج با فرد مبتلا به اسکیزوفرنی باید دقت کنید تاثیر این مشکل بر فرزندان است. چرا که این اختلال امری ارثی است و در نتیجه احتمال دارد که فرزندان شما را نیز درگیر کند. با این حال هر بچه ای که دارای پدر یا مادر مبتلا به اسکیزوفرنی است دچار این مشکل نمی شود. در نتیجه بهتر است از قبل با یک روان پزشک مشورت نمایید و از گزینه هایی نظیر مشاوره ژنتیک کمک بگیرید. هم چنین توجه داشته باشید که زندگی با فرد مبتلا به اسکیزوفرنی تنش های خاص خود را دارد که می تواند به فرزندان آسیب برساند. در نتیجه لازم است که از قبل با این تنش ها آماده شوید و برای رویارویی با آن ها خود را آماده کنید.
نحوه حمایت از همسر مبتلا به اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک بیماری روان پریشی مزمن است و فرد مبتلا به این اختلال همواره به حمایت اجتماعی از جانب اطرافیان خود نیاز دارد. معمولا بیمارانی که حمایت خوبی دریافت می کنند، می توانند عملکرد خود را تا حد متوسط بالا نگه دارند اما افرادی که از کمک اطرافیانشان محروم هستند، ممکن است آنقدر در بیماری پیشروی کنند که نتوانند از پس کارهای روزمره خود برآیند. اگر همسر شما به این مشکل دچار باشد برای ادامه زندگی و کمک به او باید به موارد زیر توجه نمایید:
1. افزایش آگاهی و اطلاعات خود در مورد اسکیزوفرنی
اولین قدم برای حمایت از همسر مبتلا به اسکیزوفرنی این است که اطلاعات دقیقی از مشکل او داشته باشید و با مسائلی نظیر علائم بیماری، علل بروز مشکل و روش های درمان آن آشنا باشید. اطلاع از این موضوعات به شما کمک می کند که تا بتوانید در روند درمان به همسرتان یاری برسانید و درک بیشتری از آشفتگی ها و پریشانی های رفتاری او داشته باشید.
2. پذیرش و درک بیماری
پذیرش یک بیماری مزمن یا ناتوان کننده چه برای خود فرد مبتلا چه برای اطرافیان، اغلب امر بسیار دشواری است. بسیاری از افراد در ابتدا تلاش می کنند تا این موضوع را انکار کرده و هرگونه علامتی که حاکی از وجود اختلال است را نادیده بگیرند. برای مثال برخی افراد فکر می کنند که علائم اسکیزوفرنی نظیر هذیان و توهم در کنترل فرد هستند و می توانند با مدارا کردن بهبود یابند. این در حالی است که علائم اسکیزوفرنی تا حد زیادی تحت تاثیر مواد شیمیایی مغز نظیر دوپامین بوده و نیازمند پیگیری جدی درمان های دارویی و روانشناختی هستند و نادیده گرفتن این امر تنها می تواند سطح عملکرد فرد را بیش از پیش مختل نماید.
3.کمک به فرد برای مشارکت در فرایند درمان
بسیاری از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بینش چندانی نسبت به مشکل خود ندارند. آن ها ممکن است با وجود تمام آشفتگی ها هرگونه بیماری یا اختلال را انکار نمایند و ندانند چرا اطرافیان برای درمان اصرار می ورزند. در این شرایط لازم است که به دقت با یک روان پزشک یا روان شناس بالینی مشورت نمایید تا به شما در مورد نحوه راهنمایی بیمار به سمت درمان کمک کنند.هم چنین توجه داشته باشید که پس از شروع درمان دارویی اکثر مبتلایان به اسکیزوفرنی تبعیت درمانی پایینی را از خود نشان داده و توجهی به خوردن قرص ها و داروها نشان نمی دهند. به همین خاطر لازم است که در یادآوری مصرف داروها به آنان کمک کنید و همواره فرایند درمان را پیگیری نمایید.
نکات مهم در رابطه با ازدواج با بیماران اسکیزوفرنی
- قبل از ازدواج اگر مشکوک هستید که شریک زندگی که می خواهید او را به عنوان همسر خود انتخاب کنید ، دارای مشکلات روانی است، حتما علائمی که در او مشاهده می کنید را به یاد داشته باشید و این علائم را در اینترنت و یا اگر مطمئن نبودید با یک پزشک متخصص چک کنید.
- به یاد داشته باشید وجود برخی از علائم در فرد منتخب شما، باعث می شود که پزشکِ مشاوری که به او مراجعه کرده اید، وجود این بیماری را به طور صد درصد تائید کند.
- اگر دارای بیماری اسکیزوفرنی هستید، حتما قبل از ازدواج این مشکل را با شریک زندگی تان مطرح کنید. رابطه اسکیزوفرنی و ازدواج مسئله مبهم و مهمی است.
- زمانی که متوجه شدید شریک زندگی تان دارای اختلال روانی شدید است، با یک متخصص روانپزشک صحبت کنید تا او راه کار های مناسب برای شما را ارائه دهد.
- ممکن است فردی که دارای این اختلال است در ابتدای ماجرا قبول نکند دارای این بیماری است، شما می توانید با مشورت گرفتن از پزشک متخصص او را مجاب کنید که راه های درمانی را در پیش بگیرد.
در زندگی با همسر مبتلا به اسکیزوفرنی مراقب موارد زیر باشید
بسیار اهمیت دارد که بدانید افراد مبتلا به اسکیزوفرنی توهماتی دارند که اغلب به صورت شنوایی یا بینایی بروز پیدا می کند. در واقع آن ها چیزهایی را می بینند یا می شنوند که دیگران قادر به تجربه آن ها نیستند. این تجربیات می توانند محتوای خشونت آمیز داشته باشند و به فرد دستورهایی دهند که پیامدهای خطرناکی را به همراه بیاورد. برای مثال ممکن است فرد مبتلا به اسکیزوفرنی پارانویید دائما افرادی را ببیند که او را تععقیب می کنند یا اطرافیان خود را به شکل دشمنانی ببیند که قصد جان او را کرده اند.از همین رو ممکن است دست به اقدامات پرخاشگرانه ای بزند که دیگران را غافلگیر نماید. اگر احساس می کنید همسرتان بسیار آشفته و پریشان به نظر می رسد یا با افراد خیالی حرف می زند، برای مراقبت از خود اقدامات زیر را به کار ببندید:
- همواره شماره تلفن بیمارستان روان پزشکی، پزشک و افرادی که در اسرع وقت می توانند به کمکتان بیایند را در دسترس داشته باشید.
- وسایل خطرناک و آسیب زا نظیر چاقو را از دسترس فرد دور نگه دارید.
- کودک را از محیط دور کنید. بهتر است از قبل با دوستان یا نزدیکان مورد اعتمادتان در مورد وضعییت همسر خود و بروز شرایط بحرانی صحبت کنید تا هر زمان که لازم شد برای مراقبت از کودک از آن ها کمک بگیرید.
چرا نباید با شخصیت وابسته ازدواج کرد؟
