وظیفه واتر پمپ این است که آب، ضدیخ و ضدجوش را به بخش های مختلف موتور خودرو برساند. مایعات نام برده مجدداً از راه واتر پمپ به رادیاتور بازگردانده می شوند. برای همین هم هست که این قطعه کمک می کند تا خودرو در روزهای سرد دچار یخ زدگی نشود و در روزهای گرم هم خنک بماند.زمانی که واتر پمپ به درستی عمل کند، خودرو در دمایی مناسب و ثابت به کار خود ادامه خواهد داد. حال اگر خرابی واتر پمپ برای خودرویتان پیش بیاید، امکان آسیب دیدن موتور هم بالا می رود. پس باید همیشه هوای واتر پمپ را داشته باشید و ببینید که علائم و دلایل خرابی آن چیست.
دلایل خرابی واتر پمپ چیست؟
خرابی واتر پمپ در درجه نخست روی واشر سرسیلندر اثر می گذارد. گرم ترین قسمت پیشرانه خودرو نزدیک به واشر سرسیلندر است. خودروهایی که تجربه سوزاندن این قطعه یعنی واشر سرسیلند را دارند در هنگام فروش با افت قیمت قابل توجهی روبه رو می شوند. پس به اهمیت واتر پمپ سالم دقت کنید و نگذارید که خرابی آن باعث تخریب قطعات دیگر و کاهش ارزش خودرویتان شود. از جمله دلایلی که باعث می شود، این قطعه در خودرو تخریب شود، باید به موارد زیر اشاره کرد:
- یخ زدگی آب درون موتور
- زنگ زدگی پره های داخلی واتر پمپ
- وجود خوردگی در دنده و قسمت های دیگر
- نبود ضدیخ در سیستم خنک کننده خودرو
دقت کنید که در میان این دلایلِ خرابی واتر پمپ، یخ زدگی آب درون موتور باعث شکستن واتر پمپ می شود. درباره علت دیگر که نبود ضدیخ در سیستم هست هم نیاز به یک توضیح وجود دارد: حتی اگر ضدیخ درون خودرو موجود باشد اما جنس و کیفیت آن مرغوب ارزیابی نشود، باز هم امکان تخریب واتر پمپ خواهد بود.
چطور از خرابی واتر پمپ ماشین مطلع شویم ؟
برای بررسی علائم خرابی واتر پمپ ماشین و یا نشتی آن ، روش های زیر را امتحان کنید :
- به تمام سطح واتر پمپ و اتصالات آن نگاه کنید . آیا قطرات آب دیده می شود ؟ در این صورت احتمال نشتی وجود دارد .
- پس از چند ساعت پارک خودروی خود در محلی ، به بخش زیرین آن روی زمین ، نگاه کنید . آیا لکه های سبز رنگ مشاهده می کنید ؟ این می تواند ناشی از نشتی ضدیخ از واتر پمپ خودرو باشد . البته احتمال نشتی آب از زیر ماشین نیز وجود دارد که همیشه نشانه خرابی نیست و با گرم و سرد شدن اتفاق می افتد .
- به پولی تسمه ها دقت نمایید . در صورت شل شدن و عیب در پولی ، تسمه ها به درستی نچرخیده و واتر پمپ نمی تواند آب و مایع خنک کننده را در موتور بچرخاند .
- در حالی که ماشین روشن است ، در کاپوت خودرو را باز کنید . خوب گوش فرا دهید ؛ آیا صدای ساییدگی دو قطعه فلزی را از میان هیاهوی موتور ، تشخیص می دهید ؟ صدای واتر پمپ خراب را باید یکی از علائم هشدار دهنده ، قلمداد کنید .
اصلی ترین علائم خرابی واتر پمپ ماشین
- بالا رفتن آمپر آب از حد وسط
- جوش آوردن موتور ماشین
- کم شدن غیرمنطقی آب رادیاتور
- رویت قطرات سبز رنگ ضدیخ زیر ماشین
- افت پمپاژ باد از کولر ماشین
- روشن شدن چراغ ضدیخ در بین چراغ های پشت آمپر ماشین
- شنیده شدن صدای برخورد و ساییدن دو قطعه فلزی به یکدیگر از سمت موتور
این اتفاقات و علائم بالا به دلایل مختلفی که به برخی از آن ها در خصوص نشتی مایع خنک کننده ، پیشتر اشاره کردیم رخ می دهند . اما توجه داشته باشید که سایر دلایل چون نبود ضد یخ داخل رادیاتور و سیستم خنک کننده ، نیز می تواند به یخ زدن آب در هوای سرد و ترک خوردن واترپمپ منجر شود . همین طور زنگ زدگی و پوسیدگی واتر پمپ نیز چنین وضعیت مشابهی را به وجود می آورد .
