بر سر مؤثر بودن یا نبودن دم نوش اسیاک در درمان سرطان مناقشه ای هیجان انگیز در جریان بوده است. مواد تشکیل دهنده ی این دم نوش به خاصیت هایی مثل تحریک دستگاه ایمنی بدن، کاهش فعالیت رادیکال های آزاد، حذف التهابات، جلوگیری از رشد تومور، کاهش جهش سلولی، سم زدایی از بدن و کاهش مشکلات ریوی، معروف هستند. در مقابل عوارض جانبی هم برای این دم نوش ذکرشده که ازجمله ی آن ها می توان به حالت تهوع، استفراغ، سردرد، تکرر ادرار، اگزمای پوستی، درد های عضلانی، ضعف و سایر واکنش های آلرژیک اشاره کرد؛ بنابراین قبل از مصرف دم نوش اسیاک حتماً مطمئن شوید که به هیچ کدام از چهار ماده ی اصلی تشکیل دهنده ی این دم نوش حساسیت ندارید.
منشأ به وجود آمدن این دم نوش به هزاران سال پیش و نزد بومیان کانادا برمی گردد، اما اولین بار در دهه ی ۲۰ میلادی پرستاری به نام رنِ کایسی از آن برای درمان بیماران سرطانی خود استفاده کرد و مدعی شد که نتایج امیدوارکننده ای از آن گرفته است. پس ازآن که وی سعی کرد این دم نوش را به پزشکی رایج معرفی کند مخالفت های زیادی با اسیاک از سوی تشکیلات پزشکی شد و تا امروز هم علیرغم صد ها گزارش موردی مثبتی که در مورد اثربخشی این دم نوش وجود دارد، جزو درمان های غیررسمی باقی مانده است. اسیاک از گیاه ترشک میشی یا میش ترشک، ریشه ی باباآدم یا آراقیطون، دارمرا و پوست داخلی نارون قرمز تشکیل شده است. هرکدام از این گیاهان خواص متفاوت و مواد مؤثره ی خاص خودشان را دارند مانند فلاونول ها، تانن، ترکیبات ارگانیک آروماتیک و همچنین پلی ساکارید ها که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
جزئیات دم نوش اسیاک و درمان سرطان
در پیشگیری و درمان سرطان، اگر سرطان زود تشخیص داده شود بسیار مؤثرتر خواهد بود اگرچه در سرطان های پیشرفته هم می تواند به عنوان درمانی حمایتی مورداستفاده قرار گیرد. هرکدام از مواد تشکیل دهنده خواص و فواید مختلفی دارند که در ترکیب باهم اثراتشان زیادتر می شود و به سلول های سرطانی حمله و دستگاه دفاعی بدن را تقویت می کنند. پزشکی مدرن در اینکه اسیاک را به عنوان درمان سرطان بپذیرد مردد است، اما این دارو اثرات مثبت خود را بر توقف رشد تومور، بازتولید سلول های سرطانی، استرس اکسیداتیو و التهابات بافت ها نشان داده است؛ ضمن اینکه برخی علائم ثانویه سرطان که موجب تسریع و تشدید وضعیت بحرانی بیمار می شوند هم با اسیاک قابل التیام هستند. برای اینکه بدانیم دم نوش اسیاک چگونه بر سرطان اثر می گذارد، بررسی جزءبه جزء مواد تشکیل دهنده ی آن ضروری است.
ترشک میشی
نام علمی این گیاه Rumex acetosella است و منبع غنی بتاکاراتن، ویتامین A، ویتامین C. و سایر کاروتنید ها است و به عنوان یکی از گیاهانی که بیشترین میزان آنتی اکسیدان را در خود متراکم کرده شناخته می شود. مطالعاتی که برای ترشک میشی انجام شده نشان می دهد که این گیاه اثرات ضد تکثیری بر سلول های سرطانی دارد به عبارت دیگر ترشک میشی می تواند از تکثیر و متاستاز سلول های سرطانی جلوگیری کند. علاوه بر این، این گیاه یک تصفیه کننده ی خون عالی است و می تواند نواحی آلوده شده را پاک سازی کند. رنِ کایسی مدعی بود که این ماده ی تشکیل دهنده ی اسیاک قوی ترین عنصر ضد سرطانی اش است.
ریشه ی باباآدم یا آراقیطون
این ماده ی تشکیل دهنده ی اسیاک حاوی آنتراکینون است، ماده ای شیمیایی که به خاطر اثرش بر کاهش رشد تومور و جلوگیری از جهش سلولی که نهایتاً به سرطان تبدیل می شود، معروف است. درواقع آنتراکینون در بسیاری از دارو های رایج ضد سرطانی هم به خطر اثر قوی ضد جهش زایی اش به کار می رود. مطالعات دیگری نشان داده اند که گیاه باباآدم موجب خودکشی سلول های سرطانی می شود بدون اینکه به سلول های سالم اطراف آن آسیبی بزند.
