ترمیم دندان شکسته
دندان ها قادر به تحمل نیرو و فشار وارد شده هستند با این حال زمانی که فشار وارده بسیار شدید باشد ممکن است قسمتی از دندان شکسته شود یا ترک بردارد. روش های دندانپزشکی مختلفی مانند استفاده از کامپوزیت دندان، روکش دندان و پرکردن دندان، عصب کشی دندان و ایمپلنت (برای دندان هایی با شکستگی عمیق که باید کشیده شوند)، کاربرد دارند. امروزه بیشتر بیماران استفاده از کامپوزیت و لمینت دندان را ترجیح می دهند اما کامپوزیت ونیر و لمینت گزینه ی مناسبی برای همه بیماران و همه انواع شکستگی دندان نمی باشد.
عادت های رفتاری مانند دندان قروچه کردن، جویدن سطوح سخت و از این قبیل سبب ترک خوردگی دندان ها می شوند. . میزان ترک خوردگی دندان ها از نظر حجم و بزرگی و نیز میزان نفوذ ان ها در ساختار دندان متفاوت هستند. چنانچه میزان ترک خوردگی جزئی باشد در اینصورت تنها مینای دندان آسیب می بیند ، در این حالت برای اصلاح ظاهر دندان پالیش کردن کافیست. چنانچه میزان ترک عمیق تر از مینای دندان باشد، برای پیشگیری از عفونت دندان و شکستگی بیشتر باید درمان های بیشتری انجام گیرد. نوع و شدت شکستگی دندان تعیین می کند که کدام یک از روشهای دندانپزشکی برای ترمیم آن استفاده شود. شدت شکستگی دندان می تواند به یکی از اشکال زیر باشد:
- لب پریدگی دندان که در آن شکستگی فقط در سطح مینای دندان اتفاق می افتد.
- شکستگی در لایه عاج
- شکستگی در پالپ
- شکستگی ریشه
- علائم دندان شکسته
- درد و ناراحتی هنگام جویدن غذا و روی هم قراردادن دندان ها
- حساسیت نسبت به دمای کم و زیاد
- در صورت شکستگی دندان، درد و ناراحتی بصورت رفت و برگشتی می باشد و درد تداوم ندارد.
- علل شکستگی دندان
دلایل شکسته شدن دندان ها:
دندان ها می توانند به دلایل متعددی بشکنند. رایج ترین این دلایل عبارت اند از:
- گاز زدن مواد سخت مانند یخ و آب نبات
- افتادن یا تصادفات اتومبیل
- بازی کردن ورزش های ارتباطی بدون محافظ دهان
- دندان قروچه در خواب
دندان های در معرض خطر شکستن:
هر دندان ضعیفی در معرض خطر است. اما مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهند که دندان آسیاب دوم پایینی (احتمالا به این دلیل که فشار زیادی به هنگام جویدن وارد می کند) و دندان های پرشده بیشتر در معرض شکستن قرار دارند. البته دندان های سالم نیز در معرض خرد شدن هستند و باید مراقبت های لازم برای جلوگیری از شکستن آنها انجام گیرد.
نمی توان برای شکستگی دندان علل خاصی را در نظر گرفت. با این حال مواردی وجود دارد احتمال شکسته شدن دندان را افزایش می دهد.
- قروچه کردن دندان و فشار دادن دندان ها به هم
- پوسیدگی ایجاد شده بر روی دندان
- پر کردگی گسترده در دندان
- عصب کشی دندان
تشخیص ترک خوردگی دندان مشکل می باشد و دندانپزشک با معاینه کامل و استفاده از فیبر نوری دستی ترک خوردگی دندان ها را تشخیص می دهد.
مراقبت از دندان شکسته:
در حالی که به احتمال زیاد برای ترمیم دندان شکسته شده به یک دندانپزشک نیاز دارید، اما راه هایی وجود دارد که تا زمانی که به پزشکتان مراجعه کنید می توانید از آنها برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان خود استفاده کنید. این موارد عبارت اند از:
- برای محافظت از زبان و لثه ی خود، از مواد پرکننده ی موقتی دندان استفاده کنید، یک کیسه چای، آدامس بدون قند یا موم دندانی بر روی لبه ی ناهموار دندان قرار دهید.
- اگر درد دارید، از داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن استفاده کنید.
- اگر دندان تراشیده شده باعث سوزش در آن ناحیه می شود، روی گونه هایتان یخ قرار دهید.
- برای حذف مواد غذایی که بین دندان ها گیر کرده اند، استفاده از نخ دندان ضروری می باشد، چرا که هنگام جویدن فشار بیشتری روی دندان خرد شده ایجاد می کند.
