دلایل پرکنی طوطی برزیلی و روش های درمان آن

طوطی برزیلی با ظاهر رنگی و جذابش جزو بهترین انتخاب های پرندگان زینتی است. طوطی برزیلی یکی از ۹ گونه جنس آگاپورنیس است (Agapornis نام علمی این پرده). آنها طوطی های کوچک، اجتماعی و مهربانی هستند. هشت گونه آن بومی قاره آفریقا هستند و طوطی برزیلی سر خاکستری بومی ماداگاسکار است. نام خود را از قدرت پیوند بین جفت ها و ساعات طولانی که پرندگان با هم صرف می کنند گرفته اند.

معرفی طوطی برزیلی

جانورشناسان معتقد هستند که زیستگاه مقدماتی طوطی برزیلی، قاره آفریقا می باشد و از نه گونه شناخته شده این پرنده، هشت گونه آن متعلق به قاره آفریقا و یک گونه آن که «طوطی برزیلی سرخاکستری» است متعلق به جزیره ماداگاسکار است که یکی از جزایر آفریقا به شمار می رود. تاریخچه اهلی شدن این پرنده مشخص نیست و به نظر می رسد که برای بار اول توسط بومیان آفریقا اهلی شده باشد.

«طوطی برزیلی صورت قرمز» نخستین گونه طوطی برزیلی بود که به اروپا وارد شد و در نقاشی های سده ۱۶ میلادی این پرنده دیده می شود. اما قابل یادآوری است که برخی از دیگر گونه های این پرنده پس از سال ۱۸۰۰ میلادی شناسایی گردید و به نظر می رسد که ناوگان های نظامی کشورهای استعماری که برای تهیه برده عازم آفریقا می شدند در بازگشت تلاش می کردند که علاوه بر بردگان، پرنده ها و حیوانات شگفت آور آفریقایی را به اروپا منتقل نمایند و به نظر می رسد که طوطی برزیلی هم در این دوره وارد اروپا شد و چندی نگذشت که به دلیل زاد و ولد آسان، تعداد آن در اروپا افزایش گردید.

بعضی از گونه های این پرنده مانند: «طوطی برزیلی رنگ سیاه گونه» در سال ۱۹۰۸میلادی و گونه «طوطی برزیلی لیلیان» در سال ۱۹۲۶م برای بار اول به قاره اروپا وارد شدند. از تاریخ ورود این پرنده به ایران اطلاع دقیقی در دست نیست و به نظر می رسد که بیش از چند دهه از ورود آن به ایران نمی گذرد. این پرنده اکنون پرورش دهندگان زیادی در ایران دارد که اقدام به تکثیر آن کرده و از آن جوجه گرفته و جوجه را به بازار فروش عرضه می نمایند.طوطی برزیلی در گله های کوچک زندگی می کند و علاقه ی زیادی به خوردن میوه ها، سبزی ها، علف ها و دانه دارد و گونه ی بال سیاه آن حشرات و انجیر را هم می خورد.

متوسط طول عمر طوطی برزیلی ۱۵ تا ۲۰ سال می باشد و اگر در وضعیت مساعد زندگی کنند چه بسا تا ۳۰ سال عمر خواهند کرد. آنها دارای طول بدنی معادل ۱۷ سانتیمتر می باشند و حاوی گونه های متنوع می باشد و وزنش حدود ۴۰- ۶۰ گرم می باشد. این طوطی در بین طوطی سانان کوچکترین اندازه را دارد.مدل وحشی طوطی برزیلی اکثراً بدنی سبز رنگ دارد و در ناحیه ی سر به رنگ های مختلفی دیده می شود. در بسیاری از گونه ها طی پرورش جهش ایجاد شده و فعلا به رنگ های گوناگون دیده می شوند.

طوطی برزیلی اول لانه را می سازد و بعد جفت گیری می کند و طی ۳- ۵ روز بعد نخستین تخم گذاشته می شود و هنگامی که نخستین تخم گذاشته شد هر روز یک تخم گذاشته می شود تا وقتی که کلاچ کامل است که به صورت معمول ۴- ۶ تخم گذاشته می شود، گاهی وقت ها هم حتی بدون لانه طوطی برزیلی تخم می گذارد.

عارضه پرکنی در طوطی برزیلی

عارضه پرکنی یک سندرم یا علل مختلف است که در اکثر طوطی ها شایع است.علت این رفتار پیچیده است و فقط بستگی به یک عامل ندارد اما اکثرا ایجاد این وضعیت اختلالی در پرنده ریشه ای روحی روانی دارد که انرا می توان با جویدن ناخن در انسان مقایسه کرد اما این بیماری کندن و جویدن پرها فقط میان منقار کج ها یعنی طوطی ها دیده میشود که تا حدودی عجیب است.پرنده قسمتهای در دسترس منقار را میجود و این عارضه به همین راحتی شکل میگیرد، در ابتدا با تکه تکه شدن پرها مواجه ایم و با پیشرفت پرکنی شاهد لخت شدن قسمتهایی مانند سینه هستیم و در انتها پرنده پرهای هر جایی که در دسترس منقار باشد را میکند.درمان عارضه پرکنی کار راحتی نیست و در این کار باید تمام تلاش خود را برای بهبود پرنده مبذول داشت در ابتدا به عوامل مختلف این عارضه میپردازیم و در انتها به درمان یکایک موارد خواهیم پرداخت

