ارز دیجیتال و ارز مجازی چه فرقی با هم دارند؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، رمزارز یک ارز دیجیتال یا مجازی است که توسط رمزنگاری مستحکمی ساخته شده اند که آن را بسیار ایمن و تغییرناپذیر می کند. اکثر رمزارزها بر فناوری بلاک چین بنا نهاده شده اند. بلاک چین یک دفترکل توزیع شده است که توسط شبکه ای غیرمتمرکز از کامپیوترها تشکیل می شود. با این حال، از لحاظ فنی وجود رمزارزهای مستقل از بلاک چین نیز ممکن است. به عنوان نمونه، Digicash که یکی از ابتدایی ترین شیوه های پرداخت الکترونیکی رمزنگاری شده در اوایل دهه 90 میلادی است، دارای بلاک چین نبود.

امر از این هم پیچیده تر است. حتی در میان همین رمزارزهای (برپایۀ بلاک چین) مرسوم نیز زیرشاخه هایی وجود دارند. مثلا نئو (NEO) یک کوین است، در حالی که باینانس کوین (BNB) یک توکن است. همان طور که متوجه شده اید، سردرگمی های زیادی در دنیای کریپتو پیرامون این اصطلاحات وجود دارد، که این مقاله بر آن است به روشن سازی آن ها بپردازد.

کوین

کوین های دیجیتالی هستند که بومی بلاک چین خودشان اند.

بیت کوین (BTC)، مونرو (XMR) و اتریوم (ETH) نمونه هایی از «کوین» های رمزارزی شده هستند. اما نقطه اشتراک این ها چیست؟ همۀ این ها در دفترکل مستقل خودشان وجود دارند: بیت کوین بر روی نسخۀ اولیه بلاک چین بیت کوین اجرا می شود، اتریوم از طریق بلاک چین اتریوم مورد استفاده قرار می گیرد، مونرو بر روی بلاک چین مونرو موجود است و… . همۀ این ها قابلیت ارسال، دریافت و استخراج را دارند.

همان طور که از اسمشان پیداست، کوین ها قابلیت هایی مشابه پول دارند: قابل تعویض، قابل تقسیم و قابل حمل هستند و عرضۀ آن ها محدود است. پس به طور معمول، کوینِ رمزارزی به عنوان پول نقد استفاده می شود: برای پرداخت بهای کالاها (اگر چه مقبولیت آن ها برای خرده فروشی تا کنون کم بوده است). با این حال، استثناهایی نیز وجود دارند: با وجود اینکه اتریوم تمام مشخصه های یک کوین را دارد، فراتر از قوانین «پول»ِ خودش عمل می کند. به این دلیل که در بلاک چین اتریوم و برای تسهیل تراکنش ها استفاده می شود.

دیگر اصطلاح، اصطلاح «آلت کوین» است. این عنوان را از آن جا قرارداده اند که چون جایگزینی برای بیت کوین(رمزارز اولیه) عمل می کنند. بسیاری از آلت کوین ها فورک و انشعابات بیت کوین هستند و با استفاده از پروتکل متن باز بیت کوین توسعه یافته اند – مثل لایت کوین (LTC) و دوج کوین (DOGE) – اما اتریوم و مونرو نیز با اینکه به کلی بر روی یک بلاک چین جدید ساخته شده اند، به عنوان آلت کوین شناخته می شوند. بنابراین، هنگام تعریف یک آلت کوین باید این سوال را پاسخ داد: آیا آلت کوین یک کوین رمزارزی است که بلاک چین مخصوص خودش (غیر از بیت کوین) را دارد؟ اگر جواب مثبت باشد، در این صورت یک آلت کوین است.

توکن

دارایی های دیجیتالی که می توانند داخل اکوسیستم یک پروژه به خصوصی استفاده شوند.

اصلی ترین تفاوت کوین و توکن در این است که توکن نیازمند بستر بلاک چین دیگری برای اجرا است. اتریوم، غالبا به خاطر قابلیت قرارداد هوشمند خود، یکی از رایج ترین بسترها برای ساخت توکن است. توکن های ساخته شده در بلاک چینِ اتریوم معمولا به عنوان ERC-20 tokens شناخته می شوند؛ مثلا مشهورترین استیبل کوین این صنعت یعنی تتر (USDT) اینگونه است. البته بسترهای دیگری نیز برای توکن وجود دارند، مثل نئو یا ویز (Waves).

با وجود اینکه از توکن ها به عنوان وسیلۀ پرداخت می توان استفاده کرد (به اصطلاح «ارز توکن»)، اما هدف آن ها در مقایسه با کوین ها متفاوت است.

