علائم و نشانه های خرابی گیربکس اتوماتیک و گیربکس دستی

به گزارش سایت خبری ساعدنیوز،در واقع گیربکس (جعبه دنده) در مسیر انتقال قدرت از موتور به چرخ های محرک، بعد از سیستم کلاچ، گیربکس یا جعبه دنده وجود دارد. همان طور ک می دانید، موتور خودرو وظیفه ی تولید قدرت را دارد؛ که این قدرت توسط گیربکس به چرخ ها خودرو انتقال می یابد.

گیربکس ( سیستم انتقال نیرو در خودرو)، وسیله ای است از دنده، کلاچ و قطعات محرک برای انتقال نیرو از موتور به چرخ ها استفاده می شود. در حرکت خودرو موتور، دور محدودی دارد. با فرمان راننده و تغییر دنده، دور موتور خودرو تغییر میکند و می توان با حرکت و سرعت بهتر رانندگی کرد.

در تعویض دنده ی معکوس برای کاهش سرعت خودرو به عنوان مثال دنده ی سه را به دنده ی دو انتقال می دهیم در اصطلاح می گویند دنده را کم یا معکوس کردن است. و گیربکس (جعبه دنده) درگیر می شود، سرعت ماشین را کاهش می دهد.

به طور خلاصه گیربکس در جهت افزایش و کاهش سرعت خودرو ، یکی از مهم ترین اجزای فنی خودرو است.

گیربکس دور موتور خودرو را بر اساس شرایط که در رانندگی وجود دارد به وسیله ی تجهیزات سیستم انتقال توان به چرخ ها می رساند. سرعت را بر اساس فرمان راننده فراهم می کند.

گیربکس ها دو نوع هستند: گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک . ابتدا به سراغ نوع اتوماتیک می رویم، زیرا این روزها خودروهای مجهز به این نوع گیربکس، بازار خوبی دارند؛ همچنین در مورد اینکه گیربکس چیست و چگونگی عملکرد آن صحبت می کنیم و سپس شما را با نشانه های بروز مشکل در گیربکس آشنا می کنیم.

گیربکس اتوماتیک (Automatic Transmission)

گیربکس اتوماتیک یکی از محبوب ترین امکانات خودرو در میان رانندگان است، اما اختلاف نظرهای زیادی در مورد عملکرد پر هزینه و پر مصرف آن وجود دارد. بسیاری معتقدند که جعبه دنده اتوماتیک، مزیت های چندان بالایی هم نسبت به جعبه دنده دستی ندارد.

به نظر این افراد، هزینه تعمیر و نگهداری جعبه دنده های خودکار بسیار بالاست و مصرف سوخت بیشتری نسبت به نوع دستی دارند. این باور اشتباه است. در مورد قیمت بالا، باید گفت که این مسئله کاملاً طبیعی است، و شما حتماً ترجیح می دهید به جای یک عمر درگیر شدن با مشکلات جانبی تعویض دنده دستی، مقدار بیشتری هزینه کنید.

در مورد مصرف سوخت بالا هم توضیح جامعی نیاز است تا این باور غلط از بین برود. خودروهایی که گیربکس دستی دارند، هنگام توقف باید خلاص شوند وگرنه خاموش می شوند. در خودروهای گیربکس اتوماتیک، نیازی به خلاص شدن دنده نیست و سیستم جعبه دنده، خودرو را تا زمان حرکت مجدد در همان حالت نگه می دارد. در این شرایط، مقدار بنزین مصرفی، کمی بیشتر است؛ با این حال، خودروهای گیربکس اتوماتیک در سرعت های بالا، مصرف سوخت بسیار پایین تری نسبت به خودروهایی با جعبه دنده دستی دارند.

گیربکس های اتوماتیک شامل گیربکس های AMT، دوکلاچه DCT، سیاره ای AT و CVT می شود. این نوع گیربکس از بخش های مبدل گشتاور، کلاچ گیربکس اتوماتیک، چرخ دنده های گیربکس اتوماتیک و کامپیوتر مرکزی خودرو یعنی ECU تشکیل می شود.

ظاهر و عملکرد تمامی جعبه دنده های اتوماتیک تقریباً شبیه به هم است. تمامی این جعبه دنده ها، نیروی مکانیکی را از پیشرانه دریافت می کنند و توسط مبدل گشتاور به جعبه دنده انتقال می دهند. نیروی منتقل شده به جعبه دنده، شروع به چرخاندن محور ورودی جعبه دنده می کند.

علائم خرابی گیربکس اتوماتیک

بررسی روغن جعبه دنده اتوماتیک مثل بقیه جعبه دنده ها انجام می شود. گیت روغن را بیرون بیاورید. اگر روغن روی گیت، تیره رنگ بود و ریزگرد داشت، بوی روغن سوخته می داد و غلظت آن کم بود، گیربکس خودروی شما نیاز به بررسی دارد.

سطح روغن جعبه دنده را هم بررسی کنید. ممکن است جعبه دنده دچار ترک، خوردگی و نشتی روغن شده باشد. گاهی اوقات هم نشتی در یکی از قطعات یا اتصالات جعبه دنده است که به راحتی قابل تعویض و برطرف کردن است. پس بی معطلی به سراغ تعمیرکار بروید تا محل اصلی را تشخیص دهد. به خاطر داشته باشید که کمبود روغن باعث گرم شدن بیش از حد گیربکس می شود و تعویض دنده را سخت می کند. کم شدن روغن گیربکس، برابر با مرگ گیربکس اتوماتیک است.

