استاد راهنما کیست؟
استاد راهنما یکی از اعضای کادر آموزشی دانشگاه است که مسئولیت هدایت و راهنمایی دانشجویان در زمینه مشکلات آموزشی، پژوهشی و فردی را به عهده می گیرد.
یکی از وظایف مهم استاد راهنما ، ارزیابی مداوم و شناخت وضعیت تحصیلی دانشجو در گذشته و حال و پیگیری آن در آینده است. استاد راهنما در انتخاب شغل و نحوه ادامه تحصیل نیز بسیار مؤثر است، زیرا می تواند دانشجو را در انتخاب شغل آینده و ادامه تحصیلش در کارشناسی ارشد راهنمایی کند.
پس اگر استاد راهنما وظایف خود را در دوره کارشناسی به درستی انجام دهد، دانشجو راحت تر و با فراق بال بیشتری به تحصیل می پردازد و در انتخاب رشته در تحصیلات تکمیلی نیز کمتر دچار اشتباه می شود.
آیا اساتید برای استاد راهنما بودن پولی دریافت می کنند؟
اساتیدی که به عنوان استاد راهنما انتخاب می شوند علاوه بر دریافت حقوق در قبال تدریس، مبلغی را نیز به عنوان استاد راهنما دریافت می کنند.
اکنون باید دید اساتید راهنمایی که وظایفشان را به درستی انجام نمی دهند، این پول را در قبال چه کاری دریافت می کنند؟ آیا وزارت علوم و رؤسای دانشگاه ها، لااقل به اندازه پولی که به این اساتید می پردازند، بر کار آنها نظارت می کنند؟
متاسفانه باید گفت که در بسیاری از دانشگاه ها نظارت بر کار اساتید به درستی انجام نمی گیرد و به همین علت نیز، برخی از اساتید به نحو احسن به انجام وظایفشان نمی پردازند و بیشترین لطمه را از این مساله دانشجویان می بینند.
چطور استاد راهنما انتخاب کنیم؟
- استاد راهنما می بایست از اعضای هیات علمی واحد انتخاب شود.
- همکاری استادان در پایان نامه های کارشناسی ارشد به ترتیب با اعضاء تمام وقت، نیمه وقت و سپس مدعو اولویت بندی می شود.
- دانشجو باید از تعداد پایان نامه های در دست راهنمایی و مشاوره ی استاد راهنمای خود مطلع باشد.
- استاد راهنما نیز موظف است به سقف پذیرش خود دقت کند و در صورتی که ظرفیت پایان نامه هایی که برای راهنمایی داشت تکمیل شد، دانشجو را مطلع کند و با در نوبت قرار دادن او در کارش وقفه ایجاد نکنند.
- استاد راهنما به پیشنهاد دانشجو و موافقت و تایید گروه تخصصی تعیین می شود.
- زمانیکه می خواهید یک استاد راهنما انتخاب کنید این را در نظر داشته باشید که او باید شما را در زمینه موضوعی خاص و تخصصی راهنمایی کند بنابراین بهتر است در موضوع مورد نظر شما متخصص باشد.
- استاد راهنما باید در روش شناسی تحقیق نیز متخصص باشد. او باید بتواند در تمام مراحل پایان نامه نویسی شما را هدایت کند بنابراین باید در هر بخش آن تخصص کافی داشته باشد.
بسیار مهم است که قبل از انتخاب استاد راهنما زمانی را صرف تحقیق و بررسی او کنید.
این کار باعث می شود استادی پیدا کنید که با کمک او بتوانید پایان نامه خود را سریع تر به پایان برسانید. پس بهتر است عجله نکنید.
به زمینه تخصصی استاد راهنما دقت کنید
همانطور که گفته شد استاد راهنمای شما باید در زمینه موضوعی که شما برای پژوهش در نظر گرفته اید تخصص داشته باشد.
این کار موجب می شود شما بهتر بتوانید کار پایان نامه تان را انجام دهید.
اگر استاد راهنمای شما در زمینه موضوع مورد نظرتان تخصصی نداشته باشد در نهایت تمام کار بر دوش خودتان خواهد افتاد. پس خجالت نکشید شما باید درباره تخصص اساتید راهنمای مورد نظرتان اطلاعات کسب کنید.
