آیکیدو ورزشی زیبا از هنر های رزمی و باستانی ژاپنی است که مبتنی است بر استفاده از انرژی درونی، حرکت های دورانی و مقابله با حریف با بهره گیری از انرژی حرکت خود او به این ترتیب که با همراه شدن با حرکات دست، پا و بدن حریف و جهت دادن به آن ها اقدام به پرتاپ او نموده و او را از پای در می آوریم.
آیکیدو چیست؟
آیکیدو یک هنر رزمی ژاپنی است که به معنای یکی شدن با انرژی حیاتی است.در آیکیدو هدف تغییر مسیر حمله مهاجم و کنترل کردن مهاجم است به صورتی که وی صدمه نبیند اما در تسلط کامل مدافع باشد به همین منظور در این هنر رزمی بیشتر به تکنیک های گرفتن و قفل کردن مفاصل تاکید شده است. در آیکیدو فرد آیکیدوکا به نحوه قفل کردن مفاصل و تغییر جهت نیروی مهاجم تسلط می یابد و حرکت مستقیم مهاجم را به حرکت دورانی تغییر می دهد و سپس با یک حرکت پرتابی فرد مهاجم را زمین گیر می کند با وجود تکنیک های خطرناک و قدرتمند آیکیدو، اما میزان صدمه در آن ناچیز است و فرد آیکیدوکا سعی می کند تا با آرامش و در موضع قدرت و بدور از خشونت اقتدار خود را نشان دهد.
سبکهای از این نوع ورزش:
معرفی رشته ورزشی تیر و کمان + قوانین تیراندازی- آی کی کای
- آی کی دو یوشینکان
- شین شین تویستو
- تومیکی ریو
مُدل تمرینی هنر آی کی دو
تا به امروز، به آدم های زیادی که تمرین های آی کی دو یا نمایش های آن را می بینند، دقت کرده ام. چیز مشترکی که در همه ی آن ها بروز می کرد، تعجبشان از مدل تکنیک های این سبک بود! ولی واکنش هایشان مختلف بود. عده ای خوششان می آمد و این سبک را تحسین می کردند و بعضی دیگر که دلیلی منطقی برای تکنیک ها پیدا نمی کردند، سریع برچسب نمایشی بودن را بر فنون این هنر رزمی می زدند. طبیعتاً باید بین مدل تمرین و کاربرد یک سبک فرق گذاشت. مدل تمرین شیوه هایی از تمرین است تا هنرجویان را به هدفی برساند. و شکل تمرینات آی کی دو مثل جیو وازا، هنکا و اویو وازا، مدل اوکه شدن، رندوری و... همه وهمه برای دست یابی به این مهارت است: «کنترل و غلبه بر حریف با استفاده از نیروی خودش» و فراتر از آن یعنی : «هماهنگی با نیروی کی حریف» و تکنیک های آی کی دو و مدل تمرینی آن، با توجه به هدف و غایتی که دارد (روش آی کی)، از اصول و منطق خاصی پیروی می کند که به چند مورد آن اشاره می شود:
-1) حرکات مُدَوَّر، حملات مستقیم را خنثی می کند. آی کی دو از چنین اصلی پیروی می کند. ابتدا هماهنگی با حمله ی حریف و هضم نیروی او، سپس انتقال این نیرو علیه او و به کنترل در آوردن حریف. (رسیدن به چنین مهارتی نیازمند تمرینات جدی ، در یک بازه ی زمانی دراز مدت است)
-2) چون بیشتر فنون آی کی دو ، مفاصل را هدف می گیرد ، و خطر آسیب مفصل بیشتر از عضله است ، نباید روند تمرین آسیبی به هنرجویان بزند. یکی از دلایل هماهنگی اوکه (کسی که تکنیک می خورد) ، با توری (کسی که تکنیک می زند) ، به حداقل رسیدن آسیب است. مثلا در تمرینات نیمه پیشرفته و پیشرفته ی آی کی دو (مثل جیو وازا) بعضاً سرعت توری (فن زن) بالا می رود و اوکه (فن خور) در چنین موقعیتی ، اغلب با پیچ خوردن مفاصلش ، باید روی هوا ملق بزند (توبی اوکمی) وگر نه آسیب جدی می بیند.
