مپروبامات (Meprobamate) به عنوان شل کننده عضلانی، درمان کوتاه مدت اختلالات اضطرابی و کنترل کوتاه مدت بیخوابی کاربرد دارد اگر چه در مورد اخیر با وجود داروهای بهتر اندیکاسیونی ندارد. همچنین از این دارو به تنهائی یا در ترکیب با سایر ضد دردها، در درمان اسپاسم عضله و اختلالات دردناک اسکلتی- عضلانی استفاده می شده است.
نام های تجاری: Equanil, Meprospan, Miltown, Neuramata, Neurate, Restenil
مکانیسم اثر مپروبامات
مکانیسم عمل داروی مپروبامات کاملا مشخص نیست. به نظر می رسد این دارو در چندین جایگاه در سیستم اعصاب مرکزی شامل تالاموس و سیستم لیمبیک اثر دارد . مپروبامات با اتصال به گیرنده های گابا باعث اختلال حرکت پیام های عصبی در طناب نخاعی می شود و درد را سرکوب کرده و خواب ایجاد می کند.
فارماکودینامیک
داروی مپروبامات به عنوان یک داروی آرامبخش از باربیتورات ها بی خطر تر است اما در دوز موثر مشابه, اثرات ضعیف تری نیز دارد .در مواردی اثرات ضد صرع غیاب گزارش شده است اما اثر مپروبامات روی صرع تونیک کلونیک ژنرالیزه تشدید آن می باشد. این دارو به عنوان یک داروی خواب آور استفاده می شده است ولی امروزه تنها به عنوان یک داروی ضد اضطراب در رده سوم یا چهارم مطرح می باشد.
فارماکوکینتیک
جذب داروی مپروبامات از دستگاه گوارش به خوبی صورت می گیرد. حجم توزیع و اتصال پروتئینی مشخص نیست .
متابولیسم دارو کبدی است و راه دفع شناخته شده نمی باشد. نیمه عمر پلاسمایی دارو حدود 10 ساعت است.
ملاحظات پرستاری حین مصرف قرص مپروبامات
- فشارخون (درازکشیده، ایستاده)، نبش؛ در صورتی که فشار خون سیستولیک ۲۰mmHg کاهش یابد، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهید؛ وضعیت تنفسى هر ۵ تا ۱۵ دقیقه در صورت تزریق وریدى دارو.
- آزمایشات خونى CBC در طى درمان طولانی مدت، دیسکرازى خونى به ندرت ایجاد می شود.
- آزمایشات کبدی: ALT, AST، بیلی روبین، کراتینین، LDH، آلکالن فسفاتاز باید انجام شود.
ارزیابى بالینی بیمار حین مصرف قرص مپروبامات
- پاسخ درمانی: کاهش اضطراب، بی قراری، بی خوابی.
- وضعیت روانی: خلق، خوی، احساس، الگوى خواب، خواب آلودگی، سرگیجه.
- وابستگى فیزیکی، علائم محرومیت: سردرد، تهوع، استفراغ، درد عضلانی، ضعف، هیپرترمی، مرگ، تشنج بعد از استفاده طولانی مدت.
- تمایلات خودکشی.
آموزش به بیمار و خانواده برای مصرف قرص مپروبامات
- دارو را می توان همراه غذا مصرف نمود.
- عدم استفاده از دارو براى استرس هاى روزمره یا استفاده بیش از ۴ ماه مگر با نظارت پزشک؛ عدم استفاده بیش از مقدار تجویزشده، زیرا ممکن است باعث ایجاد عادت شود.
- اجتناب از داروهاى OTC (الکل، ضدسرماخوردگی، ضد تب یونجه) مگر با نظارت پزشک.
- به خاطراحتمال ایجاد خواب آلودگى از رانندگى و دیگر کارهائى که نیاز به هوشیارى دارند، بپرهیزید.
- اجتناب از مصرف الکل و دیگر داروهاى روان گردان مگر در صورتی که پزشک تجویز کرده باشد.
- به آهستگى بلند شوید چونکه، احتمال غش کردن بیمار وجود دارد.
- خواب آلودگى در شروع درمان ممکن است بدتر شود.
نکات قابل توصیه
در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:
- سابقه آلرژی به مپروبامات, کاریزوپرودول یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی وعلائمی که ایجاد شده است ( راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان) و در صورت وجود پورفیری.
- تا زمان مشخص شدن اثر دارو بر هوشیاری فرد از رانندگی و انجام کارهای دقیق اجتناب شود.
- در مصرف طولانی مدت احتمال وابستگی و اعتیاد وجود دارد.
- در صورت مصرف طولانی مدت یا دوز بالای مپروبامات, احتمال ایجاد مقاومت دارویی و عدم کفایت اثربخشی دارو وجود دارد. از افزایش خودسرانه دوز اجتناب شده و با پزشک مشورت شود.
- در صورت مصرف طولانی مدت از قطع ناگهانی دارو پرهیز شود و با نظر پزشک قدم به قدم به کاهش دوز دارو اقدام گردد.
- برای مصرف همزمان مپروبامات با الکل یا داروهای گیاهی با پزشک مشورت شود.
- در صورتی که بیمار بیش از 65 سال سن دارد ممکن است عوارض جانبی شدیدتری بروز کند.
- از مصرف دارو در کودکان زیر 6 سال اجتناب شود.
- در خصوص اثرات داروی مپروبامات روی جنین و نوزادان اطلاعات کافی در دسترس نیست بنابراین به جهت احتمال آسیب به کودک, قبل از مصرف در دوران شیردهی یا بارداری با پزشک مشورت شود.
- در صورت فراموش کردن یک دوز دارو باید بلافاصله استفاده شود ولی اگر تا دوز بعدی زمان زیادی باقی نیست از دوز فراموش شده صرف نظر شده و برنامه عادی مصرف دارو ادامه یابد و دوز دارو 2 برابر نشود.
میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر قرص آپیکسابانموارد مصرف مپروبامات
درمان کوتاه مدت اختلال اضطرابی
مقدار مصرف مپروبامات
اضطراب
بزرگسالان
1200 تا 1600 میلی گرم روزانه در 3 یا 4 دوز منقسم. حداکثر دوز مجاز روزانه 2400میلی گرم است.
کودکان
6 تا 12 سال : 200 تا 600 میلی گرم خوراکی در 2 یا 3 دوز منقسم.
13 سال به بالا : 1200 تا 1600 میلی گرم روزانه در 3 یا 4 دوز منقسم. حداکثر دوز مجاز روزانه 2400 میلی گرم است.
