ساعدنیوز
ساعدنیوز

شاه و مردی که زیاد می‌دانست

  پنجشنبه، 25 فروردین 1401 ID  کد خبر 200792
شاه و مردی که زیاد می‌دانست
ساعد نیوز: ۲۵ فروردین روز درگذشت امیراسدالله علم نزدیک‌ترین دوست محمدرضاپهلوی است. فردی که مراتب ترقی را آهسته آهسته طی و تبدیل به امین‌ترین یار شاه شد. گزارش زیر نگاهی گذراست به زندگی این شخص.

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایرنا، شوکت الملک پدرامیر اسدالله علم مردی تجددخواه بود و عاشق هنرو ادب. او با بسیاری از هنرمندان از جمله میرزاده عشقی، علینقی وزیری و کمال الملک دوست بود. خانواده شوکت الملک قبل از کشف حجاب هم بی حجاب بود. امیر درس خوانده مهندسی کشاورزی کرج بود.

در سال ۱۳۲۵ قوام السلطنه به نخست وزیری رسید. او که از نفوذ خانواده علم در منطقه پرآشوب جنوب شرق ایران مطلع بود اسداللهِ ۲۷ ساله را به فرمانداری بلوچستان منصوب کرد.

کفایت علم

کفایت علم در اداره امور، نظر شاه را به خود جلب کرد. علم علاوه بر نوشتن مطالبی درباره سیستان و بلوچستان، گزارش هایی درباره مسائل کلان تر را مستقیم برای شاه می فرستاد. شاه که در آن زمان، نفوذ و قدرت چندانی در بین سیاست مداران کهنه کار نداشت از این گزارش ها و ابراز سرسپردگی علم خوشش آمد و راه پیشرفت برای او را باز کرد.

علم طی چند سال ابتدا وزیر کشاورزی و سپس وزیر کار شد. با ترور رزم آرا و نخست وزیری مصدق، ورق مطبوعات برگشت و نشریات حملات بسیار شدیدی را علیه دربار و شاه انجام دادند. شاه که از این وضع بسیارناخرسند بود و دور خود را از سیاستمداران قدیمی که روزگاری به او اظهار سرسپردگی می کردند خالی دید، علم را به عنوان سرپرست املاک پهلوی منصوب کرد.

این ظاهر ماجرا بود و علم در پشت پرده فعالیت های سیاسی مورد نظر شاه هم نقش داشت.

تبعید

  اسدالله علم
اسدالله علم
مصدق هم از این ماجرا مطلع شد و علم را به بیرجند تبعید کرد. بعد از سقوط مصدق، علم مجدد سرپرست املاک پهلوی شد. در سال ۱۳۳۴ شاه علم را مامور ابلاغ حکم برکناری تیمسار زاهدی کرد. در دولت بعدی هم علم وزیر کشور شد.

شاه که دنبال فردی کاملا مطیع بود این بار علم را به مقام نخست وزیری برگزید. وظیفه اصلی ای که شاه از علم خواسته بود یکی اصلاحات ارضی و انقلاب سفید و پررنگ نشان دادن نقش شاه در این ارتباط بود. دیگری این که جلوی هر گونه آشوبی را در این رابطه بگیرد. این برنامه شاه در ۶ بهمن ۱۳۴۱ به آرای عمومی گذاشته شد و به رغم تحریم از سوی جبهه ملی و دیگر مخالفان با اقبال عمومی مواجه شد و رای مثبت گرفت. اما مخالفت های شدیدی نیز در استان فارس، قم و تهران با این انقلاب صورت گرفت.

امام خمینی (ره) در نامه ای به شاه در این باره نوشت:

بسم الله الرحمن الرحیم

حضور مبارک اعلیحضرت همایونی

تلگراف مبنی بر آنکه اعلیحضرت بیش از هر کس در حفظ شعائر مذهبی کوشا هستند، و تلگراف این جانب را برای دولت ارسال داشتند، و توفیق این جانب را در ترویج مقررات اسلامی و هدایت عوام خواستار شدند، موجب تشکر گردید. البته ملت مسلمان ایران از اعلیحضرت همین انتظار را دارند. فرموده اعلیحضرت موافق است با آنچه از پیغمبر اسلام- صلی الله علیه و آله- به ما رسیده: إِذَا ظَهَرَتِ البِدَعُ فِی امَّتِی فَلیُظهِرِ العَالِمُ عِلمَهُ؛ فَمَن لَم یَفعَل. فَعَلَیْهِ لَعنَهُ اللهِ «۱». البته شغل روحانی، ارشاد و هدایت ملت است.

