آتروفی چیست؟ علائم آتروفی عضلات
اصطلاح آتروفی عضلانی به معنی از دست رفتن و کاهش سایز عضلات است. واژه های مترادف برای آن عبارتند از: هدر رفتن عضله، از دست رفتن عضله، کاتابولیسم عضلانی و یا پژمرده شدن ماهیچه.هنگامی که تعداد معینی از سلول های یک عضو گرفتار شوند، کل عضو یا بافت کوچک می شود و آتروفی اتفاق می افتد. آتروفی در مقابل واژه هایپرتروفی یا افزایش حجم عضلانی قرار می گیرد. آتروفی یا تحلیل عضلات می تواند کارایی فرد را در انجام حرکات روزمره و فعالیت های بدنی کاهش دهد و خود مانعی برای انجام ورزش باشد. این موضوع می تواند روند پیری را تسریع کند.علائم اصلی آتروفی عضلانی به علت و شدت آن بستگی دارند. به طور کلی علائم آتروفی عبارتند از:
- کوچک شدن یک اندام (مثلاً دست یا پا) نسبت به اندام دیگر
- احساس ضعف در یک اندام یا کل بدن
- ضعف در حفظ تعادل
- بی تحرکی برای مدتی طولانی
6 دلیل اصلی آتروفی عضلانی
آتروفی عضلانی می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. ۶ مورد از اصلی ترین علل آتروفی و تحلیل عضلانی شامل موارد زیر است.
-
تغذیه نادرست و ناکافی
شما آنچه که می خورید هستید! حتماً این جمله را در مورد اهمیت تغذیه شنیده اید. تغذیه نادرست می تواند ریشه بسیاری از بیماری ها و مشکلات انسان ها باشد. یکی از دلایل اصلی آتروفی عضلانی نیز تغذیه غلط و ناکافی است. اخیراً انجمن بین الملی پوکی استخوان نسبت به نقش رژیم هایی با فقدان پروتئین، میوه و سبزیجات در از دست دادن عضلات بدن هشدار داده است. برای پیشگیری از آتروفی عضلانی، استفاده از همه درشت مغذی ها و ریزمغذی ها در برنامه غذایی بسیار ضروری است. یکی از مهم ترین درشت مغذی هایی که در ساخت و حفظ عضلات نقش دارد پروتئین است، زیرا عضلات خود از پروتئین ساخته شده اند. در صورتی که از رژیم های گیاه خواری استفاده می کنید، ضروری است تا از منابع دیگری، پروتئین مورد نیاز بدنتان را تامین کنید. در غیر این صورت این رژیم های غذایی می تواند به آتروفی عضلانی منجر شود. آتروفی عضلانی ناشی از تغذیه ناکافی، می تواند به دلیل بیماری هایی که باعث می شوند بدن مواد مغذی را دریافت نکند، تشدید شود. اگر در رژیم غذایی هستید و نمی خواهید عضلات خود را از دست دهید، حتماً این نکات مهم را رعایت کنید.
-
افزایش سن
افزایش سن با از دست دادن عضلات همراه است. این پروسه از حدود ۲۵ الی ۳۰ سالگی آغاز می شود. در حقیقت با افزایش سن، بدن پروتئین های کمتری برای ترمیم و بازیافت عضلات تولید می کند. این امر علت اصلی تحلیل عضلانی است که در بزرگسالان سارکوپنی نامیده می شود بر طبق اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا، بیماری سارکوپنی یک سوم جمعیت افراد بالای ۶۰ سال را تهدید می کند. از طرفی افزایش سن معمولاً با تحرک کمتر همراه است و تحرک کمتر یعنی از دست دادن و آتروفی عضلانی. از دست دادن عضلات با افزایش سن می تواند باعث آسیب دیدگی های مفصلی همچون زانو درد و کمر درد شود. بدون شک افرادی که تحرک بالاتری دارند و ورزش می کنند، می توانند با تحلیل رفتن عضلات ناشی از افزایش سن مقابله کنند.