در دسترس بودن استاد راهنما را در نظر بگیرید
استاد راهنمای شما باید همیشه در دسترس باشد تا شما برای پیدا کردن و راهنمایی گرفتن از او زمان زیادی را صرف نکنید.
بنابراین انتخاب استاد راهنمایی که در شهر دیگری است و فقط برای زمان تدریس به دانشگاه شما سر می زند شاید خیلی صحیح نباشد.
این را در نظر داشته باشید در بسیاری از مواقع هیچ چیز جای ملاقات حضوری با استاد راهنما را نخواهد گرفت. پس اگر فکر می کنید پروژه ی شما طوریست که باید زیاد با استاد راهنمایتان ملاقات کنید، اولویت را با استادی بگذارید که در شهر شماست و بیشتر در دسترس است.
به سخت گیری استاد راهنما اهمیت بدهید
شاید شما ترجیح بدهید استاد راهنمایی داشته باشید که کاری به کار شما نداشته باشد، اما عملا استاد راهنمایی که برایتان برنامه منظمی دارد و به صورت دوره ای کار شما را پیگیری می کند و انتظار گزارش کار ماهانه دارد بهتر از استادیست که شما را به حال خود رها می کند.
شما در این صورت خواهید دید یک استاد راهنمای سخت گیر چطور می تواند کمک کند شما سروقت و دقیق کار پایان نامه تان را به اتمام برسانید.
پرس و جو کنید
سوابق استاد می تواند به شما کمک کند.
دستیابی به این سوابق نیز ساده است و فقط کافیست از سایر دانشجویانی که با این استاد کار کرده اند صحبت کنید و بپرسید چقدر به تعهد خود وفادار است و می تواند کمک شما باشد.
او باید به شما اعتماد داشته باشد
این را در نظر داشته باشید که استاد راهنمای شما باید با حوصله و صبر شما را راهنمایی کند و به شما اعتماد به نفس بدهد اما استادی که به شما اعتماد ندارد نمی تواند این احساس را به شما القا کند و در نهایت این مساله ممکن است به روی پایان نامه و ارائه شما نیز تاثیر منفی بگذارد.
بنابراین باید تمام تلاشتان را بکنید تا اعتماد استاد راهنما را به خودتان جلب کنید تا او نیز بتواند با اطمینان بیشتری برایتان زمان بگذارد و راهنماییتان کند.
با این حال شما در نهایت می توانید استاد راهنمای خود را تغییر دهید، هر چند این امر بسیار نادر است و معمولا باید روابط مثبت و حسنه ای بین استاد و دانشجو برقرار باشد.
چگونه استاد راهنمای خود را تغییر دهیم؟
اگر شما تصمیم دارید که استاد راهنمای فعلی خود را تغییر دهید باید از طرف دانشگاه یک فرایند اداری طی شود، فرم هایی پر شده و دلیل این تغییر اعلام شود.
بنابراین بسیار مهم است که قبل از شروع این فرایند اداری به طور جدی فکر کنید و نظرات همکاران و مربیان را بپرسید.
این را نیز در نظر بگیرید، شما باید استاد جایگزین پیدا کنید و استاد راهنمای جدید نیز باید نسبت به موضوع مورد مطالعه شما اشراف کامل داشته باشد.
بنابراین تغییر استاد راهنما خیلی سریع رخ نمی دهد و ممکن است زمان زیادی از شما بگیرد.