مع الاسف با آنکه به آقای اسد الله عَلم در این بدعتی که می خواهد در اسلام بگذارد تنبه دادم و مفاسدش را گوشزد کردم، ایشان نه به امر خداوند قاهر گردن نهادند و نه به قانون اساسی و قانون مجلس اعتنا نمودند، و نه امر ملوکانه را اطاعت کردند، و نه به نصیحت علمای اسلام توجه نمودند؛ و نه به خواست ملت مسلمان- که طومارها و تلگرافات و مکاتیب «۲» بسیار آنها از اقطار کشور نزد این جانب و علمای اعلام قم و تهران موجود است- وقعی گذاشتند، و نه به اجتماعات انبوه قم و تهران و سایر شهرستانها و رشاد مفید خطبای اسلام احترامی قائل شدند.

آقای عَلم از نشر افکار عمومی در مطبوعات و انعکاس تلگرافات مسلمین و اظهار تظلم آنها به اعلیحضرت و علمای ملت جلوگیری کرده و می کند؛ و بر خلاف قانون اساسی مطبوعات کشور را مختنق کرده؛ و به وسیله مامورین در اطراف مملکت، ملت مسلمان را که می خواهند عرض حال خود را به اعلیحضرت و علمای ملت برسانند ارعاب و تهدید می کند. آقای عَلم تخلف خود را از قانون اسلام و قانون اساسی اعلام و برملا نموده. آقای اسد الله عَلم گمان کرده با تبدیل کردن قسم به قرآن مجید به «کتاب آسمانی» ممکن است قرآن کریم را از رسمیت انداخت؛ و اوستا و انجیل و بعض کتب ضاله را قرین آن یا به جای آن قرار داد. این شخص تخلف از قانون اساسی را به بهانه الزامات بین المللی شعار خود دانسته؛ با آنکه الزامات بین المللی مربوط به مذهب و قانون اساسی نیست. تشبث به الزامات بین المللی برای سرکوبی قرآن کریم و اسلام و قانون اساسی و ملت، جرم بزرگ و «ذَنْبِ لا یُغْفَر» «۳» است.

این جانب، به حکم خیرخواهی برای ملت اسلام، اعلیحضرت را متوجه می کنم به اینکه اطمینان نفرمایید به عناصری که با چاپلوسی و اظهار چاکری و خانه زادی می خواهند تمام کارهای خلاف دین و قانون را کرده و به اعلیحضرت نسبت دهند و قانون اساسی را که ضامن اساسی ملیت و سلطنت است، با تصویبنامه های خائنانه و غلط از اعتبار بیندازند تا نقشه های شوم دشمنان اسلام و ملت را عملی کنند. انتظار ملت مسلمان آن است که با امر اکیدْ، آقای عَلم را ملزم فرمایید از قانون اسلام و قانون اساسی تبعیت کند، و از جسارتی که به ساحت مقدس قرآن کریم نموده، استغفار نماید و الّا ناگزیرم در نامه سرگشاده به اعلیحضرت مطالب دیگری را تذکر دهم. از خداوند تعالی استقلال ممالک اسلامی و حفظ آنها را از آشوب و انقلاب مسالت می نمایم..
روح الله الموسوی الخمینی /

منبع: سایت جامع امام خمینی

صمیمی ترین دوست شاه

 اسدالله علم با عینک آفتابی
اسدالله علم با عینک آفتابی

علم در سال ۱۳۴۵ وزیر دربار شد. با آمدن او نقش دربار در سیاست داخلی و خارجی کشور ارتقای فراوانی یافت. علم به صمیمی ترین و مورد اعتمادترین دوست محمدرضاپهلوی تبدیل شده بود. آنها تقریبا همه روزه یکدیگر را می دیدند و با هم صحبت می کردند. اکثرا نهار و شام را با هم می خوردند.

