شارکول یا زغال فعال نوعی محصول صنعتی است که از حرارت‌دادن مواد غنی از کربن مثل چوب، زغال سنگ نارس، پوست نارگیل یا خاک اره با دمای خیلی زیاد تولید می‌شود و نباید آن را با تکه‌های سوخته غذا یا زغالی که برای کباب‌زدن استفاده می‌کنید اشتباه بگیرید. هرچند هر دو از ماده پایه یکسانی ایجاد شده‌اند، زغال کبابی در دمای بالا تولید نمی‌شود و مواد اضافی آن برای انسان سمی است. تولید صنعتی شارکول آن را به ماده بسیار جاذب تبدیل می‌کند. منافذ آن دارای بار منفی است که می‌تواند مولکو‌ل‌های دارای بار مثبت مثل سموم و گازها را به دام بیندازند و از اینکه معده آنها را جذب کند نیز جلوگیری می‌کند. بدن زغال فعال را جذب نمی‌کند. در نتیجه، سموم متصل به آن از طریق مدفوع دفع می‌شوند. شارکول به دو صورت قرص و پودر است که پودر آن باید در آب یا آب‌میوه‌های غیراسیدی حل شود. مصرف زیاد آب می‌تواند از علائم یبوست جلوگیری کند.
شارکول برای درمان بسیاری از انواع مسمومیت‌های خوراکی مانند مسمومیت با فنوباربیتال و کاربامازپین استفاده می‌شود. برای تعدادی از مسمومیت‌ها از جمله: مسمومیت با اسیدها یا بازهای قوی، آهن، لیتیم، آرسنیک، متانول، اتانول یا اتیلن گلیکول مؤثر نیست. اگرچه زغال فعال متداول‌ترین عامل مورد استفاده برای پاکسازی دستگاه گوارش در بیماران مسموم است، متخصصان پزشکی در تعیین اینکه آیا استفاده از آن اندیکاسیون دارد یا خیر، احتیاط می‌کنند. در مطالعهٔ مسمومیت‌های حاد ناشی از آفت‌کش‌های کشاورزی و دانه‌های خرزهره زرد، تجویز کربن فعال بر میزان بقا تأثیری نداشت. در موارد مشکوک به مسمومیت، پرسنل پزشکی، کربن فعال را در محل یا در بخش اورژانس بیمارستان، تجویز می‌کنند. در شرایط نادر، ممکن است در سیستم هموپرفیوژن برای حذف سموم از جریان خون بیماران مسموم نیز استفاده شود. کربن فعال به درمان انتخابی برای بسیاری از مسمومیت‌ها تبدیل شده‌است و روش‌های دیگر پاکسازی دستگاه گوارش مانند استفراغ ناشی از ایپکاک یا شست‌وشوی معده اکنون به‌ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تهوع
یبوست
مدفوع سیاه رنگ
استفادهٔ نادرست (مثلاً در ریه‌ها) منجر به آسپیراسیون ریوی می‌شود که گاهی در صورت عدم شروع درمان فوری، می‌تواند کشنده باشد. استفاده از کربن فعال زمانی که مادهٔ بلعیده‌شده اسید، باز یا فرآورده نفتی باشد منع مصرف دارد.
