بیماری پاژه تداخل فرایند بازیافت طبیعی بدن است که در آن بافت جدید استخوان به تدریج جایگزین بافت استخوان قدیمی می شود با گذشت زمان، این بیماری می تواند باعث آسیب دیدگی های استخوانی شود ، بیماری پاژه استخوان اغلب در لگن، جمجمه، ستون فقرات و پاها رخ می دهد خطر ابتلا به این بیماری در استخوان با بالا رفتن سن افزایش می یابد. چنانچه گفته شده است اگر هر یک از اعضای خانواده این اختلال را داشته باشند، خطر ابتلای شما نیز افزایش می یابد و عوارض بیماری پاژه استخوان می تواند شامل شکستگی استخوان، کاهش شنوایی و تنگ شدن اعصاب در ناحیه ستون فقرات شما باشد.
بیسفسفونات ها - داروهایی که برای تقویت استخوان های ضعیف شده توسط پوکی استخوان استفاده می شود - درمان اصلی است که در موارد شدید ممکن است جراحی ضروری باشد.
علل بیماری پاژه استخوان
همچنان به طور دقیق عوامل ایجاد بیماری پاژه مشخص نیست، اما عوامل زیر ممکن است در ابتلا به بیماری نقش مهمی ایفا کنند:
- فاکتورهای ژنتیکی. در حدود 10-15 فرد در هر 100 نفر، بیمار مبتلا به پاژه دارای اقوام مبتلا به این بیماری هستند. در این موارد می توان شرایط را از نسلی به نسل دیگر بررسی کرد. اما اغلب در مورد این بیماری، سابقه خانوادگی وجود ندارد.
- عوامل شیوه زندگی. شواهدی نشان می دهد رژیم غذایی ضعیف یا آسیب دیدگی استخوان در اوایل زندگی ممکن است به عنوان محرک برای توسعه بیماری پاژه در افرادی که دارای فاکتورهای ژنتیکی هستند نیز عمل کند.
- نظریه دیگر این است که بیماری پاژه ممکن است در ابتدای زندگی با ابتلا به عفونت ویروسی مرتبط باشد، اما برخی از متخصصان در این مورد اختلاف نظر دارند.
علائم بیماری پاژه استخوان
اکثر افراد مبتلا به بیماری پاژه هیچ نشانه ای ندارند هنگامی که علائم بروز کنند، شایع ترین شکایت، درد استخوان خواهد بود چون این بیماری باعث می شود که بدن شما استخوان جدید را سریعتر از حد طبیعی تولید کند، بازسازی سریع باعث ایجاد استخوانی می شود که نرم تر و ضعیف تر از استخوان طبیعی است و می تواند منجر به درد استخوان، تغییر شکل و شکستگی استخوان شود. بیماری ممکن است فقط یک یا دو منطقه از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد یا ممکن است گسترده باشد. علائم و نشانه های شما، اگر وجود داشته باشد، به قسمت آسیب دیده بدن بستگی دارد.
تشخیص بیماری پاژه
اگر استخوان شما به روشی نادرست تغییر یافته باشد، پزشک ممکن است بتواند بیماری شما را از نظر علائم و معاینه جسمی تشخیص دهد اما معمولاً برای تأیید آن به پرتو نگاری و آزمایش خون احتیاج دارید. حتی اگر علائم واضحی نداشته باشید، برخی نتایج آزمایش های خون به بیماری پاژه اشاره می کنند.آزمایش خون، سطح بالایی از آنزیمی به نام قلیای فسفاتاز “phosphatase” را نشان می دهد. دلایل زیادی باعث انجام این نوع آزمایش خون می شود و علاوه بر بیماری پاژه، موارد دیگری نیز می تواند باعث افزایش سطح قلیایی فسفاتاز شود. بنابراین شما قبل از تشخیص قطعی بیماری پاژه، نیاز به آزمایش های بیشتری دارید.
بعضی اوقات پزشک، اسکن استخوان ایزوتوپ “isotope” که مؤثرترین روش برای مشخص کردن محل قرارگیری استخوان تحت تأثیر بیماری است را تجویز می کند، تا متوجه شود چه مقدار از استخوان ها تحت تأثیر قرار گرفته و چقدر فعال است. یک دوز کوچک و قابل تحمل ایزوتوپ رادیواکتیو (جهت تشخیص بیماری در اسکن استخوان) به رگ شما تزریق می شود و چند ساعت بعد، کل اسکلت شما اسکن می گردد. میزان کمی رادیواکتیو تزریق می گردد تا به بدن شما آسیب نرساند. ایزوتوپ در نواحی استخوانی متاثر از بیماری پاژه متمرکز می شود به طوری که با یک دوربین مخصوص، هنگام اسکن از بدن به طور واضح ظاهر می گردد. ماده رادیواکتیو، پس از اسکن و از طریق ادرار، به سرعت از بدن شما خارج می شود.
