کوهنوردی یکی از ورزش ها یا از جمله تفریحات است. برای برخی نیز کوهنوردی به عنوان شغل اصلی یا بخش الزامی شغل اصلی است.کوهنوردی می تواند به صورت راهپیمایی، کوه روی، کوهپیمایی و صعود به قلل مختلف و یا صخره نوردی انجام گیرد. کشور ایران با داشتن کوه های سر به فلک کشیده از استعدادهای خدادادی برای ورزش کوهنوردی برخوردار است.امروزه ورزش کوهنوردی به عنوان یک ورزش رسمی مورد توجه جوانان است اما هنگام کوهنوردی همیشه خطر در کمین است. برای این که کوهنوردان و سایر اقشار مختلف مردم که برای استفاده از هوای پاک کوهستان به این مناطق عزیمت می کنند صعود خوب و موفق داشته باشند لازم است توصیه های ایمنی زیر را رعایت کنند:
- به خاطر داشته باشید کوهنوردی با پیاده روی و تپه نوردی تفاوت داشته و صرفا یک تفریح نیست بلکه یک ورزش کاملا جدی و تکنیکی ولی توام با تفریح است.
- وسایل و تجهیزات و البسه مناسب و استاندارد که متکی به سال ها تجربه عملی طراحی شده اند تهیه کنید و کاربرد صحیح و فنی آن ها را فرا گیرید.
- هیچ گاه تنها اقدام به انجام این ورزش نکنید و همیشه به طور گروهی اقدام به کوهنوردی کنید کمتر کسی است که در زمان کوهنوردی به نحوی احتیاج به کمک پیدا نکند.
- اصول کوهنوردی را از پایه فراگیرید و همیشه با راهنمایی و ارشاد یک مربی یا کوهنورد اقدام کنید.
فواید دویدن در طبیعت
با افزایش جمعیت و تراکم ساختمان ها فضای طبیعی بسیار اندکی برای ساکنین جوامع پرجمعیت باقی مانده است. افراد چنین جامعه ای مجبور هستند برای تأمین شادابی روح شان به جای مناظر طبیعی از پارک ها استفاده کنند و برای حفظ سلامت جسمی و توان بدنی شان و همچنین دوری از آلودگی های هوا باز هم از فضاهای سرپوشیده استفاده کرده و به باشگاه مراجعه کنند.
اساساً بسیاری از دستگاه های ورزشی هم برای افرادی که گرفتار کمبود وقت بوده و امکان استفاده از فضای روح بخش طبیعت را ندارند، جایگزین یک ورزش طبیعی هستند؛ اما قطعاً با هم برابر نیستند. دستگاه تردمیل به شما امکان می دهد که با سرعت های مختلف و در شیب های متفاوت تمرین دویدن کنید. در ادامه به منافعی که با تمرین دو در فضای باز کوهستانی و شیب دار یا در طبیعت کسب خواهید کرد اشاره می شود و شما می توانید آن ها را با دویدن روی تردمیل مقایسه کنید.
۱. توان بدن برای انجام تمرین های ورزشی بیشتر می شود
وقتی که روی تردمیل می دوید در حال تمرین کردن روی یک سطح ثابت، مقاوم و یکنواخت هستید، اما وقتی که در طبیعت و مسیر ناهموار می دوید وضع فرق می کند. به مرور متوجه می شوید که با دویدن در مسیر غیرمفروش و پر فراز و نشیب چگونه گروه عضلانی شما درگیر شده و قوی تر از قبل می شود.
۲. به مرور شاهد قوی تر شدن عضلات پاهای خود خواهید بود
دویدن در مسیری پر چالش، عضلات پای تان را درگیر حرکات پیچیده تر و متنوع تری می کند و همین امر باعث تقویت روزافزون آن ها می شود. عضلات پا با دوندگی های روتین و تکراری در یک مسیر یکنواخت با میزان کاری که انجام می دهد سازگار می شود؛ پس وجود چالش های متفاوت در مسیر که باعث پریدن به بالا یا پائین شود، حجم عضلات و قدرت آن ها را افزایش می دهد.
