مغز در زمان شنا کردن چه واکنشی نشان می دهد؟
شنا ورزشی ذهنی است. عملکرد مغز، در اثر فرآیندی موسوم به نورژنز یا نورون زایی ناحیه ی هیپوکامپ (hippocampal neurogenesis) بهبود می یابد.
در این فرآیند، مغز سلول های از دست رفته در اثر استرس را جایگزین می کند.
همچنین زمانی که با آب برخورد می کنید، به دلیل خنکی آب، بلافاصله حال شما بهتر می شود و از خستگی و افسردگی رها می شوید.
در مطالعه ی تازه ای توسط دکتر هوارد کارتر از دانشگاه استرالیای غربی، دانشکده علوم ورزشی، چگونگی واکنش مغز در زمان شنا کردن مشخص شده است.
گروهی از دانشمندان به رهبری کارتر، این فرضیه را مطرح کرده اند که غوطه ور شدن در آب تا سطح دهلیز راست قلب، موجب افزایش گردش خون در درون مغز می شود.
دهلیز راست در سمت راست بالای قلب قرار دارد و یکی از چهار حفره ی توخالی قلب است. خون توسط دو رگ بزرگ، وارد دهلیز راست می شود.
این رگ ها، ورید اجوف فوقانی و ورید اجوف تحتانی نام دارند.
وظیفه ی این دو رگ، بازگرداندن خونی است که اکسیژن را به بخش های مختلف بدن رسانده است. خون بازگردانده شده دارای اکسیژن کمی است.
سینوس کرونری، رگ کوچک تری در دیواره ی قلب است که خون را به درون دهلیز راست، تخلیه می کند.
دکتر هوارد کارتر در مجله ی آمریکایی فیزیولوژی (American Journal of Physiology) می گوید: «ما دریافته ایم زمانی که فرد تا سطح قلب خود در آب غوطه ور است،
جریان خون در مغز او سریع تر از زمانی است که بر روی زمین قرار دارد. این یافته ها زمینه را برای انجام بررسی های بیشتر در مورد تاثیرات شنا بر سلامت عروق مغزی، مهیا می کند.»
وقتی شرکت کنندگان در آب غوطه ور بودند، جریان خون در شریان مغزی میانی آنها به میزان ۱۴ درصد افزایش یافت، در حالی که جریان خون در شریان مغزی خلفی آنها نیز ۹ درصد افزایش داشت.
به گفته ی کارتر: « در انواع مختلف فعالیت های آبی، مانند ایروبیک در آب و شنا نیز، مانند ورزش های زمینی، اثرات وارد شده بر عملکرد قلب و جریان خون در مغز، تفاوت اندکی با یکدیگر دارند.»
شنا می تواند سلامت روحی شما را نیز بهبود ببخشد
شنا کمک می کند تا محرک های خارجی را از خود دور کنید: زمانی که در آب غوطه ور می شوید، صداهای خارجی قطع می شوند. تنها چیزی که حس می کنید،
تماس آب با پوست شماست. بر تنفس، کف استخر و آرامش آب تمرکز می کنید. زمانی که شنا می کنید، همه چیز ساده می شود. شنا یک جور مدیتیشنِ در حال حرکت است.
شنا شکلی عالی از ورزش با عوارض اندک است: حرکت نرم و روان در میان آب، موجب پمپاژ خون در قلب می شود. این برای ماهیچه ها و ریه ها نیز عالی است و فشار کمی بر مفاصل شما وارد می کند.
زمانی که از بدن خود مراقبت می کنید، سلامتی روحی شما نیز تا حد زیادی بهبود می یابد. چند بار در هفته شنا کردن، راه بسیار خوبی برای ورزش کردن و بهتر شدن حال شماست.
شنا موجب آزاد شدن اندورفین می شود: شنای خوب موجب آزاد شدن ترکیبات طبیعیِ ایجاد احساس خوب در شما می شود که اندورفین نام دارند.
شنا می تواند هورمون های استرسِ جنگ و گریز اضافی را به آرامش عضلانی تبدیل کند. نهایتا در نتیجه ی رهایی از استرس، رشد سلول های مغزی جدید نیز افزایش می یابد.
تغييرات فيزيولوژيكي كه در اثر تمرينات استقامتي شنا در بدن بوجود مي آيد
تمرينات استقامتي به معني شناي مداوم در مسافتهاي طولاني مثل شناي 400 متر، 600 متر،800 متر،1400 متر و يا حتي مسافتهاي بيشتر مي باشد.
