آیا می دانید ندول سالید چیست؟ ندول ها یا گره های تیروئید توده هایی جامد (solid) یا پر از مایع (fluid-filled) هستند که در داخل غده تیروئید شکل می گیرند که در این مقاله از کلینیک غدد تهران با آن آشنا خواهید شد. تیروئید، غده کوچکی واقع در پایین گردن، درست بالای استخوان سینه شماست. بیشتر گره های تیروئید جدی نیستند و علائمی ایجاد نمی کنند. تنها درصد کمی از گره های تیروئید سرطانی هستند. تا زمانی که پزشک در یک معاینه پزشکی معمول، ندول تیروئید را کشف نکند، اغلب از وجود آن آگاه نمی شوید. همچنین، ممکن است پزشک گره تیروئید شما را در هنگام اسکن برای یک بیماری دیگر کشف کند.
برخی از گره های تیروئید ممکن است آن قدر بزرگ شوند که قابل مشاهده باشند و بلع یا تنفس شما را دشوار کنند. گزینه های درمان به نوع ندول تیروئید شما بستگی دارد. همان طور که مطرح شد دو نوع ندول جامد و پر از مایع وجود دارد که در ادامه به این موضوع و اینکه ندول solid تیروئید چیست با جزئیات بیشتری پرداخته ایم.
ندول solid یا ندول سالید تیروئید چیست؟
در پاسخ به این سوال که ندول solid تیروئید یا ندول سالید تیروئید چیست لازم است بدانید اگر گره تیروئید شامل تیروئید یا دیگر سلول ها یا تجمع هورمون تیروئید ذخیره شده به نام کلوئید باشد به آن ندول solid تیروئید، ندول سالید یا گره جامد گفته می شود. وقتی گره ها حاوی مایع باشند، به آن ها ندول کیستیک گفته می شود.
این گره ها می توانند به طور کامل پر از مایعات باشند (کیست های ساده) یا تا حدی جامد و تا حدی مایع باشند (کیست های پیچیده). ندول های جامد تیروئید به احتمال زیاد بدتر از ندول های پر از مایع هستند، اما آن ها هم به ندرت سرطانی هستند.
بیشتر گره ها خوش خیم هستند و نیازی به هیچ درمانی ندارند. ندول های جامد خوش خیم گاهی اوقات با مکمل های تیروئید (لووتیروکسین) درمان می شوند که به جلوگیری از رشد ندول کمک می کنند. گره هایی که فقط مایع دارند در طی بیوپسی با سوزن ظریف (FNAB) تخلیه می شوند.
نشانه های گره تیروئید چیست؟
بیشتر ندول سالیدها یا گره های تیروئید علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کنند اما گاهی اوقات برخی گره ها آن قدر بزرگ می شوند که می توانند:
- احساس شوند؛
- دیده شوند و اغلب به صورت تورم در گردن مشاهده شوند؛
- با فشار دادن لوله تنفسی یا مری، باعث تنگی نفس یا مشکل در بلع شوند.
در بعضی موارد، گره های تیروئید، تیروکسین اضافی تولید می کنند. تیروکسین هورمونی است که توسط غده تیروئید ترشح می شود. تولید بیش از حد تیروکسین می تواند منجر به علائم پرکاری تیروئید شود که این علائم عبارت اند از:
- کاهش وزن بدون دلیلت
- عریق زیاد
- لرزش
- عصبی بودن
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
فقط تعداد کمی از گره های تیروئید سرطانی هستند اما تعیین اینکه کدام ندول ها سرطانی هستند، فقط با ارزیابی علائم شما انجام نمی شود. اکثر گره های سرطانی تیروئید، رشد کندی دارند و زمانی که توسط دکتر تشخیص داده می شوند، کوچک هستند. تومورهای بدخیم تیروئید با گره هایی نادر به وجود می آیند که ممکن است به صورت شدید، مداوم و سریع رشد کنند.
علل شکل گیری ندول تیروئیدی
رشد بیش از حد بافت تیروئید است که در بیشتر موارد سبب شکل گیری و ایجاد ندول می شود. به طورمعمول نمی توان با قطعیت علت این رشد بیش ازاندازه را مشخص کرد، اما مسائل ژنتیکی نقش بسزایی در آن دارند.
در برخی موارد نادر یکی از اختلال های زیر سبب ایجاد ندول در تیروئید می شود:
- بیماری تیروئید هاشیموتو؛
- التهاب مزمن تیروئید؛
- سرطان تیروئید؛
- ایجاد کیست تیروئید (حفره های پر از مایعی که معمولا به خاطر فاسدشدن آدنوم های تیروئید ایجاد می شوند.)؛
- کمبود ید.
چه عواملی خطر ایجاد ندول های تیروئیدی را بیشتر می کنند؟
عواملی که در ادامه شرح شان را می خوانید خطر ایجاد ندول تیروئیدی را بیشتر خواهند کرد:
- انجام آزمایش با پرتوهای ایکس (ایکس-ری) بر روی تیروئید در نوزادی یا دوران کودکی؛
- داشتن یکی از اختلال های مرتبط با غده تیروئید مثل کم کاری یا پرکاری آن؛
- داشتن زمینه های ژنتیکی (سابقه ابتلای یکی از اعضای خانواده)؛
- عبور سن از مرز شصت سالگی.
تاریخچه بیماری ندول های تیروئیدی
پزشک تاریخچه مفصلی را از بیمار تهیه خواهد کرد و مشکلات پزشکی گذشته و حال او را ارزیابی می کند. اگر بیمار جوان تر از 20 سال یا بالاتر از 70 سال باشد، احتمال اینکه گره سرطانی باشد، افزایش می یابد. به طور مشابه، ندول در صورت وجود سابقه تابش اشعه، مشکل در خوردن یا تغییر صدا، به احتمال زیاد سرطانی می باشد.