اما روزهای شادی علم دیری نپایید. سال ۱۳۴۷ پزشکان ایرانی و سوئیسی متوجه شدند علم به نوعی سرطان خون مبتلاست که ظرف ۵ تا ۱۵ سال بیمار را می کشد. علم در سال ۱۳۵۶ ایران را به مقصد فرانسه ترک کرد.

دو هفته بعد شاه تلفنی از او خواست از وزارت دربار استعفا و جای خود را به امیرعباس هویدا دهد. این تلفن باعث دلخوری علم شد. علم طی نامه ای مفصل و صریح به شاه نوشت که اگر دست روی دست بگذارد باید منتظر آشوب های بزرگتری باشد. اما شاه بعد از خواندن این نامه به هویدا گفت علم مشاعرش را از دست داده است.

 جلد یکم از مجموعه ۷ جلدی یادداشت های علم
جلد یکم از مجموعه ۷ جلدی یادداشت های علم

علم سرانجام در ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ در بیمارستانی در نیویورک درگذشت. او یادداشت های محرمانه ای را پنهان کرده و وصیت کرده بود پس از مرگ وی منتشر شود.

این یادداشت ها ده سال پس از سقوط شاه توسط خانواده او منتشر شد. یادداشت های او یکی از بهترین منابع دسته اول برای شناخت طرز فکر و عمل محمدرضا پهلوی است.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (513 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (244 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (207 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (71 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (64 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (59 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (57 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (47 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
خیانت مسی/ لیونل مسی : تمام زندگی‌ام را آنجا گذرانده‌ام ؛ احساس می‌کنم به بارسلونا تعلق دارم ؛ می خواهم روزی دوباره برای به آنجا برگردم
ماشین انسان‌شویی هم ساخته شد؛ راحت کردن کار افراد برای یک استحمام آسان و لذت‌بخش +عکس
هشدار! بیشتر از 10 دقیقه روی توالت ننشینید!
استریمر نوجوان 30 هزار دلار رمز ارز را به سرقت برد
از بازار چه خبر؟ | بهترین گوشی موبایل تا 15 میلیون تومان در بازار آذر ماه 1403
10 روش برای کاهش هزینه‌های خانواده در شرایط فعلی اقتصادی
نظر رهبر انقلاب نسبت به قانونی که استفاده از ظریف را در دولت مانع می‌شود، چیست؟
می‌گویند پزشکیان برف تهران را هم نخواهد دید! / تأخیر در پرداخت یارانه پاس گل به مخالفان دو آتیشه رئیس جمهور بود
نخستین پیروزی تاریخ زنان پرسپولیس/مسیر سخت دختران قرمزپوش برای رسیدن به لیگ برتر
گلوریا هاردی: مشهد مرا یاد فرانسه می اندازد چون لهجه مشهدی ها عین فرانسوی ها است /فرانسوی ها هم تخت جمشید را خیلی دوست دارند
هر ایرانی در 13 سال اخیر 20 درصد فقیرتر شده است!
اشعار خواندنی؛ شاهنامه فردوسی: بخش 2 – ستایش خرد / متن صوتی و معنی اشعار + تصاویر نسخه های کهن
نیمکت‌نشینی بیرانوند به قیمت از دست دادن یک جام!/ عملکرد تراکتور در 10 فصل قبلی جام حذفی چگونه بود؟
بمب اتم چرا متولد شد و چه استفاده ای دارد؟
ماجرای کتک خوردن دانشجویان ایرانی در روسیه + فیلم / فقط کوفتگی در حاشیه چشم دارند!
منتخب روز   
می‌گویند پزشکیان برف تهران را هم نخواهد دید! / تأخیر در پرداخت یارانه پاس گل به مخالفان دو آتیشه رئیس جمهور بود ارزان‌ترین و گران ‌ترین استان‌های ایران برای زندگی کدامند؟+عکس دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند