علل تومور ویلمز و راههای درمان آن

تومور ویلمز چیست؟

تومور ویلمز نوعی نادر از سرطان کلیه است که عمدتا بر روی کودکان تاثیر می گذارد. این تومور، اغلب تنها بر روی یک کلیه تاثیر می گذارد؛ هر چند، گاهی اوقات ممکن است هر دو کلیه را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم تومور ویلمز

• توده شکمی که قابل لمس است
• تورم شکم
• بروز درد شکمی
• تب
• وجود خون در ادرار
• تهوع یا استفراغ
• یبوست
• از دست دادن اشتها
• تنگی نفس
• فشار خون بالا

علت بروز تومور ویلمز

علت دقیق بروز تومور ویلمز مشخص نیست، اما در موارد نادر، وراثت ممکن است نقش داشته باشد.
سرطان زمانی شروع می شود که DNA سلول ها دچار خطا شود. این خطا باعث می شود که سلول ها به طور غیر قابل کنترلی، رشد کرده و تقسیم شوند. تجمع این سلول ها باعث تشکیل تومور می شود. در تومور ویلمز، این پروسه در سلول های کلیه اتفاق می افتد. در موارد نادر، خطا در DNA که منجر به تومور ویلمز می شود، از والدین به کودک منتقل می شود. در اغلب موارد، هیچ ارتباط شناخته شده ای بین والدین و کودکان وجود ندارد که ممکن است منجر به سرطان شود.

عوامل خطرزا در بروز بیماری ویلمز

سابقه خانوادگی: اگر فردی در خانواده فرزند شما دچار این تومور بوده است، احتمال ابتلا در فرزند شما نیز افزایش پیدا می کند. تومور ویلمز بیشتر در کودکان مبتلا به اختلالات یا سندرم های خاص روی می دهد. از جمله:

سندروم آنیریدیا: این سندروم نوعی اختلال چشمی است که طی آن عنبیه به صورت جزئی تشکیل شده و یا اصلا تشکیل نمی شود.
همی هایپرتروفی: در این بیماری، یک سمت بدن به طور قابل توجهی بزرگتر از سمت دیگر است.

تومور ویلمز می تواند به عنوان بخشی از سندرم های نادر نیز رخ دهد، از جمله:

سندرم WAGR: این سندرم شامل تومور ویلمز، آنیریدیا، ناهنجاری های دستگاه تناسلی، دستگاه ادراری و اختلالات عقلی است.

سندرم دنیس دراش (Denys-Drash):این سندرم شامل تومور ویلمز، بیماری کلیه و شبه نر ماده است که در آن، پسر متولد شده بیضه دارد، اما ممکن است ویژگی های زنانه ای از خود نشان دهد.

سندرم Beckwith-Wiedemann: کودکان مبتلا به این سندرم به طور قابل توجهی بزرگتر از حد متوسط (ماکروزومی) هستند. علائم دیگر عبارتند از: اندام شکمی که از بند ناف بیرون زده اند، زبان بزرگ (ماکروگلوسیا)، اندام های داخلی بزرگ و اختلالات گوش. همچنین، احتمال ابتلا به نوعی سرطان کبد به نام هپاتوبلاستوما نیز وجود دارد.

تشخیص تومور ویلمز

معاینه فیزیکی: پزشک به دنبال علائم احتمالی تومور ویلمز خواهد گشت.

آزمایش خون و ادرار: این آزمایش ها نمی توانند تومور ویلمز را تشخیص دهند، اما با استفاده از آن ها می توان عملکرد کلیه ها را بررسی کرده و مشکلات کلیوی خاص و یا کاهش میزان گلبول های خون را تشخیص داد.

آزمایش های تصویربرداری: عکس برداری از کلیه می تواند به شناسایی وجود تومور در کلیه کمک کند. آزمایش هایی مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی.

