باج گیری عاطفی چیست و چه نشانه هایی دارد؟

  شنبه، 20 دی 1399   زمان مطالعه 9 دقیقه
باج گیری عاطفی چیست و چه نشانه هایی دارد؟
اگر ویژگی های باج گیران عاطفی را در خود می بینیم، باید بدانیم که این روند موجب تخریب روابط ما می شود و احساس استیصال را در ما نهادینه خواهد کرد. این مائیم که انتخاب می کنیم که انسانی با روحیه ی مضطرب، ترسو و وابسته باشیم و یا انسانی والا و قوی.

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، گر کسی، نقطه ضعفی یا اصطلاحاً "آتو"یی از دیگری سراغ داشته باشد، می تواند از او باج بگیرد. مثل کارمندی که اختلاسی از رئیس اش سراغ دارد و می تواند مدام از او باج بگیرد تا راز او را برملا نکند.
این فرمول اصلی باج گیری است.

حالا می خواهیم این فرمول را "عاطفی" کنیم و به باج گیری عاطفی بپردازیم.
در باج گیری عاطفی، شما آتویی دست دیگران ندارید که بتوانند از شما باج بگیرند؛ در اینجا به جای آتو از ویژگی های روحی و عاطفی شما برای باج گیری سوء استفاده می کنند.

باج گیرها ،که معمولاً از نزدیکان شما مثل نامزد یا همسرتان هستند، ویژگی های شخصیتی شما را شناسایی می کنند و با سوء استفاده از آن، می کوشند به خواسته های خود برسند. حتی ممکن است این باج گیری با نقشه قبلی نباشد ولی در نهایت نتیجه یکی است.

این مثال ها را ببینید:

- دختر به پسر (یا بر عکس): اگر مرا رها کنی و با من ازدواج نکنی، خودم را می کشم.

* در اینجا، دختر یا پسر می داند که طرف مقابل اش فردی احساسی و انسان دوست است و نمی خواهد باعث آسیب رساندن به دیگری شود، بنابراین با ایفای نقش قربانی، احساسات او را به بازی می گیرد تا نهایتاً با او ازدواج کند.
این در حالی است که اگر طرف مقابل زیر بار ازدواج نرود، خودکشی هم در کار نخواهد بود و اتفاقاً همان کسی که تا دیروز تهدید به خودکشی می کرد، خواهد گفت که تو لیاقت مرا نداشتی، همان بهتر که زود شناختمت!

- زن به همسرش: زندگی خواهرم را می بینی؟ واقعاً توی رفاه هستند، اما زندگی ما چی؟

* زن می داند که همسرش غرور مردانه دارد، بنابراین به طور غیر مستقیم او را با باجناق اش مقایسه می کند. در اینجا مرد در خود می شکند و احتمالاً می کوشد ولو با قرض هم که شده، خواسته های مالی همسرش را برآورده کند.

- مرد به همسرش: اگر کاری که من می گویم را انجام ندهی، تو را ترک می کنم و برای خودم خانه ای جداگانه خواهم گرفت.

* مرد از میزان وابستگی و عشق همسرش خبر دارد و از این زاویه وارد می شود و تهدید می کند که از این پس، عشق ات را نخواهی دید.

- دختر به نامزدش (یا بر عکس): من خیلی تنها هستم، انگار حق زندگی ندارم و از این بابت واقعاً رنج می کشم. خانواده ات نیز که درباره من بد می گویند و می خواهند ما به هم نرسیم در حالی که من همیشه به آنها احترام گذاشته ام. از تو هم می خواهم وقتی درباره من بد می گویند واکنش منفی نشان ندهی و احترام شان را نگه داری.

* او می داند که نامزدش، هم آدم دل رحمی است و نمی تواند رنج کشیدن او را ببیند و هم خانواده اش را دوست دارد. بنابراین با ادبیات خانواده دوستانه (احترام شان را نگه دار) خود را در ماجرای اختلاف، محق جلوه می دهد. نتیجه این می شود که نامزدش در بحران عاطفی قرار می گیرد و حتی با خانواده اش درگیر می شود.

