علائم بیماری عروق کرونری قلب و راههای درمان آن

بیماری عروق کرونر قلب چیست ؟

بیماری قلبی در اثر اجتماع پلاکت ها در عروق کرونری به وجود می آید. به این مشکل تصلب شرایین می گویند که موجب بسته شدن جریان خون می شود. عروق خونی که در ابتدا نرم و حالت کشسان دارند باریک و سفت می شوند و ورود جریان خون به قلب مسدود می شود. به دنبال آن به قلب اکسیژن و مواد مغذی نمی رسد و نمی تواند به خوبی خون را پمپاژ کند.

علل گرفتگی عروق کرونر

پژوهش ها، بیانگر این نکته است که بیماری عروق کرونری قلب، هنگامی بروز می یابد که عامل های معینی به لایه های داخلی رگ های قلب آسیب بزند، شماری از این عامل های خطر عبارت اند از:

• استعمال دخانیات
• بالا بودن چربی های خاص و کلسترول خون
• بالا بودن فشار خون
• بالا بودن قند خون به دلیل مقاومت انسولینی یا دیابت
• التهاب رگ های خونی

علائم و نشانه های عروق کرونری

آنژین صدری یا درد قفسه سینه، متداول ترین علامت این بیماری است، آنژین را می توان با علائمی همچون سنگینی، فشار، درد، سوزش، بی حسی یا احساس سیری توصیف کرد. این ناراحتی، گاهی با سوء هاضمه یا سوزش سر دل اشتباه گرفته می شود. آنژین معمولاً در قفسه سینه احساس می شود، هر چند گاهی در فک، پشت، گردن، بازوها یا شانه چپ نیز حس می شود.

بیماری عروق کرونری ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد.

• تپش قلب (تپش قلب نامنظم، ایست موقتی قلب یا احساس بالا پایین رفتن قلب)
• تند شدن ضربان قلب
• ضعف یا سرگیجه
• حالت تهوع
• تعریق

تشخیص بیماری عروق کرونر

برای تشخیص بیماری عروق کرونر ، پزشک از شما در مورد پیشینه ی پزشکی تان می پرسد، معاینه بالینی انجام می دهد و یک آزمایش خون معمولی درخواست می کند. همچنین ممکن است او یک یا تعداد بیشتری آزمایش تشخیصی تجویز کند، مانند:

نوار قلب (ECG)

نوار قلب، سیگنال های الکتریکی که در قلب شما منتشر می شوند را ثبت می کند. نوار قلب می تواند شواهدی از حمله ی قلبی در گذشته یا حمله ای که در حال پیشرفت است را نمایان کند. در دیگر موارد، ممکن است مانیتور هولتر پیشنهاد شود. در این نوع از نوار قلب، شما یک مانیتور قابل حمل را برای 24 ساعت می پوشید و به فعالیت های طبیعی خود باز می گردید.

اکوی قلب

اکوکاردیوگرافی با استفاده از امواج صوت، تصویری از قلب شما ایجاد می کند. در هنگام اکوکاردیوگرافی، پزشک شما می تواند ارزیابی کند که آیا تمام قسمت های دیواره ی قلبی شما به صورت طبیعی برای فعالیت پمپ کردن قلب منقبض می شوند یا خیر. قسمتی که انقباض ضعیفی دارد، ممکن است در طی حمله ی قلبی، دچار آسیب شده باشد یا اینکه اکسیژن رسانی به آن منطقه خوب صورت نگرفته باشد. این موضوع ممکن است نمایانگر بیماری عروق کرونر قلب یا مشکلات مختلف دیگری باشد، که توسط اکوی قلب مشخص می شود.

تست ورزش

اگر علائم شما بیشتر در هنگام ورزش اتفاق افتند، ممکن است پزشکتان از شما بخواهد در هنگام گرفتن نوار قلب روی تردمیل راه بروید یا با دوچرخه ی ایستا رکاب بزنید. این کار با نام تست ورزش تنشی شناخته می شود. در بعضی از موراد، ممکن است به جای ورزش داروهایی که محرک قلب شما هستند استفاده شوند.

بعضی از تست های ورزش به همراه اکوکاردیوگرافی انجام می شوند. برای مثال، پزشک ممکن است قبل و بعد از انجام ورزش از شما یک اکوکاردیوگرافی بگیرد، همچنین ممکن است در هنگام اکوکاردیوگرافی به شما داروی محرک قلبی بدهد.

همچنین ممکن است پزشک در هنگام MRI از داروی محرک قلبی استفاده کند. ممکن است پزشک از این آزمایش برای ارزیابی بیماری عروق کرونر در شما استفاده کند.

تست ورزش دیگری که به عنوان تست ورزش هسته ای شناخته می شود، به اندازه گیری جریان خون عضله ی قلبی شما در هنگام استراحت و ورزش کمک می کند. این کار شبیه به همان تست ورزش معمولی است اما به همراه عکس برداری در کنار نوار قلب است. ماده ی ترکر به جریان خون شما تزریق می شود، و دوربین ویژه ای می تواند نواحی که جریان خون کمتری دارند را مشخص کند.

کاتتر گذاری قلبی و آنژیوگرافی

برای مشاهده ی جریان خونی که به قلب شما می رود، ممکن است پزشکتان رنگ مخصوصی به شریان کرونری شما تزریق کند. این فرآیند به اسم آنژیوگرافی شناخته می شود.

رنگ از طریق یک لوله ی طویل، نازک و انعطاف پذیر (کاتتر)، که از طریق یک شریان که معمولا در پا است و به شریان قلبی می رود، به شریان قلبی تزریق می شود.

این فرآیند به اسم کاتتر گذاری قلبی شناخته می شود. رنگ نقاط تنگ شده و مسدود شده را روی تصویر اشعه ی ایکس مشخص می کند.

اگر شما دچار انسدادی شده باشید که نیازمند درمان است، یک بالون را می تواند از طریق کاتتر وارد کرد و آن را باز کرد تا جریان خون عروق کرونری شما را بهبود ببخشد. یک لوله ی توری (استنت) ممکن است بعد از آن برای باز نگه داشتن شریان استفاده شود.

اسکن قلبی

تکنولوژی CT می تواند به پزشک شما برای دیدن رسوب کلسیم در شریان ها که می توانند سبب تنگ شدن شریان هایتان شوند کمک کند. اگر مقدار قابل توجهی کلسیم مشاهده شود، ممکن است دچار بیماری عروق کرونر شده باشید.
همچنین یک CT آنژیوگرام، چیزی که در هنگام انجام CT اسکن به شما رنگ کنتراست تزریق میشود، میتواند برای تصویر برداری از شریان های قلب شما استفاده شود.

درمان تنگی عروق کرونر با روش آنژیوپلاستی یا PCI

در آنژیوپلاستی که برخی افراد آن را با نام بالون زدن یا استنت گذاری (فنر گذاشتن) می نامند، پزشکان بعد از آنژیوگرافی ، بالونی تنها یا بالونی که روی آن استنت قرار دارد را وارد رگ قلب (عروق کرونر) کرده و در محل مسدود رگ تعبیه می کنند و با این کار سبب کاهش انسداد رگ شده، در نتیجه خون دوباره در رگ ها به جریان درمی آید. بالون با کمپرس و چسباندن پلاک های آترواسکلروتیک موجب رفع تنگی عروق کرونر میشود و استنت ها، تورینه های فنری کوچکی هستند که مانند یک ستون در رگ ها کار گذاشته می شوند تا مانع برگشت دیواره رگ و انسداد مجدد آن شوند و بدین ترتیب احتمال تنگی مجدد در آینده کمتر می شود.

بالون زدن

اوایل فقط بالون در دسترس بود که با توجه به عود مکرر تنگی عروق کرونر، استنت ها یا همان فنرهای داخل عروقی ابداع شدند. امروزه در موارد خاص و نادری فقط از بالون داخل کرونری استفاده می شود و در اغلب موارد بعد از بالون زدن (یا همراه با بالون زدن) استنت داخل کرونرقلب تعبیه می شود.

درمان تنگی عروق کرونر با روش جراحی CABG یا پیوند بای پس عروق کرونر قلب

جراحی CABG یک عمل جراحی باز است که در آن، از یکی از وریدهای پا یا شریانهای دست یا سینه ای که به عضلات خون می رساند، برداشته شده و یک سر آن را به آئورت و سر دیگر آن را به پشت قسمت مسدود شده ی قلب، پیوند می زنند. این روش معمولا برای درمان تنگی عروق کرونر و در افرادی استفاده می شود که بیش از دو یا هر سه رگ اصلی کرونر آن ها تنگی های وسیع به خصوص در قسمت های ابتدایی رگ دارد.

اما در افرادی که یک یا دو رگ از رگ قلب (کرونری ) مسدود شده و اندازه (طول ضایعه) و یا محل آن انسداد برای آنژیوپلاستی نا مناسب است، انجام می گیرد. اما در صورت مناسب بودن ضایعه، آنژیوپلاستی که در طی آن بالون می زنند و سپس در اغلب موارد فنر می گذارند، روش درمانی مناسبی است.

جراحی باز قلب

در آن دسته از بیماران قلبی که برای درمان تنگی عروق کرونر و یا رفع انسداد شریان های قلبی انها روش جراحی ارجح تشخیص داده شده اما خود آنها روش آنژیوپلاستی را برگزیده اند، امکان این که مجبور باشند در آینده بعلت عود تنگی عروق کرونر، مجددا از این روش(آنژیوپلاستی مجدد) یا دیگر روش های درمان بیماری های قلبی (مثل جراحی باز قلبی) استفاده کنند، وجود دارد.

پیشگیری از بیماری کرونری قلب

کنترل سطح کلسترول خون ریسک CHD را کاهش می دهد. داشتن فعالیت جسمانی، محدود کردن میزان مصرف مشروب الکلی، اجتناب از دخانیات، و رژیم غذایی سالم توأم با کاهش مصرف قند و نمک نیز می تواند کمک کننده باشد.

سخن پایانی

بیماری عروق کرونری، احتمال بروز سکته قلبی را افزایش می دهد. بنابراین باید نشانه ها و علائم حمله قلبی را فرابگیرید و در صورت مواجهه با آن ها، بی درنگ با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. بیماری عروق کرونری را می توان با مصرف دارو و تغییر سبک زندگی کنترل کرد. داشتن رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، وزن مناسب، ترک دخانیات و مدیریت استرس از جمله تغییرهای مفید و لازم هستند. به علاوه بیمار باید تحت نظارت پزشک، فشار خون را کنترل و میزان قند و کلسترول خون را مدیریت کند.