آفت دهان چیست ؟
آفت دهانی در‌واقع زخمی سطحی، کوچک و خوش‌خیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشاء لثه ایجاد می‌شود. آفت دهان را زخم آفتی هم می‌گویند. اغلب اندازه‌ی این نوع زخم از یک سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند. آفت دهانی برخلاف تاول هایی که در اثر تب شدید در دهان ایجاد می شود یا زخم های با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال ، خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچ وجه سرایت نمی کنند .
علائم آفت دهان
- زخم دردناک داخل دهان، روی زبان، بخش عقبی سقف دهان یا داخل گونه ها
- زخم گرد، سفید یا خاکستری رنگ با کناره یا لبه قرمز
علل ایجاد آفت دهان
- هنگام آسیب دیدگی های جزئی مانند تصادفی گاز گرفتن زبان و یا ضربه مسواک به دهان
- هنگام استرس
- بعد از خوردن غذاهای حساسیت زا و بعضی داروها
- هنگام تغییرات هورمونی مثلا در زمان های از چرخه ی قاعدگی
- هنگام کمبود مواد مغذی مثل ویتامین B 12 و یا آهن و اسیدفولیک
- آسیب های ناشی از دندان مصنوعی و یا سایش نوک دندان ها
- ویروس ها شامل ویروس هرپس سیمپلکس (تب خال) و یا وارسیلا زوستر ویروس به وجود آورنده ( آبله مرغان و زونا)
- مشکلات گوارشی مانند بیماری سیلاک و یا کورن
- هنگام ترک سیگار
- سرطان دهان (در موارد بسیار نادر)
- رادیوتراپی اطراف سر و گردن
راههای درمان پزشکی آفت دهان
مسکن ها: در صورتی که زخم دهان دردناک باشد، پزشک داروی مسکن تجویز می کند که باید بطور مستقیم بر روی زخم استفاده کرد. داروی بنزیدامین یکی از این داروهاست که باید بصورت دهان شویه یا اسپری مورد استفاده قرارگیرد. نوع دهان شویه ی بنزیدامین برای اولین بار موجب سوزش می شود، اما استفاده ی مکرر از آن این سوزش برطرف خواهد شد، اگر این سوزش ادامه یافت، با مسئول داروخانه یا پزشک خود مشورت کنید .
کورتیکواستروئید: کورتیکواستروئید باعث کاهش التهاب (تورم) می شود و این ماده در داروهای زخم دهان برای کاهش التهاب وجود دارد ، کاهش التهاب زخم ها باعث درد کمتر آن ها می شود. به محض تشکیل زخم های دهان بهتر است از داروی کورتیکواستروئید استفاده کنید.این درمان احتمال بروز آفت های جدید در دهان را در هر زمانی پس از درمان کاهش نخواهند داد .
دهان شویه های کلرهگزیدین : دهان شویه ها حاوی عناصری هستند که به درمان آفت زبان و دهان و کمک می کنند. این دهان شویه ها دارای داروی بی حسی موضعی، آنتی بیوتیک و آنتی هیستامین هستند.
راههای درمان طبیعی و خانگی آفت دهان
آب نمک : این روش ساده‌ترین، ارزان‌ترین و بهترین روش برای درمان سریع آفت دهان است. نمک باعث آزاد شدن مایع درون آفت می‌شود و روند درمان آن را سریع‌تر می کند. یک قاشق چایخوری نمک را در آب ولرم بریزید. دهان خود را با آن بشویید. اینکار را ۴ بار در روز تکرار کنید.
شستشوی دهان و دندان با مسواک نرم : مراقبت از دهان و آسیب وارد نکردن به آفت، باعث سرعت گرفتن درمان آفت می‌شود. استفاده از یک مسواک نرم از تحریک آفت دهان ممانعت می‌کند. بهداشت خوب دهان و دندان با تمیز نگهداشتن دندان‌ها و لثه‌ها از عفونی شدن زخم‌ها جلوگیری می‌کند.
