یک روکش کامپوزیت دندان از ماده پر کننده رزین کامپوزیت ساخته شده است. مواد کامپوزیت توسط متخصص دندانپزشکی زیبایی بر روی کل سطح جلوی دندان قرار داده می شود تا زشتی های دندان را بپوشاند و یک لبخند زیبا و درخشان را بدست دهد.مشابه با روکش لمینت دندان ، از روکشهای کامپوزیت دندان نیز می توان در بهبود بسیاری از مشکلات دندانپزشکی استفاده می شود:
- دندانهای خرد شده می توانند با روکشهای کامپوزیت اصلاح شوند
- کامپوزیت ونیر می تواند دندانهایی با شکل نادرست را اصلاح کند و زشتی دندان ها را بپوشاند
- اگر دندانها خارج از خط و یا خیلی نزدیک به هم باشند و به اصطلاع شلوغ باشند، کامپوزیت دندان می تواند جایگزینی برای ارتودنسی باشد.
- کامپوزیت دندان در بستن شکاف و فاصله بین دندانها بسیار عالی هستند. نسبت دندان ها در این روش می تواند کامل شود.
کامپوزیت ونیر به عنوان یک روش زیبایی برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان که هیچ گونه آسیبی به دندانهای طبیعی نمی رساند؛ مشهور شده است. برای کاشت ونیر کامپوزیت نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست. بنابراین نه تنها فرایندی برگشت پذیر به شمار می آید بلکه هیچ گونه حساس شدن به گرمی یا سردی را در دندانهای طبیعی ایجاد نمی کند. با کاشت کامپوزیت ونیر، دندان های طبیعی شما دست نخورده باقی می مانند و بدون نیاز به هیچگونه آماده سازی اولیه اصلاح طرح لبخند شما انجام می گیرد و کامپوزیت ونیر به دندان های طبیعی آسیب نمی رساند.
با این وجود کاشت کامپوزیت دندان نیز مانند هر روش زیبایی - درمانی دیگری می تواند خطرات و عوارض جانبی داشته باشد که در اثر آن، دندان های طبیعی آسیب ببینند. برخی از عوارض جانبی ناشی از کاشت کامپوزیت ونیر مانند عفونت یا واکنش آلرژیک بسیار نادر است. در صورتی که برخی از عوارض جانبی دیگر مانند افتادن یک یا چند کامپوزیت، شکستن و زرد شدن آن ها بسیار متداول است و اکثر بیماران حدود سه تا چهار سال پس از کاشت کامپوزیت ونیر با یک یا چند مورد از این عوارض جانبی مجدداً به دندانپزشک مراجعه می کنند.
در خصوص شرایطی که کامپوزیت ونیر به دندانهای طبیعی آسیب می رساند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. عفونت لثه یا پوسیدگی دندان بعد از نصب کامپوزیت ونیر
دندانپزشک پیش از کاشت ونیر کامپوزیت باید کلیه دندان ها و لثه را از لحاظ داشتن عفونت، پوسیدگی یا جرم بررسی کند. در صورت مشاهده هر کدام از این موارد، دندان ها و لثه باید به طور کامل پاکسازی شده و پس از درمان عفونت، فرآیند کاشت ونیر کامپوزیت ادامه یابد. در صورتی که پس از نصب کامپوزیت دندان، عفونت لثه ظاهر شد؛ احتمالاً به علت عدم فرم دهی صحیح رزین کامپوزیت روی دندانها، سیمان کردن اضافی کامپوزیت ونیر و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان توسط بیمار بوجود آمده است که باید به سرعت برطرف شود. در صورتی که عفونت گسترش یابد؛ کامپوزیت ونیر به دندانهای طبیعی آسیب می رساند و احتمال پوسیدگی و نیاز به درمان روت کانال (Root Canal) یا حتی کشیدن دندان وجود خواهد داشت. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه علامت عفونت مانند خونریزی لثه، حتماً در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را شروع کنید. گاهی اوقات عفونت لثه یا پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت ایجاد شده و از دید بیمار پنهان می ماند. این موارد فقط در چکاپ های منظم توسط دندانپزشک به سرعت تشخیص داده شده و درمان میشوند. به همین علت مهم ترین توصیه دندانپزشکان برای جلوگیری از آسیب دیدن دندان های طبیعی توسط کامپوزیت ونیر، مراجعه منظم، حداقل هر ۶ ماه یک بار به دندانپزشک بعد از کاشت کامپوزیت دندان است. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویه های مناسب و رعایت سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، عدم کشیدن سیگار و مصرف نوشیدنی های الکلی و رنگی به طور قابل توجهی احتمال عفونت لثه و پوسیدگی دندان پس از کاشت کامپوزیت دندان را کاهش میدهد.
