هد زدن در فوتبال چه آسیبی به مغز می رساند؟

سرزنی یا هدزنی در فوتبال

سرزنی یا هد زدن یک فن در بازي فوتبال است که برای کنترل توپ با بهره گیری از سر به منظور پاس دادن، شوت زدن و یا نجات دروازه انجام می شود. این حرکت میتواند در وضعیت ایستاده، پرش یا شیرجه انجام پذیرد. سرزنی تکنیکی شایع است و تقریبا در همه بازي های فوتبال به کار گرفته می شود.

نگرانی هایی در خصوص کاربرد این روش وجود دارد چرا که زدن توپ با سر میتواند باعث اسیب مغزی شود. در حین یک بازي توپ فوتبال با سرعتی بیش از 50 مایل در ساعت( 46/80 کیلومتر در ساعت) حرکت می کند و فوتبالیست ها معمولاً 30 دفعه یا دفعات بیشتری توپ را با سر می زنند. با این وجود بعید است که زدن ساده توپ با سر باعث پیدایش اسیب های تروماتیک مغزی مثل پارگی رشته های مغزی شود ولی تکرار این عمل میتواند باعث پیدایش واکنش هایی شود که در طول زمان باعث تخریب سلول های مغزی می شود.

آسیب های وارده به مغز صدمات مغزی هستند که باعث بروز کاهش عملکرد گذرا می شوند. این افراد علائمی چون اختلال های شناختی، جسمی و احساسی را تجربه می کنند و بر اثر ضربه وارده معمولا فرد هوشیاری خود را از دست نمی دهد. بسیاری از نوجوانان فوتبالیست آمریکایی از آسیب های مغزی خود اطلاعی ندارند. محققان تعدادی بازیکن فوتبال را مورد بررسی قرار دادند و کلاه هایی را که مجهز به سنسورهای ویژه ای بود روی سر آنها قرار دادند. این سنسورها اطلاعات دریافتی مانند ضربه های وارده را به صورت بی سیم به ابزارهای قرار گرفته در کنار زمین ارسال کرد. سپس از مغز هر فرد اسکن گرفته شد و تست های شناختی را قبل و بعد از هر جلسه ورزش از آنها به عمل آوردند. جلسه های ورزشی را نیز ضبط کردند تا ضربه ها را مشاهده کنند. سپس اسکن های گرفته شده را با اطلاعات ضربه ای که به دست آورده بودند، مقایسه کردند. نتایج به دست آمده، نشان داد که ضربه مغزی در ?? نفر از آنها توسط یک پزشک تشخیص داده شد و تعداد ضربات زیادی به سر آنها وارد شد و یک ضربه سنگین داشتند. ضربه مغزی در ? نفر از آنها طی جلسات ورزش تشخیص داده شد، در ? نفر تغییری مشاهده نشد در حالی که در ? نفر دیگر تغییراتی در عملکرد مغزی آنها مشاهده شد.

هد زدن مانند برخورد با خودروی در حال حرکت است

نورولوژیست ها در بررسی های خود نشان دادند ضربات سر که در فوتبال از محبوبیت بالایی برخوردارند، برای بازیکن بسیار خطرناک هستند به طوری که ضربه سر به توپ با سرعت ۶۵ کیلومتر بر ساعت برابر آسیبی است که در اثر برخورد با یک خودروی در حرکت با سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت وارد می شود!
گروهی از محققان نروژی با بررسی مغز ۷۰ فوتبالیست تیم ملی با دستگاه های سی تی اسکن و الکتروآنسالوگرام به این موضوع پی بردند که ۳۵ درصد از این موارد علائمی از تغییر ریتم های نرمال و آتروفی مغز را نشان دادند در حالی که در بسیاری از فوتبالیست های نروژی که فعالیت حرفه ای خود را کنار گذاشته بودند، کاهش ضخامت کورتکس مغز همراه با اختلالات شناختی مشاهده شد.

نتایج مشابه این تحقیقات در مطالعات دیگری که روی تیم های ملی فوتبال هلند و آمریکا انجام شد به دست آمد. برپایه این نتایج، نورولوژیست ها هشدار دادند که بازیکنان فوتبال استفاده از ضربات سر را در طول مسابقات کاهش دهند. به گفته این محققان، فوتبالیست هایی که در پست های حمله و مرکز میدان بازی می کنند بیشترین مشکلات نورولوژیکی از قبیل اختلال های حافظه و اختلال درک بصری را نشان می دهند.

اریک متسر، نورولوژیست دانشگاه «آمستردام» در این خصوص توضیح داده: «در بیش از یک سوم از فوتبالیست های هلندی (فعال و بازنشسته) علائم مشکلات نورولوژیکی مانند سردرد، سرگیجه و پرخاشگری مشاهده می شود.» همچنین نتایج دو تحقیق موازی که اولی در نروژ روی ۵۳۵ فوتبالیست و دومی در سوئد روی ۴۴ فوتبالیست زن انجام شد افزایش برخی پروتئین ها را در خون نشان داد. این افزایش پروتئین ها با آسیب های مغزی ارتباط داشت.

در تحقیق سوئدی، افزایش این مواد با تعداد ضربات سر و جراحات جمجمه ای که در طول مسابقات به وجود آمده بود ارتباط مستقیم داشت. آمارها در آمریکا نشان می دهند که در طول ۱۰سال در جمعیت عمومی به طور متوسط ۸۷ هزار مورد، جراحت جمجمه به ثبت رسید، در حالی که در «فوتبال آمریکایی» این رقم ۲۰۴ هزار و در «هاکی» ۱۷ هزار مورد بود. این در حالی است که در «فوتبال» مشکلات از این قبیل ۲۰۰ درصد وخیم تر است.