وظائف استاد راهنما
- همكاري گام به گام با دانشجو در تكميل طرح تحقيق و طرح بازنگري شده و انجام پايان نامه
- هدايت و راهنمايي دانشجو جهت ارائه سمينار تحقيق
- اختصاص ساعات مشخصي از هفته براي راهنمايي دانشجو
- برگزاري جلسات با اعضاي گروه پژوهش شامل اساتيد مشاور جهت نظارت بر كار دانشجو و حل مشكلات احتمالي در جلسات قبل از دفاع از طرح و ضمن طرح
- هدايت كار پژوهشي دانشجو بر اساس جدول زماني و به پايان رسانيدن طرح در زمان مقرر
- گزارش به موقع مشكلات موجود به مسئول تحصيلات تكميلي دانشكده
- اخذ گزارش پيشرفت كار از دانشجو هر سه ماه
- بر عهده گرفتن مسؤوليت هماهنگي جهت برگزاري جلسه يا جلسات گزارش پيشرفت دانشجو (هر سه ماه) با شركت تمامي اساتيد گروه پژوهش و نماينده تحصيلات تكميلي دانشكده
- هدايت دانشجو جهت نگارش پايان نامه و رفرانس نويسي بر اساس راهنماي تدوين شده
- برگزاري جلسه پيش دفاع دانشجو با حضور مشاوران
- كمك و هدايت دانشجو در تدوين مقاله استخراج شده از پايان نامه
- توجيه دانشجو از نظر روند ارزشيابي پايان نامه
- شركت در جلسه دفاع از پايان نامه
- لازم به يادآوري است كه مسؤوليت كيفيت علمي و صحت مطالب پايان نامه به عهده استاد راهنما مي باشد لذا لازم است اساتيد راهنما تأييديه خود را پيوست طرح اوليه، طرح اصلاح شده و پايان نامه به دفتر كارشناسي ارشد ارائه دهند
- همچنين مسؤوليت به پايان رسانيدن پژوهش در مدت مجاز تحصيلي بر عهده استاد راهنماست شايسته است تأخير در روند پيشرفت دانشجو با ذكر دلائل منطقي و موجه به دفتر برنامه ارشد گزارش شود
وظائف استاد راهنما جهت ارائه طرح پژوهش پايان نامه
۱. هدايت دانشجو براي ارائه سمينار پژوهشي
۲. هدايت دانشجو جهت نوشتن طرح پژوهشي در زمان مقرر
۳. هدايت دانشجو براي رعايت كامل آيين نگارش و تايپ طرح
۴. تصحيح نهايي طرح و ارائه تأييديه به دانشجو جهت برگزاري جلسه دفاع از طرح پژوهشي
۵. مشاركت در هماهنگي جهت تشكيل جلسه دفاع از طرح
۶. هدايت دانشجو جهت تغيير طرح با توجه به نظرات پيشنهادي در جلسه دفاع از عنوان
۷. هدايت دانشجو براي تدوين طرح پژوهشي در فرمهاي مخصوص دانشگاه
۸. تصحيح نهايي طرح پژوهشي با توجه به نظرات پيشنهادي، رعايت آيين نگارش و ارائه تأييديه به دانشجو.
۹. نوشتن صورت جلسه در جلسه دفاع ازطرح
۱۰. ارسال صورت جلسه و فرم شماره 1
وظائف استاد راهنما در ارتباط با جلسه گزارش پيشرفت (پيش دفاع)
10. هماهنگي جهت برگزاري جلسه
۱۱. نوشتن صورت جلسه بر اساس مباحث مطرح شده
۱۲. پيگيري جهت كسب اطمينان از انجام امور طرح شده در جلسات گزارش پيشرفت
۱. همكاري در هماهنگي جهت برگزاري جلسه
۲. كسب اطمينان از حضور بموقع ساير اساتيد
۳. برگزاري جلسه در وقت تعيين شده
۴. راهنمايي دانشجو براي تكثير صفحات اول و آخر پايان نامه
۵. مشاركت در ارزشيابي پايان نامه
۶. كسب اطمينان از تكميل فرم شماره چهار
۷. كسب اطمينان از تكميل فرم داوري
۸. راهنمايي دانشجو براي اخذ فرم ريز نمرات تأييد شده از آموزش
۹. راهنمايي دانشجو براي تكثير نسخه اصلي پايان نامه و ارسال آن به دفتر تحصيلات تكميلي
وظايف استاد مشاور تخصصي پايان نامه
تعريف: استاد مشاور نقش مشاوره تخصصي در يك پايان نامه را دارد. لذا كليه مسئوليت هاي مربوط به قسمت هاي تخصصي پايان نامه به عهده مشاور خواهد بود.
وظايف استاد مشاور:
1- هدايت و راهنمايي دانشجو در امور تخصصي مربوط به پايان نامه
2-مطالعه پروپوزال و ارائه نظرات در امور تخصصي قبل از جلسه دفاع از عنوان
3- اختصاص ساعات مشخصي براي مشاوره دانشجو براساس نياز
4-شركت در جلساتي كه از طرف استاد راهنما جهت حل مشكلات دانشجو برگزار مي گردد. و ارائه نظرات تخصصي خود در رابطه با موضوع
5-مطالعه كليه فصول پايان نامه و ارائه نظرات در امور تخصصي قبل از دفاع از پايان نامه
6-شركت در جلسه دفاع از عنوان پايان نامه ، پيش دفاع و دفاع از پايان نامه
7- ارائه گزارش از روند مشاوره و تعداد جلسات مشاوره دانشجو با مشاور ، به تحصيلات تكميلي
8- مشاركت در ارزشيابي پايان نامه
فصل هفتم
پايان نامه
ماده 15: تهيه پايان نامه آخرين بخش دوره كارشناسي ارشد است كه طي آن دانشجو موظـــــف است در يك زمينه مربوطه به رشته تحصيلي خود ، زير نظر استاد راهنما، به تحقيق و تتبع بپردازد.
