پرورش آلبالو
درخت آلبالو بسیار شبیه به گیلاس است ولی از گیلاس حجم کمتری را اشغال می کند میوه آن از گیلاس کوچکتر است به طوری که هر میوه ۴ تا ۵ گرم می شود و به طور کلی از یک درخت بالغ ۳۰ کیلو گرم میوه برداشت می شود منطقه اصلی این درخت که بذر آن برای این منطقه است کشور فرانسه , یوگوسلاوی و آلمان است و به طور کلی از دریای خزر تا دریای سیاه ارتفاع درخت آلبالو ۲ تا۴ متر می رسد و دارای شاخه های بسار نرمی است که برای چیدن کار ما را راحتتر می کند گل این دارای ۵ گلبرگ و ۵ کاسبرگ و پرچم و مادگی است و خودش خودش را تلقیح می کند و مانند گیلاس احتیاج به تلقیح ندارد و حتی گرده افشانی این گیاه می تواند گیلاس را هم تلقیح کند .میوه آلبالو از دیگر میوه های هسته دار دیرتر باز می شود در نتیجه از خطر سرما زدگی در امان است سرمای بین ۶۰۰ تا ۱۶۰۰ برای این گیاه مناسب است و تابستان های خنک برای آن بهتر است و ریشه این گیاه در برابر خاک مرطوب از گیلاس مقاومتر است و تا حدود ۵ متری ریشه اش رشد می کند . آلبالو معمولا به سه روش بذر , پاجوش و پیوند قابل ازدیاد است آلبالو های معمولی به روش پاجوش کاشته می شوند ولی آلبالو گیسی و مجارستانی به روش پیوند با آلبالو تلخ و پیوند شکمی ازدیاد می یابد و در فصل پاییز انتقال به زمین اصلی انجام می شود یعنی بعد از ریزش برگ ها . درخت آلبالو معمولا هرس نمی شود مگر شاخه ای بیمار باشد یا شکسته باشد معمولا میوه در شاخه های یک ساله رشد می کند و هرچه از عمر درخت می گذرد میوه دهی آن کم می شود . معمولا ۹۰ روز بعد از اتمام گل درخت میوه آلبالو میرسد و قابل برداشت است و رنگ رسیده آن قرمز تیره است و حدود ۹۵ درصد آلبالو برای تهیه کمپوت و آبمیوه و مربا به بازار عرضه می شود و مصرف خوراکی آن کم است . خاک این گیاه بیشتر به ترکیبات پتاس احتیاج دارد زیرا که برای میوه دهی و رشد مناسب است ولی از ازت برای جلوگیری از سرما زدگی استفاده می کنند .آفت این گیاه مگس گیلاس است و بیماری های این گیاه شانکر باکتریایی درختان هسته دار و پوسیدگی آرمیلاریایی ریشه است . بیشتر کشت آلبالو در ایران استان خراسان , آذربایجان غربی , آاذربایجان شرقی , اردبیل و تهران واصفهان است .
درخت آلبالو یا Black cherry
نام علمی : Prunus cerasus و از خانواده Rosaceae می باشد.
آلبالو از نظر گیاه شناسی بسیار به گیلاس شبیه است. آلبالو بومی نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه است که احتمالاً بذر آن توسط پرندگان به سایر نقاط از جمله اروپا برده شده است. مناطق عمده کشت آلبالو فرانسه، یوگسلاوی و آلمان می باشد.
گیاه شناسی
آلبالو گیاهی خزان پذیر با برگهای لوزی بصورت متناوب روی شاخه قرار دارند. رنگ پوست آن هوه ای روشن تا نقره ای است. آلبالو از نظر حجم در مقایسه با گیلاس جای کمتری را اشغال می کند. ارتفاع درختان آلبالو ۴-۲ متر و ساقه بعضی از ارقام بسیار قابل انعطاف است و براحتی بدون آنکه شکسته شود خم می شود بهمین دلیل در چیدن میوه بعضی ارقام نیازی به نردبان نمی باشد و میتوان درخت را خم کرد و میوه آنرا چید. گل روی اسپورهای سـالهای قبل و همچنین روی شــاخه های ســال قبل هم تشکیل می شود. گلها بصورت ۵-۳ تایی در یک جوانه ظاهر و گلها دارای ۵ گلبرگ، ۵ کاسبرگ، پرچم و یک مادگی است. بر عکس گیلاس آلبالو خود بارور است و برای تلقیح نیازی به ارقام گرده افشان ندارد. گرده آلبالو میتواند گل گیلاس را تلقیح کند. گل آلبالو معمولاً دیرتر از سایر میوه های هسته دار باز می شود بهمین دلیل معمولاً با خطر سرمازدگی مواجه نمی شود. میوه آلبالو دارای دم بلند که بر اساس بلندی یا کوتاهی دم تقسیم بندی می شود و معمولاً ارقام دم کوتاه مرغوب ترند.