بسیاری از توکن ها به این منظور ساخته شده اند که در برنامه های غیرمتمرکز (DApps) و شبکۀ آن ها مورد استفاده قرار بگیرند. اصطلاحا به این ها توکن های ابزاری «utility tokens» می گویند. هدف اصلی این است که به دارندۀ توکن ها دسترسی به عملکرد پروژه مربوطه را بدهند؛ مثل بیسیک اتنشن توکن (BAT). BAT، یک توکن ERC-20 است. (یعنی بستر بلاک چین آن، اتریوم است) و برای ارتقای تبلیغات دیجیتالی ساخته شده است. تبلیغ کنندگان به وسیلۀ توکن های BAT، تبلیغات را می خرند و سپس این توکن بین ناشران و کاربران اینترنتی، به ترتیب به عنوان جایگزینی برای میزبانی تبلیغات و جایگزینی برای مشاهدۀ آن ها توزیع می شود.

در ادامه توکن های بهادار «security tokens» وجود دارند که نمایانگر سرمایه گذاری شخصی در یک پروژه است. اگرچه ارزش خود را از استارتاپی که حامی پروژه است می گیرند، اما به دارندۀ توکن مالکیت حقیقی آن استارتاپ را نمی دهند. مردم این نوع توکن ها را فقط با احتمال افزایش قیمت آن در آینده خریداری می کنند؛ رونق تمامِ عرضه اولیه کوین ها (ICO) به همین دلیل است. اما متاسفانه مردم درحالی توکن های بهادار می خریند که به شکل توکن های ابزاری درآمده بودند. معمولا توکن های بهادار تحت نظارت های موشکافانه قرار دارند و سیاست های فراگیرِ «مشتری خود را بشناس (KYC)» را در جایی غیر از بازار عرضه اولیۀ کوین اعمال می کنند.

فرق ارز مجازی و ارز دیجیتال

این موضوع، از موضوع تفاوت کوین و توکن آسان تر است. «ارز دیجیتال» یک عبارت کلی است که برای توصیف هر نوع پول الکترونیکی استفاده می شود. چه ارز مجازی باشد و چه رمزارز (این دو عبارت نیز با هم تفاوت هایی دارند). مفهوم ارز دیجیتال ابتدا در سال 1983 یک مقاله تحقیقاتی توسط دیوید چام (David Chaum) ارائه شد، که بعدا آن را در قالب Digicash پیاده سازی کرد.

خصیصۀ معین کننده ارز دیجیتال این است که تنها به شکل دیجیتالی یا الکترونیکی وجود دارند و بر خلاف اسکناس دلار یا سکۀ واقعی، نامحسوس هستند. این ها تنها می توانند از طریق والت های الکترونیکی یا شبکه های متصل به مالکیت در آمده و خرج شوند. به طور معمول هیچ واسطه ای (هیچ بانکی) در کار نیست، و به همین دلیل است که تراکنش ها آنی است و کارمزدهای بسیاری کمی اعمال می شود. خبر خوب: ارز دیجیتال و پول دیجیتال یکی است.

بنابراین، کوین، توکن و ارز مجازی همگی ارز دیجیتال هستند.

ارز مجازی یک موجودیت متفاوت است، اگر چه از لحاظ تعریف، دیجیتال است. از آنجایی که در ابتدا بانک مرکزی اروپا این اصطلاح را در سال 2012 تعریف کرد، ارز مجازی یک «پول دیجیتالی که در یک محیط کنترل نشده قرار دارد، توسط توسعه دهندگانش منتشر و مدیریت می شود و به عنوان یک شیوۀ پرداخت در میان اعضای یک جامعۀ مجازی خاصی استفاده می شود.» است. نمونه بارز ارزهای مجازی که بر مبنای رمزنگاری نیستند، پول هایی است که در بازی های ویدیوئی تلفیق شده اند، مثل توکن های World of Warcraft، کارت های نقدی GTA Online و یا امتیازهای FIFA که یکی از بازی های معتبر شرکت بازی سازی EA Sports است. این ها معمولا در فضای بازی مربوطه قرار دارند و برای قفل گشایی پاداش هایی چون آیتم ها یا انیمیشن ها استفاده می شوند.

بنابراین، برخلاف پول های عادی یا حتی ارزهای دیجیتال خاص، ارزهای مجازی نمی توانند توسط یک بانک مرکزی یا مرجع نظارتیِ بانکی دیگر منتشر شود، و همین امر نشانگر عدم ثباتی است که این ارزها در معرض آن قرار دارند. از این رو، رمزارزها به کلی جدا از ارزهای مجازی هستند و حداقل مطابق با کتاب AP Stylebook نباید با یکدیگر اشتباه شوند، در حالی که هر دو در گروه بزرگ «ارزهای دیجیتال» قرار دارند.