ماده 16:استاد راهنما با پيشنهاد دانشجو و موافقت استاد و تائيد كميته تحصيلات تكميلي، از اعضاي هيات علمي موسسه يا خارج از موسسه با حداقل مرتبه استادياري تعيين مي گردد.
تبصره 1 :چنانچه استاد راهنما ، خارج از موسسه آموزش عالي انتخاب شود به جاي شرط استادياري داشتن مدرك دكتري الزامي است .
تبصره 2 : در رشته هايي كه استاديار به تعداد كافي وجود ندارد ، استاد راهنما را ميتوان با تاييد كميته تحصيلات تكميلي از بين مربيان برجسته موسسه و داراي حدقل 10 سال سابقه كار مفيد آموزشي و پژوهشي انتخاب كرد.
ماده 17:دانشجو موظف است پس از پايان نيمسال اول و قبل از شروع نيمسال سوم تحصيلي موضوع پايان نامه خود را با نظر استاد راهنما انتخاب كند.
موضوع پايان نامه پس از تائيد كميته تحصيلات تكميلي قطعيت مي يابد.
ماده 18: استاد مشاور به پيشنهاد استاد راهنما وپس از تاييد كميته تحصيلات تكميلي از بين اعضاي هيات علمي یا متخصصان و محققان مربوط انتخاب مي شود.
ماده 19:ارزشيابي پايان نامه در جلسه دفاعيه توسط هيات داوران ، متشكل از استاد راهنما ، استاد مشاور و حداقل يك نفر نماينده كميته تحصيلات تكميلي و دو نفر از بين اعضاي هيات علمي یا متخصصان و محققان داخل يا خارج موسسه صورت مي گيرد.
ماده 20 : پايان نامه توسط هيات داوران در پنج درجه ارزشيابي شده و به هر درجه نمره اي تعلـق مي گيرد و اين نمره در ميانگين كل نمرات دانشجو محاسبه مي شود.
نمره از 18 تا 20 : عالي
نمره از 16 تا 18 : بسيار خوب
نمره از 14 تا 16 : خوب
نمره از 12 تا 14 : قابل قبول
نمره از 12 كمتر : غير قابل قبول
ماده 21:دانشجو پس از انتخاب پايان نامه ، تا زماني كه آنرا به پايان نرسانده است موظف است بر اساس تقويم دانشگاهي درنيمسال ( هاي ) بعد نيز براي آن ثبت نام نمايد. در اين حال نمره پايان نامه در آخرين نيمسال تحصيلي ، وارد كارنامه دانشجو مي شود و در ميانگين نمرات او منظور خواهد شد.
ماده 22:در صورتي كه پايان نامه از نظر هيات داوران غير قابل قبول تشخيص داده شود، دانشجو مي تواند در مدتي كه از حداكثر مدت مجاز تحصيل وي تجاوز نكند، پايان نامه خود را كامل و بار ديگر در زماني كه هيات داوران تعيين مي كنند از آن دفاع نمايد.
تبصره :در صورتي كه دانشجو در مدت مجاز تحصيل موفق به گذراندن پايان نامه خود نشــود ، مي توانـد معادل تعداد واحدهاي پايان نامه ، درس يا دروسي را كه كميته تحصيلات تكميلي تعيين مــي كند، اخذ و حداكثر در يك نيمسال تحصيلي ، آن درس يا دروس را با موفقيت بگذراند . در اين حال اگر ميانگين كل نمرات دانشجو، حداقل 14 باشد، به وي مدرك معادل كارشناسي ارشد در رشته مربوط داده خواهد شد. در غير اين صورت به وي مدركي تعلق نمي گيرد.
نحوه انتخاب یا تغییر استاد راهنما
