مرکاپتوپورین (Mercaptopurine) که با نام تجارتی و اختصاری Puri-Nethol شناخته می شود در درمان لوسمی های حاد، میلومونوسیتیک حاد ومیلوسیتیک مزمن، لنفوهای غیر هوچکینی، پلی سیتمی ورا، بیماری التهابی روده و آرتریت ناشی از پسوریازیس مصرف می شود.
در سرطان هایی نظیر لوکمی سلول های خاصی در بدن به سرعت رشد و تکثیر می شوند. داروهای ضد سرطان نظیر مرکاپتوپورین از رشد و تکثیر این سلول ها ممانعت می کنند. این داروها با تأثیر بر مواد ژنتیکی درون سلول ها این کار را انجام می دهند.
موارد منع مصرف و تداخل دارویی قرص مرکاپتوپورینتهوع , سردرد2 , درد قفسه سینه , کاهش اشتها , استفراغ , کهیر , سرفه , تب1 , بی اشتهایی , درد مفصل , زردی پوست , زردی چشم , ادرار تیره , مدفوع تیره , گلودرد , سختی تنفس , خونریزی یا کبودی غیر طبیعی , خونریزی لثه , لرز , تورم غدد , رنگ پریدگی , کمردرد , خستگی یا ضعف غیر طبیعی , لکه های قرمز روی پوست , مدفوع سرخ , احساس خفگی , درد پهلو , دفع ادرار دردناک و یا مشکل , خارش پوست , درد معده یا حساسیت به لمس , تورم پا یا قسمت های تحتانی پاها , درد، زخم، یا نقاط سفید بر روی لب ها یا در دهان
اثر مرکاپتوپورین بر آزمایشهای تشخیصی
مرکاپتوپورین ممکن است غلظتهای اسیداوریک و گلوکز سرم را به طور کاذب افزایش دهد (در مواردی که معرف Sequential multiple analyzer مصرف می شود).
همچنین می تواند باعث کاهش سطح هموگلوبین، WBC، RBC و پلاکت شود.
میزان و نحوه مصرف قرص مرکاپتوپورینملاحظات اختصاصی مرکاپتوپورین
1- برای بهبود بیماری ممکن است به 4-2 هفته یا بیشتر زمان نیاز باشد.
2- تعداد تام سلولهای خونی را باید هر هفته پیگیری کرد و مراقب کاهش شدید سلولهای خونی بود.
3- قرصهای این دارو در درجه حرارت اتاق و دور از نور نگهداری شوند.
4- تغییر مقدار مصرف دارو بعد از شیمی درمانی یا پرتو درمانی، کاهش تعداد نوتروفیلها یا پلاکتها و در موارد عیب کار کبد یا کلیه ممکن است ضروری باشد.
5- مقدار مصرف مایعات و دفع آنها از بدن باید پیگیری شود. بیمار باید حداقل سه لیتر آب در روز مصرف کند.
6- این دارو بعضی مواقع 6- مرکاپتوپورین یا 6-MP نامیده می شود.
7- عملکرد کبدی و شاخصهای هماتولوژیک را باید هر هفته در طول درمان پیگیری کرد.
8- غلظت سرمی اسیداوریک باید پیگیری شود. مصرف آلوپورینول، در صورت لزوم، باید با احتیاط صورت گیرد.
9- بیمار باید از نظر بروز علائم خونریزی و عفونت تحت مراقبت باشد.
10- بعد از قطع مصرف دارو، اختلال کار کبد قابل برگشت خواهد بود. بیمار باید از نظر بروز یرقان، مدفوع کم رنگ و ادرار تیره رنگ تحت مراقبت باشد. در صورت حساس شدن کبد به فشار یا لمس، باید مصرف دارو قطع شود.
11- در مواردی که تعداد پلاکتها به کمتر از ml/100000 می رسد، باید از هرگونه تزریق عضلانی داروها خودداری کرد.
میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر قرص مرکاپتوپورین
