به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، دو روز پیش بود که جمهوری فدراتیو روسیه به رغم تحریم های اقتصادی غرب علیه این کشور، نشست اقتصادی سن پترزبورگ (SPIEF) را در شهری به همین نام در روسیه برگزار کردند که ماحصل آن بنا به آن چه برگزارکنندگان آن عنوان کردند، امضای توافقنامه هایی به ارزش قابل توجه نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار بود.
خبرگزاری اسپوتنیک روسیه به نقل از سخنرانی ویدئوکنفرانسی ولادیمیر رئیس جمهوری روسیه در این نشست گزارش داد که باوجود تلاش منتفعان از جهان تک قطبی برای حفظ آن به هر قیمتی، باید گفت جهان قطبی به پایان رسیده که رسانه های روسیه، مخاطب اصلی اظهارات آقای پوتین درباره پایان یافتن جهان تک قطبی را آمریکا ارزیابی کردند.
اما بنا به گزارش این خبرگزاری روس، در حاشیه این نشست اقتصادی و ذیل یکی از همین توافقنامه ها، توافقنامه تجاری و اقتصادی میان اتاق های بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری دونتسک منعقد شد.
بر اساس این قرارداد جمهوری دونتسک که حالا شریک تجاری کشورمان شده، مواردی همچون نورد فلز، چدن، کود های معدنی، محصولات فولادی، محصولات شرکت های مهندسی زغال سنگ را به ایران صادر خواهد کرد و در مقابل ایران نیز، مصالح ساختمانی و میوه و سبزی به دونتسک صادر می کند.
رئیس جمهوری خلق دونتسک در واکنش به این قرارداد با بیان اینکه توافقنامه ای که امضا که به توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین جمهوری ما و جمهوری اسلامی ایران کمک می کند، گفته که جمهوری خلق دونتسک امروز یک شریک جدید دارد و حتی با وجود موانع، روابط اقتصادی بین المللی ما در حال گسترش است.
به گفته دنیس پوشیلین، برای جمهوری دونتسک مهم است که در چارچوب توافق، برای کمک به بازسازی زیرساخت ها و تضمین تامین مواد غذایی، کاری انجام شود.
گفتنی است؛ مناطق خودمختاری مثل لوهانسک و دونتسک بر اساس منشور سازمان ملل همچون مناطق خودمختاری مثل اقلیم کردستان شمال عراق توانایی انعقاد قرارداد هایی به صورت جداگانه از دولت مرکزی را با سایر نقاط دنیا دارند و انعقاد این قرارداد ها امری رایج در دنیاست.
مهدی خورسند، کارشناس مسائل اورآسیا در این باره می گوید «این فرض درست نیست که ما فکر کنیم، چون در شرق اوکراین جنگ شده و روسیه در حال حاضر درپی استقلال این مناطق هست پس ما به دنباله این کشور با دونتسک روابط تجاری برقرار کردیم چراکه کشورمان هم اکنون نیز با یکی از مناطق خودمختار جهان یعنی اقلیم کردستان نیز دارای روابط تجاری است.»
اما عقد این قرارداد با راه اندازی کریدور شمال-جنوب نیز همزمان شد که دو کشور ایران و روسیه سال ها منتظر انجام آن بودند؛ با راه اندازی این مسیر استراتژیک و ارسال اولین محموله ترانزیتی چندوجهی روسیه از طریق ایران به هند، روسیه و کشور های اروپایی از طریق ایران به آب های آزاد جنوبی خلیج فارس و دریای مکران، کشور هند و کشور های جنوب آسیا متصل می شوند.
این کار شناس مسائل اورآسیا معتقد است که همزمانی عقد این دست قرارداد ها و راه اندازی کریدور شمال - جنوب یک پروژه مشترک میان ایران و روسیه است که درحال اجرا و رو به جلوست و خبر هایی نظیر واگذاری صدهزار هکتار زمین از سوی روسیه به ایران برای کشت فراسرزمینی یا دستور آقای پوتین مبنی بر تسریع در مشارکت روسیه در تکمیل را آهن رشت به آستارانیز از این جنس پروژه های مشترک است و ما باید بپذیریم که روس ها در یک حصر جغرافیایی هستند که در این میان ایران تنها مسیر روسیه برای دسترسی به آب های گرم (که آرزوی دیرینه روس هاست بوده) است و در مقابل نیز ایران که همیشه رویای تبدیل شدن به مرکز ترانزیت و حمل و نقل دنیا را داشته نیز مترصد است تا از این فرصت استفاده کند.
مناطقی که در واقع تا سالیان پیش محل درگیری های دو کشور روسیه و اوکراین بود و حالا پس از شروع عملیات نظامی روسیه در خاک اوکراین و استقرار نیرو های نظامی روسیه در این منطقه و جمهوری همسایه اش یعنی لوهانسک کمی رنگ آرامش به خود گرفته است.