دارمرا
اگرچه اثرات ضد سرطانی این یکی به اندازه ی دو ماده ی تشکیل دهنده ی قبلی نیست، اما این گیاه آثار ضدالتهابی ای دارد که می تواند از عملکرد ریه ها محافظت کند به خصوص در افرادی که از سرطان ریه رنج می برند یا در معرض آن هستند، همچنین افرادی که تحت پرتودرمانی به خاطر سایر انواع سرطان هستند.
نارون قرمز
این ماده ی گیاهی حاوی استرول های گیاهی یا فیتواسترول، تانن و اسید های چرب ضروری است که می توانند موجب کاهش التهاب شود؛ همچنین به دلیل داشتن لعاب های گیاهی و کلسیم اگزالات می تواند به سم زدایی از بدن کمک کند. پوست نارون قرمز در ترکیب با دیگر مواد تشکیل دهنده ی دم نوش اسیاک می تواند از سلامت قسمت های مختلف بدن در برابر درمان های رایج سرطان محافظت کند و هم زمان به دستگاه ایمنی بدن کمک کند.
سایر فواید اسیاک
در مورد دم نوش اسیاک بیشتر به نقش ضد سرطانی اش توجه شده، اما این دم نوش در درمان التهاب، تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان مشکلات تنفسی، تحریک سوخت وساز بدن، بهبود گوارش و حل مشکلات پوستی هم می تواند مؤثر باشد.
• التهاب
ترکیبات آنتی اکسیدان موجود در ترشک میشی و ریشه ی باباآدم خواص ضدالتهابی دارند که می تواند به افراد مبتلا به آرتروز، سردرد، نقرس، بیماری های قلبی، بیماری های مفاصل، درد های عضلانی، هموروئید و طیفی از سایر بیماری های التهابی رایج کمک کنند.
• گوارش
لعابی که در نارون قرمز وجود دارد می تواند کیفیت گوارش غذا را ارتقا دهد و علائم یبوست و نفخ را از بین ببرد. ترشک میشی هم یک ملین است که می تواند سرعت فرآیند های گوارشی را بالابرده و جهاز هاضمه را پاک سازی کند و درنتیجه باکتری های مضری که در روده ها ماندگار شده اند را خارج کند.
• متابولیسم
این ترکیب منحصربه فرد از گیاهان اثر محرک بر بدن دارد که منجر به عملکرد بهتر سوخت وساز بدن و حتی چربی سوزی می شود. این دم نوش هم برای تولید انواع هورمون و آنزیم خوب است و هم برای کاهش وزن.
• سیستم ایمنی
مطالعات نشان داده اند مواد آنتی اکسیدان موجود در گیاهان دم نوش اسیاک از آنتی اکسیدان های چای سبز هم بیشتر است که به معنی این است که این دم نوش می تواند موجب تقویت اساسی دستگاه ایمنی بدن شود. غیر از خاصیت پیشگیری از سرطان، این دم نوش تولید گلبول های سفید خون را افزایش می دهد درنتیجه بدن در مقابل عفونت های باکتریایی و ویروسی مقاوم تر می شود.
• مشکلات تنفسی
نارون قرمز و ریشه ی دارمرا به خصوص، به خاطر تسکین عفونت های ریوی و کاهش خلط های مضر دستگاه تنفسی معروف هستند. این خواص ضد سرفه می تواند درمان التهابات دستگاه تنفسی را تسریع کند.
مواد تشکیل دهنده ی دم نوش اسیاک سنتی و نو
دستور سنتی تهیه ی دم نوش اسیاک شامل ترشک میشی، ریشه ی باباآدم، دارمرا و پوست نارون قرمز می شود. بااین حال در دهه های اخیر تغییراتی در فرمول قدیمی هم به وجود آمده است. محبوب ترین ارتقائی که در فرمول رن کایسی داده شده فلور اسنس نام دارد که در آن ۴ گیاه دیگر را به فرمول اضافه شده است: ترتیزک، خار مقدس، شبدر سرخ و کتانجک یا اشنه ی دریایی. این ترکیبات اضافی قادرند اثرات ضد سرطانی دم نوش اسیاک را تکمیل و تقویت کنند.
عوارض و مضرات دمنوش اسیاک
آلرژی و حساسیت: دمنوش اسیاک در برخی افراد ممکن است باعث حالت تهوع، استفراغ، تکرر ادرار، اسهال، سردرد و تورم غدد شود.
دوران بارداری و شیردهی: تولید کنندگان چای اسیاک توصیه می کنند که زنان باردار و شیرده از مصرف این دمنوش گیاهی جدا اجتناب کنند.
سرطان سینه: بعضی نیز توصیه می کنند که اگر سرطان سینه دارید، از مصرف چای اسیاک اجتناب کنید. مطالعات آزمایشگاهی بر روی حیوانات نشان داده که این دمنوش گیاهی ممکن است رشد سلول های سرطانی پستان را تحریک کند.