عسل: عسل خواص ضد التهابی دارد در ابتدا با آب گرم غرغره کنید .مقدار زیادی عسل روی آفت هابگذارید.این کار را 2 تا 3 بار در روز انجام دهید واین کار را تا زمان دیدن برخی تغییرات، ادامه دهید .
چای سیاه : یکی از بهترین روش‌های خانگی برای تسکین درد آفت دهان، استفاده از چای سیاه است. پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسه‌ای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود. می‌توانید چای سرد‌شده را نیز به‌عنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.
مریم گلی : شما می‌توانید درد آفت دهان را با این گیاه کمتر کنید زیرا خاصیت ضد التهابی دارد.دو پیمانه آب جوش را به سه قاشق چایخوری برگ مریم گلی اضافه کنید.اجازه دهید ترکیب در همین حالت باقی بماند و ولرم شود. سپس آب آن را بگیرید.دهان خود را با آب این ترکیب بشویید. اینکار را ۴ بار در روز تکرار کنید.
جوش شیرین : از جوش شیرین برای ساخت مواد دارویی زیادی استفاده کنید. این ماده برای درمان آفت دهان نیز موثر است زیرا قادر است اسیدیته را خنثی نماید.یک قاشق چایخوری جوش شیرین را به ظرف تمیزی اضافه کنیدو با آب ترکیب نمایید تا خمیر نرمی حاصل شود.این خمیر را روی زخم بگذارید.۱۰ دقیقه صبر کنید و سپس با آب ولرم دهان خود را بشویید.
یخ : وقتی دچار آفت دهان می‌شوید، مکیدن مکعب‌های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌شود. سردی یخ، جریان خون‌رسانی به آفت دهان را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر می‌شود.
آلوئه ورا : آلوئه ورا یک گیاه درمانی فوق العاده با خاصیت ضد التهابی است و می‌تواند به درمان تمامی زخم‌ها همچون آفت دهان کمک کند. اگر به گیاه آلوئه ورا دسترسی دارید، برگ‌های آن را ببرید و ژل درون آن را با فشار خارج کنید. شما باید از آلوئه ورای طبیعی استفاده کنید.ژل حاصل از آلوئه ورا را در روز هر چقدر که توانستید روی زخم قرار دهید.ژل یا آب آلوئه ورا را به عنوان دهانشویه استفاده کنید و سه بار در روز دهان خود را با آن بشویید.
تخم گشنیز : یک قاشق از تخم گشنیز را در مقداری آب بجوشانید، پس از سرد شدن محلول، به عنوان دهان شویه از آن استفاده کنید. این کار را ۳ تا ۴ بار و تا بهبود زخم‌ها ادامه دهید.
دارچین : مقداری پودر دارچین را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان دهان شویه تا درمان آفت استفاده کنید. بهتر است این محلول را صبح‌ها استفاده کنید.
سرکه سیب : سرکه‌ی سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن به‌عنوان یک دهانشویه‌ی روزانه برای ناپدید‌شدن آفت دهان بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
درصورتی‌که آفت دهان شما با علائم بالینی مثل تب، اسهال، سردرد یا بثورات پوستی همراه بود یا حس کردید زخم‌های ناشی از آفت غیرمعمولی و بزرگ هستند و بیشتر از دو هفته طول کشیده و به‌طور کامل خوب نشده است یا زیاد دچار آفت دهان می‌شوید، حتما به پزشک مراجعه کنید.تکرار دفعات آفت دهان به‌خصوص اگر قبل از به‌وجودآمدن آن دچار مشکل یا التهاب در دهان شوید، ممکن است دلایل دیگری داشته باشد که ممکن است خطرناک باشد. می‌توانید از دندانپزشک‌تان هم کمک بگیرید تا شاید اگر دندانی در دهان‌تان شکسته یا تیز است و دهان‌تان را زخم می‌کند آن را معالجه کند.
