سلستیا (Celestia) یک شبکه بلاکچین مینیمال است که تنها تراکنش ها را سفارش داده و منتشر کرده، اما آن ها را اجرا نمی کند. سلستیا با جدا کردن لایه های اجماع و اجرای برنامه، استک فناوری بلاکچین را ماژولار (قطعه قطعه) می کند و امکانات جدیدی را در اختیار سازندگان برنامه های غیرمتمرکز قرار می دهد. این امر همچنین به بلاکچین های مستقل اجازه می دهد تا از محدودیت های معماری یکپارچه رهایی یابند و متناسب با شرایط و انعطاف خود طراحی شوند. بنابراین استقرار بلاکچین های جدید تسهیل می شود. امنیت پروژه سلستیا توسط تیم سرتیک بررسی شده است.
شبکه سلستیا (Celestia) چیست؟
سلستیا (Celestia) یک شبکه بلاکچین مینیمال است که تنها تراکنش ها را سفارش داده و منتشر کرده، اما آن ها را اجرا نمی کند. سلستیا با جدا کردن لایه های اجماع و اجرای برنامه، پشته فناوری بلاکچین را ماژولار (قطعه قطعه) می کند و امکانات جدیدی را در اختیار سازندگان برنامه های غیرمتمرکز قرار می دهد. این امر همچنین به بلاکچین های مستقل اجازه می دهد تا از محدودیت های معماری یکپارچه رهایی یابند و متناسب با شرایط و انعطاف خود طراحی شوند. بنابراین استقرار بلاکچین های جدید تسهیل می شود.
در حال حاضر راهکارهای مقیاس پذیری مانند آپتیمیزم، ZKsync و شبکه استارک نت وجود دارند. با این حال، در دسترس بودن داده ها (Data Availability) در این راهکارهای مقیاس پذیری به شبکه لایه یک اتریوم متکی است. خبر بد این است که اتریوم همچنان گران است و هزینه گس روی پروژه های لایه دوم اتریوم هم همچنان گران است.از طرفی اکثر بلاکچین های امروزی یکپارچه هستند. کارکردهای اصلی یک بلاکچین یعنی اجرا و تایید تراکنش و اجماع به طور همزمان اتفاق می افتند و توسط همان مجموعه اعتباردهنده اجرا می شوند. افزایش مقیاس یک معماری یکپارچه دشوار است. Celestia با تفکیک المان های اصلی شبکه این کار را امکان پذیر می کند.
معرفی تیم توسعه دهنده Celestia
مصطفی البسام (Mustafa Al-Bassam) هم بنیان گذار و مدیر اجرایی سلستیا لبز (Celestia Labs) است. او دکترای خود در زمینه مقیاس پذیری بلاکچین را از دانشگاه UCL گرفته است و هم بنیان گذار چین اسپیس (Chainspace) است. شرکت چین اسپیس توسط فیسبوک خریداری شده است.اسماعیل خوفی (Ismail Khoffi) هم بنیان گذار و مدیر ارشد فناوری سلستیا لبز است. او سابقا در بنیاد Tendermint و Interchain مهندس ارشد بوده است. او کارشناسی ارشد ریاضیات و علوم کامپیوتر از دانشگاه Bonn را دارد.جان آدلر (John Adler) هم بنیان گذار، رییس امور مالی سلستیا لبز و محقق رولاپ های آپتیمیستیک است و قبلا محقق مقیاس پذیری در ConsenSys بوده است. او دکترای خود در رشته برق و مهندسی کامپیوتر را از دانشگاه تورنتو دریافت کرده است.
