چگونه سهام ارزشمند را شناسایی کنیم؟

بسیاری از افراد در بازار بورس به دنبال سرمایه گذاری روی سهام های ارزنده و بنیادی هستند و سعی دارند با شناسایی سهام های ارزشمند در بورس، سرمایه گذاری خودشون رو مطمئن تر و سودده تر کنند. حالا شاید برای سهامداران تازه وارد تر این سوال مطرح شود که نحوه شناسایی سهام ارزشمند در بورس به چه صورت است و چگونه سهام مناسب را تشخیص دهیم؟ در پاسخ باید گفت که روش های مختلفی برای تشخیص سهام های مستعد رشد وجود دارد که در ادامه سعی میکنیم به هر کدام از آن اشاره داشته باشیم تا شما عزیزان هم به سادگی نحوه شناسایی سهام ارزشمند در بورس را یاد بگیرید و بتوانید سهام های بنیادی و ارزشمند رو در پرتفوی سرمایه گذاری خود قرار دهید.

سهم بنیادی چیست و چه ویزگی هایی دارد؟

یک سهام ارزشمند چه ویژگی هایی دارد؟

1. نسبت پایین قیمت به درآمد (P/E ratio): هیچ مبحثی در مورد قیمت سهام، بدون در نظر گرفتن معیار معمول و رایج P/E که نشان دهنده ارزش نسبی سهام است، کامل نخواهد بود. هر شرکتی P/E مخصوص به خود را دارد. هرچه مقدار این نسبت بیشتر باشد، نسبت قیمت سهام به نسبت سود آن نیز بالاتر می رود. در حالی که P/E پایین می تواند نشان دهنده فرصت خرید خوبی باشد، باید همواره به خاطر داشته باشیم که دلایلی برای پایین بودن مقدار این نسبت وجود دارد. مثلا یک شرکت می تواند درآمد بالایی را گزارش دهد، اما سرمایه گذاران حرفه ای می دانند که شرکت ها همه حقایق را نمی گویند. در نتیجه، قیمت سهام پایین می ماند و مقدار نسبت P/E مناسب – پایین – به نظر می رسد. این داستان به ندرت اتفاق می افتد ولی برای کسب نتیجه، لازم است که به مقدار P/E اعتماد کنید.
2. عملکرد کند نسبی قیمت: اگر قیمت سهم یک شرکت در مقایسه با دیگر شرکت های هم تراز و مشابه خود کمتر باشد، نشان دهنده عملکرد پایین شرکت است که می تواند به چند دلیل اتفاق بیفتد. مثلا یکی از این دلایل می تواند توجه تحلیلگران سهم به یک فاکتور مالی خاص باشد. این موضوع که تنها یک خبر در «CNB» یا «ژورنال wall street» است تأثیراتی را روی سرمایه گذاران ایجاد می کند که منجر به فروش مضاعف سهام و پایین آمدن قیمت می شود. اتفاقی که می افتد این است که سرمایه گذاران قیمت را تا حدی پایین می آورند که به یک سهم بی ارزش تبدیل می شود. شما می توانید با استفاده از غربالگرها پیشینه قیمت یک سهم را در طول زمان های مختلف و در مقایسه با دیگر سهام ها و شاخص های سهامی بررسی کنید.
3. نسبت رشد پایین ( Low PGE Ratio): نسبت رشد PGE، در مقایسه با P/E یک کمپانی، نسبت دقیق تری در نظر گرفته می شود. هنگامی که به تحلیل یک سهم می پردازید، نسبت P/E را انتخاب کرده و آن را بر نرخ رشد درآمد، تقسیم کنید. اگر نسبت کمتر از یک بود، سرمایه گذاران ممکن است به عملکرد گذشته بیشتر از فرصت های رشدی آینده توجه داشته باشند. در نظر داشته باشید که این ها پیش بینی هایی از رشد به شمار می روند.
4. سود تقسیمی بالا ( High dividend yield): اگر نرخ پرداخت سود سهام شرکت بیش از رقبای خود باشد، این ممکن است نشان دهد که قیمت سهام – نسبت به وضعیت کم ارزش در رابطه با پرداخت سود سهام – کاهش یافته است. اگر شرکت از نظر مالی دچار مشکل نباشد و میزان سود تقسیمی آینده امن باشد، فرصت های سود سهام می تواند در کوتاه مدت بازده داشته باشند و همچنین امکان افزایش قیمت سهام در آینده را بالا ببرند. اگر از یک غربالگر سهم استفاده کنید، می توانید با استفاده از سود تقسیمی، سهام ارزشمند و معرفی شده در صنعت را پیدا کنید.
5. نسبت پایین ارزش بازار به ارزش دفتری ( Low market to book ratio): یک شرکت با ارزش بازار پایین – منظور، کل سرمایه بازار است – نسبت به ارزش دفتری – سهام کل سهامداران – وضعیت خوبی دارد. موضوع اصلی درک ارزش واقعی دارایی های ملموس – مثل زمین، ساختمان ها، پول نقد – و دارایی های نامشهود – مثل دارایی های معنوی و غیره – است. به عنوان مثال، یک شرکت که اسباب بازی تولید می کند ارزش دارایی های شرکت می تواند به طور بالقوه از میزان کسب وکار تولید اسباب بازی بیشتر باشد. سرمایه گذاران ممکن است این را نادیده بگیرند. قیمت سهام، منعکس کننده ارزش اساسی دارایی های شرکت اسباب بازی در دفاتر نخواهد بود.
6. جریان نقدی آزاد ( Free cash flow): بسیاری از سرمایه گذاران تأکید کمی بر سود گزارش شده دارند. در حالی که بیشترین توجه آن ها به جریان نقدی آزاد است. جریان نقدی آزاد، مقداری از نقدینگی است که بعد از تمامی مخارج تولیدشده توسط کسب وکار به دست می آید. سهمی که با قیمت پایین به دلیل درآمد گزارش شده پایین تر عرضه می شود می تواند گزینه خوبی در راستای جریان نقدی باشد. به این ترتیب می توانید متوجه شوید که چطور دو شرکت یکسان از نظر نقدینگی، با هم متفاوت هستند.

7. تحلیل تکنیکال: در روش تحلیل تکنیکال، سرمایه گذاران با بررسی روند نوسانات قیمت یک سهم در گذشته، سعی بر پیش بینی قیمت آن در آینده دارند. لذا این تحلیل به عنوان ابزاری در دست سرمایه گذاران است تا قوی ترین احتمال را با استفاده از اندیکاتورها، اسیلاتورها و ابزارهای مختلف پیش بینی کنند. توجه کنید که در اینجا صحبت از احتمالات است و کسی نمی تواند به طورقطع بگوید که قیمت یک سهم افزایش یا کاهش می یابد. بدین ترتیب شناسایی روند صعودی یا نزولی در یک سهم و نقاط ورود و خروج بهینه در بازار بورس از کاربردهای اصلی این تحلیل به حساب می آید.

   مهم ترین فرضیه های تحلیل تکنیکال به شرح زیر است:

   قیمت ها منعکس کننده کلیه اطلاعات موجود است.
   قیمت ها در قالب روندها حرکت می کنند.
   تاریخ خودش را تکرار می کند.

8. شناخت نظرات غالب بازار: در بخش دیده بان سایت tsetmc.com ، می توان بسیاری از اطلاعات مربوط به سهام پذیرفته شده در بورس را به صورت لحظه ای مشاهده نمود. با تعریف مجموعه ای از مشخصه های مالی، تعداد محدودی از سهام را که دارای مشخصه موردنظر می باشند، شناسایی کرده و پس از انجام تحلیل تکنیکال و بنیادی، اقدام به خرید سهام آن شرکت نمود.

9. تابلو خوانی: در مبحث تابلو خوانی، شما با توجه به تغییرات حجم معاملات، تعداد خریدار و فروشنده حقیقی و حقوقی و حجم خرید و فروش حقیقی و حقوقی، به عنوان اصلی ترین متغیرهای تابلو خوانی در کنار ارزیابی سایر متغیرهایی که در صفحه سایت هر نماد بورسی نمایان است، در رابطه با ورود و خروج سهامداران و توجه به یک شرکت را ارزیابی می کنید و درنتیجه با تلفیق این مبحث با تحلیل تکنیکال و بنیادی درصد موفقیت خود در بازار بورس را افزایش می دهید.

10. مهارت های فردی: در بازار بورس کنترل فردی در معاملات، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تقریباً تمامی معامله گران بازار سرمایه زمان زیادی صرف کرده اند تا شخصیت اصلی معامله گری خود را شناخته و درصد موفقیت خود را در شناسایی سهام ارزشمند افزایش دهند. موفق ترین معامله گران افرادی بوده اند که توانسته اند توازن مناسبی را در استفاده از روش ها و ابزارهای تشریح شده ایجاد نمایند. موفقیت در معامله گری با آرامش رابطه ای مستقیم دارد. پریشانی ذهن، حواس پرتی، خرید و فروش بی نظم و خارج از استراتژی، همگی باعث برهم خوردن بیشتر آرامش می شود.

11. بررسی دیدگاه های فعالان تجربی بازار: فعالان بازار را می توان در تالارهای کارگزاری ها یافت و یا نظراتشان را در گروه های تلگرام، انجمن های بورسی، اتاق های گفتگو و وبلاگ های بورسی مطالعه کرد. به طورکلی معامله گران باید در حد معمول از نظرات فعالان تجربی بازار در خصوص بازار و آینده آن آگاهی پیدا کنند. استفاده از مشاوره های سرمایه گذاری و اطلاع از ظرفیت پذیرش ریسک به منظور تخصیص بهینه دارایی ها نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. لازم به ذکر است برای پیدا کردن سهام ارزشمند، باید مراقب بود به پیروی از شایعات و رسانههای بورسی، معامله صورت نگیرد و حتماً قبل از ورود به بازار بورس تمامی جوانب بررسی شود.

12. ابزارهای پیدا کردن سهام ارزشمند را بشناسید: امروزه ابزارهای آنلاین بسیاری برای سرمایه گذاران فراهم شده است که به آن ها امکان جست وجو و مشاهده ایده های سرمایه گذاری را در چند ثانیه می دهد. شما می توانید با یک غربالگر سهم مانند «غربالگر گوگل» یا «یاهو» شروع کنید. اگر می خواهید جست وجوی دقیق تری داشته باشید، می توانید با پرداخت مقداری پول از «Y charts’ stock» استفاده کنید. با ثبت نام در این غربالگر، شما به سایر ابزارها نیز دسترسی پیدا خواهید کرد. چنانچه شما در یک شرکت کارگزاری حساب دارید، می توانید از غربالگر آن استفاده کنید. کاری که این ابزارها انجام می دهند، آنالیز کردن معیارهای مالی چندین شرکت و معرفی برخی از آن ها با توجه به داده های ورودی شما است. مثلا اگر داده ورودی شما این باشد: P/E باید کمتر از ۱۵ باشد، غربالگر به شما کمپانی های دارای P/E بالاتر را نشان نمی دهد.

این معیارها معیارهای ثابتی برای تعیین ارزشمندی یک سهم نیستند. هیچ سیگنالی یا اندازه گیری نمی تواند یک سرمایه گذار را مطمئن سازد که این سرمایه گذاری ارزشمند یا پرسود است. اگر چندین معیار از این معیارهای گفته شده، ارزشمند بودن شرایط را بازگو کند، شما یک بازار ناکارآمد را تشخیص داده اید که فرصت سرمایه گذاری مناسبی است.

چگونه سهام ارزشمند را در سه مرحله شناسایی کنیم!

قدم اول: ایجاد فکر و ایده

هدف: شناسایی بیش از ۳۰ شرکت برای آنالیز بیشتر

یافتن سهم برای آنالیز کردن موضوعی است که بسیاری از سرمایه گذاران با آن درگیر هستند در حالی که کار سختی نیست. اینترنت اطلاعات زیادی در مورد بورس و لیست سهام موجود در بازار بورس را در اختیار ما قرار می دهد. علاوه بر این، می توان از ابزارهای پیشنهادی اینترنت برای فیلتر کردن اطلاعات اضافی استفاده کرد. استفاده از غربالگر آنلاین و رایگان سهم، راه حلی برای پیدا کردن ایده های سهم است، زیرا این اجازه را به شما می دهد تا یک انتخاب منطقی، مستقل و بدون تأثیرپذیری از عقاید و احساسات دیگران داشته باشید.
به یاد داشته باشید، پیدا کردن یک سهام ارزشمند، آن هم زمانی که وضعیت مالی یک شرکت دچار بحران است با محاسبه ای ساده امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین، در قدم اول باید تعیین کنید چه زمانی یک سهم را نامناسب در نظر بگیرید و چه زمانی آن را یک موقعیت عالی به حساب آورید.
شاخص هایی که همواره در این مرحله استفاده می شوند عبارتند از:

1. بازده حقوق صاحبان سهام: چنانچه بازده حقوق صاحبان سهام بیشتر از ۱۵ درصد باشد، نشان دهنده سوددهی بالا و پتانسیل رقابتی است.
2. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام کمتر از نیم باشد. این امر نشان دهنده این است که شرکت برای تأمین رشد خود به سرمایه خارجی نیازی ندارد.
3. نسبت جاری بیشتر از ۲ باشد. آن شاخص اطمینان می دهد که شرکت قادر به پرداخت بدهی های کوتاه مدت خود است.

فیلتر کردن «P/E» کار مشکلی است (مقاله نسبت P/E) زیرا این نسبت در هر صنعت متفاوت است و تکیه کردن بر این نسبت به صورت بالقوه ایده های سرمایه گذاری درست را رد می کند. مهم تر از آن «P/E» اطلاعات چندانی در مورد اینکه آیا یک شرکت با توجه به ارزش ذاتی آن کم ارزش شده یا نه، نمی دهد. به دلایل مشابه، فیلتر کردن نرخ رشد «EPS» پشنهاد نمی شود. زیرا یک شرکت با رشد صفر درصد و قیمت مناسب، خرید جالبی می تواند باشد. در بعضی از مواقع بازده نقدی ناشی از تقسیم سود بیشتر از ۱ درصد می تواند معیار خوبی برای افرادی که تمایل به تقسیم درآمد دائمی سود دارند، باشند.
شاخص دیگری که برای فیلتر کردن مناسب است میزان سرمایه در بازار یا «مارکت کَپ» کمتر از یک میلیارد دلار است. زیرا کمپانی های کوچک توسط تحلیلگران کمتری دنبال می شوند و بنابراین احتمال بیشتری دارد تا به اشتباه قیمت گذاری شوند. این نظریه توسط همکاران «Ibboston» با توجه به برتری سرمایه گذاری در سهام شرکت های کوچک در بازار نسبت به سرمایه گذاری در شرکت های بزرگ در طول قرون گذشته، تأیید شده است.
هنگامی که شاخص ها مشخص شدند، از یک غربالگر آنلاین و رایگان استفاده کرده و سعی کنید تقریبا ۳۰ ایده از آنها پیدا کنید.

1. Google finance یک غربالگر کاملاً رایگان است که رابطی برای جدا کردن خوب از بد دارد.
2. Yahoo finance یاهو دو غربالگر بنیادی و جاوای پیشرفته را عرضه می کند که هر دو رایگان هستند.
3. com غربالگرهای این مجموعه، منحصر به فردی هستند. زیرا براساس پیش بینی اعضای انجمن CAPS غربال را انجام می دهند.
4. FINVIZ یک غربالگر سهم محبوب که به نظر می رسد تمام ویژگی های مورد نیاز را عرضه می کند.
5. CNBC به شما این امکان را می دهد که برآوردهای تحلیل گران و نسبت های مالی مانند گردش دارایی ها و نسبت آنی را ترکیب کنید.

جایگزین ها: استفاده از غربالگرهای رایگان تنها راه شناسایی سهم نیست. در اینجا سه روش جایگزین که می توانید از آنها استفاده کنید مطرح می شوند:

1. ایده های جدید را که توسط «old school value» مطرح شده اند دریافت کنید.
2. «Gurus focus» را چک کنید تا خریدهای سرمایه داران محبوبتان را دنبال کنید. همچنین غربالگرهای منحصر به فردی را معرفی می کند.
3. در یک خبرنامه سرمایه گذاری پولی مانند «AAII» یا «the motley fool» اشتراک بگیرید. با این حال کورکورانه به هرچه دیگران پیشنهاد می کنند عمل نکنید و همیشه وظایف خود را متعهدانه انجام دهید.

برخی پیشنهاد می کنند که وبلاگ ها و خبرهای مالی را دنبال کنید، اما بهتر است از این منابع صرفه نظر کنید، زیرا ایده های افراد دیگر باعث می شود تا قضاوت عقلانی درستی از شرایط نداشته باشید.

قدم دوم: یک لیست کوتاه تهیه کنید

هدف: ایده های خود را از ۳۰ به ۳ کمپانی کاهش دهید

اگر ۳۰ هدف خود را انتخاب کرده اید به این معنی است که اکثر ایده های نامناسب را فیلتر کرده اید. حال زمان آن رسیده که سهم ها را بررسی کرده تا بهترین گزینه را انتخاب کنیم. شما در قدم اول یک ارزیابی ساده را اجرا کردید. اکنون برای رسیدن به سهم بهتر باید عمیق تر فکر کنید. با آنالیز کردن نامه «وارن بافت» به سهامداران «Berkshire» می توانیم متوجه معیارهای مورد نظر او برای یک سهم مناسب شویم.

• تداوم سوددهی بالا: سود خالص بالا و رو به افزایش می تواند نشانه خوبی برای کارایی یک شرکت در آینده و توانایی آن برای افزایش قیمت باشد. این معیار باید به عنوان یک ارزش، مدام افزایش یابد. همچنین باید از تولید جریان نقدی مناسب «FCF» توسط شرکت اطمینان حاصل کنید. اگر یک شرکت بتواند سود خالص را اعلام کند اما توانایی تولید «FCF» را نداشته باشد، وجود تغییرات و دستکاری در میزان درآمد را نشان می دهد.
• سطوح بدهی پایین: مقدار زیاد بدهی منجر به ریسک نرخ بهره و افزایش «ROI» به میزان قابل توجهی می شود. در هنگام کاهش فروش یا نوسان نرخ بهره، شرکت هایی که بدهی سنگینی دارند با مشکلات بیشتری مواجه می شوند. نسبت بدهی بلند مدت به حقوق صاحبان سهام کمتر از نیم، همانند نسبت جاری بیش از ۲ مدنظر است.
• مزیت رقابتی پایدار: در اینجا آنالیزها فراتر از اعداد و نسبت های مالی قرار می گیرند. تجارت ها با سودآوری بالا، رقیبان را جذب می کنند و هنگامی که رقابت افزایش می یابد سوددهی کاهش پیدا می کند؛ به جز مواردی که کمپانی دارای یک مزیت رقابتی پایدار باشد. این مزیت رقابتی شامل مواردی می شود که نمی توان آنها را به آسانی کپی کرد مانند ثبت اختراع، اثرات قفل گذاری، مقیاس و مقادیر شبکه. به دنبال این علائم مهم باشید.
• مدیریت صحیح، لایق و صادقانه: مدیریت جامع، نقشی کلیدی در موفقیت کسب وکار بازی می کند؛ بنابراین همواره نام مدیران هر مجموعه را در گوگل جستجو کنید تا سوابق آنها را بیابید. همچنین کلماتی مانند رسوایی و تقلب را در فهرست جست و جوی خود وارد کنید تا ببینید در چه مسائلی دخیل بوده اند. همین کار را برای شرکت نیز انجام دهید. همچنین استراتژی های تخصیص سرمایه شرکت را آنالیز کنید. از قانون زیر استفاده کنید: یک شرکت با بازده ثابت و پتانسیل بالقوه رشد باید بخش عظیمی از درآمد خودش را دوباره در شرکت سرمایه گذاری کند، اگر شرکت سود سهام را بپردازد یا سهام را بخرد برای دیگر سهامداران بهتر است. هرچند خرید سهام ، تنها زمانی باید انجام شود که میزان خرید سهام به طور قابل توجهی پایین تر از ارزش ذاتی شرکت باشد.
• انجام تجارتی که آن را درک می کنید: بافت، مطرح کرده است که او و شریکش به تجارتی روی آورده اند که آن را درک می کردند. شما نیز بهتر است همین کار را انجام دهید. آیا احتمال کمی وجود دارد که وضعیت بازار توسط شرکت های پیچیده بهتر شود؟ نه همیشه. با این حال، دلیل اجتناب از این گونه شرکت ها این است که هر چه کسب و کار پیچیده تر باشد پیدا کردن طرح و نظر منطقی در مورد عملکرد آینده آن سخت تر است. بنابراین با افرادی که با مدل تجاری قابل فهم شما کار می کنند آشنا شوید.

آنالیز کردن هرکدام از ۳۰ شرکتی که در لیست شما وجود دارد، طبق معیارهایی که در بالا مطرح شده است، کار زیادی می برد اما شما را قادر می سازد تا بهترین موقعیت سرمایه گذاری با بیشترین احتمال بازدهی در بازار را شناسایی کنید.

قدم سوم: تخمین ارزش ذاتی

هدف: در این مرحه سعی در پیدا کردن موقعیت های ارزشمند موجود در بین موقعیت های شناخته شده داشته باشید

اکنون که چندین شرکت فوق العاده را در لیست خود دارید، باید گام نهایی را برداشته و برای پیدا کردن بهترین قیمت، آنها را بررسی کنید. قیمت مناسب، قیمتی است که به شما حاشیه امنی می دهد. به طوری که احتمال ریسک را به حداقل می رساند؛ حتی اگر عملکرد شرکت آن گونه که انتظار می رفته نباشد. مثلا، تنها زمانی خرید را در نظر بگیرید که قیمت فعلی سهام ۲۵ تا ۵۰ درصد کمتر از ارزش ذاتی سهام باشد. به این ترتیب، خطر ریسک کاهش می یابد، زیرا سهم ارزان بوده است. در حالی که همزمان احتمال افزایش بازدهی وجود دارد. قیمت پایین خرید برای موفق شدن بسیار مهم است.
چندین راه را برای حساب کردن ارزش ذاتی یک کمپانی وجود دارد. مانند:

1. قیمت و درآمد چندگانه: در این روش یک قیمت هدف ۵ ساله براساس یک ارزیابی منطقی و «P/E» محاسبه می شود و سپس با محاسبه «NPV» ارزش ذاتی محاسبه می شود.
2. جریان نقدی تنزیل شده: محاسبه ارزش ذاتی براساس جریان نقدی که می تواند در طول عمر باقیمانده از یک کسب و کار خارج شود.
3. ارزیابی بازدهی حقوق صاحبان سهام: این روش که آخرین روش است از راه های سودآوری وارن بافت است.

از مدل های محاسباتی ذکر شده برای تخمین ارزش ذاتی یک کمپانی استفاده کنید. آخرین قدم این است که ارزش های محاسبه شده توسط خودتان را با قیمت خرید و فروش سهم مقایسه کنید. آیا قیمت خیلی پایین تر از ارزش ذاتی تخمین زده شده است؟ به ندرت اتفاق می افتد که شرکتی تمام ویژگی های مورد نظر ما را در دو قدم اول داشته باشد.
در این نقطه، آنالیزهایتان را چک کرده و اعداد را بررسی کنید. اگر تنها در مورد یک کمپانی بسیار ارزشمند مطمئن هستید، زمان اقدام فرا رسیده است. همچنین اگر بتوانید در یک سال، چنین موقعیت هایی را به دست آورید بسیار خوشبخت خواهید بود. اگر بیشتر از یک بار چنین موقعیت هایی را به دست آوردید یا بورس دچار مشکل شده یا معیارهای شما برای فیلتر کردن دقیق نبوده است. اگر در این مرحله، قیمت ها مناسب نبود، این دسته ها را به چک لیست خود اضافه کنید و تا زمانی که یک موقعیت و قیمت مناسب ارائه می شود آن را تحت نظر داشته باشید.