شایع‌ترین غذاهای حساسیت زا کدامند؟

حساسیت غذایی در دنیا بسیار رایج است به طوریکه حدود پنج درصد بزرگسالان و هشت درصد کودکان را درگیر کرده است. لازم به ذکر است که این مقادیر در حال افزایش است.

علائم حساسيت چيست؟

علائم حساسيت غذايي معمولا اندكي بعد از اين كه غذا توسط كودك خورده شد، ظاهر مي شوند. يعني تقريبا چند دقيقه تا چند ساعت بعد از خوردن غذا. همين موضوع به شما كمك مي كند كه ساده تر بتوانيد نوع غذايي را كه باعث حساسيت فرزندتان شده تشخيص دهيد. هر بار كه غذاي جديدي را به فرزندتان مي دهيد، به ويژه غذاهايي كه حساسيت زا هستند، بايد حواس تان جمع باشد تا علائم مربوط به حساسيت غذايي را ببينيد. اين علائم شامل موارد زير مي شوند:
كهير، قرمزي يا جوش پوست، تورم صورت، لب ها يا زبان ، استفراغ، دل درد، نفخ شكم و اسهال، وجود خون در مدفوع، سرفه، تنفس دشوار، شنيده شدن صداي ويز ويز موقع تنفس كودك و بيهوش شدن (در موارد شديد).

مواد حساسیت زا که موجب بروز آلرژی در کودکان میشود

شایع ترین غذاهای حساسیت زا

تخم مرغ

حساسیت به تخم مرغ دومین مورد شایع حساسیت غذایی در کودکان است. با این حال ۶۸ درصد از کودکانی که به تخم مرغ حساسیت دارند، با رسیدن به شانزده سالگی حساسیت را پشت سر می گذارند.

علائم حساسیت عبارت اند از:

• درد گوارشی مانند درد معده؛
• واکنش پوستی مانند کهیر یا جوش؛
• مشکلات تنفسی؛
• آنافیلاکسی (در موارد نادر).

جالب است بدانید احتمال دارد فردی به سفیده تخم مرغ حساسیت داشته باشد ولی به زرده آن حساسیت نداشته باشد و برعکس؛ زیرا پروتئین های موجود در سفیده و زرده تخم مرغ کمی متفاوت اند. باوجوداین بیشترین پروتئین های حساسیت زا در سفیده تخم مرغ موجودند؛ به همین دلیل حساسیت به سفیده تخم مرغ شایع تر است.

مانند سایر حساسیت ها، درمان حساسیت به تخم مرغ رژیم غذایی بدون آن است. بااین حال شاید مجبور نباشید تمام غذاهای مربوط به تخم مرغ را کنار بگذارید؛ مثلا پختن تخم مرغ ممکن است شکل پروتئین های حساسیت زا را تغییر دهد؛ درنتیجه بدن شما آنها را مضر تشخیص نمی دهد؛ یعنی این ویتامین ها احتمالا واکنش کمتری ایجاد می کنند. این گونه است که پژوهشگران در یک پژوهش دریافته اند که حدود ۷۰ درصد کودکانِ دچار حساسیت به تخم مرغ می توانند بیسکویت ها و کیک های حاوی تخم مرغ پخته را تحمل کنند.

بادام زمینی

حساسیت به بادام زمینی هم مانند حساسیت به مغزهای درختی بسیار شایع است و ممکن است واکنش حساسیتی شدید یا کشنده ای ایجاد کند. بااین حال، بادام زمینی جزو مغزهای درختی نیست؛ بادام زمینی نوعی حبوبات است، اما افرادی که به بادام زمینی حساسیت دارند، اغلب به مغزهای درختی هم حساس اند. هرچند علت حساسیت به بادام زمینی مشخص نیست، تصور می شود افرادی که سابقه خانوادگی در حساسیت به بادام زمینی دارند، بیشتر در معرض خطرند؛ به همین دلیل گفته می شود دادن بادام زمینی به کودک ازطریق رژیم غذایی مادران شیرده یا در زمان ازشیرگرفتن ممکن است موجب حساسیت به بادام زمینی شود. بااین حال مطالعات نشان می دهند که دادن زودهنگام بادام زمینی ممکن است اثری حفاظتی داشته باشد؛ بنابراین در این موارد با پزشک مشورت کنید.

