منظور از عسل تک گل ، عسلی است که بخش اعظم شهد مورد استفاده در تهیه آن از یک گیاه تامین شده باشد. زنبور در سراسر منطقه پرواز می کند و امکان ندارد که فقط از شهد یک گیاه استفاده کند.بنابراین با توجه به پوشش گیاهی منطقه، عسل های تک گل نامگذاری می شوند؛ مثل: عسل آویشن، عسل مرکبات، عسل گون، عسل کُنار و…در برخی کشورها از جمله فرانسه، با محصور نمودن باغ میوه به وسیله سیم توری، اجازه خروج زنبور عسل را از باغ میوه نمی دهند و به این ترتیب عسلی که زنبور تولید می کند عسل خالص از همان میوه استاین روش به علت اینکه هزینه بسیار زیادی دارد در ایران اجرا نمی شود. و عسل ایران اغلب عسل چند گل است ولی عسل هایی که به نام آویشن یا گون یا کنار نامگذاری می شوند مقدار شهد غالب آنها از همان گیاه است. عسل مانوکا یکی از عسل های تک گل است که در کشور نیوزلند و استرالیا تولید می شود برخی از مطالعات نشان می دهند که عسل مانوکا می تواند به افزایش تولید گلوبول های سفید خون که وظیفه مبارزه با عفونت ها و التیام زخم ها را بر عهده دارند کمک کند.
آیا فقط عسل تک گل است که عسل درمانی است؟
یک دیدگاه غلط که در ذهن برخی از افراد قرار گرفته این است که فقط عسل های تک گل عسل درمانی هستند. این جمله هم صحیح و هم غلط است! این طور نیست که فقط عسل تک گل خواص درمانی داشته باشد و عسل های دیگر مثل عسل چندگیاه خواص درمانی خاصی از خود بروز ندهند. فقط عسل تقلبی و عسل مصنوعی است که خاصیت چندانی برای بدن ندارند.
نکته صحیح این است که عسل های چندگیاه به دلیل مشخص نبودن گیاهانی که زنبور شهد آن ها را نوشیده، نمی توانیم خواص درمانی اختصاصی مشخصی برای آن بیان کنیم. با این حال، تمامی خواص عسل به صورت عمومی در تمامی عسل های تک گل و چندگیاه وجود دارد.
ویژگی عسل تک گل که باعث شده به آن عسل درمانی گفته شود این است که به دلیل غالب بودن شهد یک گیاه در آن، تحقیق در مورد خواص درمانی اختصاصی آن ساده تر از دیگر عسل ها است. برای مثال اگرچه عسل های مختلف برای درمان مشکلات گوارشی مفید هستند، اما عسل آویشن یکی از بهترین گزینه ها برای معده درد یا مشکلات روده است. به عنوان مثالی دیگر، عسل رازیانه یک عسل تخصصی برای درمان مشکلات بانوان به ویژه دختران جوانی است که از دردهای قائدگی خسته شده اند.در واقع عسل تک گل در کنار تمامی خواص عمومی عسل، برخی خواص را به صورت اختصاصی دارد. در نتیجه می توان از آن در درمان برخی بیماری ها به صورت اختصاصی استفاده کرد. به همین علت است که به عسل تک گل، عسل درمانی هم گفته می شود.
عسل ها در طبیعت به چند روش یافت میشوند؟
- روش اول:عسل های تک گل کوهی مانند :عسل گون گز،عسل آویشن،عسل قنقال.عسل گاوپونه.عسل مریم گلی.عسل زول وغیره…
- روش دوم:عسل های درختی هستند که برخی ازاین درختان به صورت جنگل وجود دارند: مثل عسل کُنار …..برخی به صورت کِشت وجود دارند مثل درخت بادام درخت مرکبات درخت اقاقیا درخت زرشک درخت عناب وغیره….که ارزش غذایی و دارویی آن ها بعداز عسل های کوهی است.
- روش سوم:عسل های دشت که بیشتر به صورت کشت و کار است مانند :عسل یونجه، عسل گشنیز ، عسل جعفری ،عسل آفتابگردان ،عسل سیاهدانه ،عسل رازیانه ،عسل شوید ،عسل گلرنگ وغیره …که ارزش غذایی و دارویی آنها بعداز درخت های درختی است.
- عسل چندگیاهعسل چند گیاه به عسلی گفته میشود که زنبور عسل آن را از گیاهان مختلفی که گلدهی هم زمانی دارندبدست می آورد یااین که زنبوردار زنبور خود را در چند منطقه با پوشش گیاهی متفاوت کوچ میدهد ویکبار عسل میگیرد.
خواص عسل تک گل
هر کدام از عسل های تک گل از خواص بی نظیری برخوردار هستند که باعث می شود آنها از نظر پتانسیل درمانی خود را از هم متمایز کنند. برخی از رایج ترین مزایای ذکر شده در زیر:
- ضد باکتری، ضد قارچ و آنتی بیوتیک
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- بهبود سریعتر زخم ها (مناسب برای بریدگی، سوختگی و زخم)
- بهبود گلو درد و سرفه
- درمان یبوست
- خاصیت پروبیوتیکی و کمک به دستگاه گوارش
- درمان آکنه
- مناسب برای پوست های خشک
- داروی طبیعی برای ناهمواری پوست
- منبع ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها
- افزایش انرژی
- کمک به اشتها
- کمک به خواب بهتر
از عسل های تک گل می توان برای هر رژیم غذایی استفاده کرد به شرطی که به گرده یا زنبورهای عسل حساسیت نداشته باشید، در غیر این صورت بهتر است از خوردن عسل خودداری کنید. برای بهره مندی از مزایای عسل های تک گل باید به دنبال یک عسل خام، غیر فرآوری شده و حرارت ندیده باشید.انواع مختلفی از عسل ها در بازار وجود دارد که لیست عسل های تک گل موجود شامل عسل های زیر است:
- عسل آویشن
- عسل گون
- عسل کنار
- عسل مرکبات
- عسل یونجه
- عسل کتیرا
- عسل سیاهدانه
- عسل شوید
- عسل گشنیز
- عسل زرشک
- عسل اقاقیا
- عسل اکالیپتوس
- عسل بابونه
- عسل وحشی
- عسل قنقال
عوارض جانبی عسل های تک گل
ممکن است برخی افراد به فرآورده های زنبورعسل و یا خود زنبور حساسیت داشته باشند، در نتیجه بهتر است در مصرف عسل و دیگر فرآوردهای زنبور احتیاط کنند. همچنین بعضی افراد دیگر ممکن است فقط به یک سری گل و گیاه خاص حساسیت نشان دهند، پس بهتر است این افراد قبل از مصرف هر کدام از عسل های تک گل اطمینان کامل حاصل کنند که در صورت مصرف به کدام یک از آن ها واکنش های آلرژیک نشان می دهند.