موزه بابل، تنها موزه مردمشناسی استان مازندران در شهر بابل است که در ساختمان شهرداری سابق بابل جای گرفته است. این ساختمان متعلق به دوران پهلوی است. موزه بابل موسوم به گنجینه بابل به عنوان تنها موزه مردم شناسی مازندران در ساختمان شهرداری سابق شهر بابل واقع شده است. این موزه، اولین موزه استان مازندران است
ساختمان این موزه در سال ۱۳۰۷ به عنوان بلدیه یا شهرداری بنا شده بود. این ساختمان در سال ۱۳۷۴با کاربری فرهنگی در اختیار میراث فرهنگی مازندران قرار گرفت و پس از احیا، مرمت و بازپیرایی در بهمن سال ۱۳۷۵به عنوان موزه بابل افتتاح شد. این موزه با بخشهای باستان شناسی، مردم شناسی و چوب به مدت ۴ سال دایر بود و در سال ۱۳۷۹با مرمت اساسی شیروانی و زیرزمین آن در سال ۱۳۸۲به عنوان تنها موزه مردم شناسی مازندران شروع به کار کرد.ساختمان موزه در سال 1393 با همکاری شهرداری بابل و گروه نورپردازی سان لایت ، نورپردازی شد تا این بنای تاریخی در شب نیز به زیبایی روز بدرخشد.
بخش های موزه بابل
این موزه از لحاظ محتوای نمایش به سه بخش باستان شناسی، مردم شناسی و یادمان های چوبی تقسیم می شود و دارای فضاهایی همچون نمایشگاه موقت، کتابخانه و مرکز اسناد تاریخی است. یکی از گران ترین اشیای موزه، قرآن خطی مربوط به دوره صفوی محسوب می شود که نمونه آن بسیار کم است. از سکه های مربوط به دوره هخامنشیان گرفته تا اسکناس های زمان قاجار و پهلوی در این مجموعه نگهداری می شوند.
باستان شناسی
بخش باستان شناسی که در طبقه اول موزه بابل قرار دارد، شامل آثاری از دوره های پیش از تاریخ و اسلامی است. اشیا این بخش در یک اتاق و دو سالن قرار داده شده اند و طیف وسیعی را در بر می گیرند. سفال های منقوش هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد از تپه حصار دامغان، تپه سیلک کاشان و محوطه باستانی شوش، سفال خاکستری رنگ داغ دار تورنگ تپه، ظروف خاکستری مازندران در اواخر هزاره سوم و اواخر هزاره دوم پیش از میلاد و همچنین ظروف سفالی قرمز رنگ منقوش اسماعیل آباد متعلق به هزار پنج میلادی، از قدیمی ترین آثار این موزه هستند.
اشیایی از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره پیش از میلاد تا دوره پارت و ساسانی شامل مجسمه های سفالی، مفرغی، جنگ افزارهای مفرغی و ظروف سنگی، از مجموعه های موجود در یکی از سالن های موزه هستند. بسیاری از اشیای موجود در این موزه، از مناطق باستانی مازندران مانند بهشهر، ساری، قائم شهر، نکا و نور به دست آمده اند و نمایانگر قدمت منطقه شمال کشور هستند.
سالن دیگر موزه در این بخش، به آثار دوره اسلامی اختصاص دارد و اشیایی مانند ظروف سفالی لعاب دار از قرن سه تا ۱۰ هجری، آبگینه در اشکال تنگ، صراحی و پیاله در آن قرار گرفته اند. زیورآلاتی از هزاره اول پیش از میلاد و دوره اسلامی نیز در این موزه قابل مشاهده هستند.
مردم شناسی
بخش مردم شناسی موزه بابل، که در طبقه دوم قرار دارد، به تمام قومیت های ساکن در این خطه می پردازد و در تالاری وسیع، اشیایی مانند وسایل کشاورزی، پوشاک مازندران، گیلان، ترکمن، چادرشب بافی زنان مازندران، صنایع دستی زنان ترکمن صحرا و صنایع دستی مانند زری بافی و سفال گری، قرار داده شده اند. در همین بخش نمایی از ازدواج و نوع پوشش عروس و داماد شمالی نیز در معرض دید عموم قرار گرفته است.
از دیگر فضاهای این بخش می توان به قهوه خانه سنتی با وسایلی مانند تخت چوبی برای نشستن و استراحت، قلیان، چوب سیگار و منقل اشاره کرد. اشیا دیگری مانند وسایل روشنایی، وسیله خرد کردن قند، تخته خرد کردن سبزی و انواع قاشق های چوبی کوچک نیز در این مجموعه قرار دارد.در قسمت داروخانه سنتی در همین بخش که با نام داروخانه یا عطاری معرفی می شود، اطلاعاتی از انواع گیاهان دارویی شمال و فهرست طرز استفاده از آن ها، برای علاقه مندان در نظر گرفته شده است.
یادمان های چوبی
یک سالن از موزه گنجینه بابل به یادمان های چوبی مازندران اختصاص یافته است. سالن یادمان های چوبی موزه گنجینه دارای اشیایی مانند در، پنجره، انواع منبت، مشبک، قاب و گره است. قدیمی ترین اثر این بخش، صندوق مزار امامزاده علی از روستای سوادکوه و متعلق به ۸۳۳ هجری قمری است. دو لنگه در چوبی منبت کاری شده که متعلق به مزار شاهزاده رضا هستند نیز، در این بخش قرار داده شده اند.