حساسیت به بادام زمینی حدود ۴ تا ۸ درصد کودکان و ۱ تا ۲ درصد بزرگ سالان را درگیر می کند. بااین حال مشکل حدود ۱۵ تا ۲۲ درصد کودکانی که به بادام زمینی حساسیت دارند، با رسیدن به دوران نوجوانی برطرف می شود. مانند سایر حساسیت ها، حساسیت به بادام زمینی با ترکیبی از سابقه والدین، آزمایش پوستی، آزمایش های خونی و چالش های غذایی تشخیص داده می شود.

در حال حاضر، تنها درمان مؤثر حذف کامل بادام زمینی و محصولات حاوی آن است. با وجوداین درمان های جدید برای کودکان دارای حساسیت به بادام زمینی درحال توسعه است. این شامل دادن مقدار کمی از بادام زمینی زیرنظر پزشک است تا حساسیت زدایی شود.

ماهی

حساسیت به ماهی شایع است و حدود ۲ درصد از بزرگ سالان را درگیر می کند. برخلاف سایر حساسیت ها بعید نیست که این حساسیت ادامه دار باشد، به طوری که ۴۰ درصد از افراد مبتلا در بزرگ سالی نیز همچنان حساسیت دارند. مثل حساسیت به جانوران دریایی، حساسیت به ماهی هم ممکن است واکنش حساسیتی شدید و بالقوه کشنده ای ایجاد کند. علائم اصلی در این نوع حساسیت، استفراغ و اسهال است؛ اما در موارد نادر ممکن است آنافیلاکسی هم اتفاق بیفتد؛ به همین دلیل افراد دچار این حساسیت باید در مواردی که ممکن است تصادفی ماهی بخورند، اپی پن همراه داشته باشند. به دلیل علائم مشابه، حساسیت به ماهی گاهی با واکنش به آلاینده های ماهی مثل باکتری، ویروس و سموم اشتباه گرفته می شود. ازآنجا که پروتئین مشابهی بین ماهی های باله دار و دیگر جانوران دریایی وجود ندارد، ممکن است افرادی که به جانوران دریایی حساسیت دارند، به ماهی حساس نباشند. بااین حال افراد دچار حساسیت به ماهی معمولا به یک یا چند نوع ماهی حساس اند.

گندم

حساسیت به گندم نوعی پاسخ حساسیتی به یکی از پروتئین های موجود در گندم است. این حساسیت بیشتر در کودکان اتفاق می افتد. البته کودکان دچار حساسیت به گندم معمولا با رسیدن به ده سالگی این مشکل را پشت سر می گذارند. مانند سایر حساسیت ها، حساسیت به گندم موجب درد گوارشی، کهیر، استفراغ، جوش ، تورم و در موارد شدید آنافیلاکسی می شود.

در اغلب مواقع، این حساسیت با بیماری سلیاک و حساسیت گلوتن غیرسلیاکی اشتباه گرفته می شود؛ چون ممکن است علائم گوارشی مشابهی داشته باشند. حساسیت واقعی به گندم موجب واکنش ایمنی به یکی از صدها پروتئین موجود در گندم می شود. این واکنش ممکن است شدید یا حتی کشنده باشد، درحالی که بیماری سلیاک و حساسیت گلوتن غیرسلیاکی زندگی را تهدید نمی کنند. اینها با واکنش ایمنی غیرطبیعی به یک پروتئین خاص (گلوتن) که در گندم هم وجود دارد، ایجاد می شوند.