-3) آی کی دو کاران در تمرین مکمل یکدیگر هستند. برای همین هرکدام باید به تناوب، هم با توری بودن، فنون را تمرین کنند، و هم با اوکه شدن، به دوستشان کمک کنند تا تکنیک ها را خوب یاد بگیرد و خودشان زمین خوردن را تجربه کنند که به قول معروف تا زمین نخوریم پیشرفت نمی کنیم.
یکی دیگر از دلایل هماهنگی در تمرین، نشستن تکنیک ها در بدن هنرجویان است. این مسأله ، بیشتر در مورد تکینک های مقدماتی (مثل کیهون وازا) صدق می کند و به تدریج با پیشرفت کردن هنرجو و نشستن فنون در بدن او ، باید استیل های بدنی مختلف، به خصوص استیل های سخت و مقاوم را نیز تجربه کند. برای یک آی کی دو کارِ قَدَر ، قد و وزن قدرت و استقامت بدنی حریف ، مهم نیست ؛ چون به هر حال باید به کنترل او در آید. در غیر این صورت بداند که هنوز به جایی نرسیده. (خیلی رُک بخواهم بگویم، یک آی کی دو کار، آدم معمولی را که، چه عرض کنم؟! فراتر از آن یعنی یک کشتی گیر یا جودو کار را باید بتواند کنترل کند. وگر نه تا به حال خودش را گول زده)
-4) هدف از تمرینات آی کی دو، دست یافتن به مهارت «آی کی» است. برای همین شاید برخی تکنیک ها به ظاهر بی کاربرد و صرفاً نمایشی جلوه کند. (مثل کش و قوس دار بودن برخی تکنیک ها همچون اُشیرو وازا ؛ یا به قول دوست رزمیکارمون: با یک تکان ساده دست، پرت هوا شدن!). اصلا بعضی تکنیک های آی کی دو، معقولانه در موردآن قضاوت کنیم ، ظاهراً کاربردی در میدان مبارزه ندارند. ممکن است برایتان دغدغه باشد که مثلا این فلان تکینک ، تابلو است که کاربرد ندارد چرا آن را تمرین می کنند؟ یا این که بگویید در میدان مبارزه مجال زیادی برای چرخیدن های کش دار وجود ندارد و بعضی از تکنیک های خاص این سبک که در باشگاه ها تمرین می شوند [ظاهرا] هیچ کاربردی در مبارزات خیابانی ندارند ، پس چرا در آی کی دو تمرین می شوند؟
این تمریناتِ نمایشیِ (!) و به ظاهر بی کاربرد در اصل نه نمایش است نه نمادی از کاربرد! تمریناتی است برای نیل به مهارت آی کی. حتی اوکه هم با هماهنگ شدنش دارد به نوعی مهارت آی کی (هماهنگی با کی) را تمرین می کند.
چرا آیکیدو را مادر دفاع های شخصی می نامند؟
آیکیدو یعنی هماهنگی بین روح، ذهن و انرژی درونی است. در این ورزش رزمی که قوی ترین و تنها سبک کامل دفاع شخصی جهان به شمار می آید، هنرجو می آموزد که چگونه با احترام و خویشتن داری و با استفاده از انرژی درونی خود و تکنیکهای منحصر به فرد آیکیدو و با استفاده از حمله حریف بر علیه خودش و بدون اینکه از انرژی و قدرت خود استفاده کند وی را مغلوب کرده و به آرامش دعوت نماید . آیکیدو بخاطر احترام خاصی که به حریف و وجود انسان دارد و امروزه به عنوان مادر هنرهای دفاع شخصی در جهان شناخته شده است. این ورزش زیبا برای شما اعتماد به نفس، و روح و ذهنی سرشار از انرژی به ارمغان می آورد . اهتمام به تمرینات و پشتکار و دقت و پیگیری مستمر، از لوازم فراگیری این ورزش است.
پیشینه آیکیدو در ایران:
هنر رزمی آیکیدو در ایران در سال ۱۳۷۴ توسط جناب استاد علی معروفی زیر نظر فدراسیون جودو به طور رسمی بنیان گذاری شد و پس از آن توسط ایشان، انجمنی در فدراسیون ورزش های همگانی برای کلاس های مربی گری آیکیدو برگزار شد. پس از به رسمیت شناخته شدن آیکیدو در ایران، این ورزش در سراسر کشور گسترش یافت و به خاطر ویژگی های منحصر به فرد آیکیدو، بانوان زیادی هم تا به حال در ایران به فراگیری آن پرداخته اند.
