حدیث ولایت چیست؟

حدیث ولایت

﴿إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ﴾

ضرورت وجود حجت الله در زمین بررسی شده است و مشخص گردید که از زمان آدم تا به حال این سنت الهی بوده است که حجت الهی در زمین حضور داشته باشد.

بدون حجت خدا زمین بر جای نخواهد ماند. هر کس حجت خدا را رها کند هلاک می گردد و هر کس ملازمش باشد؛ نجات می یابد.

پس از پیامبر ختمی مرتبت، حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) حجت خدا بر خلق و خلیفه الله هستند .

پس از ایشان ائمه معصومین (علیهم السّلام) طبق نصّ الهی حجت خدا در زمین و خلیفه الله و جانشین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می باشند.

در معارف شیعی متأخر به خلیفه و جانشین خدا بودن ائمه معصومین (علیهم السّلام) کمتر توجه و تبیین شده است.

از دیر باز مقام خلیفه الهی مورد ادعای فرقه های مختلف از جمله صوفیه و گروههایی که به مشرب صوفیان علاقمند هستند و همچنین حکام و دیگر گروهها قرار گرفته است.

اما در واقع تنها انسانهای کامل و خلیفه ها و حجتهای خداوندی بر روی زمین منحصرا ائمه اطهار (علیهم السّلام) هستند.

حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) به عنوان حجت خدا در بین مخلوقات دارای شأن و فضایلی است.

جایگاه و منزلت حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) نزد خداوند عزّ و جلّ طبق سخن معصومین (علیه السّلام) و به خصوص پیامبر ختمی مرتب (صلی الله علیه و آله) والاست.

همچنین حضرت رسول الله (صلی الله علیه و آله) در بسیاری از احادیث منزلت و فضایل سید الوصیین علی بن ابیطالب (علیه السّلام) را نسبت به خود یادآور شدند تا دلایل قطعی و محکمی

برای پذیرش حجت الهی و خلیفه اللهی حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) و وصی خاتم النبیین بودن ایشان وجود داشته باشد.

ولایت که به معناى "اولى به تصرّف"، سرپرستى، زعامت و پیشوایى است، در قرآن و حدیث براى حضرت على(ع) و امامان قرار داده شده است.

عنوان ولىّ، مولى و ولایت بارها از زبان پیامبر خدا(ص) دربارۀ امیر المؤمنین(ع) اطلاق شده و او را ولىّ مؤمنین و مولاى مسلمین قرار داده است.

آنچه در غدیر خم مطرح شده، یکى از آن موارد است.

قرآن کریم در آیۀ ولایت ﴿إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ﴾آن را بیان کرده و اطاعت اولى الأمر هم در آیۀ دیگرى واجب شمرده شده است.

اهمیت حدیث غدیر

یکی از مهم ترین نصوصی که بر امامت و خلافت بلا فصل امیرالمؤمنین علی(ع) دلالت دارد.

خطابه سرنوشت سازی است که نبی اکرم(ص) در پایان مراسم حجه الوداع در غدیر خم ایراد فرمودند.

اهمیت این سخنرانی با توجه به جهان شمولی اسلام و اختتام رسالت با وفات نبی اکرم(ص) آشکارتر می گردد؛

زیرا برای استمرار هدایت الهی، ختم رسالت باید همراه با شروع امامت باشد.

بر همین اساس خداوند در سال آخر عمر پیامبر(ص) وی را مامور ابلاغ برنامه مهم برای استمرار رهبری الهی در اسلام می کند.

نازل شدن آیاتی از قرآن کریم درباره ماجرای غدیر خم و خطابه سرنوشت ساز نبی اکرم(ص) در حجه الوداع نشان گر اهتمام فراوان به مسأله امامت و جانشینی رسول الله(ص) است.

خداوند تعالی با این کار مانع از فراموشی امامت می شود و تا قرآن باقی است و این آیات قرائت می شود غدیر و موضوع امامت و جانشینی رسول خدا هم یادآوری می شود.

مقام و جایگاه حضرت امیرالمومنین (ع) نزد خداوند

در احادیث رسیده از ائمه معصومین (علیهم السّلام) منزلت حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) به عنوان ولی خدا، حجت خدا و جانشین خداوند بر خلق بیان شده است.

در این مجال به ذکر چند حدیث در این باره می پردازیم.

و عن الأسماخ بن الخزرج قال؛ قال رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله): يا علي لا يتقدّمك بعدي إلّا كافر و لا يتخلّف عنك إلّا كافر، أنت نور اللّه في عباده و حجّة اللّه‏ في بلاده و سيف اللّه على

أعدائه، و وارث علوم أنبيائه، أنت كلمة اللّه العليا و آيته الكبرى و لا يقبل اللّه الإيمان إلّا بولايتك‏.

و از اسماخ بن خزرج نقل شده است که رسول الله (صلی الله علیه و آله) فرمودند: ای علی، بعد از من جز کافر کسی بر تو تقدم نمی جوید و از تو جز کافر روی بر نمی گرداند، تو نور خداوند در

میان بندگان و حجت خدا در بلادش هستی و شمشیر خداوند بر دشمنانش هستی و وارث علوم انبیای الهی هستی، تو کلمه علیای الله و نشانه با عظمت الهی هستی و ایمان جز با ولایت تو

پذیرفته نمی شود.

حدیث منزلت چیست؟