علل زخم دهانه رحم و راههای درمان آن

زخم دهانه رحم چیست؟

دهانه رحم پایین ترین قسمت رحم است و تا واژن ادامه دارد. دهانه رحم همان قسمتی است که خون پریود از طریق آن از رحم خارج می شود. هنگام زایمان، برای خارج شدن بچه و عبور از مجرای تولد، دهانه رحم باز می شود. مانند هر بافت دیگر بدن انسان، دهانه رحم هم به دلایل متعددی ممکن است دچار زخم شود. به زخم دهانه رحم اصطلاحاً سِرویسیت می گویند.

علل و عوامل ایجاد کننده زخم دهانه رحم

این عارضه می تواند در اثر موارد زیر ایجاد گردد:

• ضربه
• مواد شیمیایی
• عفونت های طولانی مدت رحم
• سرطان دهانه رحم
• زایمان های متعدد
• سطح بالای هورمون های زنانه
• استفاده از تامپون
• استفاده طولانی مدت از آی یو دی و مصرف قرص های پیشگیری از بارداری در خانم های جوان

علائم زخم دهانه رحم

بعضی از خانمها هنگام زخم دهانه رحم هیچ علایمی ندارند؛ اما گاهی علائم زیر را می توان در زنان مبتلا به زخم دهانه رحم مشاهده کرد:

• خونریزی غیرطبیعی واژن یا لکه بینی
• ترشحات دائمی واژن به رنگ سفید و یا خاکستری که ممکن است بوی نامطبوع داشته باشند.
• درد در ناحیه واژن
• درد در هنگام دخول
• احساس درد در لگن
• کمردرد
• لکه بینی در هنگام رابطه جنسی

هرچه سرویسیت بیشتر شود، زخم دهانه رحم شدیدتر می شود تا جایی که در بعضی موارد موجب زخم باز شود. ترشحات چرکی از نشانه های زخم بسیار شدید دهانه رحم است.

تشخیص زخم دهانه رحم

اگر علایم زخم را در خود مشاهده می کنید، برای تشخیص دقیق به پزشک زنان خود مراجعه کنید. ممکن است علایمی که مشاهده می کنید ناشی از مشکلات دیگری در ناحیه واژن یا رحم باشد. همچنین ممکن است پزشک شما در هنگام معاینه ساده ای وجود زخم را تشخیص دهد؛ حتی اگر شما هیچ علائمی نداشته باشید. راههای زیادی برای تشخیص زخم دهانه رحم وجود دارد.

معاینه لگنی
در این روش، پزشک از دستگاهی به نام اسپکولوم برای باز کردن کامل واژن استفاده می کند تا بتواند هر چیز غیر عادی و نابهنجار را در لگن، دهانه رحم و رحم شما شناسایی کند.

آزمایش پاپ اسمیر
برای انجام آزمایش پاپ اسمیر، پزشک از سلول های واژن و دهانه رحم شما نمونه برداری می کند. سپس به منظور تشخیص موارد غیر عادی، بر روی این سلول ها آزمایشهای مختلف انجام می دهند.

بیوپسی ( بافت برداری ) دهانه رحم
این آزمایش فقط در صورتی انجام میشود که آزمایش پاپ اسمیر شما وجود موارد غیرعادی را تایید کند. برای این آزمایش، که به آن کولپوسکوپی نیز می گویند، پزشک یک اسپکولوم ( وسیله ای برای باز نگه داشتن دهانه رحم) را درون واژن شما قرار می دهد و سپس به کمک گوش پاک کن از ترشحات واژن و دهانه رحم نمونه برداری می کند.
پزشک به کمک یک کولپوسکوپ که نوعی میکروسکوپ است، دهانه رحم شما را مشاهده کرده و آن را مورد آزمایش قرار می دهد. سپس از هر قسمتی که موارد غیر طبیعی در آن مشاهده شد، بافت برداری می کند.