يكي از امتيازهاي اين نوع تمرين اين است كه احتياج بدن را به دستگاه انتقال اكسيژن افزايش مي دهد و در نتيجه سبب تغييرات زير در بدن مي شود:
افزايش بازده قلب، كاهش ضربان قلب، افزايش كيفيت خون از نظر حمل مقدار بيشتري اكسيژن ذخيره شده،
مقدار بيشتري گليكوژن در جگر و ماهيچه ها و افزايش تعداد ميتوكندريها در تارهاي ماهيچه اي.
دیگر فوايد شنا
آنچه ورزش شنا در سراسر دنيا زيرپوشش قرار مي دهد، طيف وسيعي از اقشار مردم علاقمند به ورزش و تحرك جسماني مي باشد عده اي از مردم به ورزش علاقمندند اما وقتي به ياد كوفتگي عضلاني ناشي از ورزش مي افتند، از انجام آن منصرف مي شوند و اصولاً علاقه اي به جنبش توأم با تعرق زياد و كوفتگي عضلاني ندارند.
آنچه به اين افراد توصيه مي شود" ورزش در آب" است چرا كه به دور از تعرق زياد مي توانند نشاط و شادي ناشي از تحرك جسماني را به دست آورند.
ورزش در آب را مي توان به ورزشكاران و كساني كه در سطح بالايي از آمادگي جسماني هستند نيز توصيه كرد.
همچنين براي كساني كه در فصل خارج از مسابقه، آمادگي خود را در سطح مطلوب حفظ مي كنند و يا اينكه بخواهند تمرينات اختصاصي براي افزايش قدرت و استقامت عضلاني خود بسته به رشته ورزشي كه به آن مي پردازند انجام دهند.
شنا را مي توان به كساني توصيه كرد كه پس از بهبودي نسبي از آسيب هاي فيزيكي ممكن است تا مدتها از انجام ديگر تمرينات محروم شده چرا كه از اين طريق مي توانند دوره درمان را سريع تر پيش برده و بهبودي حاصل نمايند.
زنان باردار از جمله افرادي هستند كه همواره در جستجوي ورزشي ملايم و مطلوب براي گذران اين دوران مي باشند.
هر چند كه بسياري از نرمشها و ورزشهاي سبك ويژه اين دوران از سوي متخصصين معرفي شده است،
اما آنچه به اين افراد در سراسر دنيا توصيه مي شود، ورزش در آب و انجام حركات ملايم در آن مي باشد.
ورزش در آب علاوه بر آن كه شادي و نشاط بودن در آب را با خود دارد، سستي و كسلي ناشي از وزن زياد در اين دوران را به در كرده،
مي تواند سبب بهبود وضعيت جسماني در اين قبيل افراد شود يك آمادگي جسماني خوب، مادر را در تحمل وزن رو به رشد جنين ياري داده،
مي تواند با تقويت عضلات كمر و شكم، يك زايمان خوب و سالم را به ارمغان آورد.
همچنين در دوران پس از زايمان، در برگشت عضلات به وضع اوليه قبل از زايمان بسيار موثر خواهد بود.
شنا براي كساني كه اضافه وزن دارند، ورزش فوق العاده مفيدي است چرا كه اين ورزش به دليل هوازي بودن در سوختن كالريهاي اضافي كه مي تواند منجر به اضافه وزن شود تأثير مطلوبي دارد.
اين ورزش مي تواند تأثيري عمده در كم كردن استرسها داشته باشد. خاصيت ماساژ دهندگي آب آرامش خاطر و تمدد اعصاب را به انسان برمي گرداند.
اين ورزش به همه كساني كه علاقه مند به بهبود وضعيت روحي و جسمي خود هستند، صرفنظر از سن، سابقه آمادگي جسماني و يا بيماري كه دارند توصيه مي شود.
آنچه در اين مورد به افرادي كه به نوعي مشكل پزشكي عمده اي دارند، توصيه مي شود مشورت با پزشك و رعايت برخي توصيه ها پيرامون عدم انجام حركات خطرناك در مورد هر بيماري است.
اين ورزش بيشتر قسمت بالاتنه را درگير فعاليت مي كند. ماهيچه هاي كوچك بازوها در اثر ورزش شنا نسبت به ماهيچه هاي بزرگتر پا بيشتر به حركت گرفته مي شوند.
تقويت عضلات و بهبود ظرفيت تنفسي، همچنين بالارفتن قدرت خون رساني قلب از ديگر فوايدي است كه مي توان براي ورزش شنا ذكر كرد.