- پسر به دختر (یا بر عکس) در دوران آشنایی قبل از ازدواج: بعد از ازدواج چنین و چنان خواهم کرد. مثلاً پسر می گوید آخر هر هفته می رویم بیرون شهر و سالی 2 بار سفر خارجی می برمت یا دختر به پسر می گوید وقتی از سر کار آمدی، با دمنوش داغ از تو پذیرایی خواهم کرد و شانه هایت را ماساژ خواهم داد.

* آنها دارند از طریق وسوسه، باج گیری عاطفی می کنند. پسر می داند که دختر عاشق سفر و تفریح است و دختر می داند که پسر دلبسته مهربانی است. در اینجا دختر / پسر برای رسیدن به هدف اش یعنی ازدواج با فرد مقابل، ویژگی های شخصی او را هدف قرار می دهد و از همان طریق وعده و وسوسه اش را شکل می دهد.


باج گیرهای عاطفی، برای این که باج گیری کنند، باید سه کار انجام دهند:
- بسیار به شما نزدیک شوند.
- ویژگی های شما را بشناسند.
- خود را همدل شما نشان دهند (یا حتی واقعاً همدل باشند).

ویژگی های شخصیتی فرد مهرطلب

  • اینکه اطرافیانش او را تائید کنند برایش بسیار اهمیت دارد.
  • همواره تلاشش بر این است که از هرگونه عصبانیت و جنگ و جدل جلوگیری کند.
  • وقتی برای دیگران بخصوص یکی از اطرافیانش حادثه ای رخ می دهد، احساس عذاب وجدان می کند.
  • بسیار مهربان است و حس هم دردی دارد.
  • اغلب خشم خود را سرکوب می کند (مدیریت نمی کند، بلکه سرکوب می کند و در وجودش می ماند)
  • راه درست را در حل و فصل کردن درگیری ها کوتاه آمدن می بیند.
  • در قبال دیگران بسیار مسئولیت پذیر است.
  • از اینکه مورد انتقاد قرار گیرد بسیار ناراحت می شود، در حالی که بخش آگاه ذهنش از این موضوع بی خبر است! و خودش را آدم ضعیفی در برابر انتقاد نمی بیند. اما ناخودآگاهش هر انتقادی را حمله ای به شخصیت او می بیند.

ویژگی های شخصیتی باج گیر عاطفی

  • از آسیب و محرومیت و طردشدن به شدت می ترسد.
  • غالبا احساس درماندگی و استیصال می کند.
  • می خواهد همه چیز را کنترل کند.
  • دائما احساس نا امیدی می کند.
  • از شکست متنفر است.
  • در بسیاری از موارد فکر می کند که اگر سریع اقدام نکند، درگیر پیامدهای غیرقابل تحملی خواهد شد.
  • اضطراب و عدم امنیت دو حسی هستند که به صورت ریشه ای در او وجود دارند.
  • در گذشته آسیب هایی دیده و حالا فکر می کند که با تغییر واقعیت کنونی می تواند برخی از دردهای گذشته را جبران کند.
  • در نقاط بحرانی زندگی مثل بیماری، طلاق، بحران های تحصیلی و شغلی روحیه ی باج گیری عاطفی در او به شدت فعال می شود.
  • فقط روی خواسته های خودش تمرکز دارد. شعار درونی ذهن او این است که: «من چیزی را که می خواهم، در زمانی که می خواهم، می خواهمش!«
  • همیشه عمیقا فکر می کند که عامل گرفتاریهایش رفتار اطرافیان است، درحالی که معمولا اصلا اینطور نیست.
  • اطرافیان را بسیار خودخواه می بیند، حتی اگر کسی به او محبتی می کند، محبت او را نیز به سبب خودخواهی اش می بیند و می گوید که او محبت می کند چون نیاز به محبت کردن دارد.
  • همیشه مطالباتش را بسیار منطقی می داند و معتقد است تنها راه بهتر شدن اوضاع عمل به کاری است که او می گوید.

