آشنایی با زندگینامه امام حسین (ع) از تولد تا شهادت

زندگینامه امام حسین(ع)

حسین بن علی بن ابی طالب(ع)(۴ق-۶۱ق) که در بین شیعیان امام حسین(ع)، اباعبدالله و سیدالشهداء نیز خوانده می شود، امام سوم شیعیان است که در واقعه عاشورا به شهادت رسید. او فرزند دوم امام علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و نوه حضرت محمد(ص) است. پس از برادرش امام حسن(ع) حدود یازده سال امامت شیعیان را بر عهده داشت.بنابر گزارش های تاریخی شیعه و اهل سنت، پیامبر اسلام(ص) هنگام تولد او از شهادتش خبر داد و نام «حسین» را برای او برگزید. رسول خدا(ص)، حَسَنَین (امام حسن و امام حسین) را بسیار دوست داشت و همه را به دوست داشتن آن دو سفارش می کرد. امام حسین(ع) از اصحاب کِساء و از حاضران در ماجرای مُباهله و یکی از اهل بیت پیامبر است که آیه تطهیر درباره آنان نازل شده است. روایت های متعددی از حضرت محمد(ص) در فضیلت امام حسین(ع) نقل شده است؛ از جمله آنکه «حسن و حسین سرور جوانان بهشت اند» و «حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است».از زندگی سومین امام شیعیان در مدت سه دهه پس از وفات پیامبر(ص)، گزارش های اندکی وجود دارد. او در دوره خلافت امام علی(ع) در کنار پدر بود و در جنگ های آن دوره شرکت داشت. در زمان امامت امام حسن(ع) پیرو و پشتیبان او بود و اقدام به صلح با معاویه را تأیید کرد. پس از شهادت وی نیز تا زمانی که معاویه زنده بود، به پیمان برادرش وفادار ماند و در پاسخ به نامه برخی از شیعیان کوفه که برای پذیرش رهبری او و قیام در برابر بنی امیه اعلام آمادگی کردند، آنان را به صبر تا زمان مرگ معاویه فراخواند.

ولادت امام حسین(ع)

حسین بن علی در سوم شعبان در مدینه به دنیا آمد و بنابر قول مشهور، تولد او در سال چهارم قمری بوده است. (یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج2، ص246 ) با این حال برخی تولد او را در سال سوم قمری دانسته اند. (کلینی، الکافی، 1365ش، ج1، ص463 )چون خبر ولادتش به پیامبر گرامی اسلام (ص ) رسید، به خانه حضرت علی (ع ) و فاطمه رفت و فرمود تا کودکش را بیاورد. اسما او را در پارچه ای سپید (س ) پیچید و خدمت رسول اکرم (ص ) برد، آن گرامی به گوش راست او اذان و به گوش چپ (امالی شیخ طوسی ، ج 1، ص .377) او اقامه گفت. به روزهای اول یا هفتمین روز ولادت با سعادتش، امین وحی الهی، جبرئیل، فرود آمد و گفت :سلام خداوند بر تو باد ای رسول خدا، این نوزاد را به نام پسر کوچک هارون (شبیر) که به عربی (حسین ) خوانده می شود نام بگذار. چون علی برای تو بسان هارون برای موسی بن عمران است، جز آن که تو خاتم پیغمبران هست.و به این ترتیب نام پرعظمت "حسین " از جانب پروردگار، برای دومین فرزند فاطمه (س ) انتخاب شد. به روز هفتم ولادتش، فاطمه زهرا که سلام خداوند بر او باد، گوسفندی را برایش کشت ، و سر آن حضرت را تراشید و هم وزن موی سر فرزندش به عنوان عقیقه نقره صدقه داد.( کافی ، ج 6، ص .33 )در گزارش های تاریخی شیعه و اهل سنت آمده است که پیامبر هنگام تولد او گریست و از شهادتش خبر داد. ( شیخ مفید، الارشاد، 1413ق، ج2، ص129 ) نقل شده است که امّ فضل همسر عباس بن عبدالمطلب خواب دید که قطعه ای از بدن پیامبر در دامن او (ام فضل) گذاشته شد و پیامبر در تعبیر خوابش گفت که فاطمه پسری به دنیا خواهد آورد و تو دایه او خواهی بود و از همین رو وقتی حسین(ع) متولد شد، ام فضل دایگی اش را بر عهده گرفت. ( شیخ مفید، الارشاد، 1413ق، ج2، ص 129 ) برخی منابع مادر عبدالله بن یقطر را نیز دایه امام حسین(ع) دانسته اند، ولی گفته اند حسین(ع) از هیچ یک از آن دو شیر نخورد. (سماوی، ابصار العین، 1419ق، ص93. )

خصوصیات اخلاقی امام حسین(ع)