اقلیم
نیاز سرمایی آلبالو بین ۱۶۰۰-۶۰۰ ساعت زیر ۷ درجه سانتیگراد می باشد. تابستان های خشک و خنک برای این درخت مناسب است. مقاومت به سرما در حد سیب است. ریشه آلبالو در برابر خاک مرطوب نسبت به گیلاس دارای مقاومت بیشتری است و ریشه آلبالو سطحی و تا حداکثر عمق ۵/۱ متر گسترش می یابد.
ازدیاد
آلبالو به سه روش کاشت بذر، پاجوش و پیوند قابل ازدیاد است. آلبالوهای معمولی بیشتر بصورت پاجوش ازدیاد میگردد. ولی ارقام جدید آلبالو از قبیل آلبالو گیسی و آلبالو مجارستان (سیکانی مجی-اردی جوبیلیوم و بوترمو) با پیوند روی پایه آلبالو تلخ(محلب) ازدیاد می یابد و پیوند شکمی(T) در آلبالو معمول می باشد.
کاشت و تربیت درختان آلبالو
فاصله کاشت در آلبالو ۵*۴ و یا ۵*۵ است. زمان انتقال نهال به زمین اصلی از پاییز و پس از ریزش برگها آغاز و تا قبل از باز شدن شکوفه ها در بهار ادامه دارد. درخت آلبالو معمولاً در خزانه دارای شاخه های جانبی است که در موقع کاشت باید این شاخه های جانبی را قطع کرد. آلبالو معمولاً سربرداری نمی شود و پس از سال دوم ۶-۵ شاخه در اطراف ساقه اصلی حفظ و بقیه حذف میگردد.
هرس
هرس در آلبالوهای بارور مطرح نیست و به غیر از شاخه های شکسته شده و یا بیمار بقیه حفظ میگردد. میوه آلبالو روی شاخه های یکساله و اسپورها تشکیل میگردد. بهترین شاخکهای میوه ده روی شاخه های ۳-۲ ساله قرار دارد. هر چه از عمر این شاخکها میگذرد کم بارتر می شوند. عمر شاخکهای روی ساقه های افقی، بیشتر از شاخکها روی ساقه های عمودی است. پس از آنکه درخت آلبالو به حد رشد کامل و میوه دهی رسید هر ساله شاخه ها باید ۲۰-۱۰ سانتیمتر رشد داشته باشد تا خاصیت میوه دهی ادامه یابد.
آبیاری
نیاز آبی آلبالو با گیلاس برابر است اگر چه مقاومت به خشکی در آلبالو بیشتر از گیلاس است.
برداشت
محصول آلبالو را باید وقتی برداشت کرد که کاملاً رسیده باشد. رنگ میوه رسیده قرمز تیره است. زمان رسیدن میوه حدود ۹۰ روز پس از تمام گل درخت می باشد. متوسط وزن هر میوه ۶-۵ گرم و متوسط هر درخت ۳۰ کیلوگرم است. برداشت معمولاً با دست انجام می شود. آلبالو مصرف تازه خوری ندارد و بیش از ۹۵% آن به مصرف تهیه آب میوه، کمپوت، مربا و شربت می رسد.