منطقه دونباس در شرق اوکراین از بخش های شمالی و مرکزی استان دونتسک، بخش جنوبی استان لوهانسک و منتهای شرقی استان دنیپروپتروفسک تشکیل می شود که در واقع استان دونتسک پایتخت غیررسمی آن به شمار می رود.
حدود ۵۷ درصد از مردم استان دونتسک از نژاد اوکراینی و ۳۸ درصد روس تبار و حدود پنج درصد از سایر نژاد ها هستند، اما به لحاظ زبانی که در آن صحبت می شود، حدود ۷۵ درصد مردم استان دونتسک به زبان روسی صحبت می کنند و تنها ۲۴ درصد به زبان اوکراینی حرف می زنند.
غلبه سخنوران زبان روسی در این منطقه نهایتا باعث شد تا در ادامه تحولات اوکراین در سال ۲۰۱۴ (انقلاب کرامت یا همان اعتراضات مردمی به عدم امضای توافقنامه همکاری و تجارت آزاد دولت این کشور با اتحادیه اروپا) و پس از رای مردم شبه جزیره کریمه به جدا شدن خود از اوکراین، روز یکشنبه ۱۱ ماه مه سال ۲۰۱۴ استان دونتسک هم زمان با استان لوهانسک شاهد برگزاری یک همه پرسی به منظور استقلال از کی یف بود تا در این همه پرسی بیش از ۸۹ درصد رای دهندگان به خودمختاری استان دونتسک رای دهند و به دنبال تغییر حکومت در اوکراین به طور یکجانبه از کی یف اعلام استقلال کنند.
مناطق دونباس و منطقه کریمه (که با برگزاری یک همه پرسی قانونی در ۱۶ مارس ۲۰۱۴ و با آرای اکثریت شرکت کنندگان، به روسیه پیوست) تا زمان حکومت نیکیتا خروشچف در شوروی جزئی از جمهوری فدراسیون روسیه شوروی بود که در زمان خروشچف این دو منطقه به جمهوری اوکراین شوروی اعطا می شود.
رئیس جمهور روسیه نیز با یادآوری این موضوع در این باره گفته ما به درخواست مردم دونتسک و لوهانسک برای استقلال از اوکراین در این مناطق حضور داریم و حضورمان قانونی و براساس منشور سازمان ملل است.
ولادیمیر پوتین پیش تر در سال ۲۰۰۸ نیز پس از به رسمیت شناختن استقلال جمهوری های خودخوانده آبخازیا و اوستیای جنوبی از گرجستان، با سران این مناطق قرارداد دوستی و همکاری های اقتصادی امضا و روابط دیپلماتیک برقرار کرد و به دنبال آن در این مناطق پایگاه های نظامی برای دفاع دربرابر تهدید خارجی تاسیس و نیروی نظامی مستقر کرد.
مناطق دونتسک و لوهانسک تاکنون از سوی روسیه، جمهوری چچن، کوبا، ونزوئلا، صربستان و شورای انصارالله یمن به رسمیت شناخته شده و سوریه نیز به دستور بشار اسد رئیس جمهور خود در حال شناسایی برای به رسمیت شناختن این جمهوری ها و به دنبال آن برقراری روابط اقتصادی است.
طبق مفاد قرارداد مینسک ۲ که در پسا جنگ اول روسیه و اوکراین منعقد شد و به تایید شورای امنیت سازمان ملل هم رسیده، روس ها در قبال اوکراینی ها متعهد شدند تا به تمامیت ارضی اوکراین خدشه ای وارد نشود و در مقابل نیز اوکراین متعهد شده بود که نیاز های دو جمهوری خودمختار لوهانسک و دونتسک را تامین کند که البته این نیاز ها برآورده نشود تا به یکی از بهانه های اصلی و قانونی روس ها برای حمله به اوکراین تبدیل شود.
در حاضر در این مناطق، صنایع سنگینی بسیاری همچون معادن زغال سنگ و متالورژی مستقر بوده و گرچه استخراج سالانه زغال سنگ از دهه ۱۹۷۰ کاهش یافته؛ دونباس با داشتن ۶۰ میلیارد تن زغال سنگ تا پیش از شروع جنگ جدید روسیه و اوکراین به عنوان یکی از بزرگ ترین معادن زغال سنگ اوکراین به شمار می رفت.
جمهوری هایی کوچک اما تاثیر گذار در عرصه منطقه ای و جهانی که دست کم از جمهوری های سابق شوروی مثل قزاقستان، ترکمنستان و تاجیکستان ندارند و به دلیل موقعیت ژئوپولتیکی که دارند و به نوبه خود می توانند نقش تعیین کننده ای در روابط بین ایران و همسایه شمالی آن یعنی روسیه داشته باشند.
تولید خودروی مشترک ایران و روسیه در خاک ایران
