سالبوتامول و مزایای مصرف آن
سالبوتامول (SALBUTAMOL) جزء داروهای گشادکننده مجاری هوایی می باشد. کاربرد اصلی این دارو در پیشگیری و درمان تنگی نفس در بیماران مبتلا به آسم می باشد. علاوه بر این سالبوتامول در بیماران دچار آسم ورزشی، برونشیت مزمن، آمفیزم و سایر بیماری هایی که موجب اشکال در تنفس می شوند، نیز استفاده می شود. اصولا سالبوتامول با شل کردن عضلات جدار مجاری هوایی و در نتیجه باز کردن آنها باعث تسهیل تنفس می گردد.
سالبوتامول به شکل اسپری، شربت، محلول استنشاقی، قرص و تزریقی تولید می شود. موارد مصرف سالبوتامول اسپاسم برونش در بیماران مبتلا به بیماری انسدادی برگشت پذیر راههای هوایی پیشگیری از اسپاسم برونش ناشی از ورزش
مکانیسم اثر سالبوتامول
سالبوتامول به طور انتخابی رسپتورهای بتا آدرنرژیک برونش ها را تحریک نموده و باعث گشاد شدن راههای هوایی می شود .
فارماکوکینتیک سالبوتامول
جذب: به خوبی و سریعا از دستگاه گوارش جذب می شود.
پخش: از سد خونی – مغزی عبور می کند.
متابولیسم: توسط کبد به متابولیتهای غیر فعال متابولیزه می شود.
دفع: سریعا در ادرار و مدفوع دفع می شود.
طريقه مصرف سالبوتامول
سالبوتامول داروی بدون نسخه نیست. بسته به مشکل شما پزشک معالج دوز به خصوصی از دارو را تجویز می کند. سالبوتامول فقط برای تسکین علایم شما تجویز شده است و به هیچ وجه سبب علاج بیماری شما نمی شود. سالبوتامول را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف و از تغییر دوز یا قطع مصرف آن بدون مشورت با پزشک جدا پرهیز نمایید. ضمنا دستورات داخل بسته دارو را نیز به دقت مطالعه کنید. اسپری سالبوتامول برای پیشگیری و نیز درمان حملات تنگی نفس بکار می رود.
اگر پزشک شما این دارو را جهت پیشگیری از بروز آسم ورزشی تجویز کرده است، لازم است که دارو را 15 تا 20 دقیقه قبل از شروع ورزش استفاده نمایید.
چگونگی مصرف اسپری:
قبل از هر بار استفاده، اسپری را به خوبی تکان دهید. یک نفس عمیق بکشید و سپس بطور کامل بازدم کنید. سپس، قسمت دهانی اسپری را کاملا در دهان قرار دهید و با کمک دندان ها آن را ثابت نگهدارید. بعد در حالی که یک نفس عمیق می کشید، اسپری را فشار دهید تا یک پاف از سالبوتامول وارد حلق شما شود.
حال نفس خود را لااقل 5 تا 10 ثانیه حبس کنید و بعد بطور معمولی نفس بکشید. اگر پزشک از شما خواسته است که هر بار دو پاف از دارو را استنشاق نمایید، پاف دوم را حداقل 1 تا2 دقیقه بعد استنشاق کنید. پس از هر بار مصرف دارو، دهان خود را به خوبی با آب بشویید.
هنگام فشار دادن اسپری اطمینان حاصل کنید که دارو وارد حلق شما می شود و به زبان یا دندان های شما برخورد نمی کند. اگر برای کودک خود از اسپری استفاده می کنید، می توانید حین اسپری کردن دارو، بینی وی را بگیرید تا دارو فقط وارد حلق وی گردد. اگر پزشک برای شما محلول استنشاقی دارو را تجویز کرده است، باید از یک نبولایزر (وسیله ای که دارو را به بخار تبدیل می کند) استفاده کنید.
از پزشک یا داروساز در خصوص چگونگی استفاده از این وسیله سوال نمایید.
مقدار مصرف سالبوتامول
الف : اسپاسم برونش در بیماران مبتلا به بیماری انسدادی برگشت پذیر راههای هوایی :
بزرگسالان و کودکان با سن 12 سال و بیشتر : 2 تا 4 میلی گرم خوراکی 3 تا 4 بار در روز ، حداکثر دوز : 8 میلی گرم چهار بار در روز . افراد با سن بیشتر از 65 سال و افرادی که به تحریک بتا آدرنرژیک حساس هستند : با دوز 2 میلی گرم خوراکی ، 2 تا 3 بار در روز شروع می شود . کودکان 6 تا 12 سال : 2 میلی گرم خوراکی ، 3 تا 4 بار در روز ، حداکثر دوز روزانه 24 میلی گرم در دوزهای منقسم .
ب : روش مصرف محلول استنشاقی : بالغین و کودکان بزرگتر از 4 سال : 2 – 1 پاف از اسپری استنشاقی هر 6 – 4 ساعت استفاده شود .
در بیماران با برونکواسپاسم حاد ، دوزهای بالاتری لازم است .
ج: روش تزریقی:
به صورت زیر جلدی یا داخل عضلانی ـ 500میکروگرم از دارو تجویز می‌شود که درصورت لزوم هر 4 ساعت یکبار قابل تکراراست. تزریق آهسته وریدی ـ 250 میکروگرم ازدارو تجویز می‌شود که در صورت لزوم قابل تکرار است. انفوزیون داخلی وریدی ـ در ابتدا5 mcg/min تجویز می‌گردد که برحسب‌پاسخ بیمار و ضربان قلب قابل تنظیم است‌و معمولا در محدوده mcg/min 20ـ3 و یادر صورت لزوم بیشتر می‌باشد.
د : روش استنشاقی: بزرگسالان: 200ـ100 میکروگرم (2ـ1پاف) تا حداکثر 4ـ3 بار در روز برای علایم‌پایدار تجویز می‌گردد.
برای پیشگیری‌اسپاسم نایژه‌ای ناشی از ورزش مقدار200 میکروگرم (دو پاف) مصرف می‌شود.
کودکان: 100 میکروگرم (یک پاف) که درصورت لزوم تا 200 میکروگرم (دو پاف)قابل افزایش است.
برای پیشگیری اسپاسم‌نایژه‌ای ناشی از ورزش مقدار 100میکروگرم (یک پاف) تجویز می‌شود.
ملاحظات غذایی :
قرص و شربت سالبوتامول را می توانید با غذا یا معده خالی میل کنید.
