قبل از پاسخ به این پرسش که تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی یا همان اعتراض به رای دادگاه بعد از مهلت قانونی چیست؟ باید، تجدیدنظر خواهی و مهلت های قانونی تجدیدنظر خواهی را توضیح دهیم. تجدیدنظر خواهی، یک امکان اعتراض به رای صادر شده، توسط دادگاه می باشد و یکی از حقوق اصحاب دعوا است. البته، امکان تجدیدنظر خواهی، صرفا در خصوص آرای مورد نظر قانون گذار، وجود داشته و برای برخی آرا، این امر در نظر گرفته نشده است. شخصی که می خواهد تجدیدنظر خواهی کند یا همان تجدید نظر خواه، بایستی با مقررات مربوط به آن، آشنا باشد. یکی از نکات مهم در خصوص تجدید نظر خواهی، اطلاع از مهلت تجدیدنظر خواهی و زمان شروع آن است. به این معنا که شخصی که می خواهد دادخواست تجدید نظر بدهد، باید در این مهلت، اقدام نماید و در غیر این صورت، تجدیدنظر خواهی وی، پذیرفته نخواهد شد. مهلت قانونی تجدیدنظر خواهی، بر اساس آنچه در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری آمده است، 20 روز از تاریخ ابلاغ رای، به اصحاب دعوا، برای افراد مقیم در ایران و دو ماه از تاریخ ابلاغ رای، برای ساکنان مقیم خارج از ایران خواهد بود. پس از انقاضای مهلت 20 روزه یا 2 ماهه، امکان تجدیدنظر خواهی، صرفا در صورتی وجود دارد که موارد مورد پیش بینی قانون گذار که به آن موارد تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی یا اعتراض به رای دادگاه بعد از مهلت قانونی می گویند، وجود داشته باشد. بر اساس مقدمه بالا، اعتراض به رای در دادگاه تجدیدنظر، پس از گذشت مهلت 20 روزه یا 2 ماهه تجدیدنظر، تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی یا اعتراض به رای دادگاه بعد از مهلت قانونی، نام دارد. البته، این امر، صرفا در صورت وجود موارد مورد پیشبینی قانون گذار، نظیر فوت، حجر یا ورشکستگی محکوم علیه، امکان پذیر می باشد.
در قسمت قبل، توضیح دادیم که تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی چیست و گفتیم، در صورتی فرد می تواند در خارج از وقت تجدیدنظر، اقدام به ثبت دادخواست اعتراض خود کند که موارد اعتراض خارج از وقت یا همان تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی، وجود داشته باشند. بر اساس قانون آیین دادرسی، موارد تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی، به شرح زیر می باشند:
حجر ، ورشکستگی یا فوت محکوم علیه: در صورتی که محکوم علیه، پس از صدور رای و پیش از ابلاغ آن ، محجور، ورشکسته یا فوت شود، رای باید در مورد محجور به قیم، در مورد ورشکسته به مدیر تصفیه و در مورد متوفی به وراث او ابلاغ گردد و مهلت تجدید نظر، از تاریخ ابلاغ به آن ها، در نظر گرفته خواهد شد.
از بین رفتن سمت نماینده: چنانچه، سمت یکی از اشخاصی که به عنوان نماینده، از قبیل ولایت، قیمومت یا وصایت در دعوا دخالت داشته اند از بین برود، باید مانند مورد قبل عمل بشود. مثلا، اگر محجور از حجر خارج شود یا مثلا وکیل، عزل شود، رای باید حسب مورد به خود شخص یا وکیل جدید او ابلاغ شود و مهلت تجدیدنظر، از تاریخ ابلاغ دوباره رای به آن ها، در نظر گرفته خواهد شد.
عذر تجدیدنظر خواه: محکوم علیه، در صورتی که عذر موجهی داشته باشد، نیز می تواند دادخواست تجدید نظر را خارج از مهلت ارائه نماید. در این صورت، دادخواست تجدید نظر، باید، به همراه مدارک مثبت مصادیق عذر موجه در قانون آیین دادرسی مدنی یا کیفری، به دادگاه صادر کننده رای مرحله نخستین ارائه گردد. دادگاه، پس از رسیدگی، در صورتی که آن را موجه تشخیص داد، قرار قبولی و در غیر این صورت، قرار رد دادخواست تجدید نظر را صادر خواهد کرد.
شایان ذکر است، این عذر، می تواند، مواردی نظیر فوت بستگان درجه یک، تصادف و بیماری به نحوی که حرکت را غیر ممکن کند، حوادث قهریه، توقیف یا حبس باشد. فرد مدعی عذر موجه، باید بتواند تمامی ادله مثبت ادعای خود، نظیر گواهی فوت، نامه بیمارستان و سایر موارد را به دادگاه ارائه دهد.
در قسمت قبل، در خصوص موارد امکان تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی توضیح دادیم و گفتیم که در صورت وجود آن ها، اعتراض خارج از مهلت تجدیدنظر خواهی در دعاوی حقوقی و کیفری، به رای، ممکن خواهد بود. از آنجا که تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی، به موجب دادخواست، همراه با یک لایحه صورت می گیرد، بهتر است که آن را بر اساس نمونه لایحه تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی نوشت. از این رو، در این قسمت، قصد داریم، یک نمونه لایحه تجدید نظر خواهی خارج از مهلت قانونی، خدمت شما عزیزان، ارائه دهیم که به شرح زیر می باشد:
باسمه تعالی
ریاست محترم دادگاه .............شعبه ......
با سلام
اینجانب......................... در خصوص دادنامه شماره ........................... به شماره پرونده ............................. صادره از شعبه ...................... تقاضای تجدید وقت تجدیدنظر خواهی را استدعا دارم.
خدمت آن مقام محترم معروضم، اینجانب، به علت تصادف شدید در مورخ ......./......./....... و در کما بودن برای مدت 7 ماه، قادر به حرکت نبوده و از همین جهت، فرصت تجدیدنظر خواهی در مهلت مقرر را از دست داده ام. لذا با عنایت به مراتب فوق، از آن مقام محترم، تقاضای تجدید وقت تجدیدنظر مستدعی است. مدارک مثبت ادعا، به پیوست ضمیمه می گردد.
بنابراین تجدیدنظر خارج از مهلت قانونی، امکانی است که قانون گذار، مورد پیش بینی قرار داده و به واسطه آن، محکوم علیه می تواند، خارج از وقت تجدید نظر، اعتراض خود را به رای، ثبت کند. فوت یا ورشکستگی محکوم علیه، از جمله موارد امکان اعتراض به رای دادگاه بعد از مهلت قانونی می باشند. ذکر علت تقاضای تجدید وقت تجدید نظر و ارائه مدارک مثبت آن، از جمله مواردی است که در ثبت لایحه تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی، باید مورد توجه قرار گیرد. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