چه عواملی باعث پر کنی در طوطی برزیلی می شود؟

1. فعالیت جنسی سرکوب شده: (اکثر طوطی هایی که بدون جفت بمانند و همدمی نداشته باشند احتمال پرکنی در انها تشدید میشود)
2. تنها ماندن در زندگی کنار انسانها: (طوطی هایی که همدمشان انسانها هستند تحمل دوری و تنهایی را نداشته و علاقه مندند همیشه در کنار صاحبشان باقی بمانند. عدم وقت کافی و تنها گذاردن طوطی یکی از دلایل روحی روانی در پرکنیست)
3. تغذیه نامناسب: (یکی از دلایل پرکنی طوطی ها نرسیدن مواد مورد نیاز و ضروری برای بدن می باشد )
4. تغیر مکان: (طوطی هایی که مدت زیادی در یک مکان خاص نگهداری شدند و به انجا خو گرفته اند با تغیر مکان مخصوصا زمانی که با تغیر صاحب نیز همراه باشد عصبی و افسرده میشوند و احتمال پرکنی در انها وجود دارد)
5. انگلهای خارجی یا التهابات پوستی: (انگلها و یا التهابات پوستی که ممکن است پرهای طوطی را الوده کرده باشد و طوطی در راه خلاص شدن از این انگلها شروع به کندن پرها میکند)
6. کمبود اشتغال و سرگرمی: (طوطی ها اکثر روز را در کند و کاو و اشتغال به سر میبرند و عدم این تحرک باعث پرکنی میشود که ممکن است به دلایلی مانند قرار گرفتن طوطی در قفس کوچک در زمان زیاد یا عدم وجود وسایل بازی و اشتغال پیش اید)
7. حمام ندادن طوطی: (استحمام ندادن طوطی باعث خشکی و شکنندگی پرها شده و یکی دیگر از علل پر کنیست که جنبه روحی روانی نداشته و غفلت ما باعث این عارضه شده)

روش های جلوگیری (درمان) از عارضه ی پرکنی در طوطی برزیلی

1. تمرینات ورزشی: استفاده از تمرینات ورزشی یرای پرنده و توجه کافی به غذای آن و ایجاد ارتباط عاطفی و محبت آمیز با پرنده و بازی کردن با آن.
2. تمرین بال زدن: باید این کار را در جایی که زمین نرمی دارد انجام داد تا در صورت سقوط پرنده، آسیبی به آن وارد نشود، برای این کار باید پرنده را بر روی دست نگه دارید وسپس او را به ملایمت به چپ و راست حرکت دهید تا توازن و تعادل پرنده به هم بخورد و شروع به بال زدن نماید و باید توجه داشته باشید که پرنده شما را گاز نگیرد.
3. حمام گرفتن: برای بر طرف کردن استرس پرنده هر روز برای پرنده شرایط استفاده از آب ولرم برای حمام کردن را فراهم کنید و چه بسا که ممکن است علت عارضه ی پرکنی رطوبت کم و تراکم گرد و غبار بر روی بال و پر پرنده باشک که در این حالت حمام کردن باعث تمیز شدن بال و پر و سبکی پرنده شده و از سوی دیگر باعث سرزندگی و نشاط آن می گردد.
4. پاشیدن مواد تلخ مزه: برای جلوگیری از عارضه ی پرکنی بهتر است که مواد غیر سمی تلخ مزه ای را انتخاب کرده و بر روی پر و بال پرنده بریزیدو با توجه به این که پرنده با منقار و دهان خود اقدام به تمیز کردن بال و پر می کند و دهان پرنده دارای حسگر های مزه و طعم غذا می باشد و پرنده بعد از پاشیدن ماده فکر می کند پر و بالش کثیف شده و اقدام به تمیز کردن آن با منقار خود می کند و در این هنگام است که طعم تلخ مواد را حس کرده و از ادامه کار خودداری خواهد کردو به تدریج عادت پرکنی از سر آن خواهد افتاد.
5. قفس: شرایط نامناسب قفس می تواند یکی از عوامل مسبب عارضه پرکنی باشد.از این رو باید قفس بزرگ، تمیز و درجای مناسب باشد، زیرا که گذاشتن قفس در جای پرت و نامناسب باعث گوشه گیری پرنده و افسردگی آن می گردد.باید در داخل قفس لانه ای کوچک تهیه کرد تا پرنده در صورت نیاز به درون آن پناه ببرد و در داخل قفس اسباب بازی های مختلف قرار دهیدو سعی کنید یک تکه چوب برای گاز گرفتن بگذارید تا پرنده با گاز گرفتن آن بتواند غریزه طبیعی خود را ارضا نموده و اقدام به کوتاه کردن منقار خود نماید.
6. خواب: طوطی برزیلی همانند سایر طوطی سانان روزانه ۱۰ تا ۱۲ ساعت بخوابد و بهتر است که پرنده این مدت را در تاریکی شب بخوابد.
7. استفاده از دارو های آرامبخش: برخی افراد برای آرام کردن پرنده از دارو های آرامبخش نظیر: فلوگزتین استفاده میکنند که چندان ضروری به نظر نمی رسد.

درصورتی که تمام راه ها به شکست منتهی شوند می توان از گردنبند الیزابت (به شکل مخروط ناقص که به پرنده اجازه نمی دهد به بدن خود دسترسی داشته باشد) استفاده کرد.

نکاتی مهم درباره چیدن بال و پرهای طوطی