معرفی سرمایه گذاران Celestia
سلستیا (Celestia) در فاز اولیه جذب سرمایه در ۳ مارس ۲۰۲۱، در مجموع ۱.۵ میلیون دلار جمع آوری کرده است. سلستیا ۱۵ سرمایه گذار دارد که P2P Capital و Signature Ventures جدیدترین سرمایه گذاران این پروژه هستند. طبق اطلاعات سایت کرانچ بیس سرمایه گذاران Celestia به شرح زیر هستند:
- Maven 11 Capital
- Cryptium Labs
- Divergence Ventures
- Dokia Capital
- Simon Johnson
- yield ventures
- Binance Labs
- KR1
ویژگی های شبکه Celestia
- جداسازی لایه های اجماع و اجرا:سلستیا یک لایه اجماع قابل اتصال برای توسعه دهندگان فراهم می کنند که با کمک آن می توانند لایه های اجرایی مدنظر خود را در بستر آن مستقر کنند. این امر قابلیت سفارشی سازی و حاکمیت بیشتر را برای برنامه های ساخته شده در بستر سلستیا فراهم می کند.
- اثبات در دسترس بودن داده:سلستیا از یک طرح رمزگذاری برای رمزگذاری داده های بلاک استفاده می کند. با این کار تنها نمونه کوچکی از داده ها برای تایید کافی است. اگر داده ها به درستی کدگذاری نشده باشند، شبکه از طریق مکانیسم اثبات تقلب از آن مطلع خواهد شد.
- رولاپ برای اجرای خارج از زنجیره:سلستیا برای راهکار مقیاس پذیری رولاپ (Rollup) کاملا مناسب است. این شبکه اجرای تراکنش ها را خارج از زنجیره انجام داده و برای اجماع و در دسترس بودن داده ها به یک زنجیره پایه ای متکی است.
نحوه عملکرد شبکه سلستیا
شبکه سلستیا (Celestia) قادر است با افزایش تعداد کاربران (نودهای سبک) مقیاس پذیری شبکه را افزایش دهد. سلستیا تا زمانی که نودهای کافی در شبکه برای نمونه برداری از داده های کل بلاک وجود داشته باشند، امن باقی می ماند. این بدان معنی است که با پیوستن نودهای بیشتری به شبکه و نمونه برداری، افزایش اندازه بلاک بدون به خطر افتادن امنیت یا عدم تمرکز بیشتر می شود. انجام این کار روی یک بلاکچین سنتی، عدم تمرکز را قربانی می کند. زیرا هر چه سایز بلاک بزرگتر باشد، به سخت افزار قدرتمندتری برای دانلود و تایید داده ها نیاز است. رولاپ ها همچنین برای مقیاس پذیری به در دسترس بودن داده ها نیاز دارند. بنابراین پتانسیل مقیاس پذیری بهتر برای سلستیا را فراهم می کنند. اما در دسترس بودن داده یا Data availability در شبکه سلستیا (Celestia) چیست و چرا این شبکه این چنین روی آن مانور می دهد؟ در دسترس بودن داده و مشکل در دسترس بودن داده اصطلاحاتی هستند که برای اشاره به مشکل خاصی که در استراتژی های مختلف مقیاس پذیری بلاکچین با آن ها مواجه هستیم استفاده می شوند. در دسترس بودن داده به امکان دسترسی نودها به داده های تراکنش اشاره دارد.
مشکل در دسترس بودن داده به این اشاره دارد که گره ها چگونه می توانند مطمئن شوند که وقتی یک بلاک جدید تولید می شود، داده های آن بلاک واقعا در شبکه منتشر شده است؟ معضل این است که اگر یک تولیدکننده بلاک تمام داده های یک بلاک را منتشر نکند، هیچکس نمی تواند تشخیص دهد که آیا تراکنش مخربی در آن بلاک پنهان شده است یا خیر.
رولاپ ها یک راه حل مقیاس پذیری لایه ۲ هستند که هدف آن ها ارائه یک پلتفرم ارزان تر برای برنامه ها بدون قربانی کردن امنیت یا عدم تمرکز است. رولاپ ها تراکنش های خود را انجام می دهند اما از سایر بلاکچین ها برای اجماع و در دسترس بودن داده ها استفاده می کنند. سلستیا مکملی عالی برای رولاپ ها است. این شبکه با فراهم سازی یک زنجیره مقیاس پذیر به انتشار کم هزینه داده ها برای کاربران کمک می کند. سلستیا از معماری ماژولار استفاده می کند که یک پشته بلاکچین را به اجزای تخصصی جدا می کند. یعنی توابع اصلی، اجرا و اجماع به لایه های مختلفی تقسیم می شوند.