در صورت خراب شدن واتر پمپ خودرو چه اتفاقی می افتد ؟
بدترین اتفاقی که در صورت خراب شدن واتر پمپ رخ می دهد ، بالا رفتن درجه پمپ آب ، به معنای جوش آوردن موتور ماشین است . با جوش آوردن موتور ماشین ، به سرسیلندر فشار وارد شده و موجب سوختن واشر سرسیلندر می شود . به علاوه احتمال تاب برداشتن سرسیلندر نیز وجود دارد که هزینه سنگینی به شما تحمیل خواهد کرد .
چطور مانع خرابی واتر پمپ ماشین شویم ؟
برای پیشگیری از خرابی واتر پمپ ماشین ، باید به نکات زیر توجه داشته باشید :
- حتما از ضد یخ های معتبر و مناسب استفاده کنید ، زیرا استفاده از ضد یخ های غیر استاندارد ، خود موجب خرابی واتر پمپ خواهد شد .
- هرگز خودروی خود را بدون ضد یخ نگذارید .
- بازدیدهای دوره ای واتر پمپ و اتصالات آن را فراموش نکنید . در این بازدید ها به صدای واتر پمپ دقت کرده و روان بودن آن را بررسی نمایید .
- به درجه آمپر آب در صفحه پشت آمپر خودرو ، همیشه دقت داشته و در صورت بالا رفتن آن ، حتما عکس العمل های لازم را به خرج دهید .
- از آب تصفیه شده یا آب جوشیده داخل رادیاتور خودرو بریزید . رسوبات آب می تواند در واتر پمپ ته نشین شده و به فرسودگی زودتر از موعد آن منجر شوند .
خرابی واتر پمپ چه عواقبی دارد ؟
نقص فنی یا نشت در واتر پمپ موجب افزایش دمای پیشرانه می شود . در نتیجه یک نقص کوچک در این قطعه در مدت زمان طولانی می تواند آسیب های جدی را موتور خودرو وارد کند . واترپمپ ها معمولا در دو قسمت دچار نقص می شوند . یکی قسمت آب بندی و دیگری پره های داخلی که وظیفه به جریان انداختن آب یا مایع خنک کننده را بر عهده دارند .قسمت آب بندی واتر پمپ شامل فیبر و فنر است که در صورت خرابی موجب نفوذ آب به پشت این قطعه می شود و بلبرینگ را خراب می کند . بنابراین در پشت واتر پمپ یک سوراخ کوچک قرار داده اند تا در صورت خرابی آب بندی ، آب نفوذ کرده به پشت قطعه از طریق آن خالی شود . در این صورت راننده از نقص این قطعه مطلع خواهد شد .
عیب یابی واتر پمپ خودرو کار چندان سختی نیست و از عهده شما نیز بر می آید . اگر در زیر جلوبندی خودرو خود آثار آب یا ضد یخ را مشاهده می کنید به احتمال زیاد واتر پمپ خودرو یا واشرهای آن خراب شده است . البته وجود چند قطره کوچک آب یا ضد یخ همیشه نشانه نشتی نیست و گاهی میعان کولر خودرو نیز قطرات کوچکی بر روی زمین ایجاد می کند . توصیه می کنیم که تشخیص نشتی واترپمپ خودرو را در هنگام شب انجام دهید .
تست کردن واتر پمپ
اگر کولر خودروی شما به خوبی کار نمی کند و از پر بودن گاز کولر نیز اطمینان دارید ، یکی از دلایل آن می تواند خراب بودن واتر پمپ خودرو باشد . علاوه بر مشاهده قطرات آب در زیر خودرو ، می توانید با چک کردن پولی واترپمپ نیز به خرابی آن پی ببرید . پولی واترپمپ خودرو را کمی تکان دهید و اگر احساس می کنید که شل شده است آن را تعویض نمایید . همچنین شنیدن صدای سایش در هنگام کار کردن موتور خودرو نیز یکی از نشانه های خرابی واتر پمپ است .
گاهی روشن شدن چراغ هشدار دهنده دمای موتور نیز خرابی واتر پمپ را به شما اعلام می کند . در هنگام خرابی واتر پمپ فن خودرو دائما مشغول به کار است اما دمای موتور متناسب با آن پایین نمی آید . در این مواقع عمده ترین دلیل وجود نشتی در اطراف واترپمپ است .به طور کلی واتر پمپ قطعه ای مصرفی به شمار نمی رود و تا زمانی که نشتی نداشته باشد و قطعات داخلی آن دچار خوردگی نشوند نیازی به تعمیر ندارد . در برخی خودروها حتی واتر پمپ هایی با عمر بیش از ده سال نیز دیده می شود .
نحوه برطرف کردن نشتی واتر پمپ
پمپ آب یا واتر پمپ همانطور که از نامش پیداست وظیفه جابجایی و برقرار ی جریان آب در سیستم خنک سازی پیشرانه را بر عهده دارد. با بروز هرگونه خلل در عملکرد این قطعه سیستم خنک ساز پیشرانه به مشکل برخواهد خورد.بروز نشتی مایع خنک کننده، مشکل شایعی نیست، اما یکی از ساده ترین ایراد هایی است که در دراز مدت برای خودرو اتفاق می افتد. ابتدا باید محل نشتی را بیابید. اگر محل نشتی کم باشد نیز به سرعت از روی جای زنگ زدگی و یا رنگ سبز مایع ضد یخ به سادگی قابل ردیابی است. نشتی وابسته به واتر پمپ از سه نقطه اتفاق می افتد. از دور شلنگ رفت یا برگشت، دور پوسته و یا دور شفت مرکزی واتر پمپ.