مقاله مرتبط: بهترین تمرین های ورزشی صبحگاهی
۳. محافظت از آسیب دیدگی
وقتی روی یک سطح نرم که فشار ضربات ناشی از قدم ها را به خود جذب می کند می دوید فشار کمتری را به زانوهای تان تحمیل می کنید. البته بهتر است بدانید که اگرچه دویدن روی مسیر نرم می تواند فشار ضربات بر روی زانو را کاهش بدهد، اما هنوز اشتباه دویدن می تواند آسیب زا باشد. پس با بر طرف کردن ایرادات تکنیکیِ نحوه ی دویدن تان هم می توانید تا حد زیادی جلوی بروز آسیب دیدگی را بگیرید.
۴. ظرفیت ریه های شما تا حد قابل توجهی افزایش پیدا می کند
وقتی در محیط شلوغ و آلوده ی شهری ورزش می کنید ریه تان قادر نیست اکسیژن کافی را از هوای دم جذب کند و در نتیجه مجبور به تنفس عمیق و تند هستید. بالطبع با هر دمی که از هوا می گیرید آلودگی و ذرات مضر بیشتری را به درون ریه ی خود می کشید. این مسئله را بگذارید در کنار این انتخاب که می توانید ورزش تان را در یک محیط پاک و تمیز انجام بدهید و اکسیژن بیشتری دریافت کنید. به طور یقین سیستم تنفسی شما از حجم زیاد هوای سبک، تازه و پراکسیژن طبیعت و محیط های کوهستانی با شیب متوسط لذت و بهره ی بیشتری خواهد برد.
۵. سرعت تان به مرور زیادتر می شود
وقتی که در مسیرهایی بدوید که هر از چند گاهی از سرازیری به سربالایی و از سطحی صاف و بدون چاله به پستی و بلندی های زیاد برسید و مدام مجبور به تغییر مسیر و در نتیجه سرعت تان شوید به مرور عضلاتی که در دویدن کارایی دارند قدرت مند شده و در نتیجه قادر خواهید بود که سریع تر از قبل بدوید. به علاوه دویدن در مسیرهایی که شیب رو به بالا دارند مثل مسیرهای کوه پیمایی و تپه ها ظرفیت سیستم قلبی عروقی شما را بالا برده و توان شما را برای تحرّک در چنین مسیرهایی بدون این که اثر تغییر ارتفاع را احساس کنید، زیاد می کند.
۶. آگاهی شما را از محیطی که در آن زندگی می کنید بیشتر می کند
اگر فرصت و امکان داشته باشید که در طبیعت پیرامون محل سکونت تان یا هر مسیری که بتواند محل پرچالش تمرین دوی شما را فراهم کند، بدوید اطلاعات بیشتری از ویژگی های زیست محیطی آن منطقه پیدا می کنید و بعد از مدتی از حوالی محل زندگی تان و عوارض منطقه ای آن جا اطلاعات کاملی برای خود گردآوری کرده اید.
۷. با دویدن در سطوح با شیب متغیر، کالری بیشتری می سوزانید
وقتی که قصد کم کردن وزن در کوتاه ترین زمان ممکن را داشته باشید، بی شک دویدن در یک مسیر ناهموار بیشتر از دویدن روی یک سطح صاف و بی چالش به کمک شما می آید؛ چرا که دویدن در این مسیر نیاز به انرژی بیشتری داشته و بدن آن را از سوزاندن چربی های انباشته تأمین می کند.
۸. افزایش تعادل با دویدن در یک مسیر پر پیچ و خم
دویدن در یک مسیر صاف و هموار بدون این که تعادل فرد به هم بخورد از هر کسی برمی آید. اما دویدن و حفظ تعادل در یک مسیر ناهموار و پر مانع به این راحتی نیست. وقتی که مراقب تمام موانع و تغییرات مسیری که در حال پیمایش آن هستید، باشید مهارت های شما برای حفظ تعادل تان در یک مسیر غیر قابل پیش بینی افزایش پیدا می کند و با چابکی موانع را پشت سر خواهید گذاشت.