لغزش گیربکس از جمله مشکلاتی است که ممکن است هر کسی با آن مواجه نشود. اگر با گرفتن پدال گاز، تغییری در سرعت خودرو ایجاد نشد، گیربکس شما لغزش دارد. در چنین مواقعی نباید رانندگی کنید، زیرا لغزش جعبه دنده به سرعت روی کلاچ اثر می گذارد و آن را دچار ساییدگی می کند. برای تعویض دیسک کلاچ های ساییده شده باید جعبه دنده باز شود.

اگر تعویض دنده به راحتی انجام نشود و با ضربه ای غیر طبیعی همراه باشد، جعبه دنده خودرو به اصطلاح، تقه می زند.

عوامل خرابی گیربکس اتوماتیک

جعبه دنده اتوماتیک، همان طور که از نامش پیداست، عملکردی خودکار دارد. مهم ترین عملی که باید برای مراقبت از این سیستم انجام داد، نداشتن تغییر در حالت های ناگهانی و عدم استفاده از حالتی مغایر با شرایط خودرو است. با مطالعه موارد زیر، بیشتر متوجه این نکته خواهید شد:

وقتی در وضعیت خلاص، پا روی پدال گاز گذاشته اید، حالت D) Drive) را انتخاب نکنید.

در زمان حرکت خودرو، دنده جعبه دنده (P, R, N, D) را تغییر ندهید.

قبل از توقف کامل خودرو، حالت P) Park) را فعال نکنید.

در سرازیری ها، از حرکت با دنده خلاص بپرهیزید.

سرویس های دوره ای و استفاده از روغن مخصوص هر خودرو را فراموش نکنید.

گیربکس چیست؟ (Manual Transmission)

وظیفه جعبه دنده ، کنترل نیروهای وارد شده از سمت موتور و تنظیم سرعت چرخ هاست. جعبه دنده های دستی جزو ساده ترین سیستم های جعبه دنده است. جعبه دنده دستی با کمک چرخ دنده های مختلف و سرعت های متفاوت شان، نیرو را از موتور، دریافت و آن را به چرخ ها منتقل می کند. منظور از چرخ دنده های مختلف، همان دنده های سنگین و سبک است. دنده های سنگین به لحاظ وزنی، سنگین تر از دنده های سبک هستند، چرا که قطر آن ها بیشتر است.

تعداد دنده های روی چرخ دنده سنگین، بیشتر از تعداد دنده های روی چرخ دنده های سبک است؛ بنابراین مدت زمانی که طول می کشد تا چرخ دنده سنگین یک دور بزند، بیشتر از یک دور کامل چرخ دنده سبک است. دلیل قدرت بیشتر و سرعت کمتر دنده های سنگین نیز همین تفاوت فیزیکی است. ارتباط سیستم جعبه دنده با موتور به وسیله پدال کلاچ، قطع و وصل می شود، به این صورت که با گرفتن کلاچ، ارتباط موتور و جعبه دنده قطع و با رها کردن آن، ارتباطشان برقرار می شود.

علائم خرابی گیربکس دستی

نشت روغن از جعبه دنده دستی، جزو علائم خرابی این سیستم محسوب می شود.

شنیدن صداهای غیر عادی، از جمله نشانه هایی است که با بروز آن، دنده های جعبه دنده را باید تعویض کرد. یکی از دلایل بروز چنین مشکلی، کمبود روغن جعبه دنده است.

گرم شدن بیش از اندازه جعبه دنده نیز یکی از نشانه های خرابی آن و از نتایج کم شدن یا بی کیفیت شدن روغن جعبه دنده است. یکی از مهم ترین وظایف روغن جعبه دنده، خنک کردن جعبه دنده است.

دنده ها به راحتی تعویض نمی شوند. در چنین مواقعی اگر از سالم بودن و عملکرد صحیح کلاچ خودروی تان مطمئن بودید، به سراغ عیب یابی سیستم جعبه دنده بروید.

اگر در حین رانندگی، دنده به صورت خود به خود از جا پرید و از جای خود خارج شد، قطعاً سیستم جعبه دنده شما به مشکل برخورده است.

لرزش غیر عادی دسته دنده، نشانه دیگری است که ممکن است به دلیل عدم نصب صحیح آن پیش آید.

عوامل خرابی گیربکس دستی

اگر جزو رانندگانی هستید که بی جهت و برای مدت طولانی، پای خود را روی کلاچ نگه می دارند، بهتر است بدانید که این کار نادرست از دلایل اصلی خراب شدن جعبه دنده است. این کار باعث می شود که بلبرینگ های شفت داخلی جعبه دنده با صفحه کلاچ درگیر شده و دچار فرسایش شوند.

رانندگی با دنده نامناسب و کشیدن دنده معکوس نیز باعث خراب شدن جعبه دنده خودرو می شود.

کم یا بی کیفیت بودن روغن جعبه دنده، خوردگی و ساییدگی دنده، کشویی دنده یا دنده برنجی، خراب شدن بلبرینگ ها، فنر و ساچمه هم از دیگر دلایل خرابی جعبه دنده دستی است.