در واقع مرسوم بود که در دهه 50 برای درمان آکنه از اشعه به سر و گردن استفاده شود. اگرچه زنان بیشتر از مردان مبتلا به ندول تیروئید می شوند، ولی ندول های موجود در آقایان به احتمال زیاد سرطانی هستند. با وجود ارزش آن، تاریخ نمی تواند خوش خیم بودن این گره ها را از بدخیم بودن شان متمایز کند. بنابراین، بسیاری از بیماران با عوامل خطر کشف نشده در تاریخ ضایعات خوش خیمی را دارا می باشند. برخی دیگر، بدون فاکتورهای خطر برای گره های بدخیم ممکن است هنوز هم سرطان تیروئید داشته باشند.
معاینه فیزیکی ندول های تیروئیدی
پزشک باید مشخص کند که آیا یک گره و یا چندین ندول تیروئید وجود دارند. در صورت سرایت گره به بافت اطراف، احتمال سرطان بیشتر است. علاوه بر این، در اثر معاینه فیزیکی باید هر غده لنفاوی غیر طبیعی در نزدیکی گره مشخص شود که ممکن است نشان دهنده شیوع سرطان باشد. علاوه بر ارزیابی تیروئید، پزشک باید علائم درست عمل نکردن غده، مانند تولید بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) یا تولید بسیار کم این هورمون (کم کاری تیروئید) را تشخیص دهد.
آزمایش خون ندول های تیروئیدی
در ابتدا برای ارزیابی عملکرد تیروئید باید آزمایش خون انجام شود. این آزمایش براساس مشاهده موارد زیر انجام می پذرید:
- سطح T4 و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)
- سطح بالای هورمون های تیروئید T4 یا T3 در زمینه TSH سرکوب شده، پرکاری تیروئید را نشان می دهد.
- کاهش T4 یا T3 در زمینه TSH بالا نشان دهنده کم کاری تیروئید است.
اگر احتمالاً عمل جراحی برای درمان فرد در نظر گرفته شود، توصیه می شود پزشكان نیز میزان تیروگلوبین را مشخص کنند که فقط در هورمون تیروئید در خون تولید می شود. تیروگلوبولین حمل کننده هورمون تیروئید در خون است. اگر سطح تیروگلوبولین شروع به بالا رفتن کند، این سطح باید به سرعت در مدت 48 ساعت پایین بیاید.
عوارض جانبی و مشکلات ندول تیروئید
- مشکلات تنفسی و بلع دشوار: گره های بزرگ و گواتر چند گره ای سمی باعث این مشکل می شوند.
- پرکاری تیروئید: اگر گره ها یا گواتر اقدام به تولید هورمون تیروئید اضافی کنند این مشکل به وجود خواهد آمد. پر کاری تیروئید باعث کاهش وزن، ضعف عضلانی، عدم تحمل گرما، اضطراب و بی قراری خواهد شد.
- عوارض جانبی و احتمالی پر کاری تیروئید: در مواقع نادر شخص در هنگام ابتلا به پرکاری تیروئید دچار ضربان قلب نامنظم، استخوان ضعیف و بحران تیروئید سمی خواهد شد. این مشکلات زندگی فرد را با خطر جدی مواجه کرده و در صورت بروز آن ها باید هر چه سریع تر به مراکز درمانی مراجعه کرد.
- مشکلات ناشی از جراحی گره ی تیروئید: اگر پزشک درمان جراحی را پیشنهاد کند، و گره را بردارد، فرد تا پایان عمر خود مجبور به مصرف مکمل های دارویی است.
درمان ندول تیروئید
روش و راهکار درمان به نوع و اندازه ندول بستگی دارد.اگر متخصص غدد مطمئن شود که ندول بدخیم و سرطانی نیست، ممکن است نیازی به درمان نبیند و صرفا چندوقت یک بار آزمایش هایی را برای بیمار یا مراجعه کننده تجویز کند و وضعیت ندول/ندول ها را زیر نظر بگیرد.به ندرت اتفاق می افتد که ندول های خوش خیم، سرطانی و خطرناک شوند. البته اگر متخصص غدد صلاح بداند، ممکن است به نمونه برداری گاه به گاه از ندول ها نیاز شود تا احتمال سرطانی شدن ندول به صفر برسد.
درمان ندول تیروئید داغ
اگر ندول سبب تولید بیش از اندازه هورمون شود (نوع داغ)، متخصص غدد برای ازبین بردن آن از ید رادیواکتیو یا جراحی استفاده خواهد کرد. اگر علائم پرکاری تیروئید را دارید، این راهکارهای درمانی علائم را برطرف خواهند کرد. البته گاهی اتفاق می افتد که در پی استفاده از این راهکارها بخش زیادی از غده تیروئید از بین می رود. اگر این اتفاق رخ دهد، ممکن است نیاز باشد که بیمار طی روندی منظم هورمون تیروئید مصنوعی دریافت کند.
می توان به جای جراحی ندول تیروئید یا استفاده از ید رادیواکتیو از دارودرمانی نیز استفاده کرد (داروهای مسدودکننده تیروئید). البته اگر به تشخیص متخصص غدد امکان انجام این کار وجود داشته باشد.
درمان ندول تیروئیدی سرد
اگر ندول از نوع سرد باشد و به خاطر ترشح نکردن هورمون کافی سبب کم کاری تیروئید شود، هورمون تیروئید به بیمار داده خواهد شد. برای بیماران مبتلا به تیروئید هاشیموتو معمولا از همین راهکار درمانی استفاده می شود.
منظور از عفونت خون یا سپسیس چیست؟