جالب اینکه فدراسیون فوتبال هلند در ادامه این تحقیقات استفاده از ضربات سر را چه در طول تمرینات و چه در طول مسابقه برای فوتبالیست های با سن کمتر از ۱۶سال ممنوع اعلام کرد.

علایمی که به شما می گوید ضربه مغزی شده اید

• عدم آگاهی از اتفاق، رقیب، نتیجه بازی، زمان، تاریخ و مکان، گیجی، از دست دادن حافظه و از دست دادن هوشیاری.
• سردرد، سرگیجه، تهوع، لرزش، عدم تعادل، سیاهی رفتن چشم، خیره شدن چشم یا گیجی، به یاد نیاوردن یا نشناختن، احساس برق زدگی چشم، صدا کردن گوش ها و دوبینی.
• سایر علائم مانند خواب آلودگی، خواب سنگین، احساس کندی و خستگی مفرط نشان دهنده بروز آسیب های مغزی یا مشکلاتی است که حل نشده است.
• از دست دادن هوشیاری، آسیب دیدگی بافت محل ضربه خورده، تشنج شدید، حمله ناگهانی مغزی، راه رفتن غیرطبیعی، اختلال و بی تعادلی بدون حرکت اعضای بدن، از دست دادن تعادل، تاخیر بسیار در پاسخ به سوالات یا تعقیب مسایل، احساس هراس، عدم توانایی تمرکز، بروز رفتار غیرمناسب و غیرطبیعی و بالاخره کاهش مشخص توانایی بازی.

هد زدن و آسیب مغزی

در این مطالعه محققان با استفاده از تصویر برداری های ام آر آی، 37 فوتبالیست اماتور را که متوسط سنی 31 سال داشتند و از بچگی فوتبال بازي می کردند، مورد بررسی قرار دادند. اشخاص مورد مطالعه بطور متوسط 22 سال فوتبال بازي کرده بودند و در سال گذشته 10 ماه به این بازي مشغول بودند.

پژوهشگران اعلام کردند یافته های این مطالعه ناهنجاری هایی را شبیه ضربه مغزی در ماده سفید مغز فوتبالیستهایی نشان داد که بيش ترین میزان توپ را با سر زده بودند. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که تغییرات مغزی مثل جراحتهای مغزی مثل ترومای خفیف مغزی با تعداد سر زنی های توپ فوتبال در طول چند سال رابطه دارد. تعداد دفعات هد زدن یا ضربه ای که به سر وارد می شود هم بر شدت اسیب و مدت زمانی که اسیب در بدن باقی می ماند مؤثر است. در افرادی که بیش از سه دفعه ضربه های مغزی را در فوتبال تجربه نموده اند ، قسمت سفید مغز بیشتر تخریب می شود.

اگر چه این تغییرات در حافظه موقت بودند، ولی معتقدیم عارضه های ناشی از ضربات توپ به سر نقش مهمی در سلامت مغز دارد به ویژه این ضربه زدن با سر همچون شرایط فوتبال، بارها اتفاق بیافتد. هد زدن ماده خاکستری مغز را تحت تأثیر منفی قرار می دهد و به سلامت شخص اسیب می زند. عملکردهای چشم و شناختی با هم پیوند دارند و پیامدهای هد زدن با سر امکان دارد سلامت چشم را هم تحت الشعاع قرار دهد. یافته ها برای اولین بار نشان می دهد تأثیرات هد زدن با سر در مغز امکان دارد حداقل در کوتاه مدت در عملکرد عصبی چشم تأثیر بگذارد.

تفاوت در آسیب های ناشی از هد زدن در زنان و مردان

Todd Rubin، از محققان Albert Einstein College of Medicine واقع در نیویورک، سال قبل به بررسی تفاوت های این تغییرات در مردان و زنان پرداخت. او ۴۹ فوتبالیست مرد و ۴۹ فوتبالیست زن اماتور را با باهم مقایسه کرد و آنان را از نظر سن و تعداد هد زدن هایی که در سال قبل داشتند با یکدیگر مطابقت داد.

شواهد روزافزونی نشان میدهند که زنان در مقایسه با مردان اسیب بیشتری می بینند:زنان بیشتر دچار ضربه مغزی میشوند ، علائم بیشتری از اسیب را نشان میدهند و این علایم در آنها به مدت طولانی تری باقی می ماند. همینطور افزایش صدمات در طول زمان بر اثر ضربه های کوچک، امکان دارد زنان را بیش از مردان در معرض خطر ضربه مغزی قرار دهد.

دو نظریه اصلی در مورد تأثير جنسیت بر ضربه مغزی وجود دارد

وجود تفاوت در استحکام ساختار گردن و توده بدن، سبب می شود که مقادیر یکسان ضربه بر زنان تأثير بیشتری بگذارد. ممکن است عوامل هورمونی و ژنتیکی در این باره دخیل باشند. مطالعه Rubin علت این تفاوت ها را بطور دقیق معلوم نکرد. ولی امید آن میرود که تحقيقات آينده بر روی موش ها بتواند برخی از مکانیسم های دخیل در تفاوت اسیب ماده سفید در زنان و مردان را معلوم کند. فوتبالیست ها و به ویژه آنهایی که در پست دفاع هستند باید تا حد امکان از هد زدن موقع بازي و حتی زمان تمرین پرهیز کنند و از آنجا که این حرکت تحت کنترل بازیکن و کاملاً عمدی است، با پایین آوردن تعداد این ضربات، تبعات خطر ناشی از آن هم از بین می رود.

 توصیه هایی برای کاهش خطر آسیب دیدگی در ورزش یوگا