عوارض بیماری پاژه
- فشار خون بالا
- سنگ کلیه
- نقرس
- سرطان استخوان
- اختلال بینایی یا شنوایی در اثر فشار آوردن ناحیه درگیر جمجمه بر مغز
- نارسایی احتقانی قلب در اثر افزایش فشار بر قلب، ناشی از افزایش قابل ملاحظه جریان خون در استخوان های مبتلا
- بیماری پاژه استخوان ممکن است با پرکاری غده پاراتیرویید یا گسترش سرطان پروستات ، پستان یا مغز استخوان اشتباه شود.
عوامل خطر بیماری پاژه استخوان
فاکتورهایی که می توانند خطر ابتلا به بیماری پاژه را در استخوان افزایش دهند ،عبارتند از:
- سن: افرادی که بیش از 40 سال سن دارند، به احتمال بیشتری برای بیماری پاژه دارند.
- رابطه جنسی: مردان بیشتر از زنان متاثر می شوند.
- منشاء ملی: بیماری پاژه استخوان در انگلستان، اسکاتلند، اروپای مرکزی و گرجستان بیشتر است و همچنین کشورهایی که مهاجران اروپایی دارند. این بیماری در اسکاندیناوی و آسیا غیر معمول است.
- سابقه خانوادگی: اگر یک فرد نزدیک شما مبتلا به بیماری پاژه استخوان است، احتمال بیشتری دارید که مبتلا به این بیماری شوید.
شیوه درمان و پیشگیری از بیماری پاژه استخوان
درمان می تواند بیماری پاژه استخوان را کنترل و اثر علائم را کاهش دهد، اما هیچ درمان کاملی در دسترس نیست.همه افراد مبتلا به بیماری پاژه استخوان نیازی به درمان ندارند، اما اگر علائمی وجود دارند و یا اگر آزمایش ها نشان می دهند که درمان ضروری و لازم است، اولین مسیر درمان به طور طبیعی مصرف بیسفسفونات ها هستند. ممکن است همچنین مکمل ویتامین D و کلسیم نیز تجویز شود.بیسفسفونات ها داروهایی هستند که به کاهش آسیب استخوان کمک می کنند. افرادی که بیسفسفونات دریافت می کنند باید به میزان کافی، ویتامین D و کلسیم نیز مصرف کنند.
اداره مکمل های غذایی (ODS) توصیه می کند که مردم باید 1200 میلی گرم کلسیم و حداقل 600 واحد بین المللی ویتامین D را در روز و بین سنین 51 تا 70 سال مصرف کنند.افراد بالای 70 سال باید میزان مصرف ویتامین D را به 800 واحد در روز افزایش دهند.پزشکان همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید را توصیه می کنند، زیرا توانایی بدن برای ساخت ویتامین D را بهبود می بخشد.مکمل های خوراکی و مکمل های کلسیم را حداقل به فاصله 2 ساعت از یکدیگر مصرف کنید، زیرا کلسیم می تواند جذب بیسفسفونات را کاهش دهد.بیسفسفونات ها و کلسیم از بخش های ضعیف استخوان که موجب تغییر شکل می شوند و در معرض خطر بالای شکستگی قرار دارند، می توانند محافظت کنند.فرد مبتلا به بیماری پاژه استخوان که قبلا به بیماری سنگ کلیه مبتلا بوده است، باید در مورد افزایش مصرف کلسیم و ویتامین D با پزشک خود مشورت کند.
عمل جراحی
اگر بیماری پاژه استخوان منجر به ناهنجاری استخوان یا شکستگی استخوان شود. جراحی ممکن است ضروری باشد. شکستگی ها در استخوان ران و استخوان ساق پا بیشتر است. درمان این شکستگی معمولا شامل کار گذاشتن میله اینترامودولاری می باشد. جراح ارتوپد آن را از طریق حفره مغز استخوان در مرکز استخوان قرار می دهد.
یکی دیگر از جراحی های رایج در افراد مبتلا به بیماری پاژه، جراحی استئوتومی (برش جراحی استخوان یا حذف یک قطعه از استخوان) است . در این روش، جراح یک استخوان را حذف می کند تا استخوان ضعیف را اصلاح کند. این جراحی، اغلب زمانی انجام می شود که استخوان های پا در مراحل بعدی بیماری، کج شده باشند.نوع نگاهی که به این بیماری می شود، به طور کلی خوب است، به خصوص اگر افراد قبل از تغییرات عمده در استخوان اصلی، تحت درمان قرار بگیرند.
پیشگیری
بروز بیماری پاژه استخوان برای اکثر افراد مبتلا به این اختلال، اجتناب ناپذیر است، اما ورزش می تواند به حفظ سلامت اسکلت کمک کند و از افزایش وزن جلوگیری به عمل آورد تا فشار بر روی مفاصل و استخوان ها را کاهش دهد و باعث ادامه یافتن تحرک مفاصل شود.
افراد مبتلا به این بیماری قبل از شروع هر برنامه ورزشی باید با پزشک خود صحبت کنند، زیرا وارد آمدن فشار اضافی بر رو استخوان های آسیب دیده از بیماری پاژه، می تواند منجر به آسیب استخوان شود.