ساعدنیوز
ساعدنیوز

آیا میدانید اتانازی چیست و چه حکمی در اسلام دارد؟

  دوشنبه، 23 آبان 1401   زمان مطالعه 6 دقیقه
آیا میدانید اتانازی چیست و چه حکمی در اسلام دارد؟
شاید برای شما هم سوال پیش آمده که اتانازی چیست و اجرای آن در اسلام چه حکمی دارد ؟ ما قصد داریم در این مطلب شما را با اتانازی آشنا کنیم با ساعدنیوز همراه باشید.

اتانازی چیست؟

واژه آتانازی که ریشه آن از اصطلاح یونانی( Euthanasia ) به معنای خوب و راحت و thanasia به معنای مرگ گرفته شده است و در معنای تحت الفظی به معنای مرگ خوب یا مرگ راحت می باشد آتانازی یک اصطلاح عمومی است که بر اساس زمینه مورد استفاده معانی مختلفی را می توان از آن استنباط نمود، از نظر لغوی این واژه بیانگر عملی است که در آن مرگ بیمار به شیوه ای صورت می گیرد که کمترین میزان رنج و عذاب را برایش به همراه داشته باشد بنابراین آتانازی انواع مختلفی دارد. کسانی که در شرایط این نوع از مرگ قرار دارند، اغلب بیماران لاعلاج هستند یا افرادی که از یک بیماری سخت روانی (اختلال افسردگی اساسی و…) رنج می برند و با رضایت خود، از پزشکان معالج یا پرستاران یا افراد خانواده ی خود می خواهند که به آنها در مردن کمک کنند. در زبان فارسی به اتانازی «مرگ شیرین»، «مرگ باوقار»، «مرگ خودخواسته»، «مرگ موقرانه» یا «مرگ بدون بی حرمتی» هم گفته شده است. اتانازی به تازگی در کشورهای اروپایی و آمریکایی رواج پیدا کرده است و قانونی شده است.

اتانازی

اتانازی چند نوع است؟

قتل ترحمی به کشتن انسانی که از مریضی رنج می برد گفته می شود و اتانازی یا قتل ترحمی دو نوع فعال و غیر فعال دارد.در ادامه به طور کامل درباره اتانازی فعال و غیر فعال توضیح داده شده است.

  • اتانازی فعال :قتل از روی ترحم با انجام عمل مثبت مادی شامل اقداماتی صریح مانند تزریق کشنده به بیمار و مانند این می باشد. اتانازی فعال شامل دو نوع اتانازی فعال داوطلبانه و اتانازی فعال غیر داوطلبانه است.
  • اتانازی فعال داوطلبانه: در اين نوع از اتانازی فعال، بيمار در شرايطی است که آگاهانه می تواند نسبت به زندگی خود تصميم گيری کند و خود، خواهان پايان دادن به زندگي اش است.اتانازی فعال غیر داوطلبانه: در اين حالت، بيمار شرايط اساسي و حقوقي لازم براي تصميم گيري نسبت به زندگي و مرگ خود را ندارد. به طور مثال، بيمار بيهوش است و يا اينكه هنوز به سن قانوني نرسيده است که در اين حالت معمولاً پزشك، كميته اخلاق پزشكي يا اوليای بيمار درباره مرگ بيمار تصميم می گيرند.
  • اتانازی غیر فعال :قتل از روی ترحم با ترک فعل که شامل قطع دارو و یا درمانی که برای معالجه و حفظ حیات بیمار لازم است می شود. اتانازی غیر فعال شامل دو نوع اتانازی غیر فعال داوطلبانه و اتانازی غیر فعال غیر داوطلبانه است.
  • اتانازی غیر فعال داوطلبانه: در اين نوع از اتانازي، بيمار درمان خود را رد مي كند تا در مرگش تسريع ايجاد شود. در اين زمينه به خودکشی با مساعدت ديگران، اعم از پزشک و اطرافيان بيمار نيز می توان اشاره كرد. چرا که در اين حالت نيز اين افراد با آگاهي از قصد بيمار مبني بر خودکشی، شرايط لازم براي تحقق آن را فراهم می كنند.
  • اتانازی غیر فعال غیر داوطلبانه: اين نوع از اتانازي، معمولاً در مورد بيماراني به كار گرفته مي شود كه شرايط بسيار حادي دارند و پزشكان هم مطمئن هستند كه درمان آنها امكان پذير نيست، از اين رو بدون رضايت بيمار درمان را قطع مي كنند يا در صورت پيشرفت بيماری، درمانی را آغاز نمی کنند.

نظر مراجع تقلید درباره حکم اتانازی

در دین اسلام اعتقاد بر این است که هنگام بروز مصایب و گرفتاری ها خداوند با رحمت خود ما را به صبر دعوت می کند لذا هرگونه آتانازی و خودکشی مردود است لذا در آیات متعددی و روایات به این امر مهم اشاره شده که از مجموع آنها می توان نتیجه گرفت که اسلام حق مرگ را برای انسان به رسمیت نمی شناسند و حیات را به عنوان امانتی در دست انسان می داند و انسان را مالک حیات خویش نمی داند تا بتواند آن را ساقط کند.

پرسش : «اتانازی»بر سه قسم است: 1- نوع فعّال که با تجویز داروی کشنده از طرف پزشک به زندگی بیمار خاتمه داده می شود. 2- نوع انفعالی، به صورت خودداری از ادامه ی مداوا و زنده نگه داشتن بیمار رو به قبله. 3- نوع غیر مستقیم، با قرار دادن داروهای به مقدار زیاد در دسترس بیمار تا بیمار شخصاً به زندگی پر رنج خویش پایان دهد. استفاده از کدام یک بدون اشکال است؟

  • نظر آیت الله مکارم شیرازی :تا آن مقدار که امید به بازگشت حیات دارد، در صورت توان درمان را ادامه دهد و بیش از آن وظیفه ای ندارد ضمن اینکه اگر یقین به عدم بازگشت دارد می تواند وقتی مواد دستگاه تمام شد از ادامه آن بپرهیزد ولی قطع دستگاه جایز نیست.
  • نظر حضرت آیت الله سیستانی :هیچ کدام جایز نیست.
  • نظر آیت الله خامنه ای :نگه داشتن بیمار رو به قبله و تأخیر مرگ او واجب نیست، بنابراین قسم دوم مانع ندارد. ولی هر کاری که موجب مردن او باشد، مثل دو قسم دیگر جایز نیست. و پزشک و پرستار و دیگر افراد نباید درخواست بیمار را بپذیرند.

پرسش : در بیماری های لاعلاج نظیر سرطان های پیشرفته و یا بیماری هایی که مرگ بیمار حتمی است، اگر پزشک بین دو گزینه قرار بگیرد که یکی درمان بیمار به روشی باشد که زندگی را احتمالا قدری طولانی تر کند اما رنج بسیاری بر بیمار تحمیل شود و دومی روشی باشد که بیمار مدت کوتاهتری زنده بماند اما رنج کمتری بکشد، در این صورت اگر بیمار خود روش دوم را انتخاب کند، آیا پزشک مجاز به تجویز آن خواهد بود؟

  • نظر آیت الله خامنه ای :پزشک نباید درخواست بیمار را بپذیرد.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی :در فرض سوال که مریض گرفتار رنج فراوانی می شود می تواند روش درمان دوم را انتخاب کند.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی سیستانی :آنچه خود مریض اختیار می کند.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی فیاض :بیمار نمی تواند شیوه دوم را برگزیند. وظیفه دکتر این است هر چند می تواند بر زنده ماندن بیمار کوشش نماید.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی :در فرض سوال، شیوه اول باید انتخاب شود.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی :مجاز به تجویز روش دوم نیست مگر درد و رنج بیمار به حدی باشد که اتخاذ آن روش، ضرورت داشته باشد.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی صانعی :در فرض سوال پزشک مجاز است چون معالجه اش دخالتی در حدود و اختیارات و سلطنت مریض بر خودش نبوده و انتخاب بیمار هم ارتباطی به قتل نفس ندارد بلکه انتخاب طریق معالجه ای است که رنج کمتری برای او دارد و ناگفته نماند که نباید انتخاب روش درمان از طرف مریض و معالجه پزشک خلاف مقررات نظام پزشکی باشد.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی :در فرض سوال خیر، برای پزشک چنین کاری جایز نیست و حرام می باشد.
  • نظر حضرت آیت الله العظمی سبحانی :اگر سبب کوتاهی عمر شود جایز نیست و رضایت بیمار موجب جواز آن نمی شود.
  • نظر مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی :(ایشان در زمان حیاتشان به این پرسش پاسخ دادند):خیر

مجازات اتانازی در قانون ایران

طبق ماده ۳۶۵ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که مقتول، قبل از مرگ، قاتل را ببخشد و از قصاص وی منصرف شود، قصاص به طور کلی از بین می رود و اولیای دم حق قصاص این فرد را ندارند. اما آیا اولیای دم می توانند به جای قصاص، از قاتل تقاضای پرداخت دیه کنند؟
خیر، مجازات قتل عمد، قصاص است. حال که خود مقتول پیش از مرگ قاتل را بخشیده، مجازات اصلی، ساقط شده و پرداخت دیه نمی تواند جایگزین آن گردد.


دیدگاه ها


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
صحبت های عادل فردوسی پور در مورد قطعی برق:درسته که مردم باید رعایت کنند و کمتر مصرف کنند ولی به خدا هیچ جای دنیا سال 2025 مردم اینجوری زجر نمیکشند از این اتفاقات و... (54 نظر) (ویدئو) نعیمه نظام‌دوست: آقای علیخانی میای پایین یا من میاما/ احسان علیخانی: تو صورت خانوم سعادت نگاه کن یکم خجالت بکش😁/ خنده‌های از ته دل نعیمه رو از دست ندید (51 نظر) نعیمه نظام دوست: پول اجاره خانه ام را نداشتم که پرداخت کنم و مجبور شدم از این طرف و آن طرف برای پرداخت اجاره خانه ام قرض بگیرم! (42 نظر) الهام چرخنده:وقتی حضرت آقا می فرمایند اغلب هنرمندان ما خوبند حجت تمام است/ من که آبرو ندارم خودم را سنجاق کرده ام به اهل بیت (36 نظر) علی پروین خطاب به علی دایی: بیا مصاحبه کن/ دایی: من صدا و سیما را دوست ندارم! (34 نظر) سکانس خنده دار نعیمه نظام دوست: یه مشت تُرشیده دور هم جمع شدیم+ویدیو/برنامه رفت رو هوا از خنده... (30 نظر) (عکس) عذرخواهی همسر قالیباف از پزشکیان بعد از گریه رئیس جمهور به خاطر عشق پاک قدیمی به همسرش ... (29 نظر) شهربانو منصوریان: یکی از شب های یلدا پدرم پرتقال خریده بود اما به همه نرسید ما هم یک پَر از پرتقال مان را به آن‌ها دادیم تا همه خورده باشند! (25 نظر) از ایران تا قطر؛ مقایسه رشد اقتصادی کشورهای منطقه در 50 سال گذشته (21 نظر) (ویدئو) حیات وحش ؛ مستند حیات وحش حیوانات / عقرب سیاه، موش، قورباغه (19 نظر) ساغر عزیزی بازیگر سریال سوجان: برخی بر این باروند که من واقعاً فرح دیبا هستم ولی من اصلاً با سیاست کاری ندارم (18 نظر) دانلود آهنگ جدید مرتضی پاشایی با نام «آغوش تو»(هوش مصنوعی) (17 نظر) علی دایی: احترام زیادی برای مهران مدیری قائلم ولی دعوتش رو قبول نکردم چون...+فیلم (13 نظر) گریه‌های بی امان مسعود پزشکیان به یاد همسرش در آستانه روز زن؛ دلداری دادن زهرا، تنها دخترش به آقای رئیس جمهور+ویدیو/ همدردی خانم معاون با اشکهایش (12 نظر) مهران غفوریان: نمی‌دانم چه کسی این سرمربی را به تیم ما انداخت؟! / استقلالی بودم، وقتی دیدم پرسپولیس همیشه استقلال را می برد، پرسپولیسی شدم! (11 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
محسن یگانه:اگر الان محسن چاووشی کنسرت بگذارد استقبال مردم وحشتناک خواهد بود! ترجیح می‌دهم طرفدارانم من را محسن صدا کنند، نه سلطان
علیرضا قربانی: خیلی از مواقع به جای ترانه قرآن گوش می دهم خصوصا قرائت قرآن مصری ها
قتل دلخراش یک زن هنرمند و پولدار مقابل کلانتری با ضربه‌های پی در پی چاقو
سرمربی اسبق پرسپولیس: همه بازیکنان امروز را در چرخ گوشت بریزیم از آن طرف یک علی پروین بیرون نمی‌آید!
ژیلا صادقی: پیشنهاد های خوبی برای بازیگری دارم/ تازه معنای مدافع حرم را میفهمم، نمیپذیرم حرم حضرت زینب(ع) یک آجرش خش بردارد
4 علت که میگه چرا مصرف چای بهتر از قهوه هست / اگه معتاد قهوه هستی اینارو باید بدونی
روایت‌های ایرانی هم بند با جولانی در زندان؛ از ایستادن در یک صف برای گرفتن جیره‌ی غذا و سیگار تا اسکن چشمهایشان در یک چادر
خداحافظی آخر گاریدو؛ سرمربی سابق پرسپولیس ایران را ترک کرد!
سربازان سال آینده چقدر حقوق می‌گیرند؟/ تفاوت حقوق 4 میلیونی بین سربازان مجرد و متاهل
چگونه شوهرم را متقاعد به کاری کنم؟ / 9 راهکار برای مطیع کردن همسر
علت اختلاف محمود احمدی ‌نژاد با برادرش بر سر چه بود؟/ تشبیه رابطه احمدی نژاد و مشایی به لیلی و مجنون توسط برادر مرحومش
فال قهوه با نشان روز سه شنبه 4 دی ماه 1403
فال شمع روزانه امروز سه شنبه 4 دی 1403
فال روزانه امروز سه شنبه 4 دی ماه 1403
فال ابجد روزانه سه شنبه 4 دی 1403
منتخب روز   
4 علت که میگه چرا مصرف چای بهتر از قهوه هست / اگه معتاد قهوه هستی اینارو باید بدونی سربازان سال آینده چقدر حقوق می‌گیرند؟/ تفاوت حقوق 4 میلیونی بین سربازان مجرد و متاهل جدول زمانبندی قطعی برق امروز سه شنبه 4 دی تهران، تبریز، مشهد، اصفهان و... منتشر شد + لینک نکات خانه‌داری/ روش تهیه و نگهداری پودر گشنیز در خانه بدون اینکه به هم بچسبند و گلوله شوند+ میدونین واسه چه غذاهایی مناسبه؟ تصویر دیده نشده از نوه‌های دوقلوی استاد محمدرضا شجریان/ سام و سپهر مثل سیبی که از وسط نصف شدن نوستالژی روز/ پذیرایی ویژه زیزیگولو از دوستاش/ خونه پر شده از زیزگولوهای رنگارنگ😍/ فقط آسی پولیکا گفتن مریم سعادت نگاهی به گریم سنگین و وحشتناک محبوب ترین بازیگران زن ایرانی؛ نعیمه نظام دوست، مریم سعادت، آزاده صمدی، آزیتا حاجیان, لیلا اوتادی، لیلا حاتمی و... عکس روز/ تغییر چهره چشم‌نواز و بهت‌آور حمید گودرزی و الناز شاکردوست بازیگران اولین سریال شبکه خانگی «قلب یخی» بعد از 14 سال در 47 سالگی و 40 سالگی (عکس) نگاهی به خودروی 6 چرخ غول‌آسای محمدرضا گلزار با رنگ سفارشی نئون متالیک؛ آفرود سوار حرفه‌ای با استایل بی‌نظیر! قاب ایران قدیم/ 4 عکس‌ خاطره انگیز از روز برفی کاخ ناصرالدین شاه قاجار تا سرسره بازی روی برف جوانان دهه پنجاهی با شلوار خمره ای در آبعلی؛ سال 1371 (ویدئو) رضا رشیدپور و اجرای جذاب آهنگ نوستالژیک در شب یلدای به‌یادماندنی! از شایعه تا واقعیت / ماده کشنده در قوطی‌های کنسرو؛ مصرف کنسروها را به حداقل برسانید