بررسی ترشحات دهانه رحم
ممکن است پزشک بخواهد از ترشحات دهانه رحم شما نمونه برداری کند. پزشک این نمونه ها را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهد تا عفونت را شناسایی کند. این عفونت ها می توانند شامل کاندیدیازیس (عفونت قارچی) و واژینوز (عفونت باکتریایی واژن) و سایر مشکلات باشد. همچنین ممکن است برای تشخیص بیماریهای آمیزشی مانند تریکومونا نیز مورد آزمایش قرار بگیرید.

درمان زخم دهانه رحم

معمول ترین روش درمان، تجویز آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت ها است. روش دیگر زمان دادن به بیماری و بررسی آن با گذشت زمان به خصوص بعد از زایمان است. اگر دلیل زخم دهانه رحم سوزش و ناراحتی ناشی از یک جسم خارجی (مانند تامپونی که مدت طولانی در واژن قرار داده شده) و یا حساسیت به محصولی خاص (مانند کاندوم) است، عدم استفاده از محصول در طول درمان تا بهبود زخم توصیه می شود.
اگر زخم دهانه رحم شما ناشی از سلول های پیش بدخیم دهانه رحم باشد، بسته به شدت پیشرفت بیماری پزشک ممکن است از روش های LEEP، کونیزاسیون و ... استفاده شود. فریز زخم دهانه رحم روش مرسومی نیست و به دلیل عوارض زیاد آن تنها در موارد خاصی استفاده می شود.
پزشک شما بعد از آن که علت زخم شما را تشخیص داد، می تواند آن را درمان کند. بدون درمان، زخم ممکن است سالها باقی بماند و باعث رابطه جنسی دردناک و بدتر شدن علایم آن شود.

در این موارد فریز زخم دهانه رحم پیشنهاد نمی شود:

• در زمان بارداری
• در صورت ابتلا به التهاب اندام های لگنی
• در هنگام قاعدگی (اگر خونریزی شدید باشد)

فریز زخم دهانه رحم اغلب موفقیت آمیز است؛ اما اگر بعد از فریز نتیجه دلخواه حاصل نشود، ممکن است پزشک روش دیگری را به بیمار توصیه کند. گاهی نیز لازم است که شخص بعد از سه تا شش ماه دوباره تست پاپ اسمیر انجام دهد. شخص بعد از فریز می تواند فعالیت های طبیعی خود را انجام دهد؛ اما از او خواسته می شود بین دو تا چهار هفته از مصرف تامپون و برقراری رابطه جنسی خودداری کند تا دهانه رحم بهبودی پیدا کند. در صورت برقراری رابطه جنسی لازم است از کاندوم استفاده شود. از عوارض فریز، ممکن است شخص بعد از فریز زخم دهانه رحم احساس گرفتگی عضلات (مانند قاعدگی) داشته باشد.

پیشگیری از زخم دهانه رحم

راههای متعددی برای کاهش خطر ابتلا به زخم دهانه رحم وجود دارد. استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی، خطر ابتلا به بیماریهای آمیزشی را کاهش میدهد. عدم استفاده از محصولاتی که دارای ترکیباتی شیمیایی هستند، مانند: محلول شستشوی بانوان و تامپون ها و نوار بهداشتی های معطر، خطر واکنشهای حساسیتی را کم می کند. اگر شما چیزی مانند تامپون یا کاپ قاعدگی را وارد واژن خود می کنید، ، دستورالعملهای لازم برای زمان خارج کردن و تمیز کردن آن را رعایت کنید.

سخن پایانی

زخم دهانه رحم یک بیماری به حساب نمی آید. بیشتر خانم ها تا زمانی که آزمایش انجام ندهند از این مشکل آگاهی پیدا نمی کنند. این مسئله مشکلی جدی برای سلامتی ایجاد نمی کند. اگر باردار هستید، به جنین آسیبی نمی رسد. در صورتی درمان ضروری می شود که ترشحات شما را آزار دهند یا با رابطه جنسی تداخل داشته باشند.