درصورتی که نشتی از شلنگ باشد باید به سفت کردن بست یا نشتی گیری پرداخت، اما اگر نشتی مستقیما از پمپ باشد باید بدانید که درست کردن آن بدون باز کردن پمپ ممکن نیست. اما با آگاهی از محل و حجم نشتی می توان دریافت که آیا این نشتی موقتا قابل رفع است یا خیر؟نشتی که از دور پوسته واترپمپ باشد را می توان پس از خنک شدن پیشرانه با تمیز کردن محل و اعمال چسب آب بندیموقتا برطرف کرد. اما نشنی که از دور شفت مرکزی باشد را نمی توان موقتا بند آورد.
نشتی از پوسته واترپمپ
نشتی پوسته واتر پمپ ساده ترین راه حل را دارد. پس از جدا کردن واتر پمپ از موتور باید واشر آب بندی پیشین را جدا کرده و هر دو محل تماس بر واتر پمپ و موتور را کاملا تمیز کنید. حتی شاید لازم باشد از کمی سمباده نرم به منظور زدودن رسوب ها استفاده کنید. سپس به سادگی با اعمال چسب بر هر دو محل تماس، یعنی واتر پمپ و موتور و نصب واشر نو بر واتر پمپ، آن را در محل خود قرار دهید و پیچ ها را تا مقدار اندکی ببندید. سپس پیش از سفت کردن پیچ ها حدود یک دقیقا به چسب آب بندی که در دو طرف واشر واترپمپ اعمال کرده اید اجازه دهید تا کمی خود را بگیرد، اما سفت نشود. سپس پیشچ ها را به کف رسنده و با اعمال کشتاور مناسب بصورت یکی در میان یا زیگزاگ سفت کنید تا فشار وارده بر تمام سطح واتر پمپ تقسیم شود.
توجه داشته باشید که واترپمپ جنس ظریف و ضخامت کمی دارد. در صورت وارد آوردن فشار نامتعارف به هنگام بستن پیچ ها ممکن است ناخواسته موجب تاب برداشتن یا ترک خوردن پوسته واترپمپ شوید و دردسر جدیدی ایجاد کنید. پس از بستن و پر کردن سیستم خنک کاری، به منظور تست سلامت و عدم نشتی پمپ تا چند روز عملکرد صحیح این سیستم و اطراف پمپ را مورد بررسی قرار دهید تا از آب بندی صحیح اطمینان حاصل کنید.
نشتی از شفت واترپمپ
نشتی از شفت مرکزی واتر پمپ نشان دهنده دردسر جدی تری است که نه تنها لازم است پمپ را از موتور جدا کنید و واشر سالم آن را ناخواسته خراب کنید بلکه باید دردسر تعویض کاسه نمد شفت مرکزی را نیز به جان بخرید. نشتی شفت مرکزی همواره به دلیل خرابی کاسه نمد است که جز تعویض هیچ راه حل دیگه ای ندارد. از این رو پس از تهیه واشر آب بندی و کاسه نمد با سایز مناسب واتر پمپ مورد نظر (ترجیحا استفاده از پک های مخصوص تعمیر واتر پمپ از برند تایید شده از سوی خودروساز) باید واتر پمپ را از جای خود در آورده و ضمن اجرای تمام مراحلی که برای تعویض واشر اب بندی پوسته واتر پمپ بیان شد، اقدام به بیرون آوردن کاسه نمد کنید.
کاسه نمد دیواره ای فلزی دارد. با رعایت احتیاط و عدم آسیب راندن به دیواره محل قرارگیری کاسه نمد بر روی واتر پمپ، یک پیچ گشتی و یا تیغه را روی لبه کاسه نمد قرار داده و با ضربه چکش آن را از جای در بیاورید. جای آن را با دستمال تمیز کنید. دور کاسه نمد جدید را مقدار کمی گریس بمالید و سپس با ضربات آرام و متقارن بر دیواره کاسه نمد آن را در محل خود جای دهید. توحه داشته باشید که کاسه نمد باید کاملا در محل خود بنشیند. هرگونه زاویه داشتن و کج قرار گرفتن کاسه نمد به سرعت موجب خراب شدن دوباره آن می شود. پس از جا رفتن صحیح کاسه نمد باید شفت مرکزی را همانطور که باز کردید با دقت و بدون آسیب رساندن به لبه کاسه نمد در جای خود قرار داده و مانند مرحله قبل پمپ آب را در جای خود ببندید و تست کنید.
نحوه عیب یابی کولر خودرو
