هیچ کس مکلف به مصاحبه با یک خبرنگار نیست، بنابراین سپاسگزار و مودب باشید. در شروع هر مصاحبه، خود را با صدای روشن و واضح معرفی کنید "عصر بخیر ، آقای ...، من...از ... هستم. متشکرم که قبول کردید که مرا ببینید." هنگامی که طرح کلی داستان را در اختیار دارید ، سعی کنید تصویری را در ذهن خود ایجاد کنید که چه اتفاقی افتاده است اگر بخشی از تصویر وجود دارد که مشخص نیست، توضیح دهید. شما می خواهید بدانید چه کسی؟ چی؟ جایی که؟ چه زمانی؟ چرا؟ و چطور؟ شما باید از مهمترین زمینه های داستان شروع کنید و به تدریج جزئیات کم اهمیت را پر کنید زیرا مصاحبه ممکن است هر لحظه به پایان برسد. ممکن است پس از مصاحبه، شروع به نوشتن داستان کنید و سپس متوجه شوید که سؤال مهمی نپرسیدید بخاطر همین موضوع سعی کنید شماره تلفن مصاحبه شونده را داشته باشید. سرانجام پس از اتمام مصاحبه از مصاحبه شونده تشکر نمائید.
برای انجام یک مصاحبه موثر باید فنون ومهارت هایی را قبل از مصاحبه و برخی را در حین مصاحبه به کار ببرید:
قبل از آغاز مصاحبه
- لباس آراسته ومرتب بپوشید، ظاهر مرتب و آراسته می تواند اعتماد مصاحبه شونده را جلب کند.
- رزومه ی فرد مصاحبه شونده را از قبل مطالعه کنید
- در مورد موضوع مصاحبه به آگاهی های خود بیافزاید
- سوالات خود را آماده کنید
- اینکه چگونه می خواهید مصاحبه را شروع کنید از قبل با دوستان خود تمرین کنید
- ضبط کننده خود را آماده و چک کنید تا در حین مصاحبه از عملکرد درست وسیله ضبط مطمئن باشید
- زمان مورد نیاز برای مصاحبه را بررسی کنید
- مکان مصاحبه را آماده نمائید
مهارت های لازم در حین مصاحبه
- مودبانه ودوستانه رفتار کنید بیشتر افراد وقتی با آرامش و آزادی بیشتر صحبت میکنند که احساس امنیت و رفتار دوستانه از سوی شما ببینند
- به دقت به حرف های مصاحبه شونده گوش کنید، مهم ترین کار شما گوش کردن وسپس پرسش کردن است. گوش کردن بخش مهم مصاحبه می باشد چرا که ممکن است به اطلاعات جدیدی دست یابید وسوالات جدیدی طرح کنید، گوش فرا دادن حس پذیرش شدن مصاحبه گر را در نزد شما نشان می دهد وی کی از مولفه ای رفتار محترمانه و صمیمانه به شمار می رود.
- سوالات مهم را در ابتدا بپرسید چون ممکن است بعلت کمبود وقت نتوانید در آخر اصلی ترین سوالات را بیان کنید. از روش سبک هرم وارانه استفاده نمائید چرا که موجب جذب مخاطب به سوی مصاحبه و ترغیب وی به دنبال کردن مصاحبه می شود. حس کنجکاوی مخاطب را بر ان می دارد تا سریعا اطلاعات مورد نیاز خود را به دست اورد شما با شناخت این حس بهتر است هم ترین وجالب ترین سوالات خود را در ابتدای مصاحبه طرح کنید و با نزدیک شدن به پایان مصاحبه بهسراغ سوالات کم اهمیت تر بروید.