- اجتناب از جویدن با دندان شکسته
- روغن میخک را اطراف لثه ای که درد دارد بمالید تا باعث از بین رفتن درد شود.
- هنگام ورزش و برای جلوگیری از دندان قروچه در خواب، از یک محافظ دهان استفاده کنید.
هنگام وارد شدن ضربه به دندان چکار باید کرد؟
درمان دندان شکسته شده و ترک خورده
پر کردن دندان
اگر فقط یک قطعه کوچک مینای دندان را خرد کرده اید ، دندانپزشک شما ممکن است با پر کردن آسیب را تعمیر کند.
کامپوزیت دندان
اگر شکستگی در قسمت جلوی دندان باشد یا هنگام لبخند زدن دیده شود ، احتمالاً دندانپزشک از روش کامپوزیت استفاده می کند که قابلیت اصلاح دندان به رنگ طبیعی را دارد. کامپوزیت دندان روشی ساده است که به طور معمول نیازی به بی حسی دندان ندارد. دندانپزشک پس از شکل دادن به مواد کامپوزیت متصل به دندان، از نور ماوراء بنفش برای سخت شدن مواد استفاده می کند.
کامپوزیت دندان یکی از روشهای دندانپزشکی برای برطرف کردن شکستگی، لب پریدگی، ترک خوردگی، تغییر رنگ و اصلاح شکل دندان و نیز اصلاح و درمان فاصله بین دندان ها و خط میانی نامتقارن دندان ها می باشد. چنانچه دندان دچار پوسیدگی باشد پیش از استفاده از کامپوزیت دندان، پوسیدگی دندان برطرف می شود. در صورت رعایت منظم و کامل بهداشت دهان و دندان طول عمر کامپوزیت دندان می تواند بیش از ده سال باشد. در این روش نیاز به بیهوشی بیمار وجود ندارد.
لمینت دندان
لمینت دندان در اصلاح زیبایی دندان بسیار کاربرد دارد. اگر مراقبت از ونیر پرسلن به خوبی انجام شود می توان ماندگاری آن را تا بیش از سی سال افزایش داد.
روکش دندان
در شکستگی های شدید لازم است که دندان روکش شود. روکش دندان پرکابرد ترین روش دندانپزشکی برای ترمیم دندان های شکسته می باشد. روکش ها هم از دندان ها محافظت می کنند و هم ظاهر دندان را زیباتر می کنند. با قرار دادن روکش روی دندان، دندان شکسته شده می تواند فشار جویدن را تحمل کند. بهتر است روکش دندان از سرامیک و همرنگ دندان باشد تا با دیگر دندان ها همخوانی داشته و ظاهر طبیعی تری داشته باشند. روکش های هر بیمار به طور سفارشی مختص به همان بیمار ساخته می شود.
عصب کشی دندان
چنانچه شکستگی دندان تا ریشه دندان پیش رفته باشد لازم است که دندان شکسته شده عصب کشی شود. معمولا پس از عصب کشی دندان از روکش دندان نیز استفاده می شود تا شکستگی بیشتر پیشگیری شود. در عصب کشی دندان پوسیدگی دندان نیز برطرف می شود. برخلاف تصور اغلب بیماران، عصب کشی دندان دردناک نیست و انجام آن به روش درست مانع از درد و ناراحتی بیمار می شود.
بریج دندان
در برخی موارد ممکن است شکستگی دندان تا زیر خط لثه ادامه داشته باشد. در چنین مواردی دندان قابل ترمیم نیست. در این صورت دو گزینه برای درمان وجود دارد. استفاده از بریج و یا ایمپلنت دندان. (بیشتر بخوانید: ایمپلنت یا بریج: کدام روش بهتر است؟) بریج دندان یک دندان نمادین یا مصنوعی است که به جای دندان از دست رفته قرار می گیرد و توسط دندان های اطراف نگهداشته می شود. چنانچه دندان های اطراف دندان شکسته شده و از دست رفته، توانایی نگهداشتن بریج را نداشته باشند در اینصورت می توان از ایمپلنت دندان برای درمان استفاده کرد. جنس بریج ها از فلز یا سرامیک و یا ترکیبی از هردو می باشد. دندانپزشک متخصص با بررسی وضعیت بیمار تصمیم می گیرد که از کدام یک از انواع بریج استفاده کند.
ایمپلنت
در کاشت ایمپلنت، دندان شکسته کشیده می شود و پایه ایمپلنت به جای ریشه دندان در فک بیمار قرار می گیرد و استخوان فک جوش می خورد و با آن ادغام می شود. طول عمر ایمپلنت دندان در صورت مراقبت از آن دائمی است. در مواردی که تراکم استخوان کافی در فک برای انجام ایمپلنت وجود نداشته باشد، پیوند استخوان پیش از درمان ایمپلنت انجام می گیرد.