مکانیزم شکل گیری باجگیری عاطفی

همانطور که گفتیم این چرخه شکل نمی گیرد مگر با حضور هر دو شخصیت باج گیر و مهرطلب. باج گیری عاطفی علاوه بر اثرات بسیار مخربی که بر خود رابطه می گذارد، اثراتی منفی بر سلامت روان طرفین چرخه می گذارد. به خصوص خود فردی که باج گیری عاطفی را انجام می دهد بسیار درگیر اثرات مخرب این چرخه می شود، رفته رفته بر احساس اضطراب درونی اش اضافه می شود و بیشتر احساس استیصال خواهد کرد.

چراکه هر بار که در این چرخه به پیروزی ظاهری دست می یابد احساس توانایی کاذبی در او شکل می گیرد و تصور می کند که همیشه با اجبار و تهدید می تواند شرایط بیرونی را کنترل کرده و به میل خود تغییر دهد. اما واقعیت زندگی این است که همیشه تغییر اصلی از درون است. در واقع آنچه ما توانایی کنترلش را داریم خودمانیم نه بی نهایت عامل بیرونی که هرگز تحت کنترل ما نخواهند بود.

بنابر این، شخصیت باجگیر از شکست متنفر است. زیرا شکست برای او تنها عدم رسیدن به موفقیت نیست. بلکه هر شکستی برایش ضربه ای مهلک است به توامندی اش در کنترل شرایط؛ قدرت کاذبی که که با هر بار به کرسی نشاندن حرفش در چرخه ی باج گیری به آن مطمئن تر و وابسته تر شده است.

پایان دادن به چرخه باجگیری عاطفی

قدم اول در پایان دادن به این چرخه این است که با خودمان رو راست باشیم. اگر ویژگی هایی که برای باج گیران عاطفی و یا مهرطلب ها ذکر شد را در خود می بینیم، بی هیچ مقاومتی بپذیریم که نیازمند انجام تغییراتی در درونمان هستیم تا اوضاع را بهبود ببخشیم.

اگر ویژگی های باج گیران عاطفی را در خود می بینیم، باید بدانیم که این روند موجب تخریب روابط ما می شود و احساس استیصال را در ما نهادینه خواهد کرد. این مائیم که انتخاب می کنیم که انسانی با روحیه ی مضطرب، ترسو و وابسته باشیم و یا انسانی والا و قوی. بنابراین باید تمرین کنیم تا بیاموزیم که دلیلی ندارد که دیگرانی که از نظر روحی به ما وابستگی دارند همیشه مطابق میل ما عمل کنند و برای رسیدن ما به خواسته هایمان قدم بردارند.

بعضی از افراد می توانند این کنترل درونی را در خود ایجاد کنند و برخی دیگر به کمک یک روانشناس یا مشاور در این راه نیازمندند. و این چیزی است که به تیپ های شخصیتی افراد مربوط است و مطلقا بار ارزشگذارانه ندارد. چیزی که ارزش است تصمیم و اقدام مثبت در جهت حرکت به سوی آرامش خود و اطرافیان است.

اگر شما شخصیت مهرطلبی دارید احتمالا از اینکه مهرطلب بودنتان مورد نقد واقع شود دلخور می شوید. چراکه احتمالا علاوه بر مهرطلب بودن واقعا نسبت به اطرافیان رئوف و مهربانید. احساس مسئولیت بالایی در قبال افراد دارید و اینکه در این زمینه مورد نقد واقع شوید در شما این احساس را ایجاد می کند که طبق معمول کسی قدر محبت های شما را نمی داند. اما وقتی که به ضررهای این چرخه ی باطل برای هر دوی شما به خصوص طرف مقابلتان که باج گیر عاطفی است، بیاندیشید، اهمیت پایان دادن به این چرخه را خواهید آموخت. تمرین کنید که در مقابله با یک باج گیر عاطفی بتوانید از این عبارات استفاده کنید:

  • من از این انتخاب تو اصلا خوشحال نیستم و امیدوارم که تو این کار را نکنی، اما به هر حال این انتخاب توست.
  • متوجهم که چقدر ناراحت هستی، حتما زمانی که آرام تر شدی با هم صحبت خواهیم کرد.
  • از این که ناراحتی، متاسفم.
  • در این مورد فکر خواهم کرد و بعد با هم صحبت می کنیم.
  • ممکن است حق با تو باشد، اما باید در موردش فکر کنم.

نکته ی مهم این است که او درک کند که شما از ناراحتی اش ناراحت هستید و با او هم حسی دارید اما این هم حسی منجر به این نمی شود که هر چه او گفت انجام دهید. بدانید که در اینگونه موارد که شخصی باج گیری عاطفی می کند، اگر بخواهد مسیر خطایی برود، دیر یا زود خواهد رفت و مسئولش تنها خودش است که آن مسیر را انتخاب کرده است. و اگر نخواهد به مسیر خطا برود هم پس از آنکه تهدیدش کارساز نشد نخواهد رفت.


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
ساغر عزیزی بازیگر نقش فرح پهلوی: فحش‌هایی در اینستاگرام به من می‌دهند که برای آنها خیلی گریه کردم من فرح دیبا نیستم با سیاست هم کاری ندارم (280 نظر) رهبر معظم انقلاب پاسخ می‌دهند؛ حکم شرعی رقص زنان در برابر مردان در مجالس عروسی روستایی (274 نظر) توئیت داریوش ارجمند خطاب به رهبر معظم انقلاب با دیالوگی از نقش مالک اشتر: ای کاش قادر بودم، علی را به روزگاری ببرم که مردمش قدر همچون او را می دانستند+عکس (220 نظر) امیر نوری و حاشیه‌های پستش راجع به مهاجرتش به اسرائیل: من از رژیم‌صهیونیستی پیشنهاد دریافت کردم اطلاعات زیادی دارم؛ ما رفتیم بای بای+عکس (216 نظر) نگاهی به میز صبحانه مفصل و رنگارنگ خانه رضا گلزار با هنر چیدمان آیسان خانوم / تزئین زیبای بشقاب با انار وحشی و آووکادو+عکس (114 نظر) دانش‌آموزی که رهبر شد؛ نگاهی به چهره مهربان رهبر معظم انقلاب در کلاس ششم ابتدایی+عکس (104 نظر) نصرالله رادش: سیگار می‌کشم تا زشتی‌هایم دیده شود! دوست دارم همه بدانند علاوه بر قیافه ام من این زشتی ها را دارم! +فیلم (88 نظر) محمدرضا گلزار: می‌دانم خواننده خوبی نیستم؛ به فرض که صدایم خوب نیست چرا اینقدر دغدغه فکریتان شده است؟! (78 نظر) آخرین جشن تولد ساده آیت الله هاشمی رفسنجانی با حضور همسرشان در طبقه دوم خانه/ مبلمان راحتی بدون زرق و برق، کیک شکلاتی و زیر میزی هنری زیبا+عکس (66 نظر) جشن تولد مجلل الهام حمیدی توسط همسرش +عکس/تزئین زیبای کیک با مروارید طلایی رنگ 👌 (44 نظر) نفیسه روشن: 4 سال هست از هم جدا شدیم از طرف همه کسانی که در موردت بد حرف زدن ازت عذر میخوام تو با شعورترین مرد دنیا بودی، جز تو مردی ندیدم خوشبختیت آرزومه (43 نظر) خلاقیت هوشمندانه مادر باهوش برای زودتر خشک شدن فرش خیس حماسه آفرید/ وقتی عزرائیل خیلی هواتو داره+عکس🤣 (43 نظر) خلاقیت خنده دار عروس دست پا چُلفتی برای تزئین سالاد حماسه آفرید/ هنر نزد ایرانیان است و بس🤣+عکس (42 نظر) الهام حمیدی: 2 تا بچه‌هام چون پشت سر هم به دنیا اومدن، کم‌کار شدم؛ همسرم مشوق منه و خیلی دوست داره من کار کنم+ویدیو (41 نظر) (فیلم) مولوی عبدالحمید در جلسه معارفه استاندار جدید سیستان و بلوچستان: ما همه یکی هستیم و با هم هستیم / این فیلم رو به اینترنشنالی‌ها نشون بدید (40 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