-
ژنتیک
آتروفی عضلانی می تواند بر اثر برخی بیماری ها با زمینه ژنتیکی نیز ایجاد شود. آتروفی عضلانی نخاعی (SMA) یک نوع بیماری ژنتیکی است که منجر به از دست رفتن اعصاب حرکتی و آتروفی عضلات ستون فقرات می شود. دیستروفی عضلانی بیماری ژنتیکی دیگری است که منجر به دست رفتن عضلات بدن و ضعف به صورت پیشرونده می شود. دیستروفی عضلانی زمانی اتفاق میافتد که یکی از ژن های مسئول تولید پروتئین خاموش شود. با داشتن پیش زمینه ژنتیکی نیز می توان با تحرک و تغذیه مناسب از پیشروی این بیماری ها تا حدی پیشگیری کرد.
-
بیماری و آسیب دیدگی
برخی از بیماری های مزمن که با آتروفی عضلانی در ارتباط هستند عبارتند از:
- مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس(MS): در این بیماری سلول های سیستم ایمنی به سیستم مرکزی اعصاب حمله می کنند و سبب التهاب و آسیب به بافت های عصبی می شوند. اعصاب عامل اصلی ایجاد حرکت هستند و با آسیب آنها، عضلات بی تحرک و آتروفی می شوند.
- آرتروز: در این بیماری، التهاب و آسیب دیدگی سطوح مفصلی باعث درد و خشکی مفصل می شوند. این مشکلات مفصلی می تواند به کم تحرکی و آتروفی عضلانی منجر شود.
- میوسیتیس: التهاب عضلات به صورت پیشرونده میوسیتیس نام دارد. این بیماری می تواند منجر به درد و ضعف شددی عضلات شود و در نتیجه با بی تحرکی و تحلیل عضلانی همراه است.
- پولیو: این بیماری مسری سیستم اعصاب را هدف قرار می دهد و می تواند به فلج منجر شود.
-
مشکلات نورولوژیک
هر گونه آسیب و مشکل به اعصابی که عضلات را کنترل می کنند می تواند موجب وضعیتی به نام آتروفی عضلانی نورولوژیک (دارای ریشه عصبی) شود. در این وضعیت، عضلات به دلیل عدم دریافت سیگنال، به درستی منقبض نمی شوند و به تدریج تحلیل رفته و آتروفی می شوند. هنگامی که عصب مربوط به یک عضله آسیب ببیند، دیگر نمی تواند باعث انقباض و فعالیت عضلانی شود. بدن، بسیار محافظه کار است و آنچه که مورد استفاده قرار نمی گیرد را بازیافت می شود. بدون عصب تحریک کننده انقباض عضلانی، بدن گمان می کند که دیگر به این عضله نیازی نیست و آن را تجزیه می کند. با آتروفی عضلانی نورولوژیک، عضله باید به منظور حفظ توده عضلانی، به طور مصنوعی با استفاده از تحریک الکتریکی، ورزش داده شود. استفاده از دستگاه ای ام اس (EMS) که یکی از روش های نوین تمرینی است، برای این افراد بسیار مناسب خواهد بود.
-
بی تحرکی و عدم استفاده از عضلات
«از آن استفاده کن یا آن را از دست بده». این جمله معروف انگلیسی را حتماً شنیده اید. این مورد درباره عضلات هم صدق می کند. اگر شما ورزش کنید و فعال باشید، عضلاتتان برای پاسخگویی به این نیاز رشد خواهند کرد. به محض آن که شما استفاده از یک عضله را متوقف کنید، بدن دیگر نمی خواهد برای تغذیه و حفظ آن انرژی صرف کند، در نتیجه شروع به تجزیه کردن و تحلیل آن عضله می کند. در نهایت اندازه و قدرت عضلات شما کاهش می یابد. ورزش به طور کلی روند آتروفی عضلانی را معکوس خواهد کرد و عضلات را برای رشد مجدد تحریک می کند. تا زمانی که اعصاب مربوط به عضلات، سالم و بدن به خوبی تغذیه شود، عضلات می توانند دوباره رشد کنند. اما کنار گذاشتن ورزش نیز عاملی است برای از دست دادن عضلات. حتی بهترین ورزشکاران نیز در زمان قطع تمرین برای طولانی مدت دچار آتروفی عضلانی می شوند. فعال و متحرک نگه داشتن بیماران، یک نگرانی بزرگ در مراقبت های پزشکی است. آتروفی عضلانی در هنگامی که بیمار بستری و یا یک اندام بی حرکت است، به سرعت اتفاق می افتد. اگر تا به حال پایتان را گچ گرفته باشید، می دانید که چقدر سریع، عضلاتتان را از دست می دهید.
