فال لغتی عربی است که معنایش بخت و طالع می باشد و در زبان فارسی به معنای شگون است. مردم برای اطلاع از درستی و یا نا درستی تصمیمی که گرفته اند، سمت فال و تفأل می روند.
الخصوص در بین ایرانیان، این رسم وجود دارد که زمانی که برای انجام عملی دچار شک و تردید می شوند و نمی دانند دست به چه کاری باید بزنند، یا با اصول مذهبی و یا از افراد متخصص درخواست گرفتن استخاره و یا فال می کنند.
در اسلام نیز بر واژه فال نیک بسیار تأکید شده است به معنای این که همیشه ذکر شده فال نیکو بزنید تا با امید و سعادت زندگی کنید نه اینکه با گرفتن فال بد و تعاریف منفی خود را دچار ناامیدی ترس و رنجش کنید. بد به زبان آمدن در دین اسلام مکروه می باشد و همیشه بر مثبت اندیشی و فکر نیکو تأکید شده است.
فال حافظ یک عقیده دیرینه بین ایرانیان است که معمولا در شب یلدا فال حافظ را می گیرند، اما بیشتر مردم امروزه برای تصمیم گیری در برخی از اقدامات خود به حافظ و گرفتن فال با دیوان وی مراجعه می کنند. دیوان شعر خواجه شمس الدین حافظ شیرازی از محبوب ترین و پرطرفدار ترین کتاب هاست و در هر خانه اصیل ایرانی یک دیوان حافظ یافت می شود.
ایرانیان برای سرگرمی و یا استخاره با فال حافظ به سراغ این دیوان می روند و با گرفتن فال نیز غزلی را خوانده و با تفسیر معنای آن به خیر و صلاح و یا شر و بدی با ابیات این شاعر بزرگ بیشتر آشنا خواهند شد. در ادامه برای شما عزیزان این فال را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
روش گرفتن فال حافظ
برای گرفتن فال حافظ تنها به دیوان او احتیاج داریم. به این صورت که شما کتاب را در دست می گیرید و جملات و جمله ای به مانند زیر را زمزمه می کنید:
ای حافظ شیرازی تو کاشف هر رازی
ما طالب یک فالیم بر ما بنما رازی
عده ای هم این شعر را این گونه می خوانند:
ای حافظ شیرازی بر من نظر اندازی
من طالب یک رازم تو کاشف هر فالی
قسم به شاخه نباتت، قسم می دهم به قرآنی که در سینه داری، این فال مرا بگشای!
این شعر صورت دیگری نیز دارد که ممکن است جایی به آن بر بخورید:
ای حافظ شیرازی تو کاشف هر رازی
به حق شاخ نباتت به حق جام شرابت
منظور خودت را از مراد ما بیان کن!
سپس انگشت سبابه خود را لای یکی از صفحات این دیوان بگذارید و صفحه را بازکنید. زمانی که کتاب را بازمی کنید، باید شعری که در صفحه سمت راست نوشته شده را بخوانید و تفسیر کنید. اگر مضمون و محتوای این غزل مثبت باشد، فال شما خوب و نیکوست اما اگر بالعکس تفسیرش بد و نامبارک بود، پس فال شما نیز بد و باید از نیت خود خودداری کنید.
از جایی که عمده و بیشتر غزلیات حافظ، جنبه عرفانی، عشقی، امید دهنده و همراه با مهربانی و لطف هستند این فال در مراسم هایی مانند خواستگاری، ازدواج، نوروز، تولد فرزند و... بیشتر مرسوم و محبوب است.
رسومات فال حافظ
درست است که فال حافظ مختص شب یلداست ودر دورهمی های خانواده های اصیل ایرانی در این شب این فال مرسوم تر و باستانی تر است، اما بیشتر ایرانیان طبق رسم دیرینه و کهن خود در روز های عید ملی یا مذهبی مثل نوروز نیز با این دیوان به گرفتن فال می پردازند.
در بعضی از خانواده ها، برای گرفتن این فال، یکی از بزرگان خاندان و یا خانواده یا هر شخصی که بتواند شعر را صحیح و رسا بخواند و همچنین معانی را به خوبی بلد باشد، برای دیگران این کار را انجام می دهد.
اما خب در اغلب خانواده ها هر شخصی خود به انجام این فال برای خودش می پردازد.
مرسوم است که در حین گرفتن این فال، قبل از نیت کردن فاتحه ای برای شادی روح حضرت حافظ بخوانند و سپس بر کتاب بوسه زده و به سینه بفشارند. بعد کتاب را باز کنند و فال خود را قرائت کنند.
شرایط فال حافظ
اغلب ایرانیان اعتقاد دارند که برای گرفتن فال با دیوان حافظ بایستی دل صاف و پاک داشته باشید.
همچنین اشاره کرده اند که کسانی که عادت دارند بعد از فال اما و اگر بیاورند، بهتر است از فال گرفتن صرف نظر کرده و به اصطلاح رایج "وقت خواجه را تلف نکنند" یا "دلی که پاک و چون آیینه نباشد، فالش نیز صحیح نخواهد بود".
شرط دیگر برای گرفتن فال حافظ داشتن نیت درست و صحیح می باشد. شما باید از عمق دل برای تصمیمی به خواجه اعتماد کنید.
آیا می توانیم خودمان فال خود را تفسیر کنیم؟
آرایه ایهام در سروده ها و اشعار حافظ بسیار استفاده شده است و این چند وجهی بودن کلمات، تفسیر و معنا کردن فال توسط افراد مبتدی و بدون دانش این کار بسیار سخت و در مواردی غیر ممکن می باشد.
این که فال شما خوب آمده یا بد، تنها با دقت کردن در کلمات و تفکر در معنا و ارتباط آن به دست می آید. برخی از این غزل ها، کاملا سهل و واضح هستند و شما می توانید نیت خود را در بیت تعیین کننده بیابید. چرا که برخی از ابیات مفهوم خوب یا بدشان کاملا مشخص است. در هر صورت بهتر است به افراد حرفه ای بسپارید تا در معانی بیت ها به مشکل نخورید و تفسیر دقیق نیت خود را بیابید.
درست یا غلط بودن فال حافظ
در این باره اختلاف نظر های فراوانی وجود دارد که این پیش گویی های واقعی است یا شانسی؟!.
دکتر عبدالحسین زرین کوب و کیوان سمیعی در این باره عقیده یکسان دارند و معتقدند که درست است که برخی از پاسخ ها دقیقا نیت شماست اما این مسأله کاملا اتفاقی است و هیچ ارتباطی با اسرار و غیب گویی ندارد.در مقابل بهاء الدین خرمشاهی مخالف است و به حافظ اعتقاد شدیدی دارد.
در خلاصه کلام باید گفت که تمامی فال هایی که می گیرید قطعا صحیح نیست و اگر چند باری نزیک به نظر شما بوده دلیل بر همیشگی این قاعده نخواهد بود. در واقع شما با در دست گرفتن کتاب حافظ به صورت معنوی با روح وی ارتباط برقرار می کنید و جویای احوال و کار خود می شوید. حتی خود حافظ نیز اشاره می کند که عوالم غیب اسراری دارند که از ابتدا پنهان بوده و پنهان نیز خواهند ماند.