سرطان پستان در مردان/علت و روش های درمانی
چرا قیمت سکه کاهشی شد؟
اولین واکنش یک مقام دولتی به موضوع دختر برهنه دانشگاه علوم و تحقیقات: موضوع این دختر امنیتی نیست!
عراقچی: وقت آن است که اتحادیه اروپا به این طنز پایان دهد
دردسرهای یک جشن فامیلی در وزارت ورزش با ساز و آواز و کراوات / کیهان: پزشکیان این انتصاب را لغو کند
پیشنهاد پیشکسوت پرسپولیس برای تراکتور: ترابی را بدهید، یاسین سلمانی را بدهیم!
روش رنگ کردن مو با قهوه و ماست در خانه+ جزئیات و نکات مهم
خودکشی بخاطر بد شدن کاشت ریش!
سه سوته پنکیک اسپاگتی تابه ای درست کن /عالی و خوشمزه
دنیای سلامت؛ بهترین زمان مصرف ویتامین D، صبح یا شب؟
مدیریت افکار عمومی و سیاست‌گذاری به سبک دولت پرزیدنت پزشکیان
احمد خرم: مردم باید بفهمند که چه می خواهند و از FATF چه به دست می آید
سرمربی استقلال بعد از باخت 3 بر صفر مقابل الهلال: عملکرد خوبی داشتیم!
خیانت یک زن با دوست 20 ساله شوهرش حمام خون به راه انداخت!
یک کشته و پنج مصدوم در برخورد خونین دو خودرو سواری در محور خاروانا
منتخب روز   
رقابت مضحک بازیکنان استقلال برای گرفتن پیران نیمار / از ناصر خان حجازی و پرویز خان پورحیدری رسیدیم به این آبروریزی! خودکشی بخاطر بد شدن کاشت ریش! افشای محل زندگی شهید سیدحسن نصرالله برای اولین بار در تلویزیون از زبان عراقچی+ویدیو/ ساختمانی مسکونی در داخل شهر پسر نوجوان 16 ساله به قصد انتقام از خاله‌اش، دختر او را مورد حمله شدید با چاقو قرار داد / جزئیات پرونده جنایت فامیلی؛ داداش چرا مرا می‌زنی؟ حرفت را گوش می‌کنم و دیگر کار بدی انجام نمی‌دهم... سفری جذاب به خانه پدری سیاستمداران؛ از رهبر معظم انقلاب و شهید رئیسی تا حسن روحانی و سردار حاج قاسم سلیمانی+عکس محاکمه دوباره مردی که متهم به تجاوز به 9 زن شد زندانی اعدامی پس از آزادی از زندان در خواب سکته کرد... / پدر و مادر شایان برای رضایت همه زندگی‌شان را فروخته بودند! بازی در نقش پلیس برای گروگانگیری و سرقت های سریالی / خاطره گویی تبهکار سابقه دار در مراسم جشن تولد ‌راز باند مخوف را فاش کرد! دستگیری عامل جنایت در چیتگر پسر 17ساله بدون گواهینامه، جان خود و 4 دوست نوجوانش را در تصادف گرفت صحنه های آخرالزمانی سیل مرگبار در والنسیای اسپانیا با 205 کشته در حال حرکت به سوی کاتالونیا + ویدئو / عکس جزئیات پرونده دختر سارق که هدف او آزادی برادرش از زندان بود / اخاذی به قیمت یک عمر در زندان ماندن