به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، آقای رییس جمهور! چرا با خبر «گشایش بزرگ اقتصادی» هیجان تزریق می کنید وقتی هنوز میان کارشناسان بخش های مختلف دولت بر سر طرح موسوم به فروش «اوراق ارزی با پشتوانه نفت» یا همان فروش «پته های نفتی» و شرایط اجرایش توافق نشده است.
این برگه ها می توانند حکم برگه های سهام را داشته باشند و آرام، آرام بازار کاغذی نفت را در داخل ایران شکل دهند.» در آن مقاله که با نام «پته های نفت را رو کنید» در همین صفحه منتشر شده بود، جزییاتی از این طرح شرح داده و تاکید کرده بودم که اجرای این طرح، نیازمند کار کارشناسی دقیقی است.
برخی کارشناسان معتقدند نباید خریدار پته های نفت را مکلف به برداشت فیزیکی نفت خام در موعد سررسید کرد بلکه باید خریدار باشد تا در موعد سررسید یا نفتش را برداشت کند یا برگه اش را دولت بفروشد یا اینکه به شرکت ملی نفت اختیار دهد تا نفت خریداری شده را از طرف مالک آن فروخته، کارمزدش را دریافت کرده و پول نفت فروخته شده به قیمت روز را به مالک «پته ها» بدهد. این موضوع بسیار پیچیده است. انتخاب هر کدام از این سناریوها، اقتضائات خاص خودش را دارد.
به اعتقاد برخی کارشناسان، شرکت نفت باید یک «کف قیمتی» را برای خریداران پته های نفتی تضمین کند تا اگر قیمت نفت پایین تر از آن «کف قیمت» رفت، خریدار ضرر نکند. اگر این سناریو پذیرفته شود طبعا شرکت نفت خواهد گفت باید «سقف قیمت» هم تعیین شود تا بالاتر از آن به عنوان سود دولت در نظر گرفته شود به خاطر ریسکی که پذیرفته است.
برخی دیگر از کارشناسان معتقدند، تضمینی برای تعیین حداقل و حداکثر قیمت نفت نباید در نظر گرفته شود و خریداران باید در یک بازار آزاد با پذیرش ریسک های معامله، خرید و فروش کنند. در این صورت معلوم نیست مردم چقدر از خرید پته های نفتی استقبال کنند با توجه به اینکه تحلیل بازار نفت بسیار تخصصی است.
گروه سومی هم هستند که اعتقاد دارند، بهتر است پته های نفتی با 5 درصد کمتر از فوب خلیج فارس عرضه شود(مثل قیمت تحویل نفت به پالایشگاه های داخلی) و بعد بیمه هایی با دریافت این 5 درصد، پته های نفتی را در قیمت مشخصی بیمه کنند.
فرض کنید برگه هر بشکه نفت را در بته های 100 بشکه ای امروز به قیمت 40 دلار با سررسید دو ساله در بازار بورس عرضه کنند. اگر دو سال بعد قیمت هر بشکه نفت 50 دلار شود به معنی این است که خریدار این نفت در هر بشکه سالی دوازده و نیم درصد سود ارزی کرده است. در حقیقت خریدار هم ارزش پولش را در این دو سال به دلار حفظ کرده و هم سالی دوازده و نیم درصد سود ارزی کرده است. این رقم سود بسیار بزرگ است، وقتی بدانید «لایبور» بین 5/1 تا 3 درصد است. (لایبور میانگین نرخ بهره بین بانکی است.) بنابراین ساده است که فروش پته های نفتی می تواند جذاب باشد به شرط آنکه با اعتماد عمومی مردم بازی نشود.
فروش پته های نفتی حتما کار خوبی است اگر دقیق و کارشناسی اجرا شود و بسیار بد خواهد بود اگر بی محابا و بدون در نظر گرفتن ابعاد مختلفش به شعارها گره خورده و راهی بازار شود. اگر پته های نفت را قطعی نفروشید در حقیقت یعنی اوراق قرضه ارزی منتشر کرده اید تا مخارج امروزتان را تامین کنید. یعنی دولت بعد را از هم اینک بدهکار کرده اید. اگر کار دولت قبل تر بد بود که دولت شما را بدهکار کرد، کار شما هم بد خواهد بود اگر دولت بعد را بدهکار کنید. اگر پته های نفت را قطعی بفروشید، آنگاه دیگر حق ندارید حداقل و حداکثر قیمت برایش تعیین کنید یا شرکت نفت، فروش نفت به خریدار را صرفا یک امکان بداند نه حق بدون مذاکره خریدار. حالا اگر «کف قیمتی» تضمین نشود، مردم ممکن است اعتماد نکنند و ریسک خرید پته های نفتی را قبول نکنند. می بینید چقدر ماجرا پیچیده است آقای رییس جمهور!
یک گمانه قوی برای خبر خوش رئیس جمهور