یک معماری یکپارچه محدودیت ایجاد می کند. توابع اجرا و اجماع در یک لایه دسته بندی می شوند و سپس یک قرارداد هوشمند روی این لایه ساخته می شود. بنابراین کاربران در یک محیط اجرایی محدود می شوند و پتانسیل بهینه سازی و تخصصی شدن برای موارد استفاده خاص هم محدود می شود. یک معماری ماژولار همچون Celestia اجماع و اجرا را به لایه های جداگانه تقسیم می کند. لایه اجرا روی بلاکچین خود پروژه وجود دارد و امکان بهینه سازی و تخصصی شدن برای موارد خاص را فراهم می کند. هر توسعه دهنده ای که برنامه های غیرمتمرکز مبتنی بر این معماری را بسازد، از انعطاف پذیری، امنیت و مقیاس پذیری سلستیا برخوردار خواهد بود.
در یک بلاکچین ماژولار همانند Celestia، نمونه گیری در دسترس بودن داده ها با هزینه ای معقول قابل دستیبابی است و به یک گره امکان می دهد یک بلاک را با کمک یک نمونه کوچک تر تایید کند؛ مانند تایید یک بلاک ۱۰۰ مگابایتی با تنها ۱۰ کیلوبایت داده. در حقیقت یک ماشین با حداقل قدرت پردازش، مانند یک گوشی هوشمند می تواند به عنوان یک گره در سلستیا عمل کند.
Devnet سلستیا یا Development Network (شبکه توسعه) در دسامبر ۲۰۲۱ با سه جزء اصلی راه اندازی شد؛ Optimint، Celestia-app و Celestia-node که در ادامه وظایف هر کدام را توضیح می دهیم:
- نود سلستیا (Celestia-Node) وظیفه اجماع در بلاکچین را برعهده دارد و نحوه ساخت بلاک های جدید توسط نودهای سبک و کامل، همگام سازی بلاک های جدید و هدر بلاک ها و نمونه برداری از داده های هر بلاک را برعهده دارد.
- اپلیکیشن سلستیا (Celestia-App) پردازش تراکنش ها و استیکینگ را مدیریت می کند.
- نرم افزار Optimint امکان استقرار ناحیه کازموس به شکل یک رول آپ را فراهم می کند. در معماری کازموس شبکه هایی مستقل و موازی وجود دارند که به هر یک از آن ها یک ناحیه گفته می شود. تعدادی نقاط اتصال یا Hub هم هستند که اتصال میان این شبکه را با پروتکل ارتباطی IBC امکان پذیر می کنند. کار نرم افزار Optimint این است که تراکنش ها را در بلاک ها جمع آوری کرده و آن ها را برای اجماع به سلستیا ارسال کند.
آیا سلستیا (Celestia) توکن خواهد داشت؟
طبق داده های سایت پروژه، سلیستیا در آینده توکن خواهد داشت. کاربرد اصلی توکن Celestia استیکینگ یا سپرده گذاری در شبکه به منظور تامین امنیت و پرداخت کارمزد شبکه خواهد بود. همچنین یک مکانیسم سوزاندن کارمزد (Fee-Burn) مشابه پروپوزال EIP-1559 در اتریوم در کار است. با این کار تعداد توکن های در گردش متعادل خواهند شد.
کیف پول های سلتیا
توکن CELT را می توانید در کیف پول های مطرح نگهداری کنید:
- کیف پول کوینومی
- کیف پول متامسک
- کیف پول تراست والت
- کیف پول اتمیک
- کیف پول سخت افزاری لجر
نحوه خرید سلتیا
توکن سلتیا را می توانید از بهترین صرافی ارزهای دیجیتال به شرح زیر خریداری کنید:
- صرافی کوکوین
- صرافی MEXC
آشنایی با شبکه استارک نت