2. واکنش های آلرژیک بعد از کاشت کامپوزیت دندان
برخی از بیماران بعد از کاشت کامپوزیت دندان، واکنش های آلرژیک را به رزین کامپوزیت، ابزارهای مورد استفاده یا چسب کامپوزیت تجربه می کنند. این واکنش آلرژیک می تواند با نشانه هایی مانند قرمز شدن لثه، احساس سوزش یا تورم لثه همراه باشد. معمولاً دندانپزشک بلافاصله علائم آلرژی را تشخیص داده و فرآیند کاشت کامپوزیت ونیر را متوقف می کند. پس از پاکسازی رزین کامپوزیت از روی دندان ها، واکنش آلرژیک نیز برطرف می شود. خوشبختانه چون نصب کامپوزیت دندان، فرآیندی برگشت پذیر است؛ بیمار مشکل چندانی نخواهد داشت و می تواند مجددا از دندانهای طبیعی خود استفاده کند و برای ترمیم یا اصلاح آنها از روش های دیگری مانند لمینت سرامیکی، ارتودنسی، تاج دندان و غیره بهره ببرد.
3. آسیب دیدن کامپوزیت دندان
همانطور که پیش از این اشاره کردیم؛ کامپوزیت ونیر به اندازه دندان طبیعی یا لمینت سرامیکی مستحکم نیست. بنابراین یکی از مهمترین معایب کامپوزیت دندان احتمال آسیب دیدن در اثر استفاده نادرست و رعایت نکردن توصیه های دندانپزشک است. موارد بسیار زیادی مشاهده شده که پیوند بین کامپوزیت ونیر و دندان طبیعی به علت استفاده از نوشیدنی های الکلی و دهانشویه های نامناسب از بین رفته و یک یا چند کامپوزیت از روی دندان افتاده است. احتمال شکستن و ترک خوردن کامپوزیت دندان نیز حتی چند ماه بعد از کاشت آن در اثر جویدن غذا های سفت وجود دارد.
چه کسانی نباید از کامپوزیت ونیر استفاده کنند؟
با آنکه کامپوزیت دندان امروزه به وفور در میان بیشتر اقشار جامعه انجام می شود و روشی بسیار محبوب، مخصوصا در میان جوانان است، اما دسته ای از افراد نمی توانند از این روش استفاده کنند.
- افرادی که عادت به دندان قروچه دارند.
- افرادی که مشکل ساییدگی دندان دارند.
- افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند.
- افرادی که دندان هایی نامرتب و به هم ریخته دارند.
عوارض و معایب کامپوزیت دندان
برخلاف آنکه بسیاری از افراد تصور می کنند که کامپوزیت دندان روشی بدون عارضه است، اما باید بدانند که این روش همانند دیگر روش های زیبایی دندان، دارای عوارضی می باشد. عوارض کامپوزیت دندان عبارتند از:
- کامپوزیت باعث ایجاد حساسیت در دندان ها شده و همین امر سبب ایجاد درد در دندان ها می شود. گاهی این درد ممکن است در چند روز اول قطع شود و گاهی نیز، ممکن است که فرد در ناحیه ترمیم شده تا چندین هفته احساس درد نماید. این درد می تواند به هنگام جویدن غذاها یا حساس شدن دندان ها به سرما و گرما ایجاد شود که هر یک از این موارد دلایل خاص خود را دارند. اگر درد در چند روز اول و قابل تحمل بود، این امر طبیعی است و نباید نگران باشید، اما اگر درد خیلی شدید و بیشتر از چند روز طول کشید، حتما باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- اگر برای نصب کامپوزیت از تراشیدن مینای دندان استفاده شود، این امر می تواند در صورت عدم رعایت موارد مراقبت بعد از کامپوزیت، سبب پوسیدگی دندان ها شود.
- کامپوزیت روشی است که به دقت و تجربه بالایی نیاز دارد، بنابراین در صورت انتخاب دندانپزشک بی تجربه و همچنین استفاده از مواد نامرغوب، نتیجه نامطلوبی از کار دیده می شود که باعث عدم رضایت فرد متقاضی می شود.
- کامپوزیت گاهی می تواند باعث تورم لثه ها شود که در این صورت باید سریعا به پزشک مراجعه نمود.
- جنس، استحکام و رنگ کامپوزیت ها با هم متفاوت است و در صورتی که نوع نامرغوب و نامناسبی از آن برای دندان ها استفاده شود، نتیجه کار رضایت بخش نخواهد بود.
- اگر کامپوزیت به دقت انجام نشود، امکان نخ دندان کشیدن بین دندان ها وجود ندارد و این امر سبب بوی بد در دهان می شود.
- گاهی با کامپوزیت فاصله میان دندان ها باز می ماند و همین سبب جمع شدن مواد غذایی در میان دندان ها می شود.
- اگر کامپوزیت به درستی پولیش نشود، لبه های دندان ها رنگ می گیرد.
