تغییر شکل گردن کج با چرخش سر شخص همراه می باشد.این اختلال ممکن است مادرزادی ، اکتسابی ، حاد موقت و یا مزمن باشد. شایع ترین ناهنجاری گردن کج، نوع عضلانی مادرزادی شیرخوار است که در اثر کوتاهی عضله جناغی – چنبری – پستانی ایجاد می شود.این ضایعه معمولا" در سمت راست اتفاق می افتد و سبب کج شدن سر به این سمت و چرخش چانه به سمت مخالف می شود. علت این نوع مادرزادی ناشناخته و در اکثر افراد خود به خود بهبود می یابد.
انواع کج گردنی
پیچ خوردگی گردن به دو دسته تقسیم می شود:. قبل از دسته بندی کج گردنی باید به این نکته توجه کرد که کج گردنی کودکان با کج گردنی اسپاسمی در بزرگسالان متفاوت است. کج گردنی عضلانی مادرزادی: نوزادان در زمان تولد با این عارضه به دنیا می آیند. به میزان زیادی با فیزیوتراپی درمان می شود.
کج گردنی اکتسابی: این عارضه معمولاً به صورت تدریجی یا به سرعت در 4 تا 6 ماهگی دوران نوزادی یا پس از آن و در بزرگسالی اتفاق می افتد. تورتیکولی اکتسابی ممکن است خوش خیم باشد و یا نشانه وجود بیماری های خطرناک و جدی باشد.
کج گردنی اسپاسمی: این عارضه به خاطر اسپاسم در عضلات گردن به وجود می آید و باعث کج شدن یا چرخش گردن به یک سمت می شود. این اختلال به ندرت اتفاق می افتد ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. اگر شما هم دچار گرفتگی عضلات هستید مقاله روشهای درمان گرفتگی عضلات زیر را حتما بخوانید.
عوارض کج گردنی
اکبرچاوشیان-مدرس حرکات اصلاحی- ضمن ارائه این مطلب در حوزه کج گردنی، در مورد عوارض کج گردنی بیان کرد که فشار روی ستون مهره های گردن، ظاهر ناخوشایند، گردن درد، کشیده شدن برخی از عضلات و کوتاهی برخی دیگر، فشار بر ریشه های عصبی گردنی در دراز مدت، خستگی در ناحیه گردن، اختلالات بینایی(میدان دید کاهش می یابد) و بروز اشکالاتی در مفاصل گردنی از جمله این عوارض در دراز مدت است که می توان به آن اشاره کرد.
طریقه تشخیص
با استفاده از خط شاغولی در نمای قدام یا خلف متوجه می شویم که خط شاغولی از نقاط شاخص عبور نمی کند و سر به یک طرف خط شاغولی منحرف شده است، یا اینکه از ناحیه پشت زوائد شوکی مهره های گردنی و پشتی را علامت می گذاریم و سپس آنها را بهم وصل می کنیم. در حالت طبیعی یک خط عمود تشکیل می شود و اگر عارضه گردن کج وجود داشته باشد این خط در ناحیه گردن به صورت مایل خواهد بود.
در کل حرکات اصلاحی برای رفع کجی گردن به حرکات کششی و حرکات تقویتی تقسیم می شوند:
حرکات کششی
۱- شامل کشش عضله جناغی –چنبری –پستانی است.برای مثال اگر سر به سمت چپ کج شده باشد ، به راست نیز چرخش خواهد داشت.این به خاطر عملکرد عضله جناغی – چنبر ی- پستانی است.این عضله در سمت چپ ، عمل خم کردن سر را به سمت چپ و چرخش سر را به سمت راست انجام می دهد. برای بدست آوردن انعطاف پذیری این عضله، سر را به سمت راست خم کنید و سپس به سمت چپ می چرخانیم و تمام ورزش ها و حرکات اصلاحی برای کجی گردن ، باید به کار گرفته شوند.
۲- کشش عضلات و بافت های نرم کوتاه شده در سمت خم .سر باید به سمت راست خم شود.
۳- برای اعمال کشش بیشتر از فرد مبتلا به کجی گردن می خواهیم که با دست خود نیز فشار وارد آورد و سر را به سمت راست خم کند .
حرکات تقویتی
۱-حرکات تقویتی برای کجی گردن شامل تقویت عضله جناغی- چنبری – پستانی در سمت مخالف است.برای این منظور ، از فرد می خواهیم که سر را به سمت راست خم کند و در مرحله بعد، علاوه بر خم کردن به سمت راست ، سر را به سمت چپ نیز بچرخاند.
۲- حرکت فوق را انجام می دهد و در مقابل حرکت ، با دست مقاومت ایجاد می کند تا عضله بیشتر تقویت شود.برای این منظور فرد مبتلا به کجی گردن ابتدا از انقباضات ایستا شروع می کند ، یعنی دست خود را در یک طرف سر ( بالای گوش) قرار می دهد و سعی می کند سر را به سمت مخالف حرکت دهد.از طرف دیگر نیز سعی می کند سر را به همان سمت حرکت دهد.
به این ترتیب، عضلات خم کننده طرفی گردن منقبض می شوند، ولی حرکتی صورت نمی گیرد. برای مثال اگر سر به سمت چپ کج شده باشد ، باید عضلات طرفی سمت راست تقویت شود، البته بتدریج اجازه حرکت نیز می دهد تا عضلات سمت راست در دامنه بیشتری تقویت شوند.