- ارزیابی کنید هنگام گوش دادن، و فکر کنید در هنگام مصاحبه ارزیابی کنید که ایا به پاسخ پرسش های خود و اهداف خود در مصاحبه ی رسیده اید آیا صحب ت های مصاحبه گر متناسب با سوالات طرح شده شما می باشد ونیاز مخاطب را برطرف می کند
- ضبط کنید چقدر هم که فکر کنید حافظه تان خوب است، باید آنچه را که به شما گفته می شود را ضبط کنید. مزیت این است که شما مصاحبه را به طور دقیق ضبط می کنید، بدون اینکه نگرانی در مورد یادداشت برداری داشته باشید، و می توانید روی آنچه شخص می گوید تمرکز کنید
- یاد داشت های کوتاه از نکاتی که ممکن است فراموش کنید، به همراه داشته باشید.مخصوصا زمانی که مصاحبه شوند می گوید نکته جالب است، شاید بعدا وقت ان را نداشته باشید برنامه را دوباره باز بینی کنید یاد داشت نکات به شما کمک می کند تا در زمان کم به رفع ایرادات مصاحبه ونکات مهمی که دور از ذهن مانده اند بپردازید
- از زبان بدن آگاه باشید، به مجوعه حالات فیزیکی اطلاق می شود که فرد بدون صحبت کردن آنان را انتقال می دهد و قادر به برقاراری ارتباط با آن هاست. شما قبل از اینکه سخن بگوئید با حالات چهره ونوع دست دادن ونگاه کردن ونوع ایستادن خیلی از حرف ها را به طرف مقابل خود می گوئید. زبان بدن یک کلید ارزشمند در درک وفهم احساسات دیگزران می باشد.
- سکوت نوعی صدا است که شنیده نمی شود ولی تاثیرات خاص خود را دارد، سکوت نوعی صحبت کردن می باشد که اگر بتوانید از ان استفاده کنید تاثیرات بسیار خوبی در مصاحبه دارد، سکوت یک رویکرد عمیق می باشد که معمولا در مصاحبه های رادیویئیی بعلت نبود تصویر کارکرد بسیار خوبی دارد. از سکوت و مکث های طولانی مصاحبه شونده نگران نباشید وبا ارامش رفتار کنید.
- سرعت تجزیه وتحلیل ودقت بالا باید داشته باشید. تجزیه وتحلیل به معنای حفظ کردن، فهمیدن و یادگیری کاربردی می باشد. به طور کلی می توان پروسه ی پیش بینی رویداد ها بر اساس اطلاعات کنونی را تجزیه وتحلیل نامید.د در واقع می توان گفت مصاحبه کننده باید بتواند ابهامات کلی را از موضوع حذف نمائید وبه ارائه شفاف بپردازد، در این توانمندی مصاحبگر باید بتواند نیاز های مخاطب را بشناسد و بداند مخاطب چه چیزی را می خواهد بداند.
- از پرسیدن سؤالهایی با پاسخ بله/ خیر خودداری کنید. حتما از سوال های باز استفاده نمائیدسوال هایی از قبیل چرا؟چگونه،چطور؟ نظر شما چیست؟ چر این مسئله مهم است؟ سوالات باز مسئله را بازتر می کنند نمونه از سوالات بسته : خانه شما در این محله است؟این غذا را دوست دارید؟خوش گذشت؟کتاب می خوانی؟حالا به چند نمونه سوال باز می پردازیم؟ نتیجه گیری شما از این وضعیت چیست؟ چطور به این نتایج دست یافته اید؟ نظرتان در رابطه با این مسائل چیست؟
- مصاحبه را به آرامی کنترل کنید، اما قطع نکنید
- در پایان مصاحبه آنچه گفته شده را به صورت مختصر ومفید یادآوری کنید. همانطور که خلاصه بندی برای همه ی گزارش ها لازم می باشد برای مصاحبه نیز خلاصه بندی صحبت های انجام شده لازم است تا مخاطب به صورت خلاصه نکات مصاحبه را به ذهن بسپارد و یا اگر راغب به خواندن تمام مصاحبه وتماشای تمام مصاحبه نیست با مطالعه خلاصه مصاحبه اطلاعات مهم آن را دریابد.
- با صدای واضح و روشن صحبت کنید
سوالات در مصاحبه بیشتر در این حوزه ها متمرکز می باشند
- سوالاتی راجب رزمه ی مصاحبه شونده
- سوالاتی در رابطه با دانش مصاحبه شونده
- سوالاتی در رابطه با سازمانی که مصاحبه شوند مشغول به فعالیت می باشد
- سوالاتی در رابطه با سطح دانش سازمان مصاحبه شونده
- سوالاتی راجب مهارت های مصاحبه شونده
