از نظر قانونی تهیه جهیزیه بر عهده ی کیست؟

امروزه بین خانواده های ایرانی، طوری از مقوله جهیزیه صحبت می شود که کاملا حاکی از یک برداشت غلط در رابطه با جهیزیه است، بطوری که بین عامه مردم مصطلح است که میزان مهریه با مقدار جهیزیه اهدایی از جانب خانواده دختر باید متناسب باشد. حال آن که این طرز فکر جز از عدم آگاهی نشات نمی گیرد. در این محتوا از ساعد نیوز به بررسی این سوال می پردازیم جهیزیه طبق قانون بر عهده کیست؟

جهیزیه طبق قانون بر عهده کیست؟

فراهم کردن وسایل لازم برای زندگی مشترک، تماما بر عهده شوهر بوده و جهیزیه اهدایی از جانب خانواده دختر صرفا نشانه محبت است و پیشکشی از سوی خانواده زن، از سر علاقه و احترام به فرزند بوده و نیز کمکی به زوج جوان در آستانه شروع زندگی شان است و قانونا خانواده دختر، هیچ وظیفه ای در این خصوص ندارند. جهیزیه جزو اموال و دارایی زن است و شوهر نسبت به جهیزیه در حکم امین است و می تواند از وسایل منتفع شود و مالکیتی برای شوهر ایجاد نمی شود. بنابراین زن هر موقع که بخواهد می تواند جهیزیه را مطالبه کند یا مانع استفاده زوج از جهیزیه شود. زن همچنین می تواند از جهیزیه اش استفاده نکرده و از شوهر وسایل منزل را تقاضا کند. شوهر همچنین حق ندارد اسباب جهیزیه را بفروشد و در این صورت مسئول جبران خسارت و برگرداندن عین یا مثل یا قیمت آن است و این موضوع تحت عنوان فروش مال غیر مورد رسیدگی قرار می گیرد. البته در عرف، تا زمان بقاء زندگی مشترک، شوهر می تواند از جهیزیه استفاده کند. جهیزیه دارایی زن است و در صورت فوت زن، همانند سایر اموال و دارایی ها به ارث می رسد.

ازدواج یکی از مسائل مهم در زندگی هر فردی به شمار می رود که می تواند بر تمام ابعاد زندگی انسان مؤثر باشد اما در این روزها با توجه به شرایط و وضعیت اقتصادی بدی که جوانان با آن روبرو شده اند این امر مهم را دیگر یک نوع خیال و توهم و رویایی شیرین می دانند که هیچوقت به واقعیت تبدیل نخواهد شد. منطقه همدان، از زمانی نه چندان دور آداب و رسوم دیرینه ازدواج، بخش مهمی از این امر خداپسندانه را تشکیل می دهد که یکی از این رسوم، تهیه جهیزیه توسط عروس است که با شروع زندگی مشترکشان، جهیزیه خود را در خانه بختشان می چیند. این آداب و رسوم دیرینه سبب ایجاد تفکر غلط و واهی برای خانواده داماد شده است مبنی بر اینکه عروس حتما همراه خود باید توشه زندگی و جهیزیه بیاورد و اگر دختری این شرط را قبول نکرده باشد برخلاف شرایط خوبش، به سراغ دختری دیگر می روند تا عروس و توشه زندگیش را با هم به خانه پسرشان بیاورند. یک وکیل دادگستری با بیان اینکه عرف و عادت نمی تواند جایگزین قانون جامعه باشد تهیه جهیزیه توسط دختر را فقط یک لطف و هدیه برای زندگی مشترکشان دانست. از جمله مقدمات شروع زندگی مشترک زوجین، تهیه ی لوازم و اسباب خانه شامل کلیه ی اثاث مورد نیاز منزل، اسباب رفاهی و دیگر امکانات است که معمولا در عرف جامعه تهیه آن بر عهده دختر است. بر اساس قانون و با سه علت فقهی، قانونی و عقلی می توان تهیه جهیزیه را از وظایف مرد دانست چرا که جهیزیه جزء نفقه زن محسوب می شود که البته تهیه وسایل خانه باید متناسب با وضعیت زن در خانه پدری باشد. طبق ماده 1107 قانون مدنی، وسایل خانگی را که همان جهیزیه باشد از اجزا نفقه دانسته که شوهر ملزم به فراهم کردن آنها است که قانون گذار در راستای ضمانت اجرایی این قانون در ماده 642 قانون مجازات اسلامی، مجازات ترک نفقه را 3 تا 5 ماه زندان تعیین کرده است. زن می تواند پس از شروع زندگی، درخواست استرداد جهیزیه خود را داشته باشد عنوان کرد: طبق ماده 1118 قانون مدنی، زن مستقلا می تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می خواهد بکند و درخواست استرداد جهیزیه خود را از مقام قضایی داشته باشد که این موضوع نشان دهنده استقلال مالی زن بر جهیزیه است. زن باید برای استرداد جهیزیه مدارک کافی را به مقام قضایی در راستای اثبات مالک بودن اثاث و اسباب منزل ارائه دهد که این مدارک شامل سیاهه جهیزیه همراه با امضای چند شاهد و امضای داماد و فاکتورهای خرید است. دختر هیچ وظیفه ای در تهیه جهیزیه ندارد اگر چه در جامعه این وظیفه بر عهده دختر است اما این موضوع فقط بر اساس عرف و عادت است و بر خلاف حرف قانون پیش می رود. با توجه به شرایط بد اقتصادی در این روزها، سهولت امر ازدواج فقط با درک متقابل طرفین از یکدیگر و چشم پوشی از بسیاری از خواسته ها است.

زن در چه شرایطی از ملک شوهر ارث میبرد؟