گیلاس و آلبالو نیز از تیره گلسرخیان بشمار می آیند و بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی می باشند. گیلاس احتمالاً از منطقه ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشاء گرفته است. برخی از ارقام گیلاس خودناسازگار و دگرناسازگار هستند و نیاز به ارقام گرده دهنده دارند. برای این منظور از ارقام گرده دهنده به نسبت ۱ به ۹ و حتی نصف به نصف استفاده می شود. اما ارقام مختلف آلبالو خودبارور بوده و نیاز به ارقام گرده دهنده ندارند. جوانه های بارور گیلاس اکثراً در جانب سیخک ها حاصل می شوند. زمان تمایز گل ها بعد از برداشت محصول در تیر ماه می باشد و گل ها به صورت دستجات ۲ الی ۴ تایی ظاهر می شوند. گیلاس نیز همانند هلو و گوجه دارای شاخه های کاذب می باشد که هنگام هرس باید حذف شوند. زیرا شاخه های کاذب یا شیفون فقط حاوی جوانه های زایشی بوده و در نوک شاخه جوانه رویشی دارند. جوانه های بارور آلبالو نیز در جانب سیخک ها و شاخه های یک ساله حاصل می شوند. گیلاس یه پوسیدگی قهوه ای حساس می باشد. برای رشد مطلوب گیلاس، مناطقی که دارای باران های زمستانه کافی و تابستان های خشک و خنک هستند، مناسب می باشد. محصول گیلاس زودتر از آلبالو و دیگ میوه های هسته دار می رسد. گیلاسِ گوشت سفت در مقابل ترکیدگی ناشی از باران مقاوم تر از ارقام گوشتِ نرم می باشد. انتخاب مناطقی که دارای تابستان های خشک می باشند، برای جلوگیری از ترکیدگی میوه اهمیت دارد. درجه حرارت های بیش از حد، در مرحله گل انگیزی موجب تشکیل میوه های دوقلوی چسبیده به هم در گیلاس می شود. گیلاس و آلبالو از درختان میوه مناطق معتدل سرد بشمار می آیند. مقاومت جوانه های گیلاس به سرما بیشتر از هلو و کمتر از گلابی و آلو بوده و تا دمای ۲۵- درجه سانتی گراد را تحمل می کنند اما مقاومت جوانه های آلبالو بیشتر از گیلاس بوده و به اندازه مقاومت جوانه های سیب می باشد. نیاز سرمایی جوانه های گیلاس در حدود ۱۲۰۰-۵۰۰ ساعت و نیاز سرمایی جوانه های آلبالو ۱۳۰۰-۶۰۰ ساعت زیر ۷ درجه سانتی گراد می باشد. گیلاس همانند درختان میوه هسته دار، ریشه های سطحی تولید می کند و عمق خاک برای رشد مطلوب ۵/۱-۱ متر بوده و خاک های لومی شنی و برای آلبالو خاک های لومی رسی مناسب است. فاصله کشت درختان گیلاس بر روی پایه های بذری گیلاس که رشد قوی دارند در حدود ۸-۷ متر، بر روی پایه های ضعیف ۵-۴ متر می باشد. فرم شلجمی برای کنترل رشد طولی تاج درختان گیلاس مناسب بوده و برای درختان آلبالو فرم جامی مناسب است. در درختان بارور گیلاس حذف شاخه هایی که موجب افزایش رشد طولی تاج درخت می شوند ضروری می باشد. در درختان آلبالو برای توازن برگ و میوه، شاخه های باریک حذف شده و بقیه شاخه ها نیز از ارتفاع ۳۰-۲۰ سانتی متری هرس می شوند. از ارقام تجاری گیلاس که در ایران پرورش داده می شوند می توان به گیلاس های سیاه، گیلاس های صورتی و گیلاس شبستر اشاره نمود. برای تکثیر آلبالو از پیوند بر روی پایه های بذری آلبالو استفاده می شود. در خاک های شنی لومی، پایه های بذری گیلاس برای احداث باغات گیلاس مناسب می باشد. از پایه های آلبالوی تلخ یا محلب در خاک های خشک و آهکی استفاده می شود و در ضمن پایه های فوق نیمه پاکوتاه می باشند. پایه های آلبالو کمتر مورد استفاده گیلاس قرار می گیرند. این پایه ها در خاک های مرطوب و سنگین مناسب هستند. پایه F۱۲/۱ و مازارد به طریقه خوابانیدن شاخه قابل تکثیر می باشند و با تمامی ارقام گیلاس و آلبالو سازگار هستند و در ضمن موجب پاکوتاهی درخت می شوند. پایه Colt نیز پاکوتاه بوده و برای گیلاس مورد استفاده قرار می گیرد اما دوره فصل رشد طولانی دارد.
فواید داشتن درخت آلبالو
آلبالو یکی از میوه های خوش طعم تابستان است که از نظر ظاهری بسیار شبیه یک میوه ی تابستانی دیگر به نام گیلاس می باشد. رنگ آلبالوی رسیده که روی درخت مشاهده می کنید باید سرخ و پس از چیدن از درخت و میل کردن آن مزه ی ترشی داشته باشد. با کاشت درخت آلبالو، در فصل بهار شاهد شکوفه های زیبا و قرمز رنگ آن خواهید بود که به حیاط خانه شما رنگ زیبایی می بخشد.
فواید مصرف آلبالو
آلبالو اشتهاآور است.
مصرف آلبالو باعث ضدعفونی کردن معده می شود.
مصرف آلبالو برای زیبایی و طراوت پوست عالی است.
از آلبالو در تهیه ی کمپوت، شربت و مربا استفاده می شود.
مصرف آلبالو برای افرادی که روماتیسم یا بیماری قلبی دارند مفید است.
نوشیدن آب آلبالو بعد از ورزش، درد حاصل از کشیدگی ماهیچه ها را کاهش می دهد.
مصرف آلبالو برای بیماران دیابتی مناسب می باشد و باعث کاهش چربی و قند خون می شود.
4 سال پیش