افراد مبتلا به بیماری سلیاک و حساسیت گلوتن غیرسلیاکی باید گندم و سایر غلات حاوی پروتئین گلوتن را کنار بگذارند. افرادی که فقط به گندم حساسیت دارند، لازم است از آن پرهیز کنند. این افراد می توانند گلوتن موجود در غلات دیگر به جز گندم را تحمل کنند. حساسیت به گندم اغلب با آزمایش پوستی تشخیص داده می شود. تنها روش درمان، کنارگذاشتن گندم و مواد حاصل از گندم، ازجمله غذاها و مواد آرایشی بهداشتی حاوی گندم است.

سویا

حساسیت به سویا حدود ۰٫۴ درصد کودکان را درگیر می کند که بیشتر، نوزادان و کودکان زیر سه سال اند. این حساسیت با پروتئین موجود در سویا یا محصولات حاوی سویا ایجاد می شود. بااین حال حدود ۷۰ درصد کودکان با گذشت زمان از این حساسیت رها می شوند. علائم بیماری از خارش، سوزن دهان و آبریزش بینی تا جوش، آسم یا سختی تنفس متغیر است. در موارد نادر، حساسیت به سویا ممکن است موجب آنافیلاکسی شود.

شیر گاو

جالب است که تعداد کمی از نوزادان حساس به شیر گاو، به سویا هم حساسیت دارند.

بهترین دستگاه استریل کننده شیشه شیر نوزاد از نگاه خریداران

غذاهای شایعی که حساسیت به سویا را ایجاد می کنند، شامل سویا و محصولات سویا مانند شیر سویا یا سس سویا هستند. ازآنجایی که سویا در بسیاری از غذاها استفاده می شود، لازم است که دستورالعمل غذاها را بخوانید. مانند سایر حساسیت ها، تنها راه درمان حساسیت به سویا پرهیز از مصرف آن است.

شیر گاو

حساسیت به شیر گاو اغلب در نوزادان و کودکان خردسال دیده می شود، به خصوص اگر زیر شش ماهگی با پروتئین شیر گاو در تماس بوده باشند. این یکی از شایع ترین حساسیت های دوران کودکی است که ۲ تا ۳درصد نوزادان و کودکان نوپا را درگیر می کند. بااین حال حدود ۹۰ درصد کودکان با رسیدن به سه سالگی این مشکل را پشت سر می گذارند. این موضوع در بزرگ سالان شیوع کمتری دارد.

حساسیت شیر گاو ممکن است در هر دو شکل با IgE و غیر IgE اتفاق بیفتد؛ اما حساسیت از نوع IgE شایع ترین و وخیم ترین نوع است. کودکان یا بزرگ سالان مبتلا به حساسیت IgE پنج تا سی دقیقه بعد از مصرف شیر گاو واکنش نشان می دهند و علائمی مانند تورم، جوش، کهیر، استفراغ و در موارد نادر، آنافیلاکسی را تجربه می کنند. در حساسیت غیر IgE معمولا علائم روده ای مانند استفراغ، یبوست یا اسهال و التهاب دیواره روده دارند. ممکن است تشخیص حساسیت شیری غیر IgE دشوار باشد؛ زیرا گاهی اوقات علائم نشانگر عدم تحمل غذایی هستند و آزمایش خون برای آن وجود ندارد.

اگر حساسیت شیر گاو تشخیص داده شود، تنها روش درمانی مصرف نکردن شیر گاو و محصولات آن است که شامل تمام غذاها و نوشیدنی های حاوی مواد زیر می شود:

• شیر؛
• شیر خشک؛
• پنیر؛
• کره؛
• مارگارین (کره گیاهی)؛
• ماست؛
• خامه؛
• بستنی.

همچنین مادران مبتلا به این حساسیت که به نوزاد خود شیر مادر می دهند، باید شیر گاو و غذاهای حاوی آن را از رژیم غذایی خود حذف کنند. برای نوزادانی که شیر مادر نمی خورند، جایگزین مناسب استفاده از شیرهایی بر پایه شیر گاو است که پزشک توصیه می کند.