این سیاست قبلا تجربه شده و به نتیجه مدنظر ما نرسیده؛ بنابراین اصرار و تداوم آن عملا بهانه های جدید به دست دشمنان ایران خواهد داد.
ساعدنیوز: ایران در واکنش به قطعنامه اخیر شورای حکام در پی عدم پاسخگویی به سه سؤال مطرح شده از سوی آژانس، اقدام به افزایش غنی سازی به سطح 60 درصد کرده است. آیا اقدام ایران میتواند زمینه را برای احقاق حقوق هسته ای ما فراهم کند؟ واکنش آژانس چه خواهد بود؟
حسن بهشتی پور: اینجا بحث من به عنوان یک پژوهشگر این است که این اقدامات موجب شد که قطعنامه ذیل فصل هفتم علیه ما صادر کنند و ایران را تهدید کننده صلح و امنیت جهانی معرفی کنند در حالی که اقدامات ایران به واقع صلح جهانی را تهدید نکرده بود، الا اینکه تلاش کرده بود توان هسته ای خود را افزایش دهد و این قطعنامه ها هم از ما می خواستند که فورا غنی سازی را کنار بگذاریم.
حالا دو رویکرد وجود دارد؛ برخی می گویند اینکه آقای اوباما در اواخر سال ٩١ غنی سازی ایران را پذیرفت و حتی از طریق عمان به ایران تعهد داد که غنی سازی اورانیوم در ایران را بصورت محدود به شرط مذاکره قبول کند، حاصل این است که توان هسته ای خود را بالا بردیم، پس ما باید همچنان توان هسته ای خود را افزایش دهیم. بنده اما می گویم اوباما در جلسه ای در جمع یهودیان آمریکا (لابی آیپک) در توجیه توافق با ایران گفته اگر دست ما بود پیچ و مهره کل صنعت هسته ای ایران را باز می کردیم اما می دانیم که صنعت هسته ای در مغز و قلب ایرانی ها جای گرفته است که تفسیرش این است که نه تنها این امر به خواست عمومی تبدیل شده بلکه دانش آن در مغز جوانان ایرانی است و بومی سازی شده است.
بنابراین می خواهم بگویم وقتی می توانیم در رابطه با این سه سوال با آژانس بین المللی انرژی اتمی به توافق برسیم همانطور که در رابطه با سال های پیشین مانند اسفند ١٣٨۶ هم به توافق رسیدیم، چرا این بهانه را از دست آن ها نمی گیریم و به سمت اقداماتی می رویم تا آن ها هم علیه ما اقدامات جدید انجام دهند؟ معتقدم افزایش توان هسته ای ایران خیلی خوب است اما ملاحظاتی جدی دارد که قابل طرح در رسانه نیست. می خواهم بر این موضوع تاکید کنم که این سیاست قبلا تجربه شده و به نتیجه مدنظر ما نرسیده بنابراین اصرار و تداوم آن عملا بهانه های جدید به دست دشمنان ایران خواهد داد.
ما باید در مسیری قرار بگیریم که موضوع فی مابین را از طریق دیپلماتیک و در مذاکرات مستقیم با آژانس حل و فصل کنیم. اینکه بگوییم آژانس دستور آمریکا و اسرائیل و تروئیکای اروپایی را گوش می کند و هیچ گاه با ایران به توافق نمی رسد، در عمل اثبات نشده و نشانه آن نیز زمانی است که ترامپ به مدیرکل وقت آژانس فشار می آورد تا گزارشی منفی علیه ایران منتشر کند اما آژانس زیر بار فشار نرفت و هر بار بر اجرای کامل برجام از سوی ایران صحه می گذاشت. بنابراین می خواهم بگویم واقعیت امر این است که موظفم به عنوان یک پژوهشگر توجه بدهم که تاریخ را تکرار نکنیم، این تجربه را قبلا داشتیم که به نتیجه نرسید، بیاییم و آن تجربه موفقی که داشتیم را مجددا تکرار کنیم. تجربه موفق ما این بود که در سال ٨۶ ما در ۶ سوال مودالیته با آژانس به نتیجه رسیدیم و آژانس هم در پایان سال ٨۶ اعلام کرد که ایران پاسخ سوال ها را داده است. آن سوال ها اگر سخت تر از ٣ سوال امروز نبوده قطعا راحت تر نبوده است.
ما باید بدانیم که با یک جریان خبیث طرف هستیم که می خواهند از شرایط ایران به نفع خودشان بهره برداری کنند.
ساعدنیوز: در قطعنامه اخیر شورای حکام ضرب الاجل ماه مارس برای تعیین تکلیف پرونده پادمانی ایران تعیین شده و امروز نگرانی بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت بیش از پیش احساس می شود، افق پیش روی پرونده ایران چیست؟
حسن بهشتی پور: سه ماه آینده و ماه مارس پرونده ایران با احتمال خیلی زیاد به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد منتها در شورای امنیت به دلیل حضور چین و روسیه احتمالا قطعنامه جدیدی علیه ایران صادر نشود اما نتیجه این است که کشورهای اروپایی حاضر در برجام مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کرده و کلیه قطعنامه ها و تحریم های سازمان ملل علیه ایران اعمال شود. عده ای بر این باور هستند که تروئیکای اروپایی همین حالا هم می تواند مکانیسم ماشه را فعال کند و احتیاجی به طی کردن مسیر شورای حکام و شورای امنیت وجود ندارد، پس قطعا چنین تصمیمی اتخاذ نخواهد شد.
پاسخ من اما به این سخن این است که اگر امروز مکانیسم ماشه فعال نمی شود به این علت است که می خواهند پرونده های جدیدی علیه ایران ایجاد کنند به این معنا که هر قطعنامه جدید شورای حکام علیه ایران یک برگ جدید در پرونده ایران است تا هر زمان تصمیم به فعال کردن مکانیسم ماشه گرفتند، اعلام کنند که این تصمیم در پی چه اقداماتی از سوی ایران اتخاذ شده است. این برای متقاعدسازی افکار عمومی و مشروعیت دادن به اقدامی است که در آینده صورت خواهد گرفت. من نمی خواهم بگویم این کار درست است اما می خواهم توضیح دهم که چه کاری قرار است صورت بگیرد. بنابراین ما باید بدانیم که با یک جریان خبیث طرف هستیم که می خواهند از شرایط ایران به نفع خودشان بهره برداری کنند پس ما خودمان این شرایط را برایشان فراهم نکنیم و بهانه به دستشان ندهیم.