۹. دویدن در طبیعت تمرینی برای افزایش تمرکز حواس
بسیاری از ورزشکاران با بی حالی و بدون تمرکز تمرین های ورزشی خود را انجام می دهند. معمولاً دستگاه پخش کننده ی موسیقی یا کتاب صوتی شان را روشن می کنند و در طول تمرین هم چون یک ماشین به انجام حرکات ورزشی می پردازند. مسلم است که در این حالت نتیجه ی مطلوبی هم نمی گیرند. در حالی که وقتی فردی دویدن در طبیعت و یا کوهستان را شروع می کند، به خاطر توجه و دقت زیادی که موانع مسیر می طلبد با دقت از بینایی اش استفاده می کند، تمرکز بیشتری بر کاری که در حال انجامش است خواهد داشت و ذهنش به طور دائم در حال پردازش اطلاعات و تصمیم گیری مناسب است.
۱۰. یکنواختی برنامه ی ورزشی تان را به هم می زنید
به طور مسلم اگر از هر کاری که انجام می دهید لذت نبرید مدت زیادی نمی توانید به آن ادامه بدهید. اگر از دویدن روی تردمیل و یا در مسیر دویدن هر روزتان، متنفرید نمی توانید برای مدت زیادی به برنامه ی ورزش تان پای بند باشید. وقتی که دویدن در طبیعت را شروع می کنید با شگفتی های جدیدی روبه رو می شوید و در نتیجه از کاری که می کنید بیشتر لذت برده و تداوم برنامه تان بیشتر خواهد شد. اگر بتوانید یک مسیر پرچالش را پیدا کنید مطمئن باشید که تا مدت مدیدی دویدن را رها نخواهید کرد.
۱۱. یک وقفه ی ذهنی برای سلامت روحی
وقتی در کوه می دوید و یا وقتی که پیاده روی می کنید از شر اضطراب، نگرانی و افکار منفی خلاص می شوید. با ارتباط برقرار کردن با طبیعت به طریقی پرمعنا و آرام بخش، دغدغه های فکری و مشغله ی ذهنی ناشی از زندگی پرتنش را به فراموشی خواهید سپرد.
۱۲. یک تمرین ورزشی با حداقل دغدغه ی ذهنی
وقتی در یک مکان عمومی و پرجمعیت مثل پارک یا کنار خیابان می دوید هر لحظه امکان دارد که با یک فرد یا یک دوچرخه سوار برخورد داشته باشید. به علاوه ممکن است گاهی مجبور به توقف بشوید و در نتیجه روال ورزش از دست تان خارج می شود. پس وقتی که امکان دویدن در طبیعت را داشته باشید از استرس این شلوغی ها به دور خواهید بود. تنها شما هستید و یک مسیر بکر که لذت ورزش را برای تان دوچندان می کند.
۱۳. بهبود تکنیک دویدن
وقتی در یک مسیر ناهموار طبیعی می دوید همواره در حال تدبیر و تصمیم گیری برای یک واکنش مؤثر هستید. به علاوه پستی و بلندی های موجود در مسیر باعث می شود که شما قدم های کوتاه تری بردارید و در نتیجه به جای فرود آمدن روی پاشنه ی پا از پنجه و میانه ی کف پا استفاده کرده و سریع تر قدم برمی دارید.
در آخر با توجه به پیشنهادات بی شماری که دویدنِ در مسیر طبیعی پیش روی شما می گذارد چه یک دونده ی تازه کار باشید و چه در این راه تجربه ی زیادی داشته باشید، بهتر است حداقل یک بار هم که شده آن را انتخاب کنید و خودتان متوجه ی تفاوت های قابل تقدیر آن شوید و از تغییراتی که در نتیجه ی این انتخاب در کیفیت ورزش تان ایجاد خواهد شد لذت ببرید.
اصول صحیح گام برداری و پیاده روی در کوهنوردی