پیشگیری از تومور ویلمز

هیچ کاری نمی توان برای پیشگیری از ابتلا به تومور ویلمز انجام داد. اگر فرزند شما، عوامل خطرزا برای ابتلا به تومور ویلمز را داشته باشد، پزشک توصیه خواهد کرد که به طور منظم، سونوگرافی کلیه را انجام دهید. اگر چه این کار از ابتلا به تومور ویلمز جلوگیری نمی کند، اما به تشخیص این بیماری در مراحل اولیه کمک خواهد کرد.

درمان تومور ویلمز

برای درمان تومور ویلمز معمولا از جراحی، شیمی درمانی و گاهی اوقات پرتو درمانی استفاده می شود. بسته به مرحله سرطان، نوع درمان متفاوت خواهد بود.

جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از آن

درمان تومور ویلمز با عمل جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از آن (نفرکتومی) شروع می شود. از جراحی برای تأیید تشخیص بیماری نیز استفاده می شود. در این حالت، بافت خارج شده را برای تشخیص نوع سرطان به آزمایشگاه خواهند فرستاد.
جراحی تومور ویلمز شامل موارد زیر است:

برداشتن بخشی از کلیه: در این حالت، تومور و بخش کوچکی از بافت کلیه برداشته می شوند. اگر سرطان بسیار کوچک باشد یا اگر فرزندتان تنها یک کلیه داشته باشد، از این روش استفاده می شود.

برداشتن کلیه آسیب دیده و بافت اطراف آن: در این حالت، جراح، کلیه و بافت های اطراف آن از جمله بخشی از حالب و گاهی غده آدرنال را بر می دارد. همچنین گره های لنفاوی مجاور نیز برداشته می شوند. کلیه باقی مانده می تواند ظرفیت خود را افزایش داده و کار فیلتر کردن خون را انجام دهد.

برداشتن تمام یا بخشی از هر دو کلیه: اگر سرطان هر دو کلیه را درگیر کرده باشد، جراح تا جای ممکن، سرطان را برخواهد داشت. در برخی موارد، ممکن است پزشک هر دو کلیه را خارج کند. در این شرایط، کودک به دیالیز کلیه نیاز خواهد داشت. اگر پیوند کلیه انجام شود، کودک دیگر نیاز به دیالیز نخواهد داشت.

شیمی درمانی

در شیمی درمانی با استفاده از دارو های قوی، سلول های سرطانی را از بین می برند. برای درمان تومور ویلمز معمولا از ترکیبی از دارو ها استفاده شده و آن ها را از طریق رگ به بدن تزریق می کنند. بسته به نوع داروها، عوارض جانبی متفاوت هستند. شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از: حالت تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ریزش مو و افزایش ابتلا به عفونت.
ممکن است قبل از عمل جراحی، برای کوچک کردن تومور ها از شیمی درمانی استفاده شود. همچنین ممکن است پس از جراحی، از شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن استفاده شود.
برای کودکانی که مبتلا به سرطان در هر دو کلیه هستند، قبل از جراحی، شیمی درمانی استفاده می شود. این کار می تواند احتمال حفظ عملکرد یکی از کلیه ها را افزایش دهد.

پرتو درمانی

بسته به مرحله تومور، ممکن است پرتو درمانی نیز توصیه شود. در پرتو درمانی با استفاده از پرتو های پر انرژی، سلول های سرطانی را از بین می برند. در این روش، کودک بر روی یک تخت قرار گرفته و یک دستگاه بزرگ در اطراف بدن وی حرکت خواهد کرد. عوارض جانبی این روش عبارتند از: حالت تهوع، اسهال، خستگی و تحریک شدن پوست مانند آفتاب سوختگی.

بعد از جراحی، می توان از پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده کرد. همچنین، از این روش می توان برای کنترل سرطان که به دیگر مناطق بدن نفوذ کرده اند نیز استفاده کرد.

سخن پایانی

در صورتی که علائم یا نشانه هایی را دارید که باعث نگرانی شما می شوند، با پزشک مشورت کنید. تومور ویلمس نادر است. بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که چیزی دیگری باعث ایجاد علائم شده باشد. اما مهم است که هر گونه نگرانی را در این زمینه بررسی کنیم.