درمان آتروفی عضلانی
- به طور منظم ورزش کردن
- ورزش های کششی برای کاهش فشار در عصب
- داروهای ضد التهاب برای کاهش التهاب و درد
- فیزیوتراپی
با ورزش کردن مرتب میتوان جلوی آتروفی عضلانی ناشی از عدم استفاده از عضله را گرفت. پیاده روی و شنا از بهترین ورزش ها برای سلامت عضلات می باشند.
سریعتر آغاز به ورزش کنید
ما نمی توانیم روند پیری را کنترل کنیم ولی یک مطالعه جدید نشان می دهد که ورزشکاران تفریحی که بطور مداوم۴ تا ۵ بار در هر هفته ورزش می کردند، قادر بودند که سطوح توده عضلانی را با بالا رفتن سن شان، “فریز” کنند، درنتیجه از اسیب ناشی از اثرات سارکوپنیا جلوگیری کردند. در این جا منظور فریز سرمایی نیست بلکه بطور کلی هر چه یک برنامه ورزشی را سریعتر آغاز کنیم، عضلات ما سریعتر قوی شده و فریز( حفظ) می شوند.
به سختی تمرین کنید
هنگامی که به باشگاه می روید یادتان باشد که “سرسخت شوید یا به منزل بروید” و آن عضلات را تا جایی که امکان دارد قدرتمند کنید. با توجه به اینکه کاهش عضله کم کم رخ می دهد به این ترتیب هر چه عضله متناسب تر باشد، بیشتر طول میکشد تا به سطح صفر برسد.
بهترین ورزش برای جلوگیری از آرتروفی عضلات کدام است
به طور کلی ورزش میتواند برای جلوگیری و درمان آتروفی بسیار موثر باشد. ورزش های آبی مثل شنا برای درمان آتروفی در اشخاص مسن بسیار موثر است. ولی بهترین ورزش برای جلوگیری از آتروفی عضلانی، تمرین های مقاومتی هستند. تمرین های مقاومتی یا قدرتی شامل هرگونه تمرین با وزنه یا ابزاری ديگر است که عضلات را قوی تر می کند.
بدنسازی، معکوس کننده روند آتروفی
بدنسازی یا تمرین با وزنه یکی از بهترین روش های تمرین مقاومتی است. با ورزش بدنسازی نه تنها میتوانید از آتروفی عضلانی ناشی از افزایش سن جلوگیری کنید، بلکه میتوانید عضلات خویش را حتی در سنین بالا توسعه دهید.
در کشور های توسعه یافته مردم این اگاهی را نسبت به بدنسازی پیدا کرده اند و در باشگاه ها بیش از جوانان، میان سالان مشغول تمرین برای مبارزه با روند پیری هستند. ولی متأسفانه در کشور ما هنوز این امر نهادینه نشده و باشگاه های بدنسازی در اختیار ورزشکاران و مربیان زیبایی اندام است.
بدنسازی علاوه بر تقویت عضلات، استخوان ها را هم تقویت می کند و میتواند بهترین وسیله برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان باشد.
بدنسازی بهترین ورزش برای جلوگیری و درمان آتروفی عضلانی است. همچنین ، ورزش بدنسازی و بطور کلی تمرین با وزنه مورد مناسبی برای درمان بیمارانی است که از مشکل آتروفی عضلانی رنج می برند. البته باید این ورزش را زیر نظر یک متخصص انجام داد و هر باشگاهی برای آن مناسب نیست.
درمان درد لگن با ورزش