وی با مسکینان می نشست، دعوت آنان را می پذیرفت و با آنان غذا می خورد و آنان را به خانه خود دعوت می کرد و آنچه در منزل داشت از ایشان دریغ نمی کرد. روزی نیازمندی از او درخواست کمک کرد. امام که در حال نماز بود، نمازش را کوتاه کرد و هر چه داشت، به او داد.او غلامان و کنیزانش را در قبال خوش رفتاری شان آزاد می کرد. گفته اند کنیزی را که معاویه همراه با اموال و لباس های فراوان برایش هدیه فرستاده بود، در برابر خواندنِ آیاتی از قرآن و سرودن شعری درباره فنای دنیا و مرگ انسان ها آزاد کرد و آن اموال را به او بخشید. همچنین روزی کنیزی دسته گلی تقدیم او کرد. ایشان آن کنیز را آزاد کرد. گفتند تنها برای یک دسته گل او را آزاد کردی؟ امام حسین(ع) با استناد به آیه «و اذا حیّیتم بتحیّة فحیّوا بأحسن منها أو ردّوها» گفت: خدا این گونه ما را ادب آموخته است.امام حسین(ع) بسیار بخشنده بود و به گشاده دستی شناخته می شد اما در بخشش هایش نیز سعی داشت به امام حسن(ع) احترام گذارد و مقداری کمتر از برادر به دیگران کمک می کرد. در منابع آمده است وی ۲۵ بار پیاده به حج رفت.

فرزندان و همسران امام حسین (ع)

علماء نظرات مختلفی در مورد فرزندان امام حسین (ع) دارند. بر اساس نظرات شیخ مفید، امام حسین (ع) شش فرزند داشتند که نام های آنها به شرح زیر است:

• امام سجاد (ع) یا علی بن الحسین که نام مادرشان «شاه زنان» که به شهربانو نیز معروف بود و دختر یزدگرد سوم پادشاه ساسانی بودند.
• علی بن الحسین الاکبر که مادرشان لیلا نام داشتند که دختر ابی مره بن عروه بن مسعود ثقفی است. ایشان در روز عاشورا به همراه پدرشان شهید شدند.
• جعفر که مادرشان قضاعیه بودند. جعفر در دوران حیات پدرشان از دنیا رفتند.
• عبدالله که معروف به علی اصغر هستند که در روز عاشورا به شهادت رسیدند. مادرشان رباب دختر امری القیس بود.
• سکینه که مادرشان رباب است
• فاطمه که مادرشان ام اسحاق بودند.

شهادت امام حسین (ع)

پس از شهادت امام حسن (ع) در سال 50 هجرى، امام حسین (ع) عهده دار امر امامت گردید. معاویه پس از 20 سال حکومت ظالمانه در سال 60 هجرى مرد و بر خلاف قرارداد صلح با امام حسن (ع)، پسرش یزید را به جاى خود قرار داد. یزید فردى فاسد و شرابخوار و مخالف با اسلام بود. امام حسین (ع) از همان آغاز کار با او به مخالفت برخاست.

یزید نامه اى به حاکم مدینه نوشت و به او دستور داد که از امام حسین (ع) براى یزید بیعت بگیرد و اگر حاضر نشد او را به قتل برساند. امام حسین (ع) که حاضر به بیعت کردن با یزید نبود با خانواده خود از مدینه به مکه رفتند. در این هنگام مردم کوفه که از مرگ معاویه با خبر شده بودند نامه هاى زیادى براى امام حسین (ع) نوشتند و از او خواستند تا به عراق و کوفه بیاید. اما با ورود عبیدالله بن زیاد که از طرف یزید به حکومت کوفه گمارده شده بود و بسیار حیله گر و بى رحم بود، مردم کوفه فریب اقدامات او را خورده و پیمان شکنى کردند و مسلم را تنها گذاشتند.

در نتیجه عبیدالله، مسلم بن عقیل را دستگیر نموده و به شهادت رسانید. هنگامى که در ابتدا مردم کوفه با مسلم بیعت کردند، مسلم نامه اى به امام حسین (ع) نوشت و به ایشان اطلاع داد که به کوفه بیاید. امام حسین (ع) با خانواده و یاران خود به طرف کوفه حرکت کرد و در نزدیکى کوفه بود که خبر پیمان شکنى مردم کوفه و شهادت مسلم را آوردند. عبیدالله بن زیاد حر بن یزید ریاحى را براى زیر نظر گرفتن امام حسین (ع) و همراهانش فرستاد و سپس عمر بن سعد را با سى هزار نفر به کربلا اعزام نمود. او به عمر بن سعد وعده داده بود که اگر امام حسین (ع) را به شهادت برساند او را حاکم رى خواهد کرد.

عمر بن سعد دستور داد امام حسین (ع) و یارانش را محاصره کنند و آب را بر روى آنان ببندند. یاران امام حسین (ع) که از شجاع ترین افراد بودند روز دهم محرم (عاشورا) در حالى که بیش از 72 تن نبودند یکى پس از دیگرى در دفاع از امام زمان خود یعنى امام حسین (ع) با عزت و آزادگى به شهادت رسیدند.

آشنایی با زندگینامه امام حسن مجتبی (